Zastosowanie tomografii stożkowej

ra di olog ia
Zastosowanie
tomografii stożkowej
w implantologii stomatologicznej
dr Tomasz Śmigiel, tech. radiolog Jakub Baran
TITLE: The use of conical tomography (CBCT) in implantology
STRESZCZENIE: Tomografia stożkowa (CBCT) staje się obecnie niezbędnym narzędziem
w pracy stomatologa, szczególnie w dziedzinie implantologii. Tego typu badanie pozwala
na dokładne przeanalizowanie zmian i anomalii m.in. w obrębie kości żuchwy i szczęki.
SŁOWA KLUCZOWE: tomografia stożkowa, implantologia
SUMMARY: Conical tomography (CBCT) is now becoming an essential tool for dental work,
particularly in the field of implantology. This type of study allows you to precisely analyze
the changes and anomalies including within the jaw bone and jaw.
KEY WORDS: conical tomography, implantology
1
1b
1a
1c
zębów. Aby jednak cały proces implantacji zakończył się
sukcesem, potrzebne jest precyzyjne zaplanowanie zabiegu, co pozwoli zmniejszyć do minimum możliwość
napotkania niespodziewanych problemów. Niewątpliwie najważniejszym aspektem obecnych czasów staje
się dobór odpowiedniej techniki obrazowania, która
pozwoli na precyzyjne przygotowanie planu wszczepienia implantu. Tomografia stożkowa (CBCT), a dokładniej
mówiąc – informacje diagnostyczne, których dostarcza,
pozwala na bezpieczne zaplanowanie nawet najbardziej
skomplikowanego zabiegu.
Jedną z wielu zalet tomografii stożkowej jest możliwość oceny miejsca planowanego wszczepu w trzech
rzutach (a. osiowym, b. czołowym oraz c. strzałkowym).
Ryc. 1. Wynik badania CBCT. Jest to okno poglądowe, gdzie wstępnie analizujemy warunki pacjenta przed zabiegiem implantacji. Możemy tu między
innymi ocenić kształt żuchwy, strukturę oraz gęstość kości, a także wszelkie zmiany oraz anomalie znajdujące się w obrębie kości żuchwy i szczęki oraz
zatok szczękowych mogących utrudnić planowany zabieg Ryc. 1a-c. Rzut osiowy, czołowy i strzałkowy
80
fot. archiwum autorów
I
mplantologia stomatologiczna jest dziedziną stomatologii zajmującą się odbudową uzębienia za pomocą
implantów zębowych. Pozwala na trwałą poprawę wyglądu estetycznego oraz na prawidłowe funkcjonowanie
mechaniki narządu żucia, która została zaburzona utratą
t w ó j p r z e g l ą d
s t o m at o l o g i c z n y
ra di olog ia
1-2/2015
Funkcjonalne oprogramowanie zastosowane do odczytu badania tomografii CBCT pozwala także na dokładną lokalizację kanału żuchwy. Ma to ogromne znaczenie
w przypadku dobierania rozmiaru implantu. Za pomocą tej funkcji można uniknąć ryzyka uszkodzenia nerwu zębodołowego żuchwy, wiedząc, na jakiej pozycji
i głębokości się on znajduje. Podobna sytuacja tyczy
się kości szczęki, gdzie możliwość dokonywania bardzo
dokładnych pomiarów, szczególnie w obrębie zębów
przedtrzonowych i trzonowych, uchroni nas przed przypadkowym spenetrowaniem światła zatoki szczękowej
podczas implantacji.
2
Ryc. 2. Pierwszy etap wyznaczania kanału żuchwy. Na widocznym przekroju pantomograficznym znajdujemy odpowiednią
warstwę przekroju, tak aby znaleźć otwór bródkowy. Od tego momentu zaczynamy wyznaczanie kanału za pomocą stawiania
pomarańczowych kropek widocznych na obrazie
3
Ryc. 3. Przesuwając przekrój pantomograficzny w kierunku językowym lub wargowym, znajdujemy najszersze miejsca
wyznaczanego kanału i stawiamy kolejne pomarańczowe kropki, które tworzą zarys całego kanału
4
Ryc. 4. W pełni wyznaczony przebieg kanału nerwu zębodołowego żuchwy oraz możliwość pogrubienia warstwy danego
przekroju, pozwalają uzyskać typowy obraz panoramiczny z uwidocznionym kanałem
81
ra di olog ia
Ryc. 5. Okno
planowania zabiegu
implantologicznego.
To tutaj mamy
możliwość dokonania
wszystkich potrzebnych
pomiarów mających
na celu dobór
odpowiedniego
implantu do danego
przypadku, a następnie
możliwość jego
wirtualnego wstawienia
w kość pacjenta
5
Ryc. 6. Obraz
radiologiczny
przedstawiający
przekrój transsektalny,
w którym widzimy
przebieg nerwu, a także
znamy miary wysokości
oraz szerokości
wyrostka
Ryc. 7. Wstawienie
wirtualnego implantu
spełniającego warunki
dla wcześniejszych
pomiarów. Położenie
implantu (głębokość,
nachylenie, odległość
od brzegów wyrostka)
modyfikujemy
za pomocą czerwonych
punktów zaznaczonych
na implancie
6
Wyznaczenie przebiegu kanału nerwu zębodołowego żuchwy oraz wykonanie pomiaru od szczytu wyrostka do nerwu zębodołowego nie pozwala nam jeszcze
na prawidłowe zaplanowanie zabiegu implantacji. Aby
perfekcyjnie zaplanować cały zabieg, oprócz pomiaru
wysokości wyrostka potrzebny jest jeszcze wymiar mezjalno-dystalny oraz przednio-tylny, czyli uwidaczniający
szerokość wyrostka. Możliwość wykonywania pomia-
82
7
rów w tych przekrojach daje tylko badanie tomograficzne. Na zdjęciach dwuwymiarowych jest to niemożliwe
ze względu na nakładające się na siebie warstwy anatomiczne. Dlatego dzięki trójwymiarowym możliwościom
analizy danego badania za pomocą tomografii stożkowej implantolodzy mają sposobność doboru odpowiedniego implantu dla danego przypadku oraz mogą bardzo precyzyjnie określić jego położenie w kości pacjenta.
t w ó j p r z e g l ą d
s t o m at o l o g i c z n y
ra di olog ia
1-2/2015
8a
reklama
SPECJALISTYCZNE BADANIA
TOMOGRAFICZNE CBCT
Wykonujemy tomografię wycinkową
zębów do leczenia:
• ENDODONTYCZNEGO
• USUNIĘCIAZĘBÓWZATRZYMANYCH
• TORBIELI
• IMPLANTACJI
Możliwość wykonywania rzeczywistych pomiarów 1:1.
Klasyczne zdjęcie rtg − widoczne
niedopełnione kanały w zębie
trzonowym.
Dopiero przestrzenny obraz pokazuje,
jak duży zanik kości natąpił wokół
problematycznego zęba.
Katowice ul. Św. Jacka 14
Pon − Pt: od 9 do 19:00
Tel. 669 669 532
www.3dtomo.pl
83
ra di olog ia
Ryc. 8a-d. Obraz
trójwymiarowej
rekonstrukcji,
na którym mamy
wizualny podgląd
wybranego przez
nas implantu (kolor
czerwony) oraz
automatycznie
dobieranego
łącznika (kolor
żółty). Dodatkowo
za pomocą aplikacji
umożliwiającej
„ściąganie kości”
z badanej okolicy
mamy wgląd
w ułożenie implantu
względem innych
zębów oraz względem
wyznaczonego już
wcześniej kanału
nerwowego
8b
8c
8d
Mając tak dokładne możliwości diagnostyczne, a także
możliwości wykonywania pomiarów, lekarze oraz chirurdzy stomatologiczni są w stanie precyzyjnie zaplanować
zabieg, aby odbył się on bez jakichkolwiek komplikacji.
84
Obrazowanie za pomocą tomografii stożkowej pozwala
nie tylko na bezpieczne przeprowadzenie zabiegu, ale
również, ze względu na niskie dawki promieniowania,
umożliwia stałą kontrolę nad wszczepem.