ms r i n 2. u i ro sayliffi$ t n ir
Transkrypt
ms r i n 2. u i ro sayliffi$ t n ir
UCHWAI,A NR XIX/95/2016 RADY GMINY KONSKOWOLA z dnia27 stycznia2016r. w sprawieuchwaleniaGminnegoProgramuProfilaktyki i Rozwi4zywaniaProblem6wAlkoholowych orazPrzeciwdzialania Narkomanii w gminie Koriskowolana 2016rok. Na podstawieart.l8 ust.2 pkt 15 ustawyz dnia 8 marca1990r. o samorz4dzie gminnym(Dz. U. 22015r. poz. 1515)art. 4r ust. 2 i 5 ustawy zdnia 26 paldziernika1982 r. owychowaniu wtrzeZwoSciiprzeciwdzialiniu alkoholiznrowi(Dz. U. 22015 r. poz. 1286 zpoin. zm) oraz art. l0 ust. 3 ustawy zdnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdzialaniu narkomanii(Dz. U. 22012 r. poz. 124z poin. zm.)- RadaGminy uchrvala, co nastEpuje: $ 1. Uchwala siQ Gminny Program Profilaktyki i Rozwi4zywania Problem6w Alkoholowych oraz Przeciwdzialania Narkomaniiw gminie Koriskowolana rok 2016w brzmieniustanowi4cymzalqcznikdo niniejszej uchwaly. $ 2. WykonanieuchwalypowierzasigW6jtowi Gminy. z dniempodjgciaz moc4obowiqzujqcqod $ 3. Uchwalawchodziw Lrycie 1 stycznia2016roku. PRZEIVODNTC7.A,CY f_LDY chiII{Y K0NilK(iyforr\ r-\ msr in2.uirosayliffi$ [' Id: C388CBB2-EC86-4llB8-A | | 4-47| 424D1:587F. Uchwalonv tnir i Strona I GMINAKONSKOWOLA Gminny Program Profilaktyki i Rozwi4zywania Problem6w Alkoholowych oraz Przeciwdzialania Narkomanii w Gminie Koriskowolana rok 20L6 Dzial I. Wstgp Gminny Program Profilaktyki i Rozwi4zywania Problem6w Alkoholowych w gminie Koriskowolana rok 2016 jest elementemStrategiiRozwiqzywaniaProblem6wSpolecznych.Stanowi realizacjgzapisu art. 4' ustawy o wychowaniu w trze2wo\ci i przeciwdzialaniualkoholizmowi z dnia 26 paLdziernrka 1982 roku, kt6ra okreSla najwazniejsze kategorie zadan, kt6re powinny byi realizowaneprzez samorz4dy gminne oraz spos6b ich reahzacji. Prowadzenie dziatah zwrqzanych z profilaktyk4 | tozwrqzywaniem problem6w alkoholowych oraz integracji spolecznej os6b uzale2nionychod alkoholu nale?y do zadahwlasnych gminy. Program przygotowano w oparciu o doSwiadczemazdobyte w trakcie realizacji poprzednich edycji programu z obszaruprofilaktyki r rozwiqzywaniaproblem6w alkoholowych oraz w oparciu o diagnozq,na kt6rq zloLyly siEanalizaproblem6wspolecznychi zasob6winstytucjonalnych. Program jest adresowany do osob frzycznych i prawnych realizujqcych zadania w wymienionych obszarach,do osob z grup ryzyka, uzale2ntonychi ich rodzin oraz wszystkich gminy Kof skowola. mieszkaric6w Realizacja zadah programu finansowanajest gl6wnie ze Srodk6w pozyskanych z oplal za wydanie zezwoleh na sprzedaL detalicznqnapoj6w alkoholowych przeznaczonychdo spozycia w miejsculub poza miejscem sprzeda?y. I.l Gminny Program Rozwiqzywania Problem6w Alkoholowych i Przeciwdzialania Narkomanii zawiera dzialania zgodnez kierunkami zawartymi w ustawach. o Ustawa z dnia26 pa2dziernika1982 roku o wychowaniu w trze?wo\ci i przeciwdzial.aniu alkoholizmowi(t.j. Dz.U. z20l5r. poz. 1286zpoLn.zm.), o Ustawa z dnia 29 hpca 2005 r. o przeciwdzialaniunarkomanii (Dz. U. z 2012 r. poz. 124 z p o L n .z m . ) o U s t a w a z d n i al 3 c z e r w c a 2 0 0 3 rr.o k o z a t r u d n i e n i u s o c j a l n y( D mz . U . z 2 0 l 5 p o z . 1 5 6 7 z poLn.zm.) o Ustawa z dma 24 kwietnia2003 r. o dziatalnoScipozytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U2 . 2 0 1 4r . p o z . 1 l 1 8 ) o Ustawazdnia 27 sierpnia2009r. o finansachpublicznych(Dz. U.22013 poz.885 t.j. z poLnzm.) o Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy spolecznei(Dz. U. z 2015 r. poz. 163 z po2n. zm.) Opracowuj4c Gminny Program Profilaktyki i Rozwi4zywania Problemdw Alkoholowych oraz PrzeciwtlzialaniaNarkomanii /GKRPA / w Koriskowoli w 2016 r. uwzglpdniono: o Rekomendacje do realizowania i finansowania gminnych program6w profilaktyki rrozwiqzywaniaproblem6w alkoholowychw 2016 roklprzez PARPA. o Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiqzywania Problem6w Alkoholowych na lata 20I | -2015opracowanypruezPARPA. o Wojewodzki program Profilaktyki i Rozwi4zywania Problem6w alkoholowych na lata 2 0 1I - 2 0 1 5 . o StrategiaRozwi4zywaniaProblem6wSpolecznychgminy Koriskowolana lata 2014-2024. r.2 Przepisy lokalne dotyczqce wykonywania zacJafr okreSlonych w o wychowaniu w trze?woScii przeciwdzialaniaalkoholizmowi ustawie Uchwala Nr XXXVl90/01 Rady Gminy Koriskowola z dn. 2Tmarca 2007 r. w sprawie ustaleniahczby punkt6w sprzeda?ynapoj6w alkoholowych zawrerajqcychpowyzej 4,5 oA alkoholu przeznaczonychdo spozycia w miejscu sprzeda?y Uchwala NR XXVII|IT}|}L Rady Gminy Kofrskowolaz 27 hpca 2001 r. w sprawie ustaleniahczby punkt6w sprzedaZynapoj6w alkoholowych zawieralqcychpowyzej 4,5 o/o alkoholu UchwalaNr XXXN /224101Rady Gminy Koriskowolaz dnia 22 listopada2001 w sprawie okreSlenia zasad usytuowania miejsc sprzedaLy napoj6w alkoholowych i warunk6w sprzeda?ytych napoj6w ZarzqdzenieNr 85/12 z dma 27 grudnia 2012 r. W6jta Gminy Koriskowola w sprawie powolaniaGminnej Komisji RozwiqzywaniaProblem6wAlkoholowych Dzial II. Diagnozaproblem6w i potrzeb w obszarzeprofilaktyki i uzale2nieh Do przygotowaniadiagnozyproblem6w i potrzebspolecznychw gminie wykorzystano: o dane statystyczne z Urzgdu Gminy, Gminnej Komisji Rozwi4zywania Problem6w Alkoholowych, OSrodka Pomocy Spolecznej, OSrodka Zdrowia, Zespolu punktu konsultacyjnegoi plac6wek oSwiatowych, Interdyscyplinarnego, o danestatystycznez Komendy PowiatowejPolicji w Pulawach, o danez poradni MONAR w Pulawach, . dane zbadania ankietowego,,Mlodzi i substancjepsychoaktywne2014" zrealizowanego w 2014 roku wSr6d uczni6w szk6l podstawowychi gimnazjum w Gminie Koriskowola, kt6ry zostalczqSciqprogramuZachowaj Trzenay Umysl o danez PoradniTerapii Uzale2nieniai Wspoluzaleznieniaod Alkoholu w Pulawach o wywiady z osobamizawodowopracui4cymizmlodzieLau o sprawozdaniastatystyczne, o dane z badania ,,Diagnoza ulywama substancji psychoaktywnych przez dzieci i mlodzie?" przeprowadzonana zlecenie RegionalnegoOSrodka Polityki Spolecznejw Lublinie w ramachWojewodzkiegoProgramuPrzeciwdziaianiuNarkomanii i HIV/AIDS na lata20ll-2015 o danestatystyczne GUS. Skala problem6w alkoholowych jest bardzo istotnq miar4 og6lnego stanu zdrowia spoleczeristwa. Jak wynika z wielu badafi,problemy te sq umieszczonew czol6wce zagroAen cywilizacyjnych i spolecznych naszych czas6w. Gminny program stanowi najlepszE odpowiedZ na wystgpuj4ce w naszej lokalnej spolecznoSciproblemy zwiqzane z piciem alkoholu r za?ywanieminnych uzywek. Oznaczato, 2e powinien opierai sig na dokladnej analizie wystEpuj4cychproblem6w, potrzeb i mo2liwoSci ich zaspakajaniaadekwatnychdo mozliwoSci i 5rodk6w, jakimi dysponuje gmina na potrzeby profilaktyki i rozwiqzywania problem6walkoholowychna terenieGminy Koriskowola. Warlo zaznaczyI, 2e z ankret przeprowadzonychw ramach ,,Strategii integracji i rozwrqzywaniaproblem6w spolecznychGminy Koflskowola na lata 2014-2024 wynika, ze mieszkaricyGminy Kofskowola postrzegajqkwestig alkoholizmu i narkomanii,jako trzeci obok bezrobocia i klopotow w opiece zdrowotnej - najwiqkszy problem wystqpuj4cy na terenie gminy. Nie bez znaczeniajest takze fakt, ze obywatele postrzegaj4demoralizacjE, alkoholizm oraz narkomaniE za drugi najwigkszy problem spoleczny wSr6d dzieci i grup4 mlodzie?y, ktorzy sq zresztq - wedlug mieszkaric6w Gminy Koriskowola jakiej potrzebuj4cqnajwiqkszego wsparcia. Nasza dragnozapokazuje realnq sytuacjq, w znajdujesiq naszespoleczeristwo,a przedewszystkim - ml.odzieL. ZasroLenia i rrroblemy wynikaiace z picia napoi6w alkoholowych Drzez mlodzieL w szkolerrodstawowei Ponizszewykresy przedstawiaj4wyniki badari dotycz4cediagnozy Srodowiskauczni6w na terenie szkol podstawowych oraz gimnazjum w Koriskowoli- ,,Mlodzi i substancje psychoaktywne" - przeprowadzonew ramach badari ankietowych. Pelne wersje raport6w bazuj4cychna przeprowadzonychbadaniachznajdujq siE do wglqdu w Zespole Szkol im. HenrykaSienkiewiczaw Kohskowoli Tabelal. Pyt.: Ile mialeS/mialaS lat, kiedy zdarzyloCi sig po nz pierwszyw zyciu spr6bowai alkoholu (szkolapodstawowa)? Lp. 2. 1 J. 4. 5. Przedzial wiekowv T lat lub mniei 8 - 10 lat ll - 12lal Nie pamietam Nigdy nie pr6bowalemI nr6bowalam Chlopcy Dziewczvnki 0% 13% 4% 4% 4% 4% 4% 4% 79% 84% Tabela2. Pyt.: Czy Tobie lub osobiew Twoim wieku latwojest kupi6 alkohol? Lp. Czy Tobie lub osobiew Twoim wieku latwo iest kunid alkohol? Chlopcy Dziewczynki 0% 0% 28% 4% 6t% 68% I TAK 0% 2. NIE Czasemwymaga to kilku pr6b zakuou Nie wiem, nigdy nie pr6bowalem 39% a J. +. Zagro2enia i nroblemv wvnikaiace z picia nanoi6w alkoholowvch nrzez mlodziei gimnazialna Kwestia alkoholizmu jest problemem dostrzegalnymnie tylko wSr6d doroslych, ale takze wSr6d mlodzie?y.Picie alkoholu przez mlodych ludzi jest najczqstszymzachowaniem ryzykownym, podobnie jak palenie papieros6w.Tendencjgt4obserwujemy takze w6rod nastolatk6w naszej gminy. Cech4 zachowaf ryzykownych jest ich wsp6lwystqpowanie. Pojawienie siq u dorastaj4cegoczlowieka jednego z zachowah problemowych zwigksza ryzyko wyst4pienia nastEpnych. Zachowania ryzykowne mlodziezy bardzo czEsto maj4 charakterprzejSciowyi s4 wyrazem mezalelnoSci,autonomii, buntu przeciwko rodzicom czy nauczycielom.Na gminie z mocy prawa spoczywa,wiqc obowiqzek podejmowania dziatan profilaktycznych i naprawczych ukierunkowanych narozwiqzywanie problem6w alkoholowych,takze wSr6d mlodzie?y.Mlodzie? coraz mniej obawia sig szk6d zwiqzanychz piciem alkoholu. Nie nalezy ignorowai zagroLeh i zachowan problemowych mlodziezy. Wczesneich rozpoznaniei konstruktywnareakcjadoroslychmoheograniczy(,lubeliminowai takiezachowania. Ponizej zaprezentowanesq wyniki badari dotycz4cych spozywania alkoholu wSr6d uczni6w gimnazjum na tereniegminy Kofskowola. Tabela 3. Pyt.:. Ile mialeS/mialaSlat, kiedy zdarzylo Ci sig po raz pierwszy w zyciu spr6bowa6alkoholu (gimnazjum)? Lp. 2. J. A ..t. 5. Chlopcy Dziewczynki 11 lat lub mniei 2r% 12- 13lat 2l% t3% 17% 28% t8% t8% 0% 32% Przedzial wiekowy 14 lat Nie pamietam Nisdv nie pr6bowalemlpr6bowalam ) 270 w ciqguostatnich30 dni? Tabela4. Py't.:Jaki alkohol pileS/ pilaSnajczESciej Rodzaj alkoholu Chlopcy Dziewczynki piwo cydr (cider) alko pop (gotowy drink w butelce lub puszce) 2s% 14% 0% 0% 0% 5% 4. wlno 9% 5. w6dka nie pilem/pilam ostatnich30 dni 8% t3% 54% Lp. 2. 3. 6. alkoholu w ci4gu 5% 67% Tabela 5. Pyt.: Czy kiedykolwiek zdarzyloCi sig upr(,(zatacza1sig, mowii niewyra2nie,nie pamiEtainiekt6rychwy darzeh)? Lp. Czy kiedykolwiek zrlarzylo Ci sig upid (zatacza(sig, m6wi6 niewyraZnie,nie pamietadniekt6rvch wvdarzeri)? TAK 2. NIE Chlopcy Dziewczynki 4% 96% 9% 9t% Podsumowanie: o Alkohol spozywaponad 20o/opowyzej ll roku zycia( smak alkoholu zna 2!Yo chlopcow i 16% dziewczqtszk6l podstawowych, o Chlopcy ze szkol podstawowych najczqSciejpo raz pierwszy po alkohol siEgai4 pomigdzy8. a 10.rokiem Zycia,a dziewczqtapomiEdzy7 . a 12.rokiem Zycia, o WiQkszoSibadanych uczni6w ze szkSl podstawowychnigdy nie pr6bowala dokonai zakupu alkoholu, a 39o/ochlopc6w i 28% dziewczqt uwaza, 2e byloby to dla nich niemozliwe, o Spora czqSi chlopcow z gimnazjum sw6j pierwszy alkohol otrzymalaod rodzic6w lub innych os6b doroslych (po l3yo), dziewczgtaz kolei najczgSciejdostawaly go od znajomychoraz innych doroslych(po 23%), . Zdecydowana wiqkszoS6 uczni6w gimnazjum zna smak alkoholu, a najczESciej spozywanymtrunkiemjest piwo, r $y' grupie badawczej czgic uczni6w deklarowala upicie sig (4% chlopc6w i 9% dziewczqt). Wyniki badafl w gminie I(ofiskowola nie odbiegaja drastvcznie od wynik6w badari og6lnokrajowych Problem narkotvk6w i innych Srodk6w odurzaiacvchw5r6d mlodzieZysimnazialnei Zjawisko eksperymentowania,czy zaZywaniaprzezmlodzieLSrodkownarkotykowych w naszym kraju stalo siq doS6 powszechnym problemem, zar6wno na kazdym poziomie ksztalceniajak i w kaldym rodzaju szk6l. Na terenie gminy Koriskowola dokonano analizy Srodowiskauczni6w gimnazjum. Wyniki badafr ankietowychprzeprowadzonych,,Mlodzi i substancje psychoaktywne 2014" nie wykazaly jednak istnienia zagrohenta zwiqzanego z narkotykami wSr6d uczni6w naszej szkoly. Podobnie jednak jak w przypadku alkoholu i papieros6w warto zwroci(, uwagQ na fakt, ze mimo zadbamao anonimowoSi uczni6w, wplyw na ich odpowiedzi m6gl mie6 fakt, 2e przeprowadzalyje osoby z wewn4trz Gminy Koriskowola.Wyniki badariprzedstawiajq ponilsze tabele: Tabela 6. Pyt.: Jak s4dzisz,jak trudne byloby dla Ciebie zdobycie marihuany, dopalaczy, gdybyStego chcialI chciala? Chlopcy marihuna dopalacze Lp. 2, a J. 4. NiemoZliwe Bardzotrudne I-atwe Bardzo latwe s0% Dziewczvnki marihuna donalacze 54% 29% t3% 4% 29% t3% 8% 46% 45% 9% 0% 37% 36% 27% 0% Tabela 7. Pyt.:. Ile mialeS/mialaSlat, kiedy zdarzylo Ci siq po raz plerwszy w zyclu spr6bowai marihuany(THC), dopalaczy? Lp. Przedzial wiekowy Chlopcy marihuana 1 lat lub mniej 2. J. 4. 5. 1 2- 1 3 l a t i,4lat Nie pamietam Nigdy nie pr6bowalem/pr6bowaiam Dziewczvnki dopalacze m a r i h u a n a dopalacze 0% 0% 4% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 5% 0% 5% 96% t00% 95% 90% Tabela 8. Pyt.: Ilu wg Twojej oceny, Twoich r6wieSnik6wpalilo marihuanq,pr6bowalo dopalaczyprzynajmnrejraz w zyciu? Chloncv Lp. 2, 3. 4. 5. marihuana Mniei ntz l0o/o Pomiedzvl0o/oa20o/o Okolo polowa WiekszoSi Nie wiem 21% n% 0% 0% 62% Dziewczynki donalacze 21% t7% 0% 0% 62% marihuana t8% 23% 5% 0% 54% dopalacze t4% 27% t4% 0% 45% Tabela9. Py.t.:Gdzie, Twoim zdaniem,najlatwiej kupi6 (zdobyi) marihuanE,dopalacze? marihuana W szkole 2. 3. 4. 5. 6. Dziewczvnki Chlopcy Lp. PrzezInternet W lokalu. w dvskotece Na podw6rku, na ulicy W sklepiekolekcionerskim Nie wiem, nie pr6bowalem/ pr6bowalam dopalacze marihuana donalacze 5% 9% t4% 0% 0% 0% t3% 4% 0% t7% 0% 0% 5% 23% 0% 0% 57% 66% 63% 74% t3% 17% r3% 9Vo Podsumowanie: . Badania wykazaly, ze wiqkszoSdankietowanychz terenu Gminy Koriskowola nigdy nie mialo kontaktu ze Srodkaminarkotycznymi (po narkotyki siqgalo 4% chlopcow t 5Yo dziewczqt) o o Wedlug ankietowanych, narkotyki najlatwiej zdoby6 w internecie, szkolach oraz dyskotekach uczni6w twierdzi, 2e zdobycienarkotykowjest bardzoutrudnione WiQkszoSd . WiQkszoSd ankietowanychdeklaruje,ze nigdy nie siqgnqlopo dopalacze . Znacznaczqic badanychdeklaruje,2e rch r6wieSnicynie zaLywaiqnarkotyk6w DostQp do narkotyk6w i dopalaczyw tej grupie badanych postrzeganyjest, jako . trudny W por6wnaniu z wynikami poprzednich badafi, daje siQ zauwaLyc znaczqce zmniejszenie skali zjawiska zaLywama narkotyk6w. Warto jednak przypomnied, 2e przeprowadzonew 2012 roku pruez specjalist6wz pulawskiej poradni MONAR w ramach realizowanegoprogramuprofilaktycznego,,Szkolaa narkotyki" badaniewykazalo'. o o Ponad 15,6youczni6w miala juz kontakt ze Srodkaminarkotycznymi, Tylko polowa uczni6w Gimnazjum wie, 2e jednorazowe zaLycie narkotyku mohe prowadzii do uzaleZnienia, Z wywiadu przeprowadzonegoz pedagogiemszkolnym wynika, 2e w dalszym ci4gu wystqpuje zagrolenie zaLywania Srodk6w psychotropowych,ale obserwuje siE tendencjE spadkow4 w tym wzglEdzie. Uzywanie ma charakter okazjonalny. W dalszym ci4gu informacje zawafie w raporcie badair powinny posluzyi glqbokiej analizie problemu przeprowadzonejzarcwno przez pedagog6w i nauczycieli jak r6wniez rodzic6w t wladze lokalne. Ponadto, informacje te powinny byi istotne dla sluzb odpowiedzialnychza bezpieczenstwona terenie naszejgminy Dane wojew6dzkie Warto por6wna6wyniki lokalnych badai z dragnozqprzeprowadzonqna tereniecalego wojew6dztwa lubelskiego. Pozwoli to spojrzei na sytuacjg zwiqzanq z zagroaeniami substancjamipsychoaktywnymi wSrod dzieci i mlodzie?y w szerszym kontekScie.Badanie ,,Diagnoza uzywania substancji psychoaktywnych przez dzieci i mlodzie?" zostalo przeprowadzonena zlecenie Regionalnego OSrodka Polityki Spolecznej w Lublinie w ramachWojew6dzkiegoProgramuPrzeciwdzialaniaNarkomaniii HIV/AIDS na lata20ll2015. oAlkohol nale?y do substancji psychoaktywnych, po kt6re najczE5ciejsiqga mlodziez wojew6dztwalubelskiego.Co piqty uczef w wieku l0-ll lat spozywalalkohol. Inicjacjq alkoholowqma za sobq96% uczni6wpo osi4gniqciul8 roku zycia .Z kolei problem narkotyk6w pojawia siq w wieku gimnazjalnym, 14Yoczternastolatk6w siEgnElopo narkotyki, a wSr6d osiemnastolatk6wdoSwiadczeniez nimi mialo 40% uczni6w o WSr6d mlodzie?y priqcej alkohol polowa siEga po niego przynajmniej raz w miesi4cu, a wSr6duzytkownik6w narkotykow aZ 14Yosiqgapo nie codziennie Diagnozaproblem6w i potrzeb w obszarzenrofilaktyki uzaleinieri u doroslych Problemy zwiqzane ze spozywaniem napojow alkoholowych przez doroslych obserwujemy tak2e na terenie naszej gminy. Jego skalg obrazujE zamieszczoneponizsze liczby. Wedlug danych szacunkowych Pafrstwowej Agencji Rozwi4zywania Problem6w Alkoholowych, opartych na wynikach polskich badari epidemiologicznych,w Polsce os6b uzalelntonychod alkoholu jest ok. 850tys.', zaSos6b prj4cychalkohol szkodliwie ok. 3,6 mln'. Wedlug danych Gl6wnego Urzqdu Statystycznego,ludnoScfaktyczna Polski w dniu 31 XII 2014r. wyniosla ok. 38,48 mln. Gminq Koriskowolazamieszkuje9203 os6b (dane statystyczneUrzEduGminy na dzieh 31 XII 2014r.) Liczba mieszkaric6wGminy powyzej l8 roku zycia wynosi 7564 os6b. W gminie s4 4 szkoly podstawowe, gimnailum, Punkt Konsultacyjno Informacyjny, 2 Grupy Samopomocowe funkcjonuj4ce w oparciu o zalozeniawsp6lnoty Anonimowych Alkoholik6w, 6 stowarzyszefiw tym OSrodekWsparcia Srodowiskowego Nadzieja i inne. WskaZniki opracowane przez PARPA pozwalaj4 szacunkowo okreSlii liczbq mieszkafc6w gminy Koriskowola maj4cych problemy z alkoholem. Tabela 10. Populacjaos6b, u ktorych wystgpuj4rozne kategorieproblem6w alkoholowych ukazuje ponilsza tabela. R62nekategorie W Gminie Populacjeos6b W Polsce nroblem6w alkoholowvch Koriskowola Liczba os6b uzaleZnionvch ok.2Yoponulacii ok. 800tvs. ok. 184osobv DoroSli zyiqcy w otoczeniu ok. 1.500000 alkoholika, ok.4 o/opopulacji ok. 368 os6b os6b wsp6lmalzonkowie,rodzice Dzieci wychowuj4cesiEw ok. 1.500000 ok. 4 ohpopulacji ok. 368 os6b rodzinachalkoholowvch os6b Osobyprjqceszkodliwie Ofiary przemocydomowej o k . 2m n - 2 , 5 mn o k . 2 m ln os6b ok.2/3 doroslychoraz dorosychi 213dzieciz tych rodzin dzi :ci ok.5-7Yopopulacji ok.457- 640 os6b ok. 500os6b doroslych i dzieci Dane przedstawionew tabeli zostalyopracowanew odniesieniudo og6lnej populacji Polski, tj, ok. 38,5mln mieszkaric6w. ' Dotyczy30 mln populac.ii doroslychPolakorv. ' R6rvniez dotyczy30 nrln populac.li cloroslychPolak6rv Wedlug Swiatowej Organizacji Zdrowia alkohol znajduje siq na trzecim miejscu wSrod czynnik6w ryzyka dla zdrowia populacji, a ponad 60 rodzaj6w chor6b i uraz6w wi4ze siE z jego spozywaniem. Badania pokazujq 2e okolo 20%owszystkich zgloszen pacjent6w do podstawowejopieki zdrowotnej mazwrqzek z alkoholem.Wzrastaliczba os6b wymagaj4cych hospitalizacji z powodu r6znych chor6b zwrqzanych z nadu?ywaniem alkoholu. Niepokojqcymproblemem se takze samob6jstwapod wplywem alkoholu, jak r6wniez zgony zWniszczenia organizmu dzialaniemsubstancjitoksycznych.Zjawiska te wystEpuj4r6wniez w naszejgminie. Tabela11.DanezSPZOZ wKoirskowoli Rodzai danvch L czbapacient6wos6lem L czbaporadoe6lem Liczba pacjent6w,u ktorych wystgpuj4 problemvalkoholowe Liczba dzieci z rozooznanym zespolemFAS 2014 5077 21668 ok.400 0 Wskaznikiem problem6w alkoholowych wystgpujqcych w gminie Koriskowola jest hczba wniosk6w skladanych do GKRPA o podjgcie czynnoScizmierzajqcychdo orzeczeniao zastosowaniuwobec osoby uzale2monej od alkoholu obowi4zku poddania siE leczeniu odwykowemu.Dane statystycznedotycz4celiczby skladanychwniosk6w prezentujeponizsze zestawienie: Tabela12.Dane GKRPAiP Liczba skladanychwniosk6w dotyczacychleczenia Rok Liczba wniosk6w Liczba wniosk6w skladanvchdo GKRPA skladanvchdo sadu 2011 l6 15 2012 10 8 ZUIJ l6 IJ 20t4 2T t6 Z powyZszegozestawieniawynika,2e liczba skladanychwniosk6w do GKRPA nieco siq zwiqkszylaw por6wnaniudo 2013 roku, podobniejak liczba wniosk6w skladanychdo sqdu.Zwi4zane jest to z faktem, ze osoby kierowane na leczenie nie chc4 rczpoczqc go dobrowolnie.NajczE6ciejwnioski do GKRPA skladalarodzina,OPS i kuratorzy. Tabela 13.Dane z PoradniTerapii Uzalelnienia od Alkoholu i Wsp6luzaleaniema Dane z Poradni Terapii Uzale2nieniaod Alkoholu i Wsn6luzale2nieniaw Pulawach Rok Liczba Swiadczeri Liczba os6b og6lem objqtychleczeniem 2013 2014 t37 t42 54 58 Liczba os6b Liczbaos6b uzaleznionych wsp6luzaleznionych objEtychleczeniem objqtychleczeniem 48 50 6 8 Wyznacznikiem problem6w alkoholowych a takle dotycz4cychprzemocy moze by6 r6wniez liczba os6b korzystajqcych z pomocy Punktu Konsultacyjno-lnformacyjnego w I(oriskowoli. LiczbE os6b zglaszajqcych siQ po poradq do Punktu I(onsultacyjno Informacyjnegoprezentujeponizszezestawienie Tabela I 4. D zialalnoS6Punktu Konsultacyjno-Informacyjnego w Kofrskowoli DzialalnoSdPunktu Konsultacvino-Informacvinesow Koriskowoli Liczba Liczba os6b Liczba porad dla os6b Liczba os6b Rok porad i DDA uzaleznionych wsp6luzaleznionych og6lem os6lem 20rl 22 69 t2 21 2012 24 77 6 8 2013 26 68 6 l0 2014 aA 64 18 6 LA Z powy2szvch danych wynika, 2e hczba os6b korzystaj4cych z pomocy Punktu Konsultacyjno-Informacyjnegow Kot'rskowoli od 2013 roku nieznaczniesiE zmniejszyla, podobniejak liczba udzielonychporad.Mimo to liczba os6b uzaleznionychsiq zwiqkszyla. To oznacza,2ewciq2 sq osoby chc4cekorzystai z tej formy pomocy. O skali problem6w mieszkaric6wgminy - wynikajqcych miEdzy innymi z kiopot6w z uzalelmeniami- mohe Swiadczycr6wniez hczba rodzin objqtych pomoc4 OSrodkaPomocy Spolecznejw Koflskowoli, kt6re prezentujeponilsze zestawienie: Tabela15.Danez OPS-u Rok 2011 2012 2013 20t4 L\czba Liczba rodzin rodzin z objEtych problemem pomoc4 alkoholowym OPS 181 183 201 216 45 25 an JI 42 Danez OPS-u Liczba Liczba os6b Liczba rodzin objqtych os6bw objqtych pomoc4 pomocq rodzinachO P Salkoholizm OPSnarkomania narkomania 136 69 115 2 I l5 2 I 5 4 4 6 Liczba rodzin objEtych pomoc4 OPSDrzemoc Liczba os6b objEtych pomocQ O P SDrzemoc 12 1 6 a J l0 5 aa ZJ W ostatnimroku mozna zaobserwowaiwzrost liczby rodzin korzystaj4cychz pomocy spolecznejze wzglqdu na trudnq sytuacjEzyciowq spowodowan4uzalelnieniemod alkoholu lub innych problem6w z tym zwiqzanych. Czlonkowie rodzin z problememalkoholowym s4 grupe ryzyka kt6ra jest szczeg6lnie nara|ona na przemoc. Trzeba jednak pamiqta6, 2e przemoc mohe mied miejsce w tzw. rodzinachdysfunkcyjnychgdzie wystEpujeuzalelnieniejak i w rodzinacho wysokim statusie snolecznvm. 10 - proceduraNiebieskiej Karty Tabela 16. Dane dotyczqcezespoluinterdyscyplinarnego Dane dotyczqcezespoluinterdyscyplinarnego- procedura Niebieskiej Kartv IloSi IloSdNiebieskich Kart uruchomionych Rok maj4cychzwrqzekz procedur naduzywaniemalkoholu NiebieskichKart 20 I I 20 2 4 8 2 0 aJ 9 6 20 4 2l 11 Z danych wynika, 2e znaczqco zwigkszyla siQ hczba przypadkow ujawnionych przemocyw rodzinie, a co siEz tymlqczy liczba ofiar w rodzinie. Rvnek napoi6w alkoholowychw gminie Kofskowola tr-qcznylimit punkt6w sprzeda7y napoj6w alkoholowych uchwalony przez Radq Gminy na 2014 r. wynosil - tak samojak w 2013 r. - 70. Limit punkt6w sprzedaayalkoholu przeznaczonych do spozyciapoza miejscemsprzedazy(sklepy) - 50, zaSw miejscu sprzeda2y - 20. Zestawienieporownuj4celiczbq punkt6w sprzeda?ynapojow alkoholowych na terenie Gminy Koriskowolaw latach 20ll-2014 prezentujeponilszatabela: Tabela17,DostqpnoSinapoj6walkoholowychna terenieGminy Koriskowola DostepnoSdnapoi6w alkoholowychna terenie Gminy Koriskowola Liczba Liczba Liczba Liczba kontroli punkt6w mieszkaric6w mieszkairc6w punkt6w Rok sprzeda?y powyzej 18.roku przypadajqca sprzedaLyprzez napojow Zycia przypadaj4ca najedenpunkt GKRPA alkoholowvch na iedenpunkt 20t1 36 34 38 34 2012 20t3 2014 254 271 243 206 222 197 4 27r 222 4 5 5 Tabela18.Danestatystyczne z KomendyPowiatowejPolicji Dane stafysfycznez Komendy Powiatowei Policii Rok 2011 20t2 2013 20r4 Liczbainterwencjiw stosunkudo os6b spozywaj4cych alkoholw miejscach publicznych t6 21 27 24 Prowadzenie pojazd6ww stanie nietrzezwoSci (liczba zatrzymanych kierowc6w) Liczba wypadk6wz udzialem kierowc6wpod wplywem alkoholu Liczba zatrzyman zwiqzanych z narkotykami (posiadaniei prowadzeniepoiazd6rv pod wplywem Srodk6rv odurzajqcych) Liczbainterwenc.ji dotyczqcych przemocyw rodzinie(znqcanie fizyczne lub psychiczne) a J 10 20 l8 6 I 7 0 0 2 29 I I 1.1 a J 13 5 Z powyzszych danych wynika, 2e hczba interwencji w stosunku do osob spozywajqcychalkohol w miejscachpublicznych w ostatnichczterechlatach wzrosla, z kolei w por6wnaniudo 2013 roku spadlaliczba interwencji zzwrqzanychzprzemocqw rodzinie. Tabela19.Danez PulawskieiPoradniMONAR Rok 20t4 Dane z Pulawskiei Poradni MONAR Liczba os6b Liczba Liczba osob og6lem Liczba udzielonych og6lem porad udzielonych lecz4cychsiEz porad z terenugminy lecz4cychsiq lqcznte z terenu terenugminy Kofskowola z terenu powiatu Konskowola powiatu 7853 ok. 700 321 t4 Wnioski z przeprowadzoneidiagnozv Srodowiska: W gminie Kofrskowola w dalszym ci4gu istnieje zagrohenie uzale2nieniami, a szczegolnie alkoholemi problemamiz tym zwi4zanymi. o ZwiQkszylasiq liczba rodzin korzystai4cychz pomocy OPS z powodu problem6wz alkoholem . ZwiQkszyla siE liczba wniosk6w o zastosowanieleczenia skladanych do Gminnej Komisji RozwiEzywaniaProblem6wAlkoholowych o W por6wnaniu z ubieglymi latami zmniejszasig liczba punkt6w sprzedaLyalkoholu, poprzezco zmniejszasiq dostEpnoSialkoholu. . ZwiQkszylasigliczba ujawnionej przemocy(niebieskichkart) . Zwrekszyla siQ liczba pacjent6w korzystai4cych z uslug lekarza rodzinnego dotycz4cychproblemualkoholowego o Odnotowano znaczny wzrost niL w poprzednich latach udzialu nietrze2vrrych kierowc6w wSrodprzyczyn naruszaniaprawa porz4dkupublicznego, Dzial III. Najistotniejszeproblemy w obszarzeuzaleZnieriwynikajqce z diagnozy W wyniku przeprowadzonychdiagnoz wSrod dzieci, mlodzie2yi os6b doroslych zauwaaono kilka najbardziej istotnych problem6w dotyczqcych uzaleznieir od alkoholu i substancji psychoaktywnych.Do najwazniejszych nalelq: o wystgpowanie duZego zagroLenia zwiqzanego z nadu|ywaniem alkoholu wSr6d os6b doroslych powodujqce szkody zdrowotne, zaburzenia Lycia rodzinnego i przemocydomowej. o picie alkoholu przez dzieci i mlodzieL oraz brak odpowiednich form spgdzania wolnegoczasu. o niska SwiadomoSdspolecznadotycz4ca zagroLeirzwiuzanych z uzaleLnieniami. o duZa dostppno5dalkoholu oraz przypadki naruszenia prawa z tym zwiqzane. t2 Dzial IV. Adresaci programu Dzialama podejmowane przez gminne instytucje w zakresie rozwiqzywania problem6w dotycz4cych uzalelnief sq zaadresowanedo wszystkich mieszkafic6w,nie tylko do tych, ktorzy pij4 alkohol i nadu?ywajq Srodkow odurzajqcych. Udzielenie pomocy dzieciom z rodzin z problemamijest zadaniempriorytetowym. Dzialania podjqte w zakresie zmniejszenia zjawiska wystEpowania alkoholizmu i narkomanii sq wielowymiarowe i dlugofalowe. Oczekiwanie efekt6w w krotkich ramach czasowychjest nierealne.Uznano, 2e realizacjaro2nych dzialan pol4czonych, zintegrowanych, skierowanych na caly system rodziny bqdzienajefektywniejsza,dlatego opracowany zo stalj edenprogram. Adresatamiprogramu s4 w szczeg6lnoSci: o dzieci r mlodzie?szkolna, . osoby uzalelmone od alkoholu i Srodk6wpsychoaktywnychoraz osoby nadmiernie prjqce, . rodziny, w tym osoby wsp6luzaleznioneoraz najbliZszeotoczenieos6b z problemem uzale2meh, . uczniowie, ktorzy wykazuiq pierwsze symptomy problem6w ("prjaiq siQ, eksperymentujq z narkotykami), o podmioty prowadz4ce dzialania ksztaltujqce postawy abstynencji (kluby, stowarzyszenia). Dzial V. Realizatorzy i wsp6lrealizatorzy programu Za realizacjQprogramu odpowiedzialny jest OSrodek Pomocy Spolecznej w Koriskowoli a wsp6lreali zatorami zadahpozostaj4 r6wniez: . . o o . . o o o . o . o Gminna Komisja Rozwi4zywaniaProblem6wAlkoholowych Plac6wki oSwiatowez terenugminy Koriskowola Punkt Konsultacyjno-lnformacyjnyw Koriskowoli Urzqd Gminy w Koriskowoli ZespolInterdyscyplinarnyds. PrzeciwdzialaniaPrzemocyw Rodzinie GrupYsamopomocowe Organizacje pozarz4dowei stowarzyszenia, KomendaPowiatowaPolicji w Pulawach, Gminny OSrodekKultury w Koriskowoli, SP ZOZ GOZ w Koriskowoli. Paraf-ra Rzymsko-Katolickaw Koirskowoli, SqdRejonowy w Pulawach, inne. 1.3 Dzial VI. Zasoby podmiot6w realizuj4cychprogram Warunkiem prawidiowej reahzacjrzadanokreSlonychw ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiqzywania Problem6w Alkoholowych oraz PrzeciwdzialaniaNarkomanii jest wskazanieaktualnie dostgpnychw gminie zasob6w i ich deficytow. Mocn4 stron4 organrzacjrdzialajqcych w obszarzeprofilaktyki uzalelnieri s4: o o o o o Prowadzenreprzez samorz4d dzialaf zapobiegaiqcychuzaleznieniom, Dobra wsp6lpracainstytucji zajmui4cychsiq problematyk4uzaleznien, Prowadzeniedzialari profilaktycznych przez instytucje dzialaiqcena terenie gminy np. szkoly, stowarzyszenia, Organrzowaniedzieciom r mlodzie?y r6znorodnychform spEdzaniawolnego czasu np. wyjazdy na basen,zakupsprzqtusportowegodo klubow, wycieczki, Wspieranie przez samorz4d organizacji pozarz4dowych i grup nieformalnych dzialajqcychna terenie naszej gminy, realizujqcych zadaniagminnego programu. Obszaramiwymagaj4cymidoskonalenias4 natomiast: o r o o . o o . Niska SwiadomoS6spoleczna i zaangazowanieotoczenia w realizowanie gminnej polityki spolecznejw zakresie zapobiegania uzaleZnieniom, Brak dostatecznej wiedzy niekt6rych podmiot6w uczestnicz4cych w realizacji programu w zakresie skutecznychstrategii rozwiqzywania problem6w dotyczqcych uzaleznieh, Niedostateczna hc,zba mlodzieZowych lider6w krzewi4cych idee trze2woSci i prowadz4cychmlodziezowegrupy abstynenckie, Deficyt instytucji, plac6wek i miejsc przeznaczonychdla mlodziezy do spgdzania wolnegoczasu, Utrudniony dostqpdo infrastrukturykulturalno-rozrywkowej oraz nieatrakcyjnaoferta programowa, NiedostatecznaefektywnoSiprogram6wrealizowanychwSr6d mlodzie?yszkolnej. Brak koordynatoradzialandotycz4cychzapobieganiauzalelnieniom oraz pr zeciw dzialania przem ocy. Male zaangalowaniespolecznoScilokalnej w zycie publiczne orazzbytmalaliczba dzi alaj qcych aktywn i e or ganizacji pozar zqdowy ch. Szans4na poprawQwskazanejsytuacji s4: o r o Programypomocowe oferowanew ramach struktur Unii Europejskiej skierowanena problemy uzalelnien. Wdrozenie przez instytucje dziaLajqce na terenie gminy rekomendowanych program6w profi laktycznych i pomocowych. Zidentyfikowanie dzialan i zaangalowanie ro2nych podmiot6w dzial.alqcych na terenie naszej gminy w dzialaniaprofilaktyczne oraz redukcjEszkod wynikaj4cych z uzaleZnien. L4 Dzial VII. Cele programu Cel sl6wnv: . Ograniczenieskali zjawiska uzywaniaalkoholu oraz narkotyk6w wystEpui4cychna tereniegminy Koriskowola orcz ich negatywnychnastEpstw,szczegolnieprzez osoby niepelnoletniepoprzez reahzacjEprogram6wprofilaktycznychoraz promowanie zdrowego,trzeLwegostylu zycia Cele szczeg6lowe: ZwigkszenieSwiadomoScispolecznoSci lokalnej odnoSniezagroLefiwynikajqcych zzairywania alkoholu i Srodk6w odurzaj4cych, a takile form uzyskania pomocy Ograniczenie szkt6dwynikaj4cych z nadmiernego spo2ywania alkoholu wSr6d os6b doroslych i skali przemocyw rodzinie Ograniczeniezjawiska picia alkoholu przez dzieci i mlodzie2 poprzez realizacjp program6w oraz rozw6j alternafywnych form sppdzaniawolnego czasu Ograniczenie dostgpnoScialkoholu poprzez budowp skutecznych form kontroli prawnej i spolecznej. Dzial VIII. Zadania Do osi4gniEciacelu gl6wnego programu przewiduje siq realizacjg zadan i cel6w szczegolov"lrchwyznaczonych w aft. 4l ust. I ustawy o wychowaniu w trze2woSci iprzeciwdzialaniu alkoholizmowi oraz prowadzenie dzialah wynikaj4cych z potrzeb i mozliwoSci ujawnionych w anahzie problem6w lokalnych. Zadania ujEte w Gminnym Programie Profilaktyki i Rozwi4zywania Problem6w Alkoholowych oraz Przeciwdzialania Narkomanii dla Gminy Koriskowola na rok 2016 sq kontynuacjq dzialari realizowanychw tym zakresieod kilku lat. Rozszerzeniekatalogu zaplanowanychzadahwynika ze specyfiki problemu, jakim squzaleZnienia,jak r6wniez siEganiemlodych ludzi po alkohol i Srodki psychoaktywne. Ponizsze zadamasq zgodnie z rekomendacjamina rok 2016 i dotyczqrealizowania i finansowaniagminnych program6wprofilaktyki i rozwiqzywaniaproblem6walkoholowych: l. ZwiEkszenie dostqpnoScipomocy terapeutyczneji rehabilitacyjnejdla os6b uzaleZmonychod alkoholu. 2. Udzielenie rodzinom, w kt6rych wystqpuj4 problemy alkoholowe pomocy psychospolecznej i prawnej, a w szczeg6lnoSci ochrony przed przemocQ w rodzinie. 3. Prowadzenieprofilaktycznej dzialalnoSciinformacyjnej i edukacyjnejw zakresie rozwiqzywama problem6w alkoholowych i przeciwdzialania narkomanii, w szczeg6lnoScidla dzieci t mlodzie?y,w tym prowadzeniepozalekcyjnychzajqi sportowych, a takhe dzialah na rzecz dozywania dzieci uczestniczqcychw pozalekcyjnychprogramachopiekuriczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych. 4, Wspomaganie dzialalno6ciinstytucji, stowaruyszehi os6b fizycznych, siuz4cej rozwiqzywaniuproblem6w alkoholowych. 5. Podejmowanie interwencji w zwtqzku z naruszeniemprzepis6w okreSlonychw artykule 13' i 15 ustawy oraz wystEpowanie przed s4dem w charakterze oskarzycielapublicznego 15 Zadania Gminnego Programu Profilakfyki i RozwiazywaniaProblem6w Alkoholowych oraz PrzeciwdzialaniaNarkomanii dla gminv Kofskowola na rok 2016 Problem 1.' wystgpowanie duZego zagroLenia zwi4zanego z naduLywaniem alkoholu wSr6d os6b doroslych powoduj4ce szkody zdrowotne,, zaburzenia 2ycia rodzinnego i przemocydomowej Cel szczegdlowy I. Ograniczenie szk6d wynikajqcych z nadmiernego spo2ywania alkoholu w5r6d ost6bdoroslych i skali przemocyw rodzinie Zadania WskaZniki I Rozpoznawanie i monitorowaniezachowafproblernowych rodziniekierowanieos6buzaleznionych oraz czlonk6wich rodzindo odpowiednichinsty'tucjipomocowych Liczbaudzielonvchporad . 2 . Prowadzenierozm6w i motywowaniedo podjEcialeczenia odwykowego . 3 . Kierowanieosobyzgloszonejna badanieprzezlekarzybiegtych Liczba zlo2onych wn i osk6w do podjEcialeczenia Liczbaos6bskierowanvchna w celuwydaniaopinii w przedmiocie uzaleznienia i wskazania badania zakladuleczniczeso . 4 . Wsp6lpracaz pracownikamisocjalnymi,zespolem LiczbaudzielonychSwiadczeri interdyscyplinarnym w zakresiemotywowaniado leczenia OPS-u, liczba zgloszonych osobyuzaleznionei. niebieskichkart 1.5. Wsp6lpraaaz Poradni4TerapiiUzale2niehi Wsp6luzaleznienia Liczba os6buzaleznionych i od alkoholuw Pulawachw celu zwiEkszenia skutecznoSci wsp6luzaleznionych lecz4cychsiE leczeniaos6buzaleznionvchi wsp6luzaleznionvch. w Poradni . 6 .Wsp6lpracaz S4dernRejonowymw Pulawach(kierowanie Liczbawn iosk6wskierowanych wnioskuw sprawiepoddaniaobowi4zkowileczenia do SqduRejonowegow Pulawach odwykoweso) . 1 .Wsp6lpracaz KomendqPowiatow4Policji w Pulawach, Liczba wywiad6w kuratoramiw celu zwiekszeniaskutecznoSci leczenia Srodowiskowvch i interwencii l .8. Kontynu acja dzialalno6c i punktu i nforrnacyjno-konsultacyjnego Liczba zakupionychksi4zek, w Koriskowolidla os6buzaleznionych i ich rodzin,(m.in. czasopismitd., czas dzialania wynagrodzenie dla psychologa,oplaty zalokal, zakupliteratury pr.rnktu (liczbagodzin) specialistycznei). Liczba klub6w abstynenckich i .9. Wspieranie dzialalnoSci Srodowisk abstynenckich. grup sarnopomocowvclr 10S . tworzeniewarunk6wdo powstaniai funkcjonowaniagrupy Liczbaos6buczestniczqcych w (AL-ANON) grupiesamopomocowei. wsparciadla os6bwsp6luzaleznionvch Liczba organizacjii instytucji realizuj4cychprogramyz zakresu I Wsp6lpracaz instytucjarnii organizacjarni pozarz4dowyrni uzaleZnienia, liczba pomagajqcymiosobom uwiklanym w problemy luzale|nieh. zr ealizowanvchprogram6w oraz uczestniczacvch w nich os6b 2. Dofinansowanieprogram6wdla os6buzaleznionych Liczba program6wi os6bw nich i rvsp6luzalezn ionych(zapobiegaj 4cenawrotom uzaleznieh. uczestnicz4cych agresii). l. 13. Wsp6tpraaaz zespoleminterdyscyplinarnym w zakresie Liczba odbytychspotkari,liczba ochronyofiar przemocyw rodzinie(motywowaniedo leczenia os6b i rodzindotknietvch osobyuzaleznione) Drzemoca to L14. Organizowaniei finansowanieszkole6,konferencjidlaos6b pracuj4cychw obszarzeprzeciwdzialaniaprzemocyw rodzinie z problememalkoholowym(nauczyciele, pedagodzy, pracownicyOPS-Lr, czlonk6wGKRPA itd.) 1 5 I(ontynuowanie . wsp6lpraeyz poradni4MONAR w Pulawach ( r ealizacia pro sram6w DrofiIaktvcznvch z zakresu uzaleznien) Liczba szkolerii konferencjioraz uczestniczqcych w nich os6b Liczbazrealizowanych orosram6wi ich uczestnik6w Efekty: o wiQkszaliczba os6b poszukui4cychpomocy i zmotywowanychdo zmian r wiQkszaliczba osob podejmui4cychdobrowolneleczenie o odsetekpacjent6w,ktorzy po zakonczonejterapii utrzymuiEabstynenciqkorzystaiqcz grup wsparcia o zwiQkszonaSwiadomoSddostgpnoScipomocy psychologiczneji prawnej u os6b doznajqcychprzemocy o wigksza skutecznoS6interwencji prawno-administracyjnejwobec zjawiska przemocy w rodzinie o wiEksza liczba os6b (sprawc6w przemocy) zmotywowanych do dzialan terapeutycznych o wiQksze kompetencje os6b pracuiQcychw obszarze przeciwdzialaniaprzemocy w rodzinie z problememalkoholowym o wiQksza wiedza spoleczefstwa dotyczqca przemocy w rodzinie, mozliwoSci przeciwdzialaniazjawisku, sposob6wreagowaniai uzyskaniapomocy Problem 2z picie alkoholu przez dzieci i mlodzieZ oraz brak odpowiednich form spgdzaniawolnego czasu. Cel szczegdlowy2.1. Ograniczenie zjawiska picia alkoholu przez dzieci i mlodzie2 poprzezrealizacjgprogram6w oraz rozw6j alternatywnych form spgdzania wolnegoczasu. Zadania WskaZniki 2.1. Monitorowanieskali problem6walkoholowychi narkomaniiw Srodowiskulokalnympoprzezprowadzeniebadariankietowychi lokalnychdiagnoz,pozwalajqcychoceni6aktualnystanproblem6w uzalelnien na r62nych plaszczyznach,a takze ewaluacja prowadzonychdzialariprofilaktycznychorazpublikowanie wynik6w tvcli badariw Srodowiskulokalnvm. 2.2. Realizacjai finansowanieefektywnychprogram6w profilaktycznychrealizowanychw szkolach,6wietlicach,klubach w zakresie przeciwdzialaniauzaleLni eni om - m.in. kontynuacja programuprofilaktykizintegrowanej,,Archipelag Skarb6w" Diagnozaproblem6w ewaluacja Liczba zrealizowanych prograrn6wi os6b biorqcych w nich udzial 2.3. ProwadzeniedzialafredLrkacyjnych dla rodzic6w w zakresieszk6d wynikajqcychz picia alkoliolu i za|ywania Srodk6w psychoaktywnychprzez dzieci i nlodzie2 oraz przygotowaniaich do podejrnowania Swiadornych, odpowiedzialnychdecyzji. Ilo(6 dzialariskierowanychdo rodzic6wi liczbaos6b bior4cychudziatw realizowanychprogramach 2.4. Doflnansowanie szkoleri,kursoww zakresiepracyprofilaktycznej z dziecrni,mlodzieZqoraz rozw ijanie umi ejEtnodci prowadzeni a zajgi profilaktycznychorganizowanych dla nauczycieli, peda9og6w,psycholog6w. Li czba przeprowadzonych szkolerii ich uczestnik6w 17 2.5. Or ganizowanie zajqd opiekuf czo- wycliowawczych aktywi zuj4cych ukierunkowanychna organizacjg alternatywnych form spedzatriawolneso azasLt Drzezdzieci i mlodzie2). 2.6. I nicj owanie r6znorodnychform profi laktyki r6wie5niczej (programyopafte na dzialaniachlider6w mlodzieZowych) 2.7. Dofinansowanie wypoczynkuletniegodla dzieciz rodzinz problememalkoholowyrni slabiejsytuowanych 2.S.Udzielaniepomocy i wsparciarodzicorn,kt6rychdzieci pijzl alkohol(dzialalno66OPS-u) 2.9. Wsp6tpracaz Poradni4Psychologiczno Pedagogiczn4 w Pulawach (dzialalno66 profilaktycznapsycholosa) 2 .1 0 Stworzenie . warunk6wdo wla6ciwegospgdzania wolnegoczasu przeznlodzie2w gminie (np. wspieraniedzialalno5ci Swietlici klubowwiejskich.) 2.I l. Rozw6j zainteresowari i umiejgtnoSci dzieciw zakresie przeciwdzialaniu uzaleZnieniom (popuIaryzacja w iedzy z w ieIu dziedzin2vcia -..Uniwersvtet Dzieciecv") Li czba zor ganizowanych zajg(,i ich uczestnik6w Liczba inicjatyw profi laktycznych,liczba grup mlodziezowvch Liczba dziecibior4cychudzial w koloniachi obozach socioteraneutvcznvch Liczba rodzin, kt6re otrzvmalvDomocz OPS-u Liczba os6b korzystajqcychz Domocvosvcholoea Liczba inicjatywo charakterzeimprez profi laktycznycli, i ntegracyjnych oraz liczba uczestnik6w Liczb a zor ganizowanyc h zajp(,i dzieci bior4cychw nich udzial Efekfy: o . . . . o zmniejszenrellczby mlodzieZy priqcej alkohol zwiQkszeniedzialariprofilaktycznychskierowanychdo dzieci i mlodzie|y oraz calych rodzin zmranapostaw dzieci i mlodzie2y dotyczqcychpicia alkoholu zmranapostaw rodzic6w wobec picia alkoholuprzez dzieci i mlodzieL zwiQkszeniekompetencjiwychowawczychrodzic6w przeciwdziaLame powielaniu przezmlodzieLniepoz4danychpostaw spolecznych Problem 3. Niska uzale2nieniami. SwiadomoSd spoleczna dotycz4ca zagroL,efi zwi4zanych z Cel szczegdlowy3.1 Zwipkszenie SwiadomoScispolecznoScilokalnej odnoSniezagroLeft wynikaj4cychzzairywania alkoholu i Srodkriwodurzaj4cych,a tak2eform uzyskania pomocy Zadania Wskafniki 3.1. Realizacjai finansowanieefektywnychprogram6wprofilaktycznych realizowanychw szkolach,Swietlicach, klubachw zakresie przeciwdzialaniauzaleLn ieni om - m.i n. kontynuacj a programu profilaktyki zintegrowanei,.Archipelas Skarb6w" Liczba zrealizowanych program6wi os6b bioracvchw nich udzial 3.2. Szkoleniadla sprzedawc6wnapoj6walkoliolowychidystrybucja material6wedukacyjnych Liczb a zor ganizowanyc h szkolei i ich uczestnik6w 3.3.Organizowanie i wspieranie i m prez oraz dzialahsluzEcychpromocji zdrowegostylu Zyc a z uwzglgdnieniemaktywno(ci kulturalnej i sporloweidla dziec i nlodziezy 18 Liczba imprez i ich uczestnik6w Liczba zrealizowanych kampaniioraz zorganizowanych festyn6w,piknik6w itd. Liczba dziatah i publikacii Liczbaos6b w uczestniczqcych imprezach okoliczno(ciowvch w lokalnychkampaniachedukacyjnychzwiqzanychz 3.4. Wsp6hrczestnictwo - organizowarrie profilaktyk4problem6walkoholowychi uzaleznieri piknik6w, debatlokalnych f-estyn6w, 3.5. Prornowaniedzialafiprofilaktycznychw spoleczno5ci lokalnej,w tym rn.in.w mediach 3.6. Organizowaniei finansowanieimprezokolicznoSciowych i integracyjnychdla dziecizrodzin dysfunkcyjnych(np. choinka,festyn rodzinny,rajdy,wycieczki) 3.7. Zakvpulotek,broszur,plakat6woraz innychmaterial6wedukacyjnych, I iteratury i czasopi srn specjaI i stycznych zw i qzanych z re alizacjq zadah okreSlonvch w orosrarnie. wiejskichpropagujqcych 3.8. Wspieranieinicjatyrvspolecznych, dzialaniao charakterze orofilaktvcznvrn.intesracvinvm.nakierowanvchna rodzine 3 . 9P . romowaniedzialangminy na forum regionalnymi krajowym poprzez udzial w konferencjach,seminariachi innych spotkaniach organizowanych przezwo i ew6dztwa,instytuci e centralne. 3.10.Kontynuacjawsp6lpracyz innymi gminamiw celu wymiany do5wiadczeridotycz4cych problemu uzale2niehi przeciwdzialania przemocv(nn. orsanizowaniewso6lnvchszkolerii sootkari). 3.11. Wsp6ldzialaniei wspomaganieorganizacyjne, merytoryczne stowarzyszeri,i nstytucj i, organi zacji pozarzqdowych prowad zqcych dzialalno66 w zakresieorofilaktvki uzaleznieri. 3.12.Organizowaniekonkurs6wofert na realizacjqzadaripublicznychz zakresu przeciwdzialaniauzale2nieniom i patologiom spolecznynra takzewspieraniarodziny Liczbazakupionych material6w Liczba inicjatyw i ich uczestnik6w Liczba konferencji, seminari6w, itd. Liczba wsp6lnych spotkarii szkolerioraz liczbaich uczestnik6w Liczbazorganizowanych inicjatyw Liczbazorgan izowanych konkurs6w w i bior4cych nichudzialorsanizacii Efekfy: o zwiQkszenie SwiadomoSci spolecznej dotycz4cej zagrozen uzaleznieniami o zwiQkszenieSwiadomoScispoleczefstwadotyczqcej zagrozeri wplywu alkoholu na zdolnoSikierowaniapojazdem . zwiQkszenieinicjatyw profilaktycznychw spolecznoScilokalnej zwiqzanych z Problem 4z DuLa dostgpnoSdalkoholu ora,zprzypadki naruszenia prawa z tym zwi4zane Cel szczegdlowy4.1. Ograniczenie dostgpnoScialkoholu poprzez budowg skutecznych form kontroli prawnej i spolecznej. Zadania Wska:Zniki 4.1. Opiniowaniewydawaniazezwolefina sprzeda2 napoj6walkoholowych zgodniez uchwalERady Grniny i ustaw4o wychowaniuw trzeZwoScii przeciwdzialaniu alkoholizrnowi. 4.2. Podejrnowanie dzialahkontrolnychpurrkt6wsprzeda?y napoj6w alkoholowychprzezczlonk6w GKRPA w zakresieprzestrzegatria zasadi warunkow korzystaniaz zezwolenia,ze szczeg6lrrym zwr6ceniemuwagi na przestrzeganie zakazusprzedaLynapoj6w alkoholowychosobomdo I 8 roku Zyciaorazosobombedacvrnpod wplvwem alkoholu. Liczba wydanych zezwolehna sprzeda2 naooi6walkoholowvch L9 Liczba przeprowadzonych kontrolisprzedawcow 4.3. Podejmowaniedzial:;rtedukacy.j nych skierowanychdo przedsi gbiorc6w zajmujqcychsiEsprzeda24 alkoholu. Liczba przeprowadzonych szkoleridla sprzedawc6w 4.4. Podejmowaniedzialanzmierzajqcychdo wszczpciapostgpowaniaw zwiqzku z naruszeniemprzepis6wustawy o wychowaniu w trzeZwoScii orzeciwdzialaniualkoholizmowi. Liczba podjgtych dzialah 4.5.Ograniczenie dostgpnoSci napoj6walkoholowych. 4.6. Podejmowanie dzialah znierzajEcych do wprowadzeria zakazu sprzeda|y alkoholupodczasimprezsportowvchi festvn6wrodzinnvch 4.7. Kontynuowaniewsp6lpracyz policj4w celu zwigkszenialiczby kontroli kierowc6wpod wzglEdemtrzeZwoSci. 4.8. Wsp6lpraeaze szkol4naukijazdyw Koriskowoli(organizacjazajg(, profilaktycznychz zakresuproblernatykinietrze|woScina drogach) Liczba mieszkafic6w przypadaj4ca najeden punkt sprzedazy napoi6walkoholowych Liczba inicjatyw bezalkoholowych Liczba wykry,tych nietrze2wych kierowc6w Liczba zor ganizow anych zaj E6, i ich uczestnik6w Efekfy: . o . zmniejszeniedostqpnoSci alkoholu mniejszahczbaprzypadkownaruszeniaprawa zwiqzanqze sprzeda14alkoholu zwiQkszenieSwiadomoScisprzedawc6wdotycz4cejsprzeda?yalkoholu nieletnim. Dzial IX. Monitoring i ewaluacja Monitoring to systematyczne zbieranie i analizowanie informacji iloSciowych i jakoSciowych na temat przebiegu wdroZenia programu w aspekcie finansowym, rzeczorym i czasowymw celu zapewnieniajego realizacjizgodniez wczeSniejszymizaloaeniami. Ewaluacja to ocenaprogramuwedlugjego rezultat6w,oddzialywaniai potrzeb,kt6re ma zaspokaja6.Celem ewaluacjijest staleulepszanieskutecznoScii efektywnoScipodejmowanych dzialah oraz promowanie dzialari podejmowanychprzez wladze publiczne czy spolecznofi(, lokalnq. Monitorowanie i ewaluacja Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwi4zywania Problem6w Alkoholowych w gminie Kofiskowola odbywai siEbgdziew spos6bnastQpujqcy: Lp. Metody ewaluacji i monitoringu 2. Termin Zbteranie danych statystycznych i opisowych z rolnych insty.tucji Styczen- za gminnych pozagminnych, rok ubiegly I realizui acych zadania programu. Analiza i por6wnywanie wska2nik6w okreSlonychw programie I raz w roku )n Odpowiedzialny Instytucje gminne i pozagminne Jednostka odpowiedzialna za realizacjgprogramu Jednostka odpowiedzialna za realizacjEprogramu a J. Wymiany informacji instytucjami, 4. Analiza i ocena uzyskanych danych, opracowaniewniosk6w i priorytet6w do dalszejpracy 5. Opracowanieraportu z monitoringu i podanie go do ewaluacji oraz wiadomoScipublicznej. miqdzy Na biez4co Co 2lata jednostek Kierownicy organizacyjnych, organizacje oozarzadowe Jednostka odpowiedzialna za realizacjEprogramu Ewaluator M-lrazw Jednostka odpowiedzialna za roku realtzacjgprogramu E - co 2lata Ewaluator Daneuzyskanew wyniku ewaluacji odpowiedz4na nastqpuj4cepytania: o . . . r . . . . Jakierezultatyzostaly osi4gnigte? Kt6re z form profilaktyki byly najbardziejskutecznei dlaczego? Czy Srodkina rcahzacjgzadansq wydawanew spos6bcelowy i efektywny? Jakie byly trudnoSciprzy realizacji zadahprogramowych? Jakich zadahbrakowalo? Jakie nowe zadanianale?y uwzglEdnidw roku nastEpnym? Co nale?yzmienid w programie? Czy instytucjegminne wsp6luczestmczqwrealizacjiprogramu? Czy udalo siEzintegrowac dzialaniainstytucji gminnych i jakie byly formy wsp6lpracy? Dzial X. Zasady finansowania Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwi4zywania Problem6w Alkoholowych oraz PrzeciwdzialaniaNarkomanii Zrodlem finansowania zad,anGminnego Programu Profilaktyki i Rozwiqzywania Problem6w Alkoholowych onz PrzeciwdzialaniaNarkomanii s4 Srodki finansowe budzetu gminy stanowi4cedochody ztytulu wydania zezwolenna sprzeda2napoj6w alkoholowych. Dzial XI. Zasady dotycz4ce wydatkowania Srodk6w finansowych Programu Rozwi4zywaniaProblem6w Alkoholowych oraz PrzeciwdzialaniaNarkomanii Wnioski na reahzacjEstosownychzadanwynikajqcych z programu nalezy skladai w formie pisemnej do SekretariatuUrzgdu Gminy. W6jt przed zatwierdzeniemwniosku do realizacjimoze zasiqgnqi opinii GKRPA zwiqzanychz celowoSciqwniosku i jego zgodnoSci merytorycznejz programem. Preliminarzwydatk6w na rok 2016 w D2.85153 Zwalczanie narkomanii: stanowi zalqcznlk Nr I do niniejszegoprogramu. Preliminarzwydatk6w na rok 2016 w Dz. 85154 Przeciwdzialaniealkoholizmowi stanowi zalqcznikNr 2 do niniejszegoprogramu. 21 Dzial XII Zasady wynagradzania i pokrywania innych koszt6w czlonk6w Gminnej Komisji Rozwi4zywaniaProblem6w Alkoholowych Za prac7 obejmujqc4 zakres dzialah wynikaj4cych z ustawy o wychowaniu w trze2wo$cii przeciwdzialanrualkoholizmowi czlonkowie GKRPA otrzymujq wynagrodzenie zgodniezzalqcznikiem Nr 3 do programu. Dzial XIII. Sprawozd anie z r ealizacji zadafi pro gramu. Sprawozdaniez rcahzacjr zadanzostanieprzedlolone Radzie Gminy Koriskowola w terminiedo 3 I marca2017roku. Gminny Program Profilaktyki i Rozwi4zywania Problem6w Alkoholowych oraz PrzeciwdzialaniaNarkomanii moze byc modyfikowany w przypadkuuzasadnionychpotrzeb zwrqzanychz zapobieganiemi rozwiqzywaniem problem6w alkoholowych uchwalami Rady Gminy Koriskowola. Projektprogramuopracowala: Gminna Komisja RozwiqzywaniaProblem6wAlkoholowych we wsp6lprucyz Paniqdr MartqKozak 22 Zal4cznikNr 1 Do Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwi4zywaniaProblem6w Alkoholowych oraz PrzeciwdzialaniaNarkomanii na rok 2016 Preliminarz wydatk6w na dzialania zwiqzanez przeciwdzialaniem narkomanii na 2016 r. Dzial851- Ochrona Rozdzial85153-Przeciwdzialanienarkomanii Rodzaiwvdatku Kwota ObjaSnienia planowana - Zakup pakietu edukacyjno-profilaktycznego 4210 Materialy i 3.00021 wyposa2enie mJn.,,Zachowaj T rzeLwy Umysl" - Zakup material6w informacyjnoedukacyjnych (plakaty,ulotki, ksiqzki, kampanie edukacyjne) - Zakup nagr6d ,sprzEtusportowegodla mlodziezyz Klub6w Abstynenckich realizujqcychzadaniaprogramu profilaktycznegow ramachzajEi pozalekcyjnych(Kluby Sportowe,Wiejskie Kluby Mlodzielowe, uczniowskie,Swietlice) 4300 Uslugi 7.00021 Oplataza kolonie i obozy z programemzajEc Pozostale socjoterapeutycznym dla dzieci z rcdzin dysfunkcyjnych, Zakup uslug i program6w profilaktycznychz zakresuprzeciwdzialanianarkomaniidla uczni6w,nauczycieli,pedago96woraz rodzic6w, Optaty za uslugi w ramach realizacjiprogramu we wsp6lpracyz MONAREM, Oplataza seminariumszkoleniowoedukacyjnez elementamiprofi laktyki narkotykowejnp.,,Nie Cpa" Oplatazaprzewoz oraz pobyt dzieci i mlodzie?y na wy cieczkach,zlotach, rajdach, zawodach i imprezachintegracyjnoprofilaktycznych, Oplataza oprawQm\zycznqimprez z udzialemdzieci i mlodzie2ynp. ,,KarnawaL", ..Dzieri Dziecka". RAZEM: 10.00021 23 ZalaczntkNr 2 Do Gminnego Programu Profilaktyki i RozwiqzywaniaProblem6w Alkoholowych oraz PrzeciwdzialaniaNarkomanii na rok 2016 Preliminarz wydatk6w na dzialania zwiqzanez przeciwdzialaniem alkoholizmowi na 2016r. Dzial 851- Ochrona Zdrowia Rozdzial85154- przeciwdzialanie rzccrwuztalalttc alkoholizmowi a Rodzaj Kwota ObjaSnienie {' planowana wydatku 42t0 Materialy i 8.00021 Zakuppakiet6w profilaktycznychw ramach wyposazenie kampanii Zakup arlykulow spo?ywczych(paczki) w ramach balu karnawalowegodla dzieci, Zakup material6w informacyj no- edukacyjnych i czasopismprofi laktyczny ch, Zakup Srodk6wczystoScido punktu konsultacyjnego i Klubu AA Zakup sprzgtusportowegodo Abstynenckich Klubow Sportowychi Klub6w Wiejskich, Zakup material6wedukacyjno- informacyjnych (ulotki, broszury,plakaty, filmy) z zakresu profi Iaktykt tzalelnien oraz przemocy Zakup material6wbiurowych potrzebnychdo pracy GKRPA w Kofskowoh orazpracypsychologaw punkciekonsultacyjnym, Zakup wqglado Klub6w Abstynenckich. - Zakup nagr6ddla uczestnik6wkonkurs6wo tematyce 4r90 Nagrody 1 .0 0 0zl konkursowe zwiazaneiz zapobieganiemuzaleznieniom. - Refundacjaza energiqelektryczn4i gaz dla 4260 Energia r gaz 3.00021 mlodzieZowychklub6w abstynenckichrealizuj4cych zadaniaz zakresuprofi Iaktvki. 4300 Uslugi 25.40021 - Wynagrodzeniepsychologapracuj4cegow punkcie pozostale konsultacyjnym, - Opatazamedia w punkcie konsultacyjnym, - Oplataza opiniE bieglych s4dowych, - Oplaty sqdowe, - Oplaty za szkoleniadla os6b pracujEcychw obszarze profi laktyki uzalelmeri: GKRPA, Zespol Interdyscyplinarny, nauczyciele,psycholodzy, pracownicypomocy spolecznej,ochronyzdrowia, policji, kuratorzys4dowi, - Oplataza programrekomendowanyz zakresu profilaktyki zintegrowanejzapobiegajqcy uzaleznieniompt.,,Archipelag Skarb6w" - Oplataza programyedukacyinedla rodzic6w 24 - - 4400 Oplaty za administrowani e i czynszeza budynki, lokale i pomieszczenia g.araaowe 4360 Oplaty z tytulu zakupuuslug telekomunikacy invch 4170 Wynagrodzenia bezosobowe 7.200zl Oplata zawynaJemlokalu na dzialalnoSi profilaktycznE(punkt konsultacyjny,grupy samopomocowe,Kluby Abstynenta) \.40021 - Punkt konsultacyjny,Klub Abstynentaw Koriskowoli 20.00021 - - - 282 Dotacjena zadantazlecone do realizacji stowarzyszeniom RAZEM: zwiqkszajEcychkompetencjewychowawczew ob szarze profi Iaktyki zachowariryzyko wnych dzi eci. Finansowanieszkoleridla sprzedawc6w, Oplataza szkolenia,maratonyzapobiegajqce nawrotomdla os6b uzaleznionychi czlonk6w ich rodzin, Festynyrodzinne,rocznice,wycieczki, zloty rodzin abstynenckich,rekolekcje trzetw oSciowe, Programyprofilaktycznew szkolach,Swietlicy Srodowiskowej, Inne uslusi. 10.00021 - WynagrodzeniaprzewodniczqcejGKRPA, WynagrodzeniasekretarzaGKRPA, Diety zaposiedzeniaczlonk6w GKRPA, Umowy zlecema, Wynagrodzeniaczlonk6w GKRPA zaudzialw szkoleniach profi Iaktyczny ch, kontroIach punkt6w sprzedaLy detali cznej i gastronom icznej oraz udzial w innych pracach Oplata za oprawg muzycznqimprez abstynenckich: rocznicepowstaniagrup AA, dni profilaktyki, karnawal,zabawa trzeZwoSciowa, Inne umowy zleceniarealizuj4cezadaniazzakresu profilaktyki uzaleZniehorcz przemocy. Przeci w dzialanie uzalelnieni om i patoIogi om spolecznym Wypoczynekdzieci t mLodzie2y 14.00021 90.00021 25 Zalacznik Nr 3 Do Gminnego Programu Profilaktyki i RozwiqzywaniaProblem6w Alkoholowych oraz Przeciwdzialania Narkomanii na rok 2016. Zasady wynagradzania i pokrywania innych koszt6w zwi4zanych zprac4 czlonk6w Gminnej Komisji RozwiqzywaniaProblem6w Alkoholowych na 20l6rok I wynagrodzenie zaudzial w posiedzeniachKomisj i 100zl zaudzial wkontroli $ 2 wynagrodzenie punkt6w sprzeda|y detalicznej i gastronomtcznei $ 3 wynagrodzeniezaudzial w posiedzeniach zespolukierujqcego na leczenieodwykowe 100zl 100zl $ 4 wynagrodzeniezaudzial w innych pracach 100zL $ 5 miesiqcznewynagrodzeniedla SekretarzaGKRPA 300zl $ 6 miesiqczrlyryczalt Przewodniczqcego Komisji (nie pobiera nale2noSciza udzial w pracy komisii) 800zl Faktyczny zwrot koszt6w przejazduoraz za ka2dy dziehpobytu - dieta w wysokoScijak zaudzial w posiedzeniuKomisji. $ 7 wyjazdy sluzbowekrajowe "KKSg{#"cyRADv 26