Doświadczenia władz miast w miejskim transporcie a

Transport i mobilność miejska
– wyzwania dla miast
dr Aneta Pluta-Zaremba
Katedra Logistyki
Konferencja „Plany Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (ang. SUMP)
kluczem do pozyskiwania środków europejskich”
Płock, 11 czerwca 2015 r.
Plan prezentacji
1. Wpływ doświadczeń władz miast w miejskim transporcie
na opracowywanie i wdrażanie SUMP
2. Wyzwania w obszarze transportu towarów
3. Wnioski końcowe
Doświadczenia władz miast w miejskim transporcie
a opracowywanie i wdrażanie SUMP
Badania przeprowadzone w latach 2012-2013 w obszarze transportu miejskiego
w 16 miastach wojewódzkich pokazują, że:
1.
Władze miast mają duże doświadczenie we wdrażaniu rozwiązań na rzecz zrównoważonego
transportu pasażerskiego (np. nadawanie priorytetu, zwiększanie atrakcyjności transportu
publicznego w celu oddziaływania na zachowania komunikacyjne mieszkańców, przestrzenna
i funkcjonalna integracja podsystemów transportowych, kształtowanie postaw i stylu życia,
np. miejskie wypożyczalnie rowerów).
2.
W miastach podejmowanych jest szereg działań na rzecz zrównoważonego rozwoju
infrastruktury transportu.
3.
Koncentrują się na zmniejszaniu kongestii i upłynnianiu ruchu oraz poprawie jakości życia
mieszkańców.
Wyników badań innowacji w polskich miastach w:
„Innowacje w zarządzaniu miastami w Polsce”, red. M. Bryx (OW
SGH, Warszawa 2014) do pobrania ze stron Oficyny Wydawniczej SGH
Doświadczenia władz miast w miejskim transporcie
a opracowywanie i wdrażanie SUMP (2)
Badania przeprowadzone w latach 2012-2013 w obszarze transportu miejskiego
w 16 miastach wojewódzkich pokazują, że:
4.
Władze miast poświęcają zarządzaniu transportem towarów ułamek uwagi skierowanej
do transportu pasażerskiego, zwłaszcza zbiorowej komunikacji pasażerskiej, o czym
świadczą działania na poziomie planowania, jak i wykonawczym.
5.
Nie prowadzą skoordynowanej polityki w zakresie transportu towarów, o czym świadczy
analiza dokumentów poświęconych strategiom rozwoju miast i politykom transportowym.
6.
Koncentrują się na wprowadzaniu środków prawnych, finansowych i infrastrukturalnych mających
na celu ograniczanie dostępu do infrastruktury drogowej i ruchu pojazdów dostawczych.
7.
Zaczynają dostrzegać potrzebę systemowego podejścia do zarządzania transportem towarów,
co przejawia się we wdrażaniu rozwiązań usprawniających ruch pojazdów dostawczych:
rozwiązania infrastrukturalne, rozwiązania technologiczno-infrastrukturalne, działania mające
na celu kształtowanie proekologicznych i prospołecznych zachowań przedsiębiorstw.
Bezkolizyjne
skrzyżowania
Miasto
Obwodnica
miasta
Most/-y
Warszawa
T
PK
T
Białystok
T PK
T PK
T PK
Bydgoszcz
Gdańsk
P
T PK
Tunel/-e
T PK
P
P
T PK
P
T PK
Katowice
P
P
Kielce
P
P
Kraków
PK
P
Łódź
T
P
Opole
P
T PK
P
T PK
T PK
T PK
T PK
T
Rzeszów
Szczecin
Toruń
T PK
T PK
Zielona Góra
T P
T PK
P
T PK
T PK
P
Parkingi
Parkingi
Ścieżki
typu Park typu Bike rowe& Ride
& Ride
rowe
T PK
T PK
T PK
Rozwiązania
usprawniające
ruch
rowerów (wydzielone
pasy
rowerowe
na
jezdni, kontrapasy, śluzy
rowerowe)
T PK
T
T PK
P
T PK
P
T PK
T PK
T PK
T P
T PK
T PK
P
T PK
T PK
P
P
P
P
P
T PK
P
P
P
T PK
PK
P
P
T PK
T
T
T PK
T PK
T
P
P
T PK
T PK
T PK
T PK
P
T PK
T PK
T PK
T PK
T PK
P
P
T PK
T PK
P
P
T PK
P
T PK
T PK
P
T PK
T PK
P
T PK
T PK
T PK
T PK
T PK
T PK
T PK
T
T
P
P
Wrocław
T PK
T
Gorzów Wlk.
Poznań
Infrastruktura
Bus pasy
drogowa
dojazdowa do
metropolii
z
miejscowości
podmiejskich
T
LEGENDA: T – tak, rozwiązanie wdrożone w ostatnich 5 latach,
T PK
T PK
P – planowane wdrożenie w latach 2012-2015,
PK – planowana kontynuacja danego typu rozwiązania w latach 2012-2015, BPP – brak podstaw prawnych
Miasto
Zakaz wjazdu do
Opłaty za
Czasowe
Specjalne
Automa-
Obowiązek
Wsparcie
Zachęcanie firm do
wyznaczonych
wjazd do
ograniczenia
pasy/zatoki
tyczny pobór
wyznaczenia
wprowadzenia
stosowania
wjazdu do
drogowe do
opłat przy
miejsc
miejskich
pojazdów
części miasta (np. określocentrów
nych części miasta dla
załadunku/
wjeździe do
postojowych
centrów
ekologicznych
historycznych)
miasta
pojazdów o
rozładunku
wyznaczo-
przy
dystrybucji,
poprzez np.
całkowitym
pojazdów
nych części
budynkach dla urządzeń do
zwolnienie z opłat,
ciężarze
dostawczych
miasta (pun-
samochodów
przeładunku
wpuszczenie na
kty mobililno-
dostawczych
intermo-
bus pasy
x ton
ściowe)
Warszawa
T
T
T
Białystok
Bydgoszcz
P
T, PK 2015
T, PK
2015
Gdańsk
Gorzów Wlk.
T
T, PK
T
Kielce
T, PK
T, PK
Kraków
T, PK
Łódź
T
Opole
P
T, PK
P
P
P
P
2015
T, PK
T, PK
P
P
T
P
BPP
T, PK
P
BPP
P
P
T
Rzeszów
Szczecin
Toruń
Wrocław
P
T, PK
Katowice
Poznań
dalnego
T
T
T, PK
T
Zielona Góra
LEGENDA: T – tak, rozwiązanie wdrożone w ostatnich 5 latach,
P – planowane wdrożenie w latach 2012-2015,
PK – planowana kontynuacja danego typu rozwiązania w latach 2012-2015, BPP – brak podstaw prawnych
P
Plany zrównoważonej mobilności miejskiej
a transport towarów
Wybrane zagadnienia z perspektywy transportu towarów:
1. Równoważenie i zaspokajanie różnego rodzaju zapotrzebowania na mobilność
nie tylko mieszkańców, lecz również przedsiębiorstw i sektora przemysłu.
2. Nacisk na zaangażowanie mieszkańców i innych interesariuszy, w tym
przedstawicieli przedsiębiorstw.
3. Zakres obejmuje oprócz transportu pasażerskiego także przewóz towarów
(środki transportu w ruchu i w czasie parkowania).
4. Działania na rzecz poprawy wydajności logistyki miejskiej, w tym systemów
dostarczania towarów, przy ograniczaniu efektów zewnętrznych (emisje gazów
cieplarnianych, zanieczyszczeń i hałasu).
Komisja Europejska
Wyzwania związane z rozwojem zrównoważonego
transportu i mobilności
Wyzwania na etapie przygotowywania planów z perspektywy transportu towarów:
1. Ocena istniejącego systemu transportowego miasta pod kątem m.in. spełniania
oczekiwań interesariuszy, emisji gazów cieplarnianych, zanieczyszczeń i hałasu.
2. Identyfikacja potrzeb różnych interesariuszy, zwłaszcza mieszkańców
i przedsiębiorstw dystrybuujących towary a wyznaczanie celów SUMP.
3. Wychwycenie zmian na rynku i trendów oraz ocena ich wpływu na transport
osób i przepływy ładunków a opracowanie scenariuszy.
Wpływ zmian zachowań i potrzeb mieszkańców
na transport towarów
Zmiany i trendy:
1. Powrót mieszkańców do miast z gmin podmiejskich.
2. Zmiana stylu życia i zachowań komunikacyjnych.
3. Tendencje do robienia zakupów w okolicy miejsca zamieszkania.
4. Ciągły i dynamiczny wzrost zakupów przez Interent z opcją dostawy do domu
oraz tendencje na świecie do dostarczania zamówień w ciągu tego samego dnia
Wpływ na transport:
1. Zmniejszenie przejazdów w celu robienia zakupów, przy wzroście ruchu lokalnego.
2. Zwiększenie zapotrzebowania na dostawy do centrów miast i dzielnic
mieszkaniowych w związku z zaopatrywaniem szybko rozwijających się sieci
detalicznych i obsługi dostaw (w tym zwrotu towarów) w handlu internetowym.
Wyzwania związane z rozwojem zrównoważonego
transportu i mobilności (2)
Wyzwania na etapie przygotowywania planów z perspektywy transportu towarów:
1. Ocena istniejącego systemu transportowego miasta pod kątem m.in. spełniania
oczekiwań interesariuszy, emisji gazów cieplarnianych, zanieczyszczeń i hałasu.
2. Identyfikacja potrzeb różnych interesariuszy, zwłaszcza mieszkańców
i przedsiębiorstw dystrybuujących towary a wyznaczanie celów SUMP.
3. Wychwycenie zmian na rynku i trendów oraz ocena ich wpływu na transport
osób i przepływy ładunków a opracowanie scenariuszy.
4. Systemowe podejście do zagadnień transportu na poziomie urzędów miast,
między miastami i na styku miasto-interesariusze.
5. Opracowania systemu pomiaru kosztów zewnętrznych i efektów wdrożenia
rozwiązań w obszarze transportu towarów.
6. Akceptacja społeczna dotycząca wdrażanych planów i rozwiązań.
Wnioski końcowe
Na co warto zwrócić uwagę przy planowaniu zrównoważonego rozwoju transportu
i mobilności w obszarze dystrybucji towarów:
1. Podjęcie współpracy z przedstawicielami przedsiębiorstw (transportowych,
operatorów logistycznych (TSL), operatorów ekspresowych (KEP), przedsiębiorstw
produkcyjnych), organizacjami zrzeszającymi te firmy.
2. Wprowadzenie rozwiązań usprawniających dostawę, załadunek i wyładunek
towarów.
3. Wprowadzanie rozwiązań promujących ekologiczne pojazdy w obsłudze ostatniej
mili (infrastrukturalnych, technologicznych, finansowych) oraz kontrola
przestrzegania zasad przez firmy.
4. Rozwiązania promujące konsolidację dostaw i zmianę środków transportu na
zrównoważone poprzez miejskie centra logistyczne.
Dziękuję za uwagę
dr Aneta Pluta-Zaremba
[email protected]
Katedra Logistyki
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
www.sgh.waw.pl/katedry/kl/