Historia gminy - Gmina Buczek

Gmina Buczek - www.buczek.org.pl
Historia gminy
Autor: redakcja UG Buczek
piątek, 25 lipiec 2008
Nazwa Buczek wywodzi się najprawdopodobniej od lasów otaczających wieś od południa i południowego
wschodu. Buczek jest miejscowością o metryce wczesnośredniowiecznej. O wcześniejszym, trwałym
zasiedleniu tego terenu świadczą m.in. wyniki badań wykopaliskowych prowadzonych w czasie budowy
szkoły w latach 1949-1950.
Na terenie szkoły w Buczku, w południowej części wsi, odkryto cmentarzysko szkieletowe z XI stulecia. W
wyniku prac archeologicznych odkryto tu ułożone rzędami groby mężczyzn (z głowami skierowanymi na
wschód) i kobiet (z głowami na zachód).
Przy zmarłych odnaleziono m.in. groty włóczni, topór, kabłączki skroniowe, zawieszki, paciorki z
bursztynu, szkła, krwawnika i złotej blachy. W pewnej odległości od cmentarzyska odkryto również grób
zawierający szkielet kobiety przebity zwęglonym kołkiem (grób tzw. strzygi). Pierwotnie wieś należała do
kasztelanii sieradzkiej, a po XIV-wiecznych zmianach administracyjnych pozostała aż do schyłku I
Rzeczypospolitej w granicach powiatu szadkowskiego. Najstarsza wiadomość dotycząca wsi pochodzi z
1354 r. - cytuje ją Jan Długosz w "Liber beneficiorum..." (1470 - 80) na podstawie starszych
dokumentów. W późnym średniowieczu i początkach XVI w.wieś odnotowana jako Buczek, Buczkowo,
Buczkovicze należała do rodu Buczkowskich herbu Bogoria. Żródła pisane wymieniają w 1386. Maczka, w
1394r.-Mateusza i ok. 1520r. Paula Buczkowskich.
W XVI wieku Buczek trafił w ręce Gomo(u)lińskich herbu Jelita( z Gomolina pod Piotrkowem).
Miejscowość osiąga wtedy wysoki stopień rozwoju i na decyzji króla Zygmunta Starego w 1549 r.
otrzymuje prawa miejskie.
Księga poborowa z 1563 r. wymienia Buczek novum i rejestruje 3 rzemieślników.
W latach 1636-1765 istniała w Buczku szkoła. Ostatnia wiadomość o tym, że Buczek był miastem,
pochodzi z 1683 r. W akcie wizytacji dziekańskiej jeszcze w 1759 r. podkreślano „miejski”
charakter miejscowości.
W XVII stuleciu miejscowość przechodzi na własność rodu Walewskich, herbu Kolumna. W
"Historycznych Pamiątkach" Tomasza Święcickiego ród Walewskich zajmuje godne miejsce: "Walewscy
herbu Kolumna; nazwisko herbu swego przełożywszy na włoskie, ... są szlachtą polską i nie mają
żadnego związku z Włochami. Dawna to rodzina, jeszcze z Koniecpolskiem i Warszyckiem spokrewniona
..." "Laszek Walewski w roku 1382 podpisał konfederację wielkopolską umieszczoną u Januszowskiego".
W 1759 r. wymienia się jako właścicieli wsi Krystynę z Rychtowskich Walewską i Feliksa Walewskiego, a
do końca XVIII w. dobra należą do ich syna Mateusza. Po Mateuszu Walewskim na podstawie dekretu z
dnia 20 kwietnia 1800 r. dobra ziemskie odziedziczyli jego synowie Anastazy i Józef.
W tym czasie dobra ziemskie Buczek składały się z „...folwarków Buczek, Lgów, realności
Szadek, realności Malenie, Buczek z Koloniji Józefatów oraz lasów przyległych w jurysdykcji Okręgu
Szadkowskiego powiecie Łaskim Gubernii Piotrkowskiej położone...” dawniej z dobrami Bachorzyn,
Wola Bachurska i Herbertowo.
W 1839 r. wieś na licytacji nabyli Karolina (z Mniszewskich) i Aleksander Urbanowscy. Ich syn Leon zbył
majętność w 1853 r. na rzecz Wincentego Stefańskiego.
W 1827 r. liczył 28 domów i 168 mieszkańców a ok. 1880 r. - 64 domy i 600 mieszkańców.
We wsi istniały wówczas: młyn wodny i gorzelnia.
Do 1926 r. majątek kilkakrotnie zmieniał właściciela. W tym czasie syn Stanisława Lorenza zwany przez
ludzi w Buczku „Młodym” Lorenzem dokonał parcelacji dóbr, a za uzyskaną sumę kupił
folwark Szadek, gdzie sam się przeniósł.
Krótko przed wojną sprzedał cześć folwarku Szadek, by zasilić fundusze partii faszystowskiej –
NSDAP w Niemczech.
Ostatnimi właścicielami Buczku byli: córka Lorenza i jej mąż Rutkowski – były administrator
majątku.
W czasie wojny Lorenz dał się poznać jako zagorzały nazista i wielki wróg Polaków.
Po wojnie majątek został upaństwowiony na mocy dekretu o reformie rolnej, a resztówka, w skład której
wszedł park, dwór oraz otaczające go sady i ogrody przeszły pod zarząd Państwowych Nieruchomości
Ziemskich. Od 1948 r. budynki należą do GS.
We dworze utworzono sklep, a sad został wydzierżawiony. Stan taki przetrwał, z małymi zmianami, do
czasów obecnych.
Obecnie Buczek liczy 980 mieszkańców.
Walki o niepodległość, miejsca pamięci.
Naszej gminy nie omijały też ważne wydarzenia historyczne. Świadczą o tym znajdujące się na
http://buczek.ehost.pl
Powered by Joomla!
Wygenerowano: 4 March, 2017, 08:49
Gmina Buczek - www.buczek.org.pl
miejscowym cmentarzu groby: księdza Stanisława Rutkiewicza, uczestnika Powstania Styczniowego,
żołnierzy polskich, niemieckich i austriackich z okresu I wojny światowej oraz grób Tomasza Słomiana.
Zołnierza polskiego, który zginał 3 września 1939 r. oraz mogiły kilku polskich żołnierzy z 10 Dywizji
Piechoty Armii „Łódź”, poległych również we wrześniu 1939 r.
W czasie Powstania Styczniowego w dniu 5 marca 1863 r. pod Brodnią doszło do potyczki pomiędzy
oddziałem powstańczym pod dowództwem J. Oxińskiego, a wojskami rosyjskimi dowodzonymi przez
majora Pietrowa. W wyniku walk poległo 9 powstańców, a 12 zostało rannych.
W lipcu 1863 r. pułkownik Edmund Callier z rodziny polsko-francuskiej, stoczył wraz z oddziałem
powstańczym potyczkę pod Buczkiem z oddziałami rosyjskimi.
Polegli powstancy wg. ustnych przekazów zostali pochowani w lesie przy szosie prowadzącej do Łasku.
Do czasu II wojny na pagórku stał krzyż.
W 1991r. w 200-rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyło się poświęcenie nowego krzyża-pomnika.
Wielokrotnie odbywały się tu już uroczystości patriotyczne i religijne.
http://buczek.ehost.pl
Powered by Joomla!
Wygenerowano: 4 March, 2017, 08:49