1 Uzasadnienie W związku z zaleceniami Komisji Europejskiej dot

Uzasadnienie
W związku z zaleceniami Komisji Europejskiej dot. wdrożenia jednolitego sposobu
gospodarowania wodami i ochroną przeciwpowodziową oraz jej Uzasadnioną opinią skierowaną
do Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 258 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
z tytułu niewykonania swoich zobowiązań wynikających z art. 6 ust. 3 i ust. 4 dyrektywy
92/43/EWG, art. 4 ust. 7 i ust. 8 oraz art. 13 ust. 4 dyrektywy 2000/60/WE, a także art.
5 w związku z załącznikiem 1 dyrektywy 2001/42/WE w odniesieniu do przyjęcia i realizacji
Programu ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły (naruszenie nr 2012/4116) z dnia
25 kwietnia 2013 r., powstała konieczność rezygnacji z sektorowych i regionalnych programów
ochrony przeciwpowodziowej, w szczególności programu wymienionego w tytule uzasadnionej
opinii. Ponadto, zgodnie z uchwałą Nr 118/2013 Rady Ministrów z dnia 2 lipca 2013 r. „Plan
działania w zakresie planowania strategicznego w gospodarce wodnej”, Program ochrony przed
powodzią w dorzeczu górnej Wisły powinien zostać zniesiony z chwilą zatwierdzenia przez Radę
Ministrów tzw. Masterplanów, tj. przejściowych dokumentów strategicznych dla gospodarowania
wodami w dorzeczach Odry i Wisły. Dokumenty te stanowić mają uzupełnienie obowiązujących
obecnie planów gospodarowania wodami do czasu ich aktualizacji w 2015 r., zapewniającej
zgodność projektów przeciwpowodziowych z prawodawstwem europejskim, w szczególności
Ramową Dyrektywą Wodną. Zgodnie z powołaną uchwałą Nr 118/2013 z dnia 2 lipca 3013 r.
Masterplany powinny zostać przedstawione Radzie Ministrów do zatwierdzenia w sierpniu
2014 r.
Projekt przewiduje zniesienie Programu ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej
Wisły oraz uchylenie ustanawiającej go uchwały Rady Ministrów, przy jednoczesnym utrzymaniu
realizacji rozpoczętych zadań do końca 2015 r., tj. do czasu zastąpienia Masterplanów
zaktualizowanymi planami gospodarowania wodami, zgodnymi z przepisami unijnymi
oraz przekazania realizowanych zadań przez Wojewodę Małopolskiego podmiotom ustalonym
w oparciu o zaktualizowane plany gospodarowania wodami. Wykaz kontynuowanych zadań
został określony w załącznikach do uchwały i obejmuje zarówno zadania inwestycyjne, których
realizacja, zgodnie z projektowanym § 3, wymaga uwzględnienia w Masterplanach,
jak i zadania pozainwestycyjne (np. analityczno-planistyczne), które są funkcjonalnie związane
z zadaniami inwestycyjnymi.
1
Przewidywany koszt realizacji zadań w latach 2014 – 2015 wynosi 221 880 735 zł,
w tym 124 808 517 zł z budżetu państwa, wg cen towarów i usług z 2014 r. Środki te
pochodzić będą z rezerwy celowej budżetu państwa na przeciwdziałanie i usuwanie skutków
klęsk żywiołowych na 2014 r. i 2015 r., Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej oraz
funduszy Unii Europejskiej.
Jednocześnie należy podkreślić, że w ustawie budżetowej na 2014 r. „Program ochrony
przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły” został uwzględniony w załączniku nr 10 do tego aktu
prawnego, pn. „Zestawienie programów wieloletnich w układzie zadaniowym”. Załącznik ten
określa m.in., że środki na realizację programu zostały zabezpieczone w części 83 budżetu
państwa, tj. w rezerwie celowej budżetu państwa na przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk
żywiołowych. Zatem, uchylenie przedmiotowego programu w trakcie roku budżetowego nie
będzie miało wpływu na część budżetu państwa, z której finansowane będą zadania określone
w załączniku do uchwały.
Poniesione dotychczas wydatki na zadania ujęte w załączniku do uchwały zamykają się
kwotą 68 687 769 zł (wg stanu na koniec 2013 r.), i sfinansowane zostały w głównej mierze
z budżetu państwa – rezerwy celowej na przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk
żywiołowych.
Konsekwencją zniesienia Programu ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły
jest konieczność zniesienia również funkcji pełnomocnika rządu, o którym mowa
w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 sierpnia 2011 r. w sprawie ustanowienia
Pełnomocnika Rządu do spraw Programu ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły
(Dz. U. Nr 184, poz. 1088), przy jednoczesnym zapewnieniu ciągłości realizowanych zadań.
Projekt przewiduje, że w latach 2014 - 2015 zadania będą koordynowane przez
Wojewodę Małopolskiego, który do czasu wejścia w życie uchwały był również Pełnomocnikiem
Rządu do spraw Programu ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły. Zapewni to
z jednej strony ciągłość zarządzania zadaniami, z drugiej pozwoli uniknąć dodatkowych kosztów
i komplikacji organizacyjnych związanych z przekazywaniem spraw innym, niż Małopolski
Urząd Wojewódzki, instytucjom.
Podkreślić należy, że przyjęte w uchwale rozwiązania mają tymczasowy charakter, który
jest ściśle związany z przejściowym statusem Masterplanów. Dopiero zaktualizowane plany
2
gospodarowania wodami oraz planowana reforma gospodarki wodnej, w tym wejście w życie
nowej ustawy Prawo wodne, dadzą podstawy do docelowego określenia zasad realizacji zadań,
określonych w uchylanym Programie ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły.
Termin wejścia w życie uchwały - 1 września 2014 r. – skorelowany z terminem wejścia
w życie projektowanego równolegle rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie zniesienia
Pełnomocnika Rządu do spraw Programu ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły
i wynika z konieczności wcześniejszego zatwierdzenia przez Radę Ministrów przejściowego
dokumentu strategicznego dla obszaru dorzecza Wisły (Masterplanu), który umożliwi
kontynuowanie zadań inwestycyjnych. Przewiduje się, że Masterplan zostanie zatwierdzony
przez Radę Ministrów w sierpniu 2014 r.
I. Wejście w życie uchwały oddziaływać będzie na prawa i obowiązki:
-
Wojewody Małopolskiego, który utraci status pełnomocnika rządu, ale nadal będzie
koordynował realizację zadań rozpoczętych w czasie obowiązywania Programu ochrony przed
powodzią
w
dorzeczu
górnej
Wisły
oraz
wojewodów:
Podkarpackiego,
Śląskiego,
Świętokrzyskiego i Lubelskiego w zakresie realizacji zadań kontynuowanych po uchyleniu ww.
programu.
Ponadto uchwała oddziaływać będzie na jednostki realizujące zadania, tj. regionalne
zarządy gospodarki wodnej w Krakowie i Gliwicach
(podległe Krajowemu Zarządowi
Gospodarki Wodnej) oraz wojewódzkie zarządy melioracji i urządzeń wodnych administrujące
na
terenie
województw:
małopolskiego,
podkarpackiego,
śląskiego,
świętokrzyskiego
i lubelskiego.
II. W celu wykonania obowiązku wynikającego z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r.
o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414,
z późn. zm.) oraz został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej, na stronie
internetowej Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji i Biuletynie Informacji Publicznej
Rządowego Centrum Legislacji w zakładce Rządowy Proces Legislacyjny. Żaden z podmiotów
nie zgłosił zainteresowania pracami nad projektem.
Projekt uchwały został przekazany do zaopiniowania przez Komisję Wspólną Rządu
i Samorządu Terytorialnego z uwagi na fakt, że zadania ujęte w załączniku do projektu wpływają
3
na bezpieczeństwo powodziowe jednostek samorządu terytorialnego. Komisja nie zgłosiła uwag
do projektu.
Projekt
został również
przekazany do zaopiniowania wojewodom: Małopolskiemu,
Podkarpackiemu, Śląskiemu, Świętokrzyskiemu i Lubelskiemu, tj. odpowiednio Pełnomocnikowi
Rządu do spraw Programu ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły oraz
przedstawicielom Rady Ministrów administrującym na terenach, na których realizowane są
zadania programu. Dokument został uzgodniony z ww. wojewodami.
III. Zgodnie z uchylaną uchwałą Nr 151/2011 Rady Ministrów z dnia 9 sierpnia 2011 r.
łączne nakłady na realizację Programu ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły zostały
ustalone na 13 150 716 tys. zł, w tym 3 618 400 tys. zł z budżetu państwa, wg cen towarów
i usług z 2010 r.
Poniesione dotychczas, tj. w latach 2011-2013, wydatki na realizację zadań ujętych
w załączniku do projektu wyniosły 68 687 769 zł (wg stanu na koniec 2013 r.) i w przeważającej
części zostały sfinansowane z rezerwy celowej budżetu państwa na przeciwdziałanie i usuwanie
skutków klęsk żywiołowych.
Wydatki planowane do poniesienia, do czasu zastąpienia Masterplanów uaktualnionymi
planami gospodarowania wodami (tj. w latach 2014-2015), to 221 880 735 zł, wg cen towarów
i usług z 2014 r., w tym 124 808 517 zł z budżetu państwa. Przewiduje się, że środki budżetowe
zostaną zabezpieczone w rezerwie celowej budżetu państwa na przeciwdziałanie i usuwanie
skutków klęsk żywiołowych. Pozostałe środki pochodzić będą z Narodowego Funduszu Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki
wodnej oraz funduszy Unii Europejskiej.
Szacuje się, że po roku 2015 koszt realizacji zadań określonych w załączniku do uchwały,
których realizacja nie zostanie zakończona do tego czasu, wyniesie 21 708 198 zł,
w tym 12 793 423 zł z budżetu państwa. Zadania te będą kończone sukcesywnie w latach
2016-2020. Należy przy tym podkreślić, że przedstawione kwoty nie obejmują zadań
inwestycyjnych zaplanowanych do realizacji w ramach uchylanego Programu, które nie zostały
umieszczone w załączniku do uchwały (z uwagi na brak podpisanych umów z wykonawcami),
a które są niezbędne do poniesienia po 2015 r. w celu rzeczywistego podniesienia poziomu
ochrony przed powodzią konkretnych obszarów. Przykładem jest projekt nr 148/2013
4
pn. „Budowa zbiornika wodnego Kąty-Myscowa” – kwota przeznaczona na jego realizację
w obecnie przygotowywanym załączniku do uchwały to jedynie kwota niezbędna do realizacji
jednego z etapów całego projektu, czyli etapu przedprojektowego w zakresie oceny
środowiskowej. Kwota potrzebna do sfinalizowania całego projektu, obejmująca etap
opracowania projektu i realizacji inwestycji, szacowana jest na kwotę ok. 881 367 000. zł.
IV. Wejście w życie uchwały nie będzie miało istotnego wpływu na krajowy rynek pracy.
W przypadku lokalnych rynków pracy przepisy przejściowe umożliwiają zachowanie miejsc
pracy związanych z realizacją zadań programu, w perspektywie do końca 2015 r. Do tej daty
realizacja zadań i związane z tym miejsca pracy powinny zostać utrzymane w związku
z wejściem w życie zaktualizowanych planów gospodarowania wodami.
V. Wejście w życie uchwały będzie miało wpływ na lokalną przedsiębiorczość. Pozwoli
bowiem na nieprzerwaną realizacje zadań inwestycyjnych pomimo zniesienia Programu ochrony
przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły.
VI. Uchwała umożliwi realizację i kontynuowanie zadań, które mają bezpośredni wpływ
na bezpieczeństwo powodziowe w regionie oraz poprawę ustroju wodnego.
5