Andrzej Znamirowski – JULIUSZ SŁOWACKI NA

JULIUSZ SŁOWACKI NA EKSLIBRISACH
K
ończy się Rok Juliusza Słowackiego. Rok, w którym przy- je w swoich pracach. Przed kilkoma laty Galeria Ekslibrisu Domu
padła 200. rocznica urodzin narodowego wieszcza i 160. Kultury „Podgórze” zainicjowała poszukiwanie ekslibrisów
rocznica jego śmierci. Kończy się cicho
z motywami Juliusza Słowackiego i efekty
i spokojnie, tak jak cicho i niepostrzeżenie
tych poszukiwań prezentowała na kilku wyminął jubileuszowy rok. Nie było w nim
stawach1. Sam wieszcz obecny był w Domu
wielkich i spektakularnych wydarzeń, nie
Kultury „Podgórze” w Krakowie jeszcze
było hucznych obchodów. Nie powstał ogóldwukrotnie na wystawach poprzedzających
nonarodowy program świętowania tych ważtu wspomniane: pierwszą była ekspozycja
nych w naszej historii, kulturze i literaturze
zatytułowana Pisarze na ekslibrisach z korocznic. Każdy, kto je zauważył, obchodził
lekcji Alfreda Gaudy z Lublina2, na której
je we własnym środowisku. Były więc,
znalazły się cztery znaki związane z poetą.
zapewne, specjalne pogadanki w szkołach,
Druga była wystawą kolekcjonerską3, dla
którym patronuje poeta, okolicznościowe
zorganizowania której impulsem stała się
wystawy, wieczornice, spotkania poetyckie,
75. rocznica złożenia prochów wieszcza
w teatrach odbyły się premiery dramatów
w krypcie na Wawelu (28 czerwca 1927 r.)4,
wieszcza, pojawiły się też, być może, jakieś
która minęła równie niepostrzeżenie jak
wydawnictwa. Nie słyszałem o oddaniu hołobecny rok.
du prochom Wieszcza w krypcie na Wawelu,
Juliusz Słowacki pojawia się na ekslibrinie usłyszałem Dzwonu Zygmunta, nie trafisach
nie tylko polskich grafików. Na swoich
Alina Tauteriene (Litwa), CAD, 2002
łem na poważniejszą publikację adresowaną
znakach upamiętnili tę postać także artyści
do tzw. szerokiego odbiorcy między innymi z Argentyny,
w prasie codziennej czy pe- Estonii, Francji, Kanady, Litwy,
riodycznej. Być może przez Niemiec, Rumunii, Słowacji,
własną nieuwagę.
Słowenii, Ukrainy, Urugwaju.
Słowacki był zawsze Prezentują one samego poetę
tym drugim po Mickiewi- w ujęciu portretowym, odzwierczu i zawsze w jego cieniu. ciedlają motywy z nim związane,
Niedoceniany za życia i nie- odnoszą się do jego dorobku
doceniany chyba w pełni twórczego, są też twórczą komdo dziś. Mimo że na jego pozycją na jego temat. Kilka
dziełach wychowywały się ekslibrisów dedykowanych jest
pokolenia Polaków i dziś krakowskiemu teatrowi noszącejego utwory nadal stanowią mu imię Wielkiego Poety.
obowiązkową lekturę –
Prezentujemy kilkanaście
znajduje się jakby w zapo- ekslibrisów ze wspomnianej tu
mnieniu.
kolekcji, licząc, że nadchodzące
Helena Sawicka, akwaforta,
Frederic Kuhlmann (Francja), D3+C5,
200. rocznica urodzin czterdziestolecie i przypadające
2009, op. 215
2002, op. 236
Juliusza Słowackiego, w nim okrągłe rocznice wzbogacą
przypadająca w 2009 roku, inauguruje cały szereg kolejnych ją o nowe ekslibrisy poświęcone Juliuszowi Słowackiemu, jego
jubileuszy związanych ze Słowackim, które przypadać będą dziełom i znaczeniu wieszcza dla kultury narodowej i światow nadchodzącym 40-leciu. Będą to okrągłe rocznice ważniej- wej.
Andrzej Znamirowski
szych wydarzeń życiowych, powstawania utworów, pierwszych
wydań. Wyrażam przekonanie, że rocznice te będą dostrzegane,
będą przypominane społeczeństwu wystawami, znaczniejszymi 1 Juliusz Słowacki i jego dzieło na ekslibrisach, Targi Książki w Krakowie, 24–27 października
2002 r.; Krakowskie Ognisko Polskiej YMCA, 14 grudnia 2002 – 11 stycznia 2003. Juliusz
imprezami, popularnymi sympozjami, sesjami naukowymi,
Słowacki i jego dzieło na ekslibrisach – II, Galeria Ekslibrisu Domu Kultury „Podgórze”
inscenizacjami dramatów, festiwalami i innymi. Wypada liczyć
w Krakowie, 18 października – 27 listopada 2003.
też, że w nadchodzącym czterdziestoleciu uda się odsłonić choć 2 Pisarze na ekslibrisach z kolekcji Alfreda Gaudy z Lublina, Targi Książki w Krakowie,
26–29 października 2000 r.; Krakowskie Ognisko Polskiej YMCA, 2.12.2000 – 6.01.2001 r.;
jeden pomnik Juliusza Słowackiego, bo miejsc, w których mógłby
Galeria Ekslibrisu Domu Kultury „Podgórze” w Krakowie, 3 marca – 26 kwietnia 2001.
stanąć, w naszym kraju nie brakuje.
3
Juliusz Słowacki (1809–1849) ze zbiorów Zdzisława Ruszela i Andrzeja Znamirowskiego, Galeria Rozmaitości Domu Kultury „Podgórze” w Krakowie, 6 marca – 5 kwietnia
Postać Juliusza Słowackiego, jego dorobek, znaczenie i rocznice z nim związane dostrzegli twórcy ekslibrisów i odzwierciedlili 4 2002.
W 2027 roku przypadnie setna rocznica tego wydarzenia.
54
ALMA MATER nr 120–121
Małgorzata Wyka, technika komputerowa, 2009
Jerzy Napieracz, światłodruk,
2003
Tadeusz Ramik, C3+C4+C5,
2002
Juliusz Szczęsny Batura,
plastikoryt, 2002
Ovidiu Petca, C. P. II32, O.P.1, 400750 Cluj,
Rumunia
Jerzy Napieracz,
światłodruk, 2003
Hanna Ewa Stańska, linoryt,
2003
Nadia Karmazyn (Ukraina),
technika własna, 2002
Ryszard Łomański, linoryt, 2009
Jerzy Różański, linoryt kolorowany, 2002
Marian Grudziński, offset, 2009
Tadeusz Wacław Budynkiewicz, typografia, 2002
ALMA MATER nr 120–121
55