Przeczytaj fragment

Wprowadzenie
Okres kampanii wyborczych jest szczególnym momentem dla każdego
systemu politycznego, a tym bardziej dla podmiotów politycznych w nich
uczestniczących. Aktorzy polityczni – politycy oraz partie polityczne podczas kampanii wyborczych – wykorzystują niemalże wszystkie narzędzia
marketingu politycznego i public relations, aby osiągnąć sukces wyborczy.
Każda kampania ma swoją specyfikę, która rzutuje na przebieg rywalizacji.
W zależności od uwarunkowań prawnych, politycznych, ekonomicznych czy
społecznych organizacja kampanii wyborczych z upływem lat zmienia swój
charakter. Za wzór do naśladowania wskazuje się często Stany Zjednoczone,
gdzie wykorzystuje się nowe elementy i narzędzia marketingu wyborczego.
Strategie i techniki marketingu wyborczego stosuje każdy kandydat i każda
partia – mniej lub bardziej świadomie i z różnym efektem. Ale każda kampania wyborcza posiada własną logikę i dynamikę rozwoju, która warta jest
zbadania.
Celem publikacji Współczesne kampanie wyborcze w Polsce i na świecie jest ukazanie specyfiki przeprowadzania obecnych kampanii wyborczych
w Polsce i za granicą, ze szczególnym zwróceniem uwagi na elementy instytucjonalno-prawne kampanii, marketing wyborczy, media, a także systemy
wyborcze i polityczne poszczególnych państw. Publikacja przestawia szeroko
pojętą tematykę i problematykę związaną z nowoczesnymi kampaniami wyborczymi. Książka składa się z artykułów młodych naukowców reprezentujących następujące ośrodki naukowe: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
w Lublinie, Katolicki Uniwersytet Lubelski oraz Uniwersytet Warszawski.
Niniejsza książka została podzielona na dwie części, w których umieszczono łącznie 12 artykułów, po sześć w każdej. Przyjęty w książce podział
wynika z geograficznego rozmieszczenia badanych kampanii wyborczych –
w Polsce i na świecie.
8 • Współczesne kampanie wyborcze w Polsce i na świecie
W pierwszej części zatytułowanej „Polska” przedstawiono aspekty związane z kampaniami wyborczymi w naszym kraju. Badacze w swoich rozważaniach skupili się na prawnym funkcjonowaniu kampanii, marketingu
wyborczym ujętym w różnorodnych perspektywach badawczych, socjologiczno-psychologicznym wpływie na frekwencję wyborczą oraz zmienności
posłów po wyborach.
Część pierwszą otwiera artykuł Roberta K. Tabaszewskiego, który porusza aspekty norm prawa wyborczego, prasowego i finansowego kampanii
wyborczych w Polsce. Autor bada kampanie wyborcze z perspektywy regulacji Kodeksu wyborczego z uwzględnieniem ram czasowych kampanii
oraz wyczerpująco analizuje kwestie prawne dotyczące kampanii w mediach
publicznych.
Rozważania poświęcone marketingowi wyborczemu partii politycznych
podczas kampanii parlamentarnej w 2011 roku prowadzi Paweł Jakubowski.
Autor wyjaśnia, czym są strategie wyborcze i bada je na przykładzie kampanii z 2011 roku. Skupia się na analizie strategii wyborczych Platformy
Obywatelskiej, Prawa i Sprawiedliwości, Ruchu Palikota, Polskiego Stronnictwa Ludowego, Sojuszu Lewicy Demokratycznej oraz partii Polska Jest
Najważniejsza.
Gruntownej wiedzy na temat wykorzystania mediów społecznościowych
w kampanii wyborczej dostarcza artykuł Pawła Hayna, który wyjaśnia, czym
są media społecznościowe i jak funkcjonują. Autor przedstawia analizę wykorzystania social mediów w ogólnopolskiej kampanii wyborczej oraz wyniki badań narzędzi internetowych wykorzystanych w kampanii parlamentarnej
w 2011 roku w województwie podkarpackim.
Z kolei Barbara Małyszczak koncentruje się na kampanii wyborczej Joanny Muchy, na której przykładzie przedstawia praktyczne funkcjonowanie
sztabu wyborczego. Pozycja ta obejmuje analizę wizerunku kandydatki do
Sejmu w 2011 roku oraz ukazuje strategie i taktyki zastosowane w kampanii
obecnej pani minister. Autorka przedstawia również elementy kampanii negatywnej wymierzonej w osobę Joanny Muchy.
Wyniki badań dotyczące lęku przed przyszłością polityczną, które motywują uczestnictwo obywateli w wyborach przestawia Roksana Studzińska.
Autorka analizuje paradygmaty zachowań wyborców oraz przedstawia czynniki psychologiczne, które mają wpływ na frekwencję wyborczą (lęk, poczucie nadziei, poczucie kontroli) oraz bada związek pomiędzy zmiennymi
w okresie wyborczym.
Tomasz Sieduszewski próbuje odpowiedzieć na pytanie związane z parlamentaryzmem po dwóch dekadach funkcjonowania III Rzeczpospolitej.
Autor zajmuje się analizą stopnia wymiany posłów i senatorów w latach
Wprowadzenie •
1989–2011 z ustaleniem tendencji, z której wynika, że Sejm wchodzi obecnie
w fazę stabilizacyjną.
W drugiej części monografii dotycząca kampanii wyborczych na świecie
zamieszczone zostały teksty odnoszące się do rywalizacji wyborczej w kilku wybranych państwach, a mianowicie w Stanach Zjednoczonych, Rosji,
Finlandii, Czechach i Angoli. Autorzy w swoich rozważaniach objęli wiele
wymiarów kampanii wyborczych, które odbyły się w ostatnich latach.
Tematykę kampanii wyborczych w internecie porusza Ewelina Kancik,
która skupia się na amerykańskich kampaniach Baracka Obamy w 2008
i 2012 roku. Rozważania te zaczynają się od omówienia systemu wyborczego
USA z uwzględnianiem pozycji marketingu politycznego. Autorka dokonuje
dogłębnej analizy wykorzystania narzędzi internetowych w kampaniach wyborczych, które są przejawem nowoczesnego marketingu wyborczego oraz
porównuje e-kampanie obecnego prezydenta.
Z kolei Agnieszka Grzegorczyk prezentuje badania na temat wizerunku
przywództwa politycznego prezydenta Władimira Putina. Autorka bada odbiór przywództwa politycznego w Federacji Rosyjskiej, zwłaszcza postaci
prezydenta. Przeprowadzone badania opinii społeczeństwa na temat wizerunku przywódcy Rosji ukazują ambiwalentny stosunek młodego pokolenia
wobec prezydenta – zarówno sprzeciw jak i świadome deklaracje poparcia.
Ewa Litke bada przebieg kampanii wyborczych w Finlandii w latach
2011–2012. Autorka dokonuje analizy przeprowadzonych w tym czasie wyborów ze szczególnym uwzględnieniem pozycji partii populistycznej – Prawdziwych Finów. Skupia się ona na zjawisku populizmu fińskiego znacząco
wpływającego na kształt sceny politycznej.
Paweł Porzucek prezentuje przebieg kampanii wyborczej z 2010 roku
w Republice Czeskiej. Autor dokonuje analizy sytuacji politycznej w okresie
przedwyborczym, przedstawia partie polityczne uczestniczące w wyborach,
uwzględniając Czeską Partię Socjaldemokratyczną, Obywatelską Partię Demokratyczną, Tradycyjną Odpowiedzialność Dobrobyt 09, Věci Veřejne oraz
Komunistyczną Partię Czech i Moraw. Zajmuje też stanowisko w sprawie
znaczenia inicjatyw obywatelskich i NGO.
Problematykę poparcia partii chrześcijańsko-demokratycznych w Europie Zachodniej rozważa Michał Kozera. Skupia się on na rozmiarze poparcia
wyborczego dla ugrupowań chadeckich, z uwzględnieniem zmian jakim one
ulegają. Autor próbuje wyjaśnić również zróżnicowanie poparcia dla partii
chadeckich w badanym regionie.
Z teksu Miguela Naueje dowiadujemy się, jak wygląda system wyborczy
w Republice Angoli i jak przebiegają tam procesy wyborcze. Autor przedstawia system rządów z punktu widzenia obecnie funkcjonującej tam konsty-
9
10 • Współczesne kampanie wyborcze w Polsce i na świecie
tucji, uwarunkowania sytemu partyjnego oraz bada wybory parlamentarne
z 2008 roku.
Mamy nadzieję, że ta monografia dostarczy Czytelnikowi wielopłaszczyznowej wiedzy z zakresu kampanii wyborczych, systemów politycznych
i marketingu politycznego, ale również zainspiruje do dalszych rozważań nad
wskazaną tematyką.
Redaktorzy pragną wyrazić podziękowania profesorowi Wojciechowi Sokołowi za uwagi recenzenckie, które wzbogaciły niniejszą publikację i wpłynęły na jej ostateczny kształt.
Redaktorzy