Press Release SR4 Egypt

PL
EUROPEJSKI TRYBUNAŁ OBRACHUNKOWY
KOMUNIKAT PRASOWY
ECA/13/18
Do natychmiastowej publikacji
Luksemburg, dnia 18 czerwca 2013 r.
Według kontrolerów UE wsparcie UE na rzecz sprawowania rządów
w Egipcie jest „oparte na dobrych intencjach, lecz nieskuteczne”.
W opublikowanym przez Europejski Trybunał Obrachunkowy (ETO) sprawozdaniu bardzo krytycznie wyrażono się
o pomocy UE przeznaczonej na promowanie kluczowych aspektów sprawowania rządów w Egipcie w okresie przed
powstaniem ze stycznia 2011 r. i po nim. „Ostrożne podejście się nie sprawdziło. Nadszedł czas, aby zastosować
podejście, które przyniesie znaczące rezultaty i zagwarantuje lepsze wykorzystanie pieniędzy europejskich
podatników” – powiedział Karel Pinxten, członek ETO odpowiedzialny za to sprawozdanie.
Kontrola koncentrowała się na zarządzaniu finansami publicznymi i zwalczaniu korupcji oraz na prawach człowieka
i demokracji.
W latach 2007-2013 na pomoc dla Egiptu UE przeznaczyła około 1 mld euro. Ponad połowa tej pomocy jest
przekazywana za pośrednictwem egipskiego budżetu z wykorzystaniem mechanizmu wsparcia budżetowego, co
oznacza, że dużą rolę w tym zakresie odgrywa zarządzanie finansami publicznymi przez ten kraj.
Komisji i Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych (ESDZ) nie udało się zapewnić, by władze egipskie uporały się
z głównymi uchybieniami w zarządzaniu finansami publicznymi. Brak przejrzystości budżetu, nieskuteczna
funkcja kontroli i powszechna korupcja stanowią przykłady takich uchybień. Komisja i ESDZ nie zareagowały na
brak postępów i nie podjęły zdecydowanych działań, by zapewnić rozliczalność znacznych środków UE, które nadal
były wypłacane bezpośrednio władzom egipskim.
Podobnie niewielki postęp osiągnięto za pomocą interwencji UE, jeżeli chodzi o wspieranie praw człowieka
i demokracji. Główny program w zakresie praw człowieka był w dużej mierze nieskuteczny. Rozpoczął się z on
opóźnieniem i napotykał utrudnienia wynikające z negatywnego nastawienia władz egipskich. Komisja i ESDZ nie
wykorzystały swoich narzędzi finansowych i politycznych, aby przeciwdziałać takiej postawie. Z niektórych
elementów programu trzeba było zrezygnować. Środki przekazywane za pośrednictwem organizacji społeczeństwa
obywatelskiego nie były wystarczające, by wywrzeć zauważalny wpływ.
W następstwie powstania nie podjęto nowych poważnych inicjatyw dotyczących kluczowych kwestii praw człowieka,
a podjęte wcześniej działania nie przyniosły jak dotąd znaczących rezultatów. W przeglądzie dokonanym po
powstaniu nie poświecono wystarczającej uwagi prawom kobiet i mniejszości, pomimo ewidentnej
konieczności podjęcia pilnych działań, aby przeciwdziałać fali rosnącej nietolerancji.
Niniejszy komunikat prasowy stanowi streszczenie sprawozdania specjalnego przyjętego przez Europejski Trybunał Obrachunkowy.
Pełny tekst sprawozdania jest dostępny na stronie www.eca.europa.eu.
ECA PRESS
12, rue Alcide De Gasperi - L - 1615 Luxembourg
Tel.: +352 4398 45410 – Faks: +352 4398 46410 – Tel. kom.: +352 621 55 22 24
e-mail: [email protected] Twitter: @EUAuditorsECA
PL
Informacje dla redaktorów:
Sprawozdania specjalne Europejskiego Trybunału Obrachunkowego (ETO) publikowane są przez cały rok i przedstawiają
wyniki kontroli wybranych obszarów działalności UE lub kwestii związanych z zarządzaniem.
Niniejsze sprawozdanie specjalne (nr 4/2013) jest zatytułowane „Współpraca UE i Egiptu w zakresie sprawowania rządów”.
ETO ocenił, czy Komisja Europejska i Europejska Służba Działań Zewnętrznych (ESDZ) w skuteczny sposób zarządzały
unijnym wsparciem, by poprawić sprawowanie rządów w Egipcie przed powstaniem i po powstaniu w 2011 r. W sprawozdaniu
zawarto wiele ustaleń, które ilustrują, że pomoc UE nie była skuteczna pod względem poprawy sprawowania rządów.
Zarządzanie finansami publicznymi
Brak przejrzystości budżetowej i rozliczalności
•
W ważnych obszarach budżetu brakuje przejrzystości. Wydatki wojskowe nie są jawne, brakuje też informacji na
temat wydatków prezydenta (zob. pkt 47 lit. a)).
•
Egipskie władze ulokowały co najmniej 36 mld funtów egipskich (ok. 4 mld euro), a więc sumę równą 2,4%
egipskiego PKB, poza budżetem państwa w tzw. „funduszach specjalnych”. Ich dokładna wysokość, cel i sposób
wykorzystania nie są znane (pkt 47 lit. b)).
•
Nie poczyniono żadnych postępów w zakresie reform audytu zewnętrznego. Centralna Organizacja Kontroli (CAO),
najwyższy organ kontroli w Egipcie, składała sprawozdania bezpośrednio prezydentowi Mubarakowi i pozostawały
one w dużej mierze tajne. Brak reform i przejrzystości charakteryzujące CAO są poważnym utrudnieniem na drodze
do poprawy zarządzania finansami publicznymi (zob. pkt 47 lit. c)).
Pomimo poważnych problemów w Egipcie dotyczących korupcji pomoc UE w niewielkim stopniu przyczyniła się do poprawy
w tym zakresie. Niektóre unijne programy wsparcia budżetowego w innych krajach zawierały szczegółowe warunki dotyczące
zwalczania korupcji, lecz w przypadku Egiptu nie miało to miejsca. Należy także odnotować, że Komisja jest jedynym
darczyńcą zapewniającym wsparcie budżetowe Egiptowi.
Prawa człowieka i demokracja
Głównym elementem układu o stowarzyszeniu UE i Egiptu jest nacisk na poszanowanie zasad demokracji i podstawowych
praw człowieka. Odzwierciedla on długoterminowe zaangażowanie UE w promowanie praw człowieka i demokracji
w stosunkach międzynarodowych, co jest podkreślone w art. 21 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej..
Główny program był narażony na trudności, z których wiele wynikało z braku zaangażowania ze strony egipskich władz:
•
•
30 miesięcy po podpisaniu umowy finansowej wydatkowano zaledwie 22% środków (zob. pkt 29 lit. b));
główny komponent (4 mln euro) na wzmocnienie zdolności instytucjonalnych organizacji społeczeństwa
obywatelskiego został anulowany (pkt 29 lit. c)).
Od momentu powstania prawa mniejszości są coraz bardziej zagrożone, wzrasta także przemoc na tle religijnym, która
dotyka szczególnie chrześcijan. Śledztwa dotyczące przypadków tej przemocy są nieefektywne bądź nie są prowadzone wcale
Jeżeli chodzi o prawa kobiet, nowy parlament, w następstwie powstania, wezwał do likwidacji kilku instytucji wspierających
prawa kobiet. Zażądał również obniżenia dolnej granicy wieku zawierania małżeństw, depenalizacji okaleczania żeńskich
narządów płciowych i dostosowania ustawy o statusie osobowym i ustawy o dzieciach do wymogów prawa szariatu (zob. pkt 63
sprawozdania).
Zalecenia
Praktycznie wszystkie zalecenia zawarte w sprawozdaniu Trybunału (pkt 80-82) zostały zaakceptowane przez Komisję i ESDZ.