Producent, konsument, rynek w zmieniającym się świecie

Producent, konsument, rynek
w zmieniającym się świecie
Witold M.Orłowski
NiezaleŜny Ośrodek Badań Ekonomicznych NOBE
PricewaterhouseCoopers
śyjemy w ciekawych czasach…
• Gwałtowne zmiany rozkładu sił gospodarczych na
świecie
• Towarzysząca nierównowaga
• Kryzys obecnego modelu globalizacji
• Trendy mogą ulec zmianie
• Rola państwa i rynku – nowe rozdanie
Na świecie mamy duŜe problemy
gospodarcze
•
•
•
•
•
•
•
Niepokój na rynkach finansowych
Ryzyko recesji w USA (100%?)
Rosnące ceny surowców i Ŝywności
Zmiany kursów walutowych (słaby dolar)
Ryzyko stagfalcji w USA
Ryzyko spowolnienia wzrostu w Europie
Ryzyko powaŜnego spowolnienia w krajach
rozwijających się
(Chiny!)
Problemy gospodarcze mają źródło w
wieloletnich trendach
• Gwałtowny rozwój Chin
• „Utracjuszostwo” Amerykanów
• Brak reform strukturalnych w Europie i Japonii
… ale równieŜ i inne, ponadnarodowe:
• Burzliwy rozwój rynków finansowych,
za którym nie nadąŜały regulacje i samoregulacje
• Problemy z wyceną ryzyka nowych instrumentów
finansowych
• Problemy ze zdefiniowaniem nowej roli polityki pienięŜnej
Zmiany układu sił (PKB, 1990-2006)
1990
2006
Globalna nierównowaga: „utracjusze” i „skąpcy”
(struktura PKB 2006, PKB=100)
100
Deficyt O/B
80
Inwestycje
60
40
Konsumpcja
20
0
-20
UK
USA
Polska
Hiszpania Niemcy
Zachodni styl Ŝycia…
Chiny
Korea
Japonia
Wschodni styl Ŝycia …
Dwa scenariusze zmian: kryzys
Upadek Cesarstwa Rzymskiego
Koniec Belle Epoque
Dwa scenariusze zmian: reformy
Franklin Delano Roosevelt
1929
1940
1950
1960
Który scenariusz się zrealizuje?
• ZaleŜy od umiejętności polityków, skali problemów
• Przed polityką gospodarczą i regulacyjną państw i bloków
państw stoją ogromne problemy
–
–
–
–
zapewnienie stabilności rynków finansowych,
zrównowaŜony rozwój,
fale masowej migracji,
procesy demograficzne
• Zmiany nie będą łatwe
• Czy społeczeństwa będą miały swój głos?
• Jaka rola mediów?
Dekada wielkich zmian
• Walka producentów: kierunki globalizacji, walka o ludzi,
wielka próba sił Zachód-Wschód (Daleki)
• Konsumenci: bardziej wraŜliwi na ryzyko, bardziej świadomi
wyborów, trudniejsi do sterowania
• Problemy regulatorów: trójkąt państwa-korporacje-NGO,
państwo i rynek, konkurencja między państwami
• NajwaŜniejszy kapitał: ludzki
• NajwaŜniejsza umiejętność:
– dostosowania się do zmian
– radzenia sobie w niestabilnym otoczeniu
Motto na najbliŜszą dekadę
KaŜdy, kto ma dziś dość [spraw ziemskich] wyrusza w
galaktykę, licząc na to Ŝe najgorsze stanie się pod jego
nieobecność
Stanisław Lem, Kongres futurologiczny