przewodnik dydaktyczny przedmiotu

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
PRZEDMIOTU
(SYLABUS)
NAZWA JEDNOSTKI PROWADZĄCEJ KIERUNEK:
Zakład Biologii Molekularnej
NAZWA KIERUNKU: Biotechnologia
PROFIL KSZTAŁCENIA: ogólnoakademicki
SPECJALNOŚĆ:
POZIOM KSZTAŁCENIA: stopień I
1.
2.
3.
4.
Nazwa przedmiotu: Genetyka ogólna
Kod przedmiotu: 115030/9/19/40/114/2/2016
Typ przedmiotu: podstawowy
Cele przedmiotu:
głównym celem przedmiotu Genetyka ogólna jest przekazanie studentom wiedzy na
temat genetycznego aspektu funkcjonowania organizmu i komórki, w tym budowy
nośnika informacji genetycznej, sposobu jej zapisu, mechanizmu jej przekazywania i
zasad dziedziczenia, zależności genotyp – fenotyp, z uwzględnieniem wpływu zmian
struktury pierwszorzędowej genomu na występowanie chorób genetycznych.
5. Forma studiów: Stacjonarne
6. Rok studiów: 1
7. Forma zajęć i liczba godzin dla poszczególnych form zajęć:
wykłady - 10 godzin
seminaria - 10 godzin
ćwiczenia - 20 godzin
8. Liczba punktów ECTS i ich rozkład z uwzględnieniem poszczególnych
form pracy studenta:
3 punkty
9. Imię i nazwisko osoby prowadzącej /osób prowadzących:
dr hab. Henryk W. Witas, dr Tomasz Płoszaj, mgr Hanna Banasiak, mgr Paulina
Kopa, mgr Mateusz Kamiński
10. Wymagania wstępne:
Wymagane jest wcześniejsze zaliczenie kursów chemii i biochemii.
11. Metody dydaktyczne:
wykład – przekaz słowny i prezentacja multimedialna; ćwiczenia – rozwiązywanie
zadań z zakresu genetyki, ćwiczenia praktyczne z zastosowaniem organizmu
modelowego.
12. Treści programowe przedmiotu:
Wykłady:
a. podstawowe terminy genetyczne, cykl życiowy komórki (mitoza; mejoza w
spermatogenezie i oogenezie),
b. kod genetyczny (transkrypcja i translacja),
c. podstawy genetyki klasycznej, cytogenetyka (prawa Mendla; współdziałanie genów,
techniki barwienia chromosomów; prawidłowy kariotyp człowieka i zasady jego
opisu), pojęcie płci genetycznej (dziedziczenie płci u człowieka; charakterystyka
chromosomów płciowych); genetyka układu grup krwi, główny układ zgodności
tkankowej HLA
d. genom ludzki (mapowanie genomu ludzkiego; terapia genowa); ekspresja genów
(różnicowanie; regulacja ekspresji genów); mutacje genowe (definicja i podział
mutacji; czynniki mutagenne);
e. genetyka populacyjna (rodzaje i sposoby określania zmienności organizmów; prawo
Hardy’ego-Weinberga)
Seminaria:
a. choroby – aberracje chromosomowe liczbowe
b. choroby – aberracje chromosomowe strukturalne/choroby mitochondrialne
c. choroby jednogenowe
d. metody i techniki stosowane w badaniach genetycznych
Ćwiczenia:
a. podstawy dziedziczenia: I i II prawo Mendla; efektywna liczebność populacji/
współczynnik wsobności; rozwiązywanie zadań,
b. genetyka muszki owocowej (Drosophila melanogaster); wykorzystanie programu
DrosophiLab (sala komputerowa),
c. prawo Hardy’ego-Weinberga; symulowanie łączenia gamet w populacji
panmiktycznej; test Chi 2.
d. doświadczenia z Caenorhabditis elegans
e. wykrywanie chromatyny płciowej (ciałko Barra), preparaty mikroskopowe.
13. Efekty kształcenia:
Wiedza:
wiedzą w zakresie m.in.:
- praw Mendla,
- cyklu komórkowego,
- kodu genetycznego,
- kariotypu,
- mechanizmu dziedziczenia,
- mutacji genomu ludzkiego i konsekwencji dla fenotypu,
- różnicowania grup krwi,
- głównego kompleksu zgodności tkankowej (HLA)
- przyczyn chorób uwarunkowanych genetycznie
Umiejętności:
rozwiązywania krzyżówek jedno- i dwucechowych, krzyżówek dotyczących cech
sprzężonych z płcią, generowania rodowodów, oceny odstępstw od prawa Hardy’egoWeinberga i innych;
umieć wykryć ciałko Barra w preparacie mikroskopowym metodą Feulgena, ocenić
po-szczególne stadia rozwoju gatunku Caenorhabditis elegans i inne.
Kompetencje społeczne:
student poczuwa się do odpowiedzialności za powierzony sprzęt i aparaturę, stosuje
się do zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz organizuje pomoc w stanach nagłego
zagrożenia zdrowia, przeprowadza obiektywną samoocenę własnej pracy,
współpracuje podczas realizacji projektów grupowych pełniąc różne role i szanując
pracę innych osób
14. Wykaz literatury:
Literatura podstawowa:
Węgleński P., Genetyka molekularna PWN 1996;
Brown T. A. Genomy PWN, 2001;
Drewa G., Ferenc T. Podstawy genetyki dla studentów i lekarzy. Elsevier Urban &
Partners. 2005,
Emilia Łuczak, Karolina Kubis, Rafał Pawliczak „ Genetyka ogólna. Materiały
dydaktyczne dla studentów biotechnologii”, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Łódź
2010, ISBN: 978- 83-61058-71-1
Literatura uzupełniająca:
Twyman R.M. Krótkie wykłady. Genetyka. PWN. 2003
15. Metody oraz sposoby weryfikacji efektów kształcenia, w tym forma i
warunki zaliczenia przedmiotu:
Wymagania obecności:
Wszystkie zajęcia są obowiązkowe (wykłady, ćwiczenia).
Obecność na zajęciach liczona jest osobno dla każdego rodzaju zajęć. Skutkiem
nieobecności na więcej niż 25% każdego rodzaju zajęć jest brak zaliczenia tej części
kursu. Nieobecności usprawiedliwione i nieusprawiedliwione traktowane są
jednakowo.
Ocena stanu wiedzy w trakcie trwania kursu:
- na początku każdego, kolejnego wykładu studenci odpowiadają na 10 pytań
testowych dotyczących poprzedzającego wykładu
- wymagane jest przygotowanie studenta z zakresu wiedzy, która stanowi przedmiot
ćwiczenia i będzie sprawdzane na początku ćwiczeń; materiały do zajęć i ich treść są
publikowane na stronie internetowej Zakładu Biologii Molekularnej UM.
Ocena końcowa przedmiotu na podstawie ocen z:
- kartkówek (materiał z wykładów i seminariów) - 20%
- prezentacji na seminarium - 10%
- egzaminu testu wielokrotnego wyboru ok. 100 pytań obejmujących materiał
wykładów - 60%
oraz
- eseju przygotowanego przed zaliczeniem (na miesiąc przed zakończeniem zajęć) na
jeden z wybranych tematów - 10%:
1. „Istota i znaczenie biologiczne procesów, opisanych pojęciem dogmatu
biologii molekularnej, i zależność pomiędzy nimi„
2. „Struktura składników kwasów nukleinowych i jej zmiany, które mogą wpływać na
zmienność organizmów„.
Zaliczenie ćwiczeń i sprawdzianów z wiedzy teoretycznej jest wymagane do
przystąpienia do testowego egzaminu końcowego.
Skala ocen:
poniżej 70% 2,0 niedostateczny
70-74% 3,0 dostateczny
75-79% 3,5 dostateczny plus
80-84% 4,0 dobry
85-89% 4,5 dobry plus
90-100% 5,0 bardzo dobry
16. Informacje dodatkowe:
Zajęcia odbywają się w pomieszczeniach WNBiKP przy ulicy Żeligowskiego 7/9.
17. Oświadczenie prowadzącego i jego podpis:
Oświadczam, że treści programowe zawarte w niniejszym sylabusie są rezultatem
mojej indywidualnej pracy twórczej wykonywanej w ramach stosunku
pracy/współpracy wynikającej z umowy cywilnoprawnej oraz że osobom trzecim nie
przysługują z tego tytułu autorskie prawa majątkowe.
18. Podpis dziekana:
19. Data: 2017-01-23 11:35:59