D - Sąd Rejonowy dla Wrocławia

Sygn. akt III RC 429/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 21 października 2013 r.
Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków Wydział III Rodzinny i Nieletnich
w składzie:
Przewodniczący: SSR Magdalena Bombała
Protokolant: Katarzyna Romanow
po rozpoznaniu w dniu 14 października 2013 r. we Wrocławiu
sprawy z powództwa R. B.
przeciwko M. B.
o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego
I. oddala powództwo;
II. zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Na oryginale właściwy podpis
Sygn. akt III RC 429/13
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 26.06.2013 r. powód R. B. wniósł o uchylenie obowiązku alimentacyjnego wobec swojego pełnoletniego
syna M. B..
W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że syn nie utrzymuje z nim kontaktów, nie informuje go o kontynuowaniu
nauki, od kilku lat pracuje zarobkowo, co powoduje, iż obowiązek alimentacyjny powoda winien zostać uchylony.
W odpowiedzi na pozew z dnia 30 września 2013 r. pozwany M. B., reprezentowany przez profesjonalnego
pełnomocnika w osobie radcy prawnego, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na jego rzecz
kosztów procesu. W uzasadnieniu podniósł, iż nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, aktualnie jest osobą
bezrobotna poszukującą pracy, nadto kontynuuje naukę na wyższej uczelni, w trybie zaocznym, celem podniesienia
swych kwalifikacji zawodowych. Samo czesne za studia wynosi kwotę 360 zł, pozostałe koszty utrzymania pozwanego
pokrywa jego matka. Pozwany wskazał, iż otrzymywane alimenty pokrywają zatem jego potrzeby tylko w niewielkim
zakresie.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Pozwany M. B., urodzony (...), jest synem A. C. i R. B..
Wyrokiem z dnia 05.03.2003 r. wydanym w sprawie sygn. akt III RC 32/03 tut. Sąd Rejonowy podwyższył alimenty
od powoda na rzecz małoletniego pozwanego z kwoty 240 zł miesięcznie do kwoty po 320 zł miesięcznie.
W dacie wydania orzeczenia małoletni pozwany M. B. miał 12 lat, chodził do V klasy szkoły podstawowej, małoletni
zamieszkiwał wraz z matka A. C., jej mężem i teściami. Koszt utrzymania małoletniego wynosił około 350 zł. A. C.
pracowała na stanowisku szwaczki za wynagrodzeniem około 800-900 zł netto.
Pozwany zatrudniony był za wynagrodzenie około 1600 zł netto , chorował na przewlekłe zapalenie wątroby,
zamieszkiwał wraz z matką ponosząc koszty mieszkaniowe w wysokości około 350 zł miesięcznie.
(dowód: dokumenty zawarte w aktach sprawy tut. Sądu sygn. akt III RC 32/03)
Obecnie powód w dalszym ciągu zatrudniony jest w (...) Sp. z o.o., otrzymuje wynagrodzenie w wysokości około
2.500 zł netto. Powód w dalszym ciągu choruje na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby. Powód R. B. zamieszkuje
wraz matką w domu jednorodzinnym. Matka powoda otrzymuje emeryturę w wysokości 1075 zł. Koszt utrzymania
domu, który stanowi współwłasność powoda, wynosi: energia: 66 zł, gaz – 120 zł, wywóz odpadów- 137 zł, woda-54 zł,
podatek od nieruchomości- 160 zł rocznie, ogrzewanie – 2400 zł rocznie. Powód pozostaje w związku nieformalnym z
D. K., która pracuje jako kasjer za wynagrodzeniem około 1200 zł, nie prowadzą oni wspólnego gospodarstwa. Koszt
osobistego utrzymania powoda wynosi 300-400 zł miesięcznie, koszt leczenia około 200 zł.
(dowód: - zestawienie opłat za media – k.38-42,
- zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 34,44,
- zaświadczenie o wysokości emerytury k. 37,
- dokumentacja medyczna powoda – k. 35-36, 43,
- przesłuchanie powoda – zapis na płycie CD)
Obecnie pozwany ma 22 lata, jest studentem drugiego roku Wyższej Szkoły (...) we W. na kierunku logistyka, nauka
odbywa się w trybie zaocznym, trwa trzy i pół roku. Czesne wynosi 380 zł miesięcznie. W 2011 r. pozwany zatrudniony
był na umowę zlecenie w spółce (...) Sp. z o.o. Z tytułu uzyskał łączny dochód w wysokości 7515 zł. Pozwany również
wykonywał pracę na rzecz innego zleceniodawcy w 2011 r. za wynagrodzeniem 342 zł. Pozwany aktualnie zamieszkuje
razem z matką, jej mężem i teściami, łącznie 6 osób. Usprawiedliwiony miesięczny koszt utrzymania powoda wynosi
około 900 zł miesięcznie, w tym koszty utrzymania mieszkania nań przypadające- 100 zł (1/6 łącznych opłat: prąd
200 zł, woda 300 zł, gaz-60-70 zł, śmieci 50-60 zł, podatek od nieruchom, za domek -400 zł na rok), czesne za studia
– 380 zł, wyżywienie – 300 zł, odzież obuwie, środki czystości – 100 zł.
(dowód: - zeznania świadka A. C. - zapis na płycie CD,
- przesłuchanie pozwanego – zapis na płycie CD,
- zaświadczenie Wyższej Szkoły (...) z dnia 21.09.2013 r.,
- zaświadczenie Naczelnika Urzędu Skarbowego W. z dnia 02.10.2013 r. k. 28,
- deklaracja PIT 11 – k. 18-19 )
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
Powód wywodził swoje roszczenie z treści art. 133 § 1 k.r.o., zgodnie z którym rodzice obowiązani są do świadczeń
alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z
majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania oraz z treści art. 138 k.r.o., zgodnie
z którym, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego.
Ważne dla oceny zasadności powództwa jest ustalenie faktu zaistnienia zmiany stosunków, rozumianego w tym
przypadku jako powstanie po stronie pozwanej możliwości samodzielnego utrzymania się.
Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności przesłuchania stron i przedłożonych
przez strony dokumentów świadczy, że w stosunku do pozwanego niewątpliwie nie nastąpiła zmiana stosunków
uzasadniająca uchylenie obowiązku alimentacyjnego.
Stwierdzić należy, zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, że obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka
nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin, a w szczególności przez termin dojścia przez alimentowanego do
pełnoletniości. Nie jest także związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia
przez alimentowanego określonego stopnia wykształcenia. Jedyną miarodajną okolicznością, od której zależy trwanie
bądź ustanie tego obowiązku jest to, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie. Z tej przyczyny, w odniesieniu
do dzieci, które osiągnęły pełnoletniość, brać należy pod uwagę, czy wykazują chęć dalszej nauki oraz czy osobiste
zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie nauki. Przeciwne stanowisko prowadziłoby
do zahamowania, a co najmniej znacznego utrudniania dalszego rozwoju dziecka, a to przez pozbawienie go
środków materialnych niezbędnych do kontynuowania nauki po osiągnięciu pełnoletniości, pozostawałoby zatem w
sprzeczności z podstawowym obowiązkiem rodzicielskim troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka oraz jego
należytego przygotowania, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej, o czym stanowi art. 96 k.r.o. (wyrok
SN z 14.11.1997 r., III CKN 217/97). Nie ulega wątpliwości, że dziecko, które osiągnęło nie tylko pełnoletniość, ale
zdobyło także wykształcenie umożliwiające podjęcie pracy zawodowej, pozwalającej na samodzielne utrzymanie, nie
traci uprawnień do alimentów, jeżeli np. chce kontynuować naukę i zamiar ten znajduje uzasadnienie w dotychczas
osiąganych wynikach (wyrok SN z 24.03.2000 r., I CKN 1538/99).
Jeśli chodzi o dzieci uprawnione do świadczeń alimentacyjnych od rodziców, to świadczenia te przysługują im, jeśli
nie są one w stanie utrzymać się samodzielnie. Jednakże, jeżeli są już dorosłe, wówczas istnienie ich uprawnienia
do alimentów zależy od sytuacji ekonomicznej rodziców i od tego, czy dziecko czyni starania, by ekonomicznie się
usamodzielnić.
W ocenie Sadu, w niniejszej sprawie nie doszło do zmiany stosunków, rozumianej w tym przypadku jako powstanie
po stronie pozwanej możliwości samodzielnego utrzymania się.
W dacie wydania poprzedniego orzeczenia w przedmiocie alimentów pozwany miał 12 lat, chodził do V klasy szkoły
podstawowej, zamieszkiwał wraz z matka A. C., jej mężem i teściami. Koszt utrzymania powoda wynosił około 350
zł. A. C. pracowała na stanowisku szwaczki za wynagrodzeniem około 800-900 zł netto. Pozwany zatrudniony był za
wynagrodzeniem około 1600 zł netto, chorował na przewlekłe zapalenie wątroby, zamieszkiwał wraz z matką ponosząc
koszty mieszkaniowe w wysokości około 350 zł miesięcznie.
Obecnie pozwany ma 22 lata, jest studentem drugiego roku Wyższej Szkoły (...) we W. na kierunku logistyka, nauka
odbywa się w trybie zaocznym, trwa trzy i pół roku. Usprawiedliwiony miesięczny koszt utrzymania powoda wynosi
około 900 zł miesięcznie, w tym koszty utrzymania mieszkania nań przypadające - 100 zł (1/6 łącznych opłat: prąd
200 zł, woda 300 zł, gaz-60-70 zł, śmieci 50-60 zł, podatek od nieruchom, za domek -400 zł na rok), czesne za studia
– 380 zł, wyżywienie – 300 zł, odzież obuwie, środki czystości – 100 zł. W 2011 r. pozwany zatrudniony był na umowę
zlecenie w spółce (...) Sp. z o.o. Z tytułu uzyskał łączny dochód w wysokości 7515 zł. Pozwany również wykonywał
pracę na rzecz innego zleceniodawcy w 2011 r. za wynagrodzeniem 342 zł. Aktualnie pozwany nie pracuje, poszukuje
pracy, odbywa bezpłatne praktyki pod kątem zawodu, którego się uczy.
W orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 1998 r. (I CKN 499/97) czytamy, że należyte przygotowanie
dziecka do przyszłej pracy zawodowej może także obejmować studia wyższe, jeżeli uzdolnienia dziecka, jego ambicje
i wytrwałość okażą się wystarczające do tego, ażeby studia te nie tylko rozpocząć, ale i kontynuować oraz pomyślnie
zakończyć. Zaktualizowany przez podjęcie studiów obowiązek alimentacyjny rodziców może jednakże ustać w razie
braku pozytywnych wyników studiów. W orzeczeniu z dnia 27 stycznia 1999 r. (II CKN 828/97 ). Sąd Najwyższy
wskazał, że rodzice pełnoletniego dziecka, które kontynuuje naukę, obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych
względem niego. W ocenie Sądu, z uwagi na pobieraną naukę, pozwany nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać.
Zdaniem Sądu, nie można nawet od wymienionego tego wymagać albowiem celem nadrzędnym jest ukończenie przez
niego szkoły. Pozwany, co prawda, studiuje zaocznie, jednakże podejmuje praktyki celem polepszenia swych widoków
na uzyskanie zatrudnienia w zawodzie, w którym się kształci. Wskazać należy, iż pozwany w 2011 r. podejmował prace
dorywcze, z których uzyskał łączny dochód w wysokości 7515 zł, jednakże nie sposób przyjąć, iż z tego rodzaju prac
jest on się w stanie samodzielnie utrzymać.
W związku z powyższym stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie nie doszło do zmiany stosunków, która winna
skutkować uchyleniem obowiązku alimentacyjnego powoda. Pozwany studiuje, osiąga zadowalające wyniki w nauce,
chce kontynuować naukę i nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, wobec czego pomoc rodziców w postaci
świadczeń alimentacyjnych jest wymagana. Aktualnie pozwany nie pracuje z uwagi na fakt, iż przy jego poziomie
wykształcenia nie może znaleźć pracy, podejmuje jednak praktyki celem przyuczenia się do zawodu.
W niniejszej Sąd oceniał również zarobkowe i majątkowe możliwości powoda. Sąd wziął pod uwagę treść art. 133 §
3 k.r.o., zgodnie z którym rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego,
jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem. Powód w dalszym ciągu zatrudniony jest w (...) Sp.
z o.o., otrzymuje wynagrodzenie w wysokości około 2.500 zł netto. Powód w dalszym ciągu choruje na przewlekłe
wirusowe zapalenie wątroby, zamieszkuje wraz matką w domu jednorodzinnym. Matka powoda otrzymuje emeryturę
w wysokości 1075 zł. Koszt utrzymania domu wynosi: energia: 66 zł, gaz – 120 zł, wywóz odpadów- 137 zł, woda-54 zł,
podatek od nieruchomości- 160 zł rocznie, ogrzewanie – 2400 zł rocznie. Koszt osobistego utrzymania powoda wynosi
300-400 zł miesięcznie, koszt leczenia około 200 zł, łączne koszty utrzymania powoda wynoszą zatem około 1200 zł. W
2003 r. pozwany zatrudniony był za wynagrodzeniem około 1600 zł netto, chorował na przewlekłe zapalenie wątroby,
zamieszkiwał wraz z matką ponosząc koszty mieszkaniowe w wysokości około 350 zł miesięcznie. Z powyższego wynika
zatem, iż możliwości zarobkowe powoda od daty ostatniego orzekania w przedmiocie alimentów wzrosły około 2krotnie. Aktualnie, po odliczeniu kosztów utrzymania powodowi pozostaje do dyspozycji kwota ponad 1000 zł, a zatem
uiszczanie na rzecz pozwanego alimentów w dotychczasowej kwocie nie stanowi dlań nadmiernego uszczerbku.
Wskazać ponadto należy, iż przez ostatnie 10 lat pozwany nie występował wobec powoda z żądaniem o podwyższenie
alimentów, ostatnio ustalona kwota była zatem adekwatna do potrzeb pozwanego z 2003 r.
Mając powyższe na względzie Sąd doszedł do przekonania, że w stosunku do pozwanego nie zaistniała zmiana
stosunków, rozumiana w tym przypadku jako powstanie po jego stronie możliwości samodzielnego utrzymania się i
oddalił powództwo, o czym orzeczono jak w punkcie I sentencji wyroku.
W punkcie II sentencji wyroku Sąd, na zasadzie art. 98 k.p.c. oraz § 6 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu. (Dz. U. nr 163 poz. 1349) zasądził na rzecz pozwanego
kwotę 600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.