popularyzatorski opis rezultatów projektu

Nr wniosku: 248177, nr raportu: 13495. Kierownik (z rap.): mgr Tomasz Schabek
Zadania podjęte podczas realizacji projektu koncentrowały się na weryfikacji poszczególnych hipotez
badawczych (pomocniczych i głównej). Po uzyskaniu niezbędnych danych przeprowadzono testy wpływu
czynników behawioralnych, makroekonomicznych i rynkowych na stopy zwrotu z akcji (ponad 41 tys.
kroczących regresji opartych o szeregi czasowe dla rynku polskiego oraz ponad 7500 regresji dla rynku
brazylijskiego, ponadto dokonano po 123 oszacowani regresji przekrojowych).
Uzyskane w rozprawie wyniki, dotyczące modelu objaśniającego stopy zwrotu z akcji na rynku polskim,
wskazują na występowanie istotnych parametrów związanych z ponoszenie ryzyka kapitalizacji, ryzyka
wskaźnika cena/wartość księgowa, ryzyka momentum oraz ryzyka związanego z wrażliwością na czynnik
sentymentu inwestorów z rynku amerykańskiego. W przypadku rynku brazylijskiego istotne parametry
dotyczą zmiennych: kapitalizacji, momentum oraz wrażliwości na oczekiwania inflacyjne konsumentów.
Wyniki pracy stanowią zachętę do dalszych badań – koncentrujących się na dokładniejszym poznaniu i
opracowaniu miar pozwalających kwantyfikować zmienne behawioralne dokładniej, badać ich wpływ na
rynki krajowe oraz sprawdzić, jak kształtują się relacje między wszystkim rodzajami czynników.
Równoczesna analiza wpływu zmiennych z trzech różnych obszarów: zmiennych makroekonomicznych,
rynkowych i behawioralnych dokonana została po raz pierwszy dla rynku polskiego i brazylijskiego. Wyniki
tejże analizy pomagają zrozumieć, jakie czynniki kształtują stopy zwrotu na badanych rynkach.
Przeprowadzenie badań – testów hipotez pomocniczych oraz hipotezy głównej zwiększają zasób wiedzy z
dyscypliny finanse, a szczególnie z zakresu rynków kapitałowych. Dzięki przeprowadzonemu badaniu,
możemy stwierdzić, że inwestycja w spółki o niskiej kapitalizacji, niskiej wartości księgowej w stosunku do
kapitalizacji oraz wysokich stopach zwrotu z ostatnich 9 miesięcy i niskiej wrażliwości na zmiany
sentymentu w USA, statystycznie, powinna przynieść wyższe zyski niż inwestycja w akcje o analogicznych,
ale przeciwnych cechach.
Wyniki badań pomagają rozwiązać problemy dotyczące decyzji optymalnej alokacji między poszczególnymi
walorami, ale również pomiędzy danymi rynkami. Okazuje się bowiem, że na stopy zwrotu z akcji
brazylijskich wpływają nieco inne czynniki niż na stopy zwrotu z akcji polskich. Na rynku brazylijskim nie
odnotowano istotności parametru związanego ze wskaźnikiem P/BV, a więc inwestycje w spółki o nikim
poziomie wskaźnika P/BV nie charakteryzują się wyższymi stopami zwrotu. Również inne wskaźniki
behawioralne kształtują stopy zwrotu z akcji na obu kontynentach: w Polsce jest to zmienna związana z
poziomem wrażliwości na ogólny wskaźnik sentymentu w USA (wyodrębniony w analizie czynnikowej)
natomiast w Brazylii jest ona związana z oczekiwaniami inflacyjnymi w USA. Wiedza o tych zjawiskach
daje naukowe wskazówki dotyczące np. międzynarodowej dywersyfikacji portfela akcji, kształtowania się
ryzyka poszczególnych walorów i całych rynków.
Uzyskane wyniki badań rzucają nowe światło na politykę zabezpieczenia przed ryzykiem generowanym
przez poszczególne czynniki ryzyka (strategie hedgingowe). Także wycena kosztu kapitału dokonywana
przez podmioty rynku kapitałowego i uwzględniająca więcej czynników, niż tylko ryzyko rynkowe w
postaci parametru beta byłaby prawdopodobnie dokładniejsza. Dla instytucji monitorujących rynki
kapitałowe oraz system finansowy wyniki pracy mogą rzucić pewne światło na problem transmisji
zewnętrznych zawirowań na rynkach kapitałowych zwłaszcza poprzez kanał „sentymentu” inwestorów
(czynniki behawioralne). Także w kontekście wyceny kapitału, np. podczas plasowania emisji akcji,
sprzedaży spółki, gdzie dominuje podejście związane z modelem CAPM wyniki badania mogą zostać użyte
do dokładniejszej i szerszej wyceny uwzględniającej wskazane w pracy charakterystyki i wrażliwości spółek.
Warto podkreślić, że parametr w regresji przekrojowej stojący przy parametrze beta akcji nie jest istotny
statystycznie w żadnym z modeli. Implikuje to zmianę tradycyjnego podejścia do wyceny kapitału np. w
rekomendacjach domów i biur maklerskich oraz metod sugerowanych w podręcznikach akademickich
zorientowanych głównie na klasyczny model CAPM.