Wypowiedź w Komitecie Prognoz (synteza)

Nr 1 /19/
2009
PRZYSZŁOŚĆ
ŚWIAT-EUROPA-POLSKA
BIULETYN Komitetu Prognoz „Polska 2000 Plus" przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk
Współczesny kryzys światowej gospodarki i jego implikacje dla rozwoju Polski
Edukacyjne i kulturowe wyznaczniki rozwoju i kreatywność
SPIS TREŚCI
OD REDAKCJI ………………………………………………….….. 9
Editors Note ................................................................................11
PROBLEMY I POGLĄDY
Współczesny kryzys światowej gospodarki a długofalowe
implikacje dla rozwoju Polski
Współczesny kryzys gospodarki światowej i jego implikacje dla dłu
gofalowego rozwoju Polski (tezy) - Grzegorz Kołodko.........................
13
Współczesny kryzys światowej gospodarki a długofalowe
implikacje dla rozwoju świata i Polski - Zdzisław Sadowski ...............
16
Globalny kryzys a długookresowy rozwój zintegrowany
w Polsce - Michał.G. Woźniak...........................................................
21
Współczesny kryzys gospodarki światowej a długofalowe implikacje
rozwoju Polski - Andrzej Lubbe .........................................................
53
Dyskusja i wypowiedzi końcowe
Lesław Michnowski, Władysław Welfe, Zbigniew Madej,
Włodzimierz Bojarski, Elżbieta Mączyńska, Irena Wojnar,
Marek Misiak, Andrzej P. Wierzbicki, Joanna Kotowicz-Jawor,
Lech Kościuk, Andrzej Lubbe, Michał G. Woźniak,
Zdzisław Sadowski, Grzegorz Kołodko, Michał Kleiber ..................58
./.
DYSKUSJA I WYPOWIEDZI KOŃCOWE
Lesław Michnowski
Obecny kryzys finansowo-gospodarczy jest jawną fazą kryzysu
globalnego, który trwa już co najmniej od około 1970 roku. Kryzys globalny jest skutkiem utraty - w wyniku rozwoju nauki i techniki oraz
wzrostu bezwładności - zdolności dostosowywania form życia światowej
społeczności do nowych uwarunkowań jej życia na zasadzie „post
factum/feedback". Uwarunkowania te bowiem bardzo szybko
współcześnie ulegają zmianom.. Powoduje to konieczność opanowania
jakościowo nowej zdolności obronnego lub rozwojowego działania: na
zasadzie "ante factum/feedforward", czyli - przewidywania zmian w tych
uwarunkowaniach i wynikających z nich zagrożeń oraz dokonywania na
tej podstawie z odpowiednim wyprzedzeniem obronnej lub rozwojowej
adaptacji form życia do tych nowych uwarunkowań. Adaptacja taka
uzależniona jest od zbudowania informacyjnych podstaw życia i
gospodarowania w takiej jakościowo nowej - szybko zachodzących
zmian - sytuacji. W tym celu niezbędne jest odejście od socjaldarwinistycznego
egoizmu
na
rzecz
aksjologii
dobra
wspólnego/wspólnego interesu,
Kryzysu tego nie można przezwyciężyć metodą „zerowego wzrostu": neoliberalizmem lub globalnym totalitaryzmem. Konieczne jest wygenerowanie wreszcie woli politycznej dla faktycznej realizacji ONZowskiej strategii trwałego rozwoju (sustainable development) światowej
społeczności. Realizacja tej strategii wymaga przekształcenia obecnej
ekonomiki w ekonomikę trwałego rozwoju. Winna być ona oparta na
kompleksowym rachunku korzyści i kosztów gospodarowania, ujmujących społeczne i przyrodnicze jego składniki. Ekonomika ta powinna
stymulować ekospołecznie użyteczną aktywność. Dla ukształtowania
zdolności trwałego rozwoju konieczne jest także stworzenie - funkcjonującej na zasadzie pomocniczości - struktury globalnego strategicznego
zarządzania, zdolnej do inicjowania przeciwdziałań nadchodzącym zagrożeniom lub spowalnianiu rozwoju.
Za odrzuceniem strategii „zerowego wzrostu" (A. Merkel) i kapitalizmu
spekulacyjnego (N. Sarkozy, B. Gates) . jak również ostrzegawczym
prognozowaniem (G. Brown, D. Miedwiediew, Wen Jiabao, UE) oraz
globalnym współdziałaniem (K. Schwab. B. Clinton) wypowiadają się
obecnie znaczący (ww) światowi politycy.
Państwo Polskie powinno zatem poprzeć te ich strategiczne
propozycje, postulując zarazem włączenie do programu Zgromadzenia
Ogólnego ONZ - które będzie poświęcone przezwyciężaniu kryzysu zadanie utworzenia ONZ-owskiej Rady Gospodarczej (A. Merkel). Rada
ta winna być wspomagana profesjonalnym Światowym Centrum Strategii
Trwałego Rozwoju (Memoriał Komitetu Prognoz 2003) oraz Ośrodkiem
Informacyjnym - kształtującym informacyjne podstawy polityki i
gospodarki trwałego rozwoju oraz wypracowującym globalne prognozy
ostrzegawcze. Rada ta powinna być władną do zobowiązywania
odpowiednich instytucji finansowych, np. Banku Światowego, do
finansowania realizacji programów obrony lub podtrzymywania rozwoju
światowej społeczności.
59