Karta, ryczałt, podatek liniowy i według skali >Masz N

vademecum biznesu
2
◊rzeczpospolita | poniedziałek | 3 września 2007
Dokończenie ze str. 1
Jaki podatek płaci przedsiębiorca indywidualny, a jaki spółka
SAMODZIELNIE
Przedsiębiorca indywidualny może wybrać
jedną z czterech form zapłaty podatku:
∑ kartę podatkową,
∑ ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
∑ rozliczenie według skali podatkowej,
∑ opodatkowanie liniowe według stawki 19
proc.
Dwie pierwsze formy opodatkowania są idealne dla osób, które chcą przede wszystkim,
aby ich rozliczenie było jak najprostsze i spodziewają się jednocześnie, że koszty związane
z działalnością będą stosunkowo niewielkie.
Ale mają też swoje mankamenty.
Podatnik karty musi płacić podatek nawet
wtedy, gdy z działalności nie osiągnie żadnych
przychodów (chyba że czasowo zaprzestał jej
prowadzenia, wówczas jest możliwość niepłacenia podatku za okres przerwy).
Ryczałt ewidencjonowany płaci się co prawda tylko od uzyskanych przychodów, ale nawet
wtedy, gdy działalność przynosi straty, bo
koszty są większe niż przychody. Poza tym
przy opodatkowaniu ryczałtem i kartą dotkliwy może być również brak prawa do wspólnego rozliczenia się z małżonkiem. Ten sam mankament ma opodatkowanie według liniowej 19-proc. stawki.
W SPÓŁCE OSOBOWEJ
Bardziej zorganizowaną formą prowadzenia
działalności gospodarczej jest spółka – cywilna
lub osobowa spółka handlowa (jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna). W spółce cywilnej osobami wykonującymi
działalność gospodarczą są wspólnicy spółki
(to oni są przedsiębiorcami, a nie spółka) i to
oni rozliczają się z podatku dochodowego
od dochodu (przychodu) z działalności uzyskanego w spółce. W osobowych spółkach
handlowych przedsiębiorcą jest spółka, jednak i tu obowiązek zapłaty podatku dochodowego też ciąży na wspólnikach, a nie na spółce.
Wspólnicy takich spółek – podobnie jak
prowadzący działalność gospodarczą indywidualnie, mają do wyboru podatek według skali lub liniowy bądź formy zryczałtowane.
Z tym że wybór ryczałtu bądź karty podatkowej nie zawsze jest możliwy, bowiem:
∑ ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
mogą opłacać jedynie wspólnicy spółki cywilnej oraz jawnej (ale tylko, gdy wspólnikami
tych spółek są wyłącznie osoby fizyczne),
∑ kartę podatkową mogą płacić tylko wspólnicy spółki cywilnej będący osobami fizycznymi.
Ci wspólnicy, którzy wybrali opodatkowanie
według skali lub liniowe, ustalają swój dochód
w specyficzny sposób. Przychody z udziału
w spółce niebędącej osobą prawną u każdego
podatnika określa się proporcjonalnie do jego
prawa w udziale w zysku.
To samo dotyczy kosztów uzyskania przychodów oraz wydatków, które takimi kosztami
nie są. W praktyce przyjmuje się, że choć podatnikami są wspólnicy, to najpierw należy
ustalić dochód spółki tak, jakby to ona była podatnikiem.
Dopiero w drugiej fazie ustala się dochód
wspólnika – proporcjonalnie do jego prawa
udziału w zysku spółki. Udział ten określa się
na podstawie umowy spółki (a jeśli umowa nie
reguluje tej kwestii – na podstawie przepisów
kodeksu cywilnego lub kodeksu spółek handlowych).
Także według udziału w zysku dzieli się
przychód między wspólników opodatkowanych ryczałtem.
Podatkowa księga przychodów i rozchodów
jest prowadzona dla spółki (a nie dla poszczególnych wspólników). Mogą ją jednak prowadzić tylko spółki cywilne, jawne i partnerskie,
których przychody są niższe niż 800 tys. euro.
Spółka komandytowa i komandytowo-akcyjna
zawsze musi mieć pełną księgowość (księgi rachunkowe).
Wspólnikiem w spółce osobowej (a nawet
w spółce cywilnej) może być też osoba prawna
(np. spółka z o.o. lub akcyjna). Wówczas taki
wspólnik rozlicza się z podatku dochodowego
od osób prawnych, a jego dochód ustala się
proporcjonalnie do posiadanego udziału.
Spółka musi od początku prowadzić pełną
księgowość (bez względu na wysokość osiąganych przychodów).
W SPÓŁCE KAPITAŁOWEJ
Działalność gospodarcza może być też prowadzona w spółce kapitałowej – z ograniczoną
odpowiedzialnością lub akcyjnej. Wówczas
przedsiębiorcą, a zarazem podatnikiem podatku dochodowego będzie ta spółka. Od uzyskanych dochodów zapłaci ona podatek
od osób prawnych, według stawki 19 proc.
Identycznie są opodatkowane jednoosobowe
spółki z o.o., których jedynym właścicielem
(udziałowcem) jest osoba fizyczna. Trzeba pamiętać, że zysk spółki wypłacony wspólnikom
w postaci dywidendy będzie w tym wypadku
dodatkowo opodatkowany zryczałtowanym
podatkiem dochodowym w wysokości 19
proc.
—a.kol.
Karta, ryczałt, podatek liniowy i według skali
podstawa opodatkowania
Karta podatkowa
nie ustala się przychodu ani dochodu
stawki podatku
ustalone w decyzji urzędu skarbowego
w ustawowych granicach
kwota wolna od
podatku
częstotliwość rozliczenia
nie
terminy płatności
do 7 każdego miesiąca, za miesiąc
poprzedni,
a za grudzień do 28 grudnia
co miesiąc
Ryczałt
przychód (nie uwzględnia się
kosztów)
20, 17, 8,5, 5,5 lub 3 proc. –
w zależności od rodzaju
prowadzonej działalności
nie
Podatek według skali
dochód (przychód pomniejszony
o koszty uzyskania)
19, 30, lub 40 proc.
Podatek liniowy
dochód (przychód pomniejszony
o koszty uzyskania)
19 proc.
3013 zł
nie
co miesiąc lub co kwartał
(kwartalnie tylko osoby kontynuujące
działalność, których przychód nie
przekroczył limitu 25 tys. euro)
do 20 każdego miesiąca za miesiąc
poprzedni, a za grudzień w terminie
złożenia zeznania rocznego,
przy rozliczeniu kwartalnym do 20
następnego miesiąca po upływie
kwartału, za który ryczałt ma być
opłacony, a za ostatni kwartał roku
co miesiąc lub co kwartał
(kwartalnie tylko rozpoczynający
i mali podatnicy)
co miesiąc lub co kwartał
(kwartalnie tylko rozpoczynający
i mali podatnicy)
do 20 każdego miesiąca za miesiąc
poprzedni, za grudzień w terminie
płatności zaliczki za listopad,
przy rozliczeniu kwartalnym do 20
następnego miesiąca po upływie
kwartału, za który wpłacana jest
zaliczka, a za ostatni kwartał roku
w terminie do 20 grudnia
do 20 każdego miesiąca za miesiąc
poprzedni, za grudzień w terminie
płatności zaliczki za listopad,
przy rozliczeniu kwartalnym do
20 następnego miesiąca
po upływie kwartału,
za który wpłacana jest zaliczka,
a za ostatni kwartał roku w terminie
do 20 grudnia
nie
podatkowa księga przychodów
i rozchodów lub księgi rachunkowe,
ewidencja środków trwałych oraz
wartości niematerialnych
i prawnych, ewidencja wyposażenia,
ewidencja sprzedaży, ewidencja
przebiegu pojazdu, karty
przychodów pracowników,
ewidencja pożyczek i zastawionych
rzeczy (przy prowadzeniu lombardu),
ewidencja kupna i sprzedaży
wartości dewizowych (w kantorze)
PIT-36L, do 30 kwietnia następnego roku
deklaracje
ewidencje
nie
ewidencja zatrudnienia i karty
przychodów pracowników
nie
ewidencja przychodów, wykaz
środków trwałych oraz wartości
niematerialnych i prawnych,
ewidencja wyposażenia, ewidencja
zatrudnienia i karty przychodów
pracowników
zeznanie roczne
nie, tylko informacja o wysokości
odliczonej składki na ubezpieczenie
zdrowotne (PIT-16A) do 31 stycznia
następnego roku
tylko składka zdrowotna
PIT-28 do 31 stycznia następnego
roku
ulgi i odliczenia
preferencyjne rozliczenie
roczne
nie
wszystkie możliwe z wyjątkiem ulgi
na nowe technologie i na dzieci
nie
nie
podatkowa księga przychodów
i rozchodów lub księgi rachunkowe,
ewidencja środków trwałych oraz
wartości niematerialnych i prawnych,
ewidencja wyposażenia, ewidencja
sprzedaży, ewidencja przebiegu
pojazdu, karty przychodów
pracowników, ewidencja pożyczek
i zastawionych rzeczy (przy
prowadzeniu lombardu), ewidencja
kupna i sprzedaży wartości
dewizowych (w kantorze)
PIT-36, do 30 kwietnia następnego
roku
wszystkie możliwe
tylko odliczenie składek na
ubezpieczenia społeczne
i ubezpieczenie zdrowotne
tak – z małżonkiem lub dla samotnie nie
wychowujących dzieci
zredagowali: Anna Koleśnik i Przemysław Wojtasik;
www.rzeczpospolita.pl/dobra_firma, telefon (022) 463 03 10, fax (022) 463 00 07; e-mail: [email protected], [email protected], e-mail: [email protected]
NIP FIRMY
Pamiętaj
o aktualizacji
danych
Osoba, która zakłada firmę,
musi podać fiskusowi wiele
nowych informacji. Robi to
na druku NIP-1
Podobnie będzie, gdy podatnik
pierwszy raz występuje o numer
identyfikacji podatkowej.
Mówi o tym ustawa z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji
i identyfikacji podatników i płatników (jt DzU z 2004 r. nr 269,
poz. 2681 ze zm.).
W formularzu NIP-1 oprócz podstawowych danych identyfikacyjnych musimy wpisać takie informacje, jak:
∑ data rozpoczęcia działalności,
∑ numer REGON,
∑ rodzaj działalności i kod PKD,
∑ numery firmowych rachunków,
∑ rodzaj dokumentacji rachunkowej (np. podatkowa księga przychodów i rozchodów) i miejsce jej
przechowywania (także wtedy,
gdy prowadzi ją biuro rachunkowe),
∑ dane wynikające z wpisu do ewidencji,
∑ adresy miejsc wykonywania działalności.
Do zgłoszenia trzeba też dołączyć poświadczone urzędowo kopie niektórych dokumentów, np.
zaświadczenia o numerze REGON.
Spółki osobowe ikapitałowe składają zgłoszenie naformularzu NIP-2.
Podatnicy VAT muszą zaktualizować informacje w ciągu 14 dni
od zmiany danych, pozostali mają
na to 30 dni.
Zgłoszenie NIP można złożyć w
gminie wraz z wnioskiem o wpis
do ewidencji działalności.
—Przemysław Wojtasik
>Masz NIP, to go używaj
Osoba fizyczna, która posiada już
swój NIP rozpoczynając indywidualną działalność gospodarczą nie
musi występować o jego nadanie
odrębnie dla firmy. Ma obowiązek
używać dotychczasowego numeru
(nawet jeśli przedsiębiorca prowadzi
jednocześnie kilka rodzajów indywidualnej działalności, musi
posługiwać się jednym NIP).
Odrębny od wspólników NIP musi
być nadany każdej spółce. Dlatego
wspólnicy powinni złożyć NIP-2
i uzyskać NIP dla spółki.
Przedsiębiorca rozliczający VAT ma
obowiązek podawać NIP na fakturach oraz w ofertach. Podatnicy
muszą podawać NIP na wszelkich
dokumentach związanych z wykonywaniem zobowiązań podatkowych
i niepodatkowych należności budżetowych, do których poboru
obowiązane są organy podatkowe
lub celne. W sprawach dotyczących
zobowiązań podatkowych oraz niepodatkowych należności
budżetowych trzeba także podawać
NIP na żądanie: organów administracji rządowej i samorządowej, kontroli
skarbowej, przedstawicieli NIK, banków, stron czynności cywilnoprawnych, płatników oraz inkasentów
podatków i niepodatkowych należności budżetowych.
—a.kol.