Polityka medialna w okresie konwersji cyfrowej radiofonii i telewizji

Jêdrzej Skrzypczak
Polityka medialna
w okresie
konwersji cyfrowej
radiofonii i telewizji
Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM
Poznañ 2011
Spis treœci
Wstêp .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . .
Rozdzia³ I. Radiofonia i telewizja w œwiecie cyfrowym . . . . . .
1. Zjawisko cyfryzacji i jej wp³yw na radiofoniê i telewizjê . . .
1.1. Pojêcie cyfryzacji . . . . . . . . . . . . . . .
1.2. Geneza i najwa¿niejsze etapy postêpu technologicznego . .
1.3. Cechy przekazów cyfrowych . . . . . . . . . . .
1.3.1. Konwergencja i dywergencja przekazów cyfrowych
.
1.3.2. InteraktywnoϾ . . . . . . . . . . . . . .
1.3.3. Linearnoœæ i niealinearnoœæ przekazów cyfrowych . .
1.3.4. Broadcasting a narrowcasting – personalizacja treœci
programowych . . . . . . . . . . . . . .
1.3.5. Nowe zasady odp³atnoœci za dostêp do przekazywanych
treœci . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.3.6. HipertekstualnoϾ, usieciowienie, wirtualnoϾ
i symulacyjnoϾ
. . . . . . . . . . . . .
2. Pojêcia nowych mediów . . . . . . . . . . . . . .
2.1. Multipleks i operator multipleksu . . . . . . . . . .
2.2. Interfejs programu aplikacyjnego (API) . . . . . . . .
2.3. Elektroniczne przewodniki programowe (EPG) . . . . .
2.4. Set-top-box (STB) . . . . . . . . . . . . . . .
2.5. Systemy warunkowego dostêpu (CAS) . . . . . . . .
2.6. Standardy HDTV versus SDTV . . . . . . . . . .
2.7. Kompresja sygna³u . . . . . . . . . . . . . . .
2.8. Us³ugi dodatkowe dostêpne w przekazach cyfrowych (VAS) .
3. Platformy przekazu i standardy techniczne nadañ cyfrowych . .
3.1. Nadawanie naziemne . . . . . . . . . . . . . .
3.2. Radiofonia i telewizja kablowa (DVB-C) . . . . . . .
3.3. Platformy satelitarne . . . . . . . . . . . . . .
3.4. Radiofonia i telewizja mobilna . . . . . . . . . . .
3.5. Nadawcy internetowi . . . . . . . . . . . . . .
4. Charakterystyka polskiego rynku radiofonii i telewizji w okresie
konwersji analogowo-cyfrowej . . . . . . . . . . . .
11
.
.
.
.
.
.
.
.
27
27
27
41
45
45
50
52
.
53
.
54
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
55
56
56
57
58
58
59
60
61
63
63
64
71
73
75
77
.
81
Rozdzia³ II. Rola i zadania pañstwa w okresie transformacji technologicznej
radiofonii i telewizji . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Instrumenty polityki medialnej w erze cyfrowej . . . . . . .
1.1. Obszary i metody ingerencji pañstwa, a samoregulacja
. . .
1.2. Podejœcie regulacyjne do transformacji cyfrowej radiofonii . .
1.3. Podstawowe zasady transformacji cyfrowej
. . . . . . .
1.3.1. Regu³a neutralnoœci technologicznej . . . . . . . .
1.3.2. Zasada interoperacyjnoœci . . . . . . . . . . .
98
98
107
115
115
115
116
5
1.4. Strategie przejœcia z nadawania analogowego w cyfrowe . . .
1.4.1. Model konwersji d³ugoterminowej
. . . . . . . .
1.4.2. Model konwersji przyspieszonej (model wyspowy) . . .
120
121
122
2. Europejska i polska polityka audiowizualna dotycz¹ca konwersji
cyfrowej radiofonii i telewizji . . . . . . . . . . .
2.1. Rada Europy wobec cyfryzacji . . . . . . . . . .
2.2. Polityka audiowizualna Unii Europejskiej wobec cyfryzacji
2.3. Regionalna Konferencja Radiokomunikacyjna . . . . .
2.4. Polskie strategie cyfryzacji radiofonii i telewizji . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
123
123
132
144
146
3. Planowane horyzonty czasowe konwersji cyfrowej
. . . .
3.1. Strategia Miêdzynarodowego Zwi¹zku Telekomunikacyjnego
3.2. Stanowisko Unii Europejskiej . . . . . . . . . .
3.3. Terminy konwersji cyfrowej w Polsce . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
177
178
179
181
. .
. .
. .
182
183
184
. .
188
Rozdzia³ III. Wp³yw digitalizacji na regulacjê treœci programów radiowych
i telewizyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
191
4. Konsekwencje ekonomiczne i spo³eczne cyfrowej transformacji
radiofonii i telewizji . . . . . . . . . . . . . . .
4.1. Zjawisko dywidendy cyfrowej . . . . . . . . . .
4.2. Koszty konwersji a obowi¹zki pañstwa . . . . . . .
4.3. Rola i zadania pañstwa w przeciwdzia³aniu wykluczeniu
cyfrowemu
. . . . . . . . . . . . . . . .
1. Spojrzenie definicyjne na pojêcie radiofonii i telewizji
w dobie konwergencji mediów . . . . . . . . . . . . .
191
2. Zagro¿enia dla wolnoœci s³owa w erze cyfrowej
210
. . . . . . .
3. KoniecznoϾ dostosowania instytucji prawa prasowego do specyfiki
nowych mediów . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.1. Problemy zwi¹zane z zamieszczaniem sprostowañ i odpowiedzi
prasowych w œrodowisku cyfrowym . . . . . . . . . .
3.2. Autoryzacja . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.3. OdpowiedzialnoϾ prawna
. . . . . . . . . . . . .
3.4. Stosowanie innych przepisów prawa prasowego . . . . . .
223
229
233
237
4. Wp³yw nowych technologii na status zawodowy dziennikarzy
238
.
.
5. Obowi¹zki nadawców w zakresie tworzenia programów
radiowo-telewizyjnych a cyfryzacja . . . . . . . . . . . .
5.1. Gwarancje dostêpu partii politycznych i organizacji spo³ecznych
do mediów . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.2. Uprawnienia koœcio³ów i zwi¹zków wyznaniowych w dostêpie
do mediów . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Problem koncentracji mediów w erze cyfrowej
6
223
244
245
247
. . . . . . .
250
7. Szanse i zagro¿enia dla radiofonii i telewizji publicznej w erze
nowych mediów . . . . . . . . . . . . . . . . . .
258
8. Finansowanie dzia³alnoœci nadawczej . . . . . . .
8.1. Problematyka reklamy i sponsoringu w erze cyfrowej
8.2. Mikrop³atnoœci . . . . . . . . . . . . .
8.3. Finansowanie radiofonii i telewizji publicznej . . .
268
269
285
285
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Rozdzia³ IV. Zadania pañstwa w obszarze regulacji sposobów i technologii
przekazywania sygna³ów radiofonii i telewizji cyfrowej . . . . .
1. Pozycja, rola i zadania regulatora rynku w erze cyfrowej . . . .
1.1. Modele i zadania regulatora rynku medialnego . . . . . .
1.2. Kompetencje Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz prezesa
Urzêdu Komunikacji Elektronicznej w obszarze digitalizacji . .
1.3. Koncesjonowanie nadawania programów w nowym œrodowisku
nadawczym . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.4. Uprawnienia kontrolne regulatora rynku medialnego
. . . .
1.5. Problem jurysdykcji krajowej . . . . . . . . . . . .
2. Polityka gospodarowania widmem radiowym . . . . . . . .
3. Problem zapewnienia interoperacyjnoœci i standaryzacji us³ug
cyfrowych transmisji radiofonicznych i telewizyjnych
. . . . .
4. Problematyka regulacji dostêpu warunkowego . . . . . . . .
5. Projekt ustawy o wdra¿aniu telewizji cyfrowej DVB-T w Polsce . .
Rozdzia³ V. Cyfryzacja programów radiowych i telewizyjnych a ochrona
w³asnoœci intelektualnej . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Wp³yw postêpu technologicznego na instytucje prawa autorskiego
i praw pokrewnych . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Instrumenty prawne chroni¹ce organizacje radiowo-telewizyjne . . .
2.1. Akty prawa miêdzynarodowego
. . . . . . . . . . .
2.2. Ochrona praw autorskich i pokrewnych w ramach
Rady Europy . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3. Unia Europejska
. . . . . . . . . . . . . . . .
2.4. Polski porz¹dek prawny . . . . . . . . . . . . . .
3. Problemy z definiowaniem pojêcia „nadawanie” na gruncie prawa
autorskiego i praw pokrewnych . . . . . . . . . . . . .
3.1. Nadania naziemne bezprzewodowe . . . . . . . . . .
3.2. Platformy satelitarne . . . . . . . . . . . . . . .
3.3. Przekazy kablowe . . . . . . . . . . . . . . . .
3.4. Internet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.5. Przekazy dostêpne na ¿¹danie . . . . . . . . . . . .
3.6. Programy kodowane . . . . . . . . . . . . . . .
3.7. Reemisja . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Zakres przyznanych uprawnieñ . . . . . . . . . . . . .
4.1. Uprawnienia podmiotów praw autorskich . . . . . . . .
4.2. Uprawnienia podmiotów praw pokrewnych
. . . . . . .
5. Dozwolony u¿ytek z chronionych utworów . . . . . . . . .
6. Zarz¹dzenie prawami oraz techniczne œrodki zabezpieczaj¹ce . . .
7. Rola i zadania organizacji zbiorowego zarz¹dzania prawami autorskimi
i pokrewnymi . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zakoñczenie .
.
.
.
Spis tabel i wykresów
Bibliografia
.
.
.
.
299
299
299
306
314
338
340
342
350
355
358
364
364
367
367
373
375
376
378
378
381
384
385
389
391
392
393
393
398
406
420
425
.
.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . .
431
.
.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . .
435
.
.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . . . . .
437