Główny księgowy w jednostce sektora finansów publicznych

Główny księgowy w jednostce sektora finansów publicznych
Wpisany przez Elżbieta Garczarek
Obowiązki i uprawnienia głównego księgowego są określone w ustawie o finansach
publicznych, obejmują one także czynności kontrolne.
Ustawa o finansach publicznych rozstrzyga kwestie dotyczące głównego księgowego jednostki
sektora finansów publicznych, zarówno w zakresie formy zatrudnienia, jak i warunków, jakie
musi spełnić kandydat na głównego księgowego tej jednostki.
Zgodnie z art. 45 ust. 1 pracownik, któremu kierownik jednostki powierza obowiązki i
odpowiedzialność w zakresie: prowadzenia rachunkowości jednostki, wykonywania dyspozycji
środkami pieniężnymi, dokonywania wstępnej kontroli zgodności operacji gospodarczych i
finansowych z planem finansowym, dokonywania wstępnej kontroli kompletności i rzetelności
dokumentów dotyczących operacji gospodarczych i finansowych, to główny księgowy. Zgodnie
z definicją „pracownika" główny księgowy musi być zatrudniony na umowę o pracę. W
przypadku Skarbnika, który w myśl zapisów ustawy jest głównym księgowym budżetu jednostki
samorządu terytorialnego, następuje powołanie przez Radę Gminy na wniosek wójta z art. 18
ust. 2 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym.
Pozycja Skarbnika jest dodatkowo wzmocniona o uprawnienia wynikające z art. 46 ust. 3
powyższej ustawy, który wyraźnie wskazuje, że jeżeli czynność prawna może spowodować
powstanie zobowiązań pieniężnych, to do jej skuteczności potrzebna jest kontrasygnata
skarbnika gminy (głównego księgowego budżetu) lub osoby przez niego upoważnionej.
Obowiązki i uprawnienia głównego księgowego są określone w ustawie o finansach
publicznych, obejmują one także czynności kontrolne. Dowodem dokonania przez głównego
księgowego wstępnej kontroli jest jego podpis złożony na dokumentach dotyczących danej
operacji. Złożenie podpisu przez głównego księgowego na dokumencie, obok podpisu
pracownika właściwego rzeczowo, oznacza, że nie zgłasza on zastrzeżeń do przedstawionej
przez właściwych rzeczowo pracowników oceny prawidłowości tej operacji i jej zgodności z
prawem, nie zgłasza zastrzeżeń do kompletności oraz formalno-rachunkowej rzetelności i
prawidłowości dokumentów dotyczących tej operacji, a zobowiązania wynikające z operacji
mieszczą się w planie finansowym jednostki.
1/3
Główny księgowy w jednostce sektora finansów publicznych
Wpisany przez Elżbieta Garczarek
Ustawa dała głównemu księgowemu do dyspozycji narzędzia, które mają go wspomóc w
realizacji nałożonych na niego zadań. Może on, w razie ujawnienia nieprawidłowości, podczas
wstępnej kontroli, zwrócić dokument właściwemu rzeczowo pracownikowi, a w razie
nieusunięcia nieprawidłowości odmawia jego podpisania. Kierownik jednostki może podjąć
decyzję o realizacji takiej operacji, ale wtedy musi niezwłocznie zawiadomić o tym w formie
pisemnej dysponenta części budżetowej, a w przypadku jednostki podsektora samorządowego
zarząd jednostki samorządu terytorialnego, uzasadniając realizację zakwestionowanej operacji.
W przypadku gdy polecenie wyda wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta lub marszałek
województwa będący kierownikiem jednostki zawiadamia organ stanowiący jednostki
samorządu terytorialnego oraz właściwą regionalną izbę obrachunkową. A w przypadku
czynności powodujących powstanie zobowiązań, gdy Skarbnik gminy (główny księgowy
budżetu) odmówi kontrasygnaty, dokona jej jednak na pisemne polecenie zwierzchnika,
powiadamiając o tym radę gminy oraz regionalną izbę obrachunkową, co zostało określone w
art. 46 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym.
Ponadto główny księgowy w celu realizacji swoich zadań ma prawo:
- żądać od kierowników innych komórek organizacyjnych jednostki udzielania w formie
ustnej lub pisemnej niezbędnych informacji i wyjaśnień, jak również udostępnienia do wglądu
dokumentów i wyliczeń będących źródłem tych informacji i wyjaśnień;
- wnioskować do kierownika jednostki o określenie trybu, według którego mają być
wykonywane przez inne komórki organizacyjne jednostki prace niezbędne do zapewnienia
prawidłowości gospodarki finansowej oraz ewidencji księgowej, kalkulacji kosztów i
sprawozdawczości finansowej.
Obowiązujący stan prawny stawia głównego księgowego w jednostce sektora finansów
publicznych w roli strażnika budżetu dając mu jednocześnie wszystkie niezbędne mechanizmy
do realizacji tego zadania.
2/3
Główny księgowy w jednostce sektora finansów publicznych
Wpisany przez Elżbieta Garczarek
Podstawa prawna:
-
Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych.
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.
3/3