Gwara poznańska_warsztaty

„W PYRZE SIŁA
– ŚWIĘTO ZIEMNIAKA”
W dniach 17-21 października w naszej świetlicy królował ziemniak
zwany pyrą oraz gwara poznańska;)
Historię „wielkopolskiej pyry” przybliżyła dzieciom p. Aldona Śrama - Tomczak oczywiście
w gwarze poznańskiej.
Gwara poznańska – to charakterystyczne cechy wymowy niektórych wyrazów a nawet zwrotów.
Gwara poznańska to jedna z bardziej specyficznych gwar regionalnych w Polsce. Po poznańsku mówi
się nie tylko w samym Poznaniu, ale i w okolicach, a odmiany gwary spotkać można w całej
Wielkopolsce. Gwara poznańska powstała z wymieszania dialektu wielkopolskiego z elementami
słownictwa niemieckiego, głównie w wyniku ponad stuletniego pruskiego panowania w Wielkopolsce
(1793 -1919).
Symbolicznym słowem gwary poznańskiej jest "pyra" czyli nasz główny bohater tygodnia;)
a oto inne przykłady:
„W antrejce na ryczce stały pyry w tytce. Przyszła niuda, spucła pyry a w wymborku umyła giry.”
(W przedpokoju na stołku stały ziemniaki w papierowej torebce. Przyszła świnia, zjadła ziemniaki a w wiadrze umyła nogi.)
„A ty pierduśnico nie blubraj mi tu, ino fyraj do składu po pyry na ajntopf!”
(A ty, plotkaro, nie gadaj tu o głupotach, ale biegnij szybko do sklepu po ziemniaki na danie jednogarnkowe.)
Z GWARY POZNAŃSKIEJ:
co jedzą Poznaniacy:
Plendze - placki ziemniaczane
zagówki - kluski z pyrek
Ślepe ryby - zupa z rozgotowanych pyrek
Szabel - fasola
Bedki - grzyby
Zimne nogi, galart - galareta mięsna
Szneka z glancem - drożdżówka
Gzik - twaróg ze śmietaną
Sznytka - kromka chleba
Leberka - wątrobianka
Klymki - cukierki
w co ubierają się Poznaniacy
Globusik - kapelusz
Mantel - płaszcz
Mycka - czapka
Badejki - spodenki, majtki
Laczki - domowe pantofle bez napiętki
swojskie powiedzenia:
Kląkry - graty
Bimba - tramwaj
Poruta - kompromitacja
Bana - pociąg
Blubry - gadanie
Kalafa - twarz
Bejmy - pieniądze
Gymyla - śmietnik
Kejter - pies
Gelejza - osoba ślamazara
wychowawcy świetlicy