Dyskusja okrągłego stołu - Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Dyskusja okrągłego stołu - Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Dr inż.
in . Ewa Piotrowska
Dydaktyka przedmiotowa
"Nauczyciel przedmiotów zawodowych w zakresie organizacji usług gastronomicznych i hotelarstwa oraz architektury krajobrazu - studia podyplomowe"
projekt realizowany w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.
Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu ul. C.K. Norwida 25/27, 50-375 Wrocław, tel.: +48 (0)71 320 5108, fax: +48 (0)71 320 5137, email:
[email protected]
Metody nauczania
s Ewa Piotrowska
POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI
Sedno efektywnej nauki
1. Twórz program tak, by wszyscy mogli odnieść sukces.
2. Ucz się od osób, które mają osiągnięcia w danej dziedzinie.
3. Skup się na sześciu podstawowych czynnikach*:
■
■
■
■
■
■
bezpieczeństwie fizycznym,
bezpieczeństwie emocjonalnym,
własnej tożsamości,
poczuciu przynależności,
kompetencji,
misji.
Na podstawie książki
Bettie B. Youngs pt. The 6 Vital Ingredients Of Self-Esteem:
How To Develop Them In Your Students, Jalmar Press, Torrance.
Uczymy się
□
□
□
□
□
□
10% z tego, co czytamy
20% z tego, co słyszymy
30% z tego, co widzimy
50% z tego, co widzimy i słyszymy
70% z tego, co mówimy
90% z tego, co mówimy i robimy
VERNON A. MAGNESEN*
Cytowany w książce Bobbiego DePortera, Marka Rearciona
i Sarah Singer-Nourie
pt. Ouantum Teaching, wydawnictwo Allyn and Bacon.
Podział metod dydaktycznych według W. Okonia
Zmodyfikowany podział metod nauczania
Źródło: F. Szlosek: Wstęp do dydaktyki..., s. 91.
Dyskusja dydaktyczna (kilka odmian)
Dyskusja dydaktyczna to jedna z aktywizujących metod
nauczania-uczenia się, której istota polega na
zorganizowanej wymianie myśli i poglądów uczestników
na dany temat.
Dyskusja to także sztuka wyrażania swojego zdania,
argumentacji i stosunku dla przekonań innych.
Umiejętne zastosowanie dyskusji staje się skuteczną
metodą nauczania, umożliwiającą kształtowanie takich
umiejętności, jak np.:
T. Nowacki: Dydaktyka doskonalenia zawodowego. Ossolineum 1976, s. 193.
•Dokładnego, ścisłego formułowania własnych myśli
i również uważnego słuchania innych
•Oddzielania argumentów od pseudo-argumentów
i umiejętności oceniania wartości argumentu,
•Analizowania i oceniania aktów, sięgania do źródeł,
•Rozumienia innych ludzi i ich poglądów,
•Dokładnego, ścisłego formułowania własnych myśli
i również uważnego
•Korzystania z doświadczenia innych przy
rozpatrywaniu trudności,
•Wymiany poglądów, wnikania w myśl innych
i rozumienia ich,
•Przygotowanie do zespołowego rozwiązywania
problemów,
•Wyrabianie postaw szacunku dla partnerów
i współpracowników.
Dyskusja powinna być w przemyślany sposób
dobrana do celu, który chcemy osiągnąć.
Powinna ona:
•
•
•
ukazać możliwość różnych rozwiązań,
zaznajomić z zagadnieniami szczególnie
trudnymi i złożonymi,
zaznajomić ze szczególnie trudnymi
przypadkami praktycznymi.
Wyróżnia się wiele odmian prowadzenia
dyskusji, a wśród nich do najczęściej
spotykanych zaliczyć należy:
•
•
•
•
•
•
dyskusję związaną z wykładem,
dyskusję wielokrotną,
dyskusję okrągłego stołu,
burzę mózgów (giełda pomysłów),
dyskusję panelową,
metaplan i wiele innych.
Dyskusja związana z wykładem
Jest to odmiana dyskusji odnosząca się do wykładu, mająca na celu wyjaśnienie
wątpliwości uczących się co do tez i sformułowań zawartych w wykładzie oraz
uzyskanie od nich informacji zwrotnej dotyczącej zrozumienia zrealizowanych
treści. Praktyka szkolna wykazała, że przebieg dyskusji związanej z wykładem
obejmuje następujące czynności:
•
•
•
•
•
•
•
•
przeprowadzenie wykładu,
postawienie pytań problemowych przez wykładowcę,
wprowadzenie do dyskusji,
postawienie przez słuchaczy pytań uzupełniających
i udzielenie na nie odpowiedzi przez nauczyciela,
dyskusja właściwa, plenarna,
udzielenie odpowiedzi na postawione pytania,
podsumowanie dyskusji z podkreśleniem momentów
mających dużą wartość dydaktyczną,
ocena przebiegu dyskusji i osób biorących w niej udział.
Dyskusja wielokrotna
Jest to dyskusja prowadzona w małych grupach, przy czym
przedmiotem tej dyskusji może być to samo zagadnienie lub problem
oddzielny, stanowiący element jakiejś całości. W pierwszej fazie
dyskusji praca przebiega w grupach pod kierunkiem lidera, w fazie
drugiej zajęcia mają charakter plenarny, podczas których prezentuje
się wyniki dyskusji grupowych oraz wybiera optymalne rozwiązanie.
Rozróżniamy dwie odmiany tej metody:
- mutację „A",
- mutację „B".
W mutacji „A" każda z wyłonionych grup dyskutuje o tych samych
problemach.
W mutacji „B" treści stanowiące przedmiot dyskusji są różne
w poszczególnych grupach, chociaż łączy je wspólny temat.
Dyskusja wielokrotna posiada duże walory dydaktyczne
polegające na tym, że umożliwia wypowiadanie się
wszystkim uczestnikom, ośmiela i aktywizuje grupę,
a ponadto skraca czas w porównaniu z prowadzeniem
dyskusji np. całą klasą.
Dyskusja wielokrotna stanowi jedną z najlepszych metod
pobudzania aktywności uczestników. Stosowanie jej
wymaga jednak pewnej umiejętności dyskutowania
i doświadczenia uczestników. Dlatego też dyskusję tę
będziemy organizowali wśród tych uczestników, którzy
brali udział w dyskusjach i posiadają świadomość
podstawowych wymagań, jakie stawiamy dyskutantom.
Ideogram dyskusji wielokrotnej, faza główna
N - nauczyciel (organizator), K - kierownik grupy dyskusyjnej, U - uczestnik grupy dyskusyjnej
Dyskusja okrągłego stołu
Dyskusja okrągłego stołu polega na swobodnej wymianie poglądów
między uczestnikami spotkania (konferencji, kursu, lekcji) a prelegentami
przedstawiającymi pewien wybrany problem lub zagadnienie, jak również
między samymi uczestnikami.
Charakterystyczną cechą dyskusji okrągłego stołu jest nieformalność i
swoboda wypowiedzi wszystkich dyskutantów (bez względu na pozycję).
Uczestnicy wymieniając własne poglądy i doświadczenia, wzajemnie
udzielają sobie wyjaśnień, które następnie koryguje oraz uzupełnia osoba
prowadząca dyskusję. Następuje tu zatem wielokrotne sprzężenie zwrotne
Metoda dyskusji okrągłego stołu może mieć szerokie zastosowanie
w działalności wychowawczej, gdzie przedmiotem dyskusji może być na
przykład regulamin placówki czy organizacja wycieczki uczniów więcej niż
jednej klasy.
Celem dyskusji okrągłego stołu jest zbliżenie stanowisk, zwane często
konsensusem.
Ideogram dyskusji okrągłego stołu
Obowiązująca zasada równości partnerów: P - przewodniczący, R - referent zagadnienia, ud - uczestnik dyskusji
Burza mózgów
Jest jedną z odmian dyskusji polegającą na umożliwieniu uczniom szybkiego
zgromadzenia wielu konkurencyjnych lub uzupełniających się hipotez
rozwiązania problemu, któremu poświęcona jest dana jednostka metodyczna lub
jej fragment.
Można zgłaszać wszystkie najbardziej śmiałe lub niedorzeczne pomysły
rozwiązania, choćby nietypowe, ryzykowne i nierealne, w obojętnej formie, żeby
nawet chwila namysłu nad poprawnością językową nie zmniejszyła ich
pomysłowości.
Pomysły te nie mogą być oceniane ani komentowane, a z tytułu ich
wypowiedzenia na autorów nie spływają żadne obowiązki ani odpowiedzialność.
Cała konstrukcja burzy mózgów jest tak pomyślana, aby przerwać
komunikację między fazą produkcji pomysłów i ocenianiem pomysłów.
Metodę burzy mózgów stosuje się wtedy, gdy mamy w krótkim czasie
rozwiązać problem o dużym stopniu trudności, stąd jest ona stosowana nie tylko
w procesie kształcenia, ale w wielu dziedzinach życia gospodarczego
i społecznego.
Struktura metodyczna burzy mózgów obejmuje następujące czynności:
Etap I
Faza 1
• Wprowadzenie wstępnie określające problem, zadanie.
•
Sformułowanie problemu, zadania, zagadnienia.
Faza 2
•
Zgłaszanie pomysłów (specjaliści i laicy).
•
Rejestrowanie pomysłów.
Etap II
Faza 3
• Wartościowanie zgłoszonych propozycji w wąskim gronie ekspertów
(bez laików).
• Dokonanie wyboru przez ekspertów najlepszego pomysłu lub opracowanie
syntezy kilku ciekawych pomysłów, która stanowić będzie rozwiązanie
dyskutowanego problemu.
Faza 4
• Omówienie na spotkaniu plenarnym pomysłu (lub syntezy kilku pomysłów)
uznanego przez ekspertów za najwartościowszy.
• Podsumowanie dyskusji z podkreśleniem momentów mających dużą wartość
dydaktyczną.
Dyskusja panelowa czyli obserwowana
Cechą charakterystyczną tej dyskusji jest istnienie dwóch gremiów:
dyskutującego (eksperci - panel) i słuchającego (audytorium - uczący się).
W pierwszej fazie dyskusji wypowiadają się eksperci wprowadzając w temat,
następnie odbywa się dyskusja między członkami panelu, a w drugiej fazie
dyskusji głos może zabierać każda osoba wchodząca w skład audytorium.
Dyskusja panelowa ma duże zalety zwłaszcza dla dużych grup, gdzie nie
chodzi o rozwijanie umiejętności brania udziału w dyskusji, lecz o szybsze
rozwiązanie zawikłanych zagadnień.
Dyskusję panelową często stosuje się na różnego rodzaju konferencjach
i sesjach naukowych, a także w środkach masowego przekazu, szczególnie
w telewizji.
W warunkach szkolnych tego rodzaju dyskusja może być prze-prowadzona
np. z uczniami innych szkół, którzy odnieśli jakieś sukcesy np. laureatami
olimpiad przedmiotowych, zwycięzcami spartakiad itp. lub z rodzicami
wykonującymi ciekawe zawody czy mającymi interesujące hobby itp.
Ideogram fazy pierwszej dyskusji obserwowanej
prowadzonej przez nauczyciela z grupą aktywu
N - nauczyciel, ua - uczestnik aktywu {member oj panel), uo - uczestnik obserwujący
Metaplan
Jest to jedna z technik prowadzenia dyskusji spotykana czasami pod nazwą
„cicha dyskusja". Polega ona na tym, że w czasie narady (dyskusji) jej
uczestnicy tworzą plakat, który jest graficznym skrótem dyskusji.
Uczestnicy dyskusji zamiast zabierać głos zapisują swoje myśli na kartkach
określonego kształtu i koloru w krótkiej formie równoważników zdań.
Następnie przypinają ją do arkusza papieru umieszczonego na tabeli.
Różnorodne odpowiedzi można szybko uporządkować według dowolnie przyjętych
kryteriów.
Dyskusję metaplanu można przeprowadzić w dużej grupie, ale najlepsze efekty, jak
wskazuje praktyka, daje w małych zespołach (5-6-osobowych).
Metoda ta wymaga następujących przyborów:
•
tablicy, w którą można łatwo wbijać szpilki lub pinezki,
•
szarego papieru (duży arkusz) przyczepionego do tablicy,
•
kartek w trzech kolorach, o różnych kształtach (owale, koła, prostokąty,
chmurki).
Stopień skuteczności dydaktycznej wskutek stosowania różnych metod
Stopień skuteczności dydaktycznej
Dziękuję za uwagę