1 Klienci Otwartych Funduszy Emerytalnych. Na koniec marca 2006

Klienci Otwartych Funduszy Emerytalnych.
Na koniec marca 2006 r., ZUS potwierdził 11,927 mln umów. W ING Nationale-Nederlanden Polska OFE otwartych
było 2.309.182 rachunków; na 63.235 (2,7%) nie wpłynęła ani jedna składka. ZUS potwierdził 2.277.092 umów
zawartych z ING N-NP OFE (19,1%).
Źródło: KNUiFE stan na dzień 31.03.2006
Otwarty fundusz emerytalny
Liczba członków
AIG OFE
998 501
8,4%
Allianz Polska OFE
295 315
2,5%
Bankowy OFE
435 729
3,7%
2 572 652
21,6%
OFE „DOM”
257 147
2,2%
OFE Ergo Hestia
375 325
3,1%
Generali OFE
434 950
3,6%
2 277 092
19,1%
Nordea OFE (d. Sampo)
647 125
5,4%
Pekao OFE
242 572
2,0%
OFE Pocztylion
356 843
3,0%
OFE Polsat
249 783
2,1%
1 846 403
15,5%
OFE Skarbiec-Emerytura
453 547
3,8%
Winterthur OFE
484 595
4,1%
11 927 579
100,0%
Commercial Union OFE BPH CU WBK
ING Nationale-Nederlanden Polska OFE
OFE PZU „Złota Jesień”
Razem
Obliczenia własne na podstawie danych KNUiFE
OFE
AIG OFE
przyrost
netto
rynek pierwotny bez
losowania
rynek wtórny
8,3%
998501
8,4%
22234
8701
6,2%
5 669
6,9%
Allianz Polska OFE
292 563
2,5%
295315
2,5%
2752
4051
2,9%
2 176
2,7%
Bankowy OFE
433 185
3,7%
435729
3,7%
2544
2132
1,5%
3 186
3,9%
2 562 948 21,9%
18769
13,5%
6 949
8,5%
Commercial Union OFE BPH CU WBK
31.03.2006
losowanie
I.06
31.12.2005
976 267
2572652
21,6%
9704
OFE „DOM”
241 498
2,1%
257147
2,2%
15649
OFE Ergo Hestia
372 226
3,2%
375325
3,1%
3099
Generali OFE
415 408
3,5%
434950
3,6%
19542
2 210 455 18,9%
ING Nationale-Nederlanden Polska OFE
16852
16852
16852
496
0,4%
470
0,6%
2648
1,9%
5 281
6,5%
1740
1,2%
3 770
4,6%
2277092
19,1%
66637
58814
42,2%
14 279
17,4%
Nordea OFE (d. Sampo)
631 333
5,4%
647125
5,4%
15792
10355
7,4%
11 518
14,1%
Pekao OFE
241 649
2,1%
242572
2,0%
923
2151
1,5%
769
0,9%
OFE Pocztylion
357 261
3,0%
356843
3,0%
-418
3173
2,3%
110
0,1%
OFE Polsat
235 002
2,0%
249783
2,1%
14781
120
0,1%
18
0,0%
1 824 403 15,6%
11,5%
OFE PZU „Złota Jesień”
16854
1846403
15,5%
22000
20503
14,7%
9 382
OFE Skarbiec-Emerytura
461 802
3,9%
453547
3,8%
-8255
94
0,1%
515
0,6%
Winterthur OFE
464 737
4,0%
484595
4,1%
19858
5685
4,1%
17 776
21,7%
11 720 737 100,0%
11927579
100,0%
206842
139432
100,0%
Razem
67410
81 868 100,0%
1
Aktywa, wartość jednostki rozrachunkowej.
Aktywa funduszy na koniec marca br. wyniosły 94,771 mld zł. Wartość polskich akcji w portfelach funduszy
emerytalnych 31,2 mld zł. (32,7%), a wartość krajowych obligacji skarbowych wyniosła 57,8 mld zł (62,4%).
Łączna wartość zagranicznych inwestycji funduszy wyniosła 1,67 mld zł (1,9%). Przeciętna wartość jednostki
rozrachunkowej wzrosła w marcu br. o 0,6%. WIG wzrósł o 3,5% a WIG 20 o 1,0%.
W marcu 2006 r. ZUS przekazał 18,044 mln składek na kwotę 2.207,498 mln zł, o przeciętnej wysokości 121,87 zł,
co oznacza przeciętną podstawę wymiaru 1669,46 zł (w lutym br. 8,992 mln składek na kwotę 914,4 mln zł, o
przeciętnej wysokości 100,07 zł, co oznacza przeciętną podstawę wymiaru 1370,77 zł).
Od początku roku ZUS przekazał OFE 4,365 mld zł, w tym w gotówce 4,127 mld zł. Wartość aktywów netto
funduszy emerytalnych wzrosła w tym czasie o 8,7 mld zł (ponad 10%).
Źródło: KNUiFE, stan na dzień 31.03.2005
OTWARTY FUNDUSZ EMERYTALNY
Commercial Union OFE BPH CU WBK
WARTOŚĆ AKTYWÓW
NETTO
WARTOŚĆ JEDNOSTKI ROZRACHUNKOWEJ
(w MLN zł)
(w zł)
25610,966
24,13
ING Nationale-Nederlanden Polska OFE
21799,131
25,93
OFE PZU „Złota Jesień"
12945,592
24,05
AIG OFE
7989,436
22,77
NORDEA OFE
3462,223
24,52
Generali OFE
3246,347
24,53
OFE Skarbiec-Emerytura
2623,812
22,51
Bankowy OFE
2999,277
(21,16 - bez dopłat-obliczenia Departamentu Inwestycyjnego)
Winterthur OFE (d. Credit Suisse Life & Pensions OFE)
OFE Allianz Polska
3681,042
2400,965
23,59
22,22
OFE Ergo Hestia
2237,363
23,80
OFE Pocztylion
1939,433
22,63
Pekao OFE
1507,963
22,52
OFE „DOM"
1488,820
25,07
OFE Polsat
838,739
25,98
94771,117
24,28
23,49
Razem
Komunikat na temat trzyletniej stopy zwrotu OFE
Zgodnie z komunikatem KNUiFE z dnia 7 kwietnia br. średnia ważona stopa zwrotu wszystkich otwartych funduszy
emerytalnych za okres od 31-03-2003 roku do 31-03-2006 roku wyniosła 53,447%, zaś minimalna wymagana stopa
zwrotu wyniosła 26,724%. Wszystkie fundusze osiągnęły minimalną wymaganą stopę zwrotu.
2
STOPY ZWROTU I NIEDOBORY OTWARTYCH FUNDUSZY EMERYTALNYCH ZA OKRES OD 31.03.2003 R. DO 31.03.2006 R.
Nazwa OFE
Stopa zwrotu w okresie Kwota niedoboru
Polsat
59,975%
X
Dom
59,377%
X
AIG
56,926%
X
Generali
56,741%
X
Pocztylion
55,854%
X
ING Nationale-Nederlanden Polska
54,898%
X
Pekao
53,825%
X
Winterthur
53,281%
X
PZU Złota Jesień
52,990%
X
Skarbiec-Emerytura
52,921%
X
Commercial Union BPH CU WBK
52,336%
X
Bankowy
50,770%
X
Ergo Hestia
50,347%
X
Nordea
48,068%
X
Allianz Polska
44,192%
X
Średnia ważona stopa zwrotu
53,447%
Minimalna stopa zwrotu
26,724%
Wydarzenia.
Zmiana nazwy Sampo OFE.
W dniu 27 marca br. weszła w życie zmiana w Statucie Sampo OFE dotycząca zmiany nazwy Funduszu.
Nowa nazwa Funduszu brzmi Nordea Otwarty Fundusz Emerytalny w skrócie Nordea OFE. Zmiana nazwy jest
konsekwencją zakupu Sampo Powszechnego Towarzystwa Emerytalnego S.A. przez Nordea Life Holding A/S w
dniu 13 grudnia 2005 r. 4 kwietnia br., z dniem rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym, nastąpiła również
zmiana nazwy Towarzystwa na Nordea Powszechne Towarzystwo Emerytalne S.A.
Zmiany w Statucie ING N-NP OFE.
KNUiFE w dniu 22 marca br. wyraziła zgodę na zmianę Statutu ING N-NP OFE. Zgodnie ze zmianą prospekt
informacyjny oraz wszelkie informacje dotyczące Funduszu będą ogłaszane w dzienniku Rzeczpospolita (do tej pory
w Gazecie Wyborczej). Akcjonariuszami Towarzystwa są ING Bank Śląski posiadający 66 akcji o łącznej wartości
nominalnej 6,6 mln zł oraz ING Continental Europe Holdings B.V., posiadający 264 akcji o łącznej wartości
nominalnej 26,4 mln zł.
Połączenia na rynku OFE.
KNUiFE, na swym marcowym posiedzeniu (22.03) nie podjęło decyzji w sprawie połączenia OFE DOM i OFE
Winterthur. Przeszkodą w wydaniu pozytywnej decyzji jest opinia Cezarego Mecha i Pawła Pelca, przeciwników
fuzji na rynku funduszy emerytalnych. Możliwe, że sprzeciw wobec konsolidacji wykorzysta Aegon, zainteresowany
kupnem średniej wielkości funduszu emerytalnego. PTE Dom i PTE Winterthur podpisały aneks do umowy zawartej
we wrześniu 2005 r., na mocy którego o rok - do 31.03.2007 r. - został przedłużony termin dający obu instytucjom
prawo do rozwiązania umowy bez żadnych konsekwencji dla stron.
Pozytywna decyzja KNUiFE, w przypadku przejęcia Skarbiec Emerytura OFE przez PZU PTE, oznaczałaby
wzmocnienie funduszu emerytalnego wchodzącego w skład grupy PZU i będzie możliwa najprawdopodobniej
jedynie, w przypadku odzyskania przez skarb państwa pełnej kontroli nad PZU.
Wojna o fuzję banków.
Awanturą zakończyło się posiedzenie Komisji Nadzoru Bankowego w sprawie decyzji o połączeniu banku Pekao
S.A. z bankiem BPH. Włosi (UniCredito) kupując HVB (właściciel 71% akcji BPH) chcą korzystać z prawa głosu
podczas zgromadzeń akcjonariuszy BPH oraz połączenia obu banków, czemu sprzeciwia się polski rząd.
Skutkiem awantury jest zapowiedź przyspieszenia prac nad wdrożeniem połączonego nadzoru finansowego, której
celem jest uzależnienie od premiera kontroli nad wszystkimi instytucjami finansowymi.
3
Rząd argumentował swój sprzeciw dot. fuzji banków Pekao i BPH, łamaniem przez Włochów umów
prywatyzacyjnych i prawa bankowego oraz zdominowaniem rynku bankowego przez dwie grupy PKO BP i „nowe,
połączone Peako”. Zarówno Urząd Ochrony Konkurencji jak i Komisja Europejska, które badały konkurencję na
polskim rynku, mają odmienne zdanie niż polski rząd. Polski rynek bankowy należy do najbardziej rozdrobnionych i
konkurencyjnych w Europie. Połączone Pekao i BPH nie będzie posiadać 40% udziałów w rynku oraz 25% rynku
pod względem udzielonych kredytów. Zajęłoby dopiero drugie miejsce na rynku (kredyty hipoteczne, rachunki
osobiste) oraz trzecie miejsce w kartach kredytowych.
5 kwietnia br. najpierw rząd a następnie Komisja Nadzoru Bankowego wydały zgodę na połączenie Pekao i BPH.
Zgodnie z zawartą umową UniCredito musi sprzedać 200 placówek BPH (z 460) wraz z marką banku. Pracownicy
obu banków otrzymali dwuletnie gwarancja zatrudnienia (wg szacunków ok. 6 tys. osób mogło stracić pracę). Akcje
Uni Credito zostaną wprowadzone na warszawska giełdę, w Warszawie i Łodzi powstanie centrum informatyczne
obsługujące całą włoską grupę, a połączone Pekao przejmie kontrolę nad ukraińskimi inwestycjami UniCredito.
Konflikt z Eureko.
Trwający od trzech lat konflikt z Eureko kosztował Skarb Państwa 9,2 mln zł (wynagrodzenia prawników i opłaty
dla londyńskiego Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego). W najbliższym czasie kolejne 450 tys euro zostanie
wydane na prawną obsługę sporu.
Winterthur w mBanku.
W marcu br. do grona funduszy emerytalnych, z którymi umowę można podpisać korzystając ze stron internetowych
mBanku dołączył Winterthur OFE. Jest to czwarty fundusz emerytalny, którego ofertę zamieszcza mBank (SkarbiecEmerytura, Generali, ING N-NP OFE). W 2006 r. mBank planuje, że za jego pośrednictwem zostanie podpisanych
3,5 tys umów z OFE.
Jawne głosowanie na WZA.
Zgodnie z nowelizacją ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych OFE są zobligowane do
zaprezentowania sposobu głosowania na WZA spółek. Takie zestawienie za poprzedni rok powinno znaleźć się na
stronach internetowych funduszy emerytalnych. Mimo, że pierwsze zestawienie powinno zostać przedstawione w
czerwcu u.br. ING N-NP OFE przedstawił takie zestawienie już w styczniu 2005 r. W ubiegłym roku przedstawiciele
ING N-NP OFE uczestniczyli w 68 walnych zgromadzeniach 39 spółek.
Supernadzór do wszystkiego.
28 marca br. rząd przyjął projekt ustawy o Komisji Nadzoru Finansowego, który ma przejąć od wakacji br. nadzór
nad firmami ubezpieczeniowymi i rynkiem kapitałowym, a od 1.01.2007 r. również nadzór nad bankami. Do zadań
Komisji należeć będzie m.in. wydawanie licencji na działalność, kontrola finansów instytucji finansowych,
wymierzanie kar, wydawanie decyzji dotyczących fuzji i przejęć. Komisja składać się będzie z siedmiu członków,
trzech (w tym przewodniczący) będzie powoływanych przez premiera, dwóch członków będzie przedstawicielami
ministerstw, pozostałych ma nominować prezydent i NBP. Pomysł powołania skonsolidowanego nadzoru nad
rynkiem finansowym krytykowany jest przez ekspertów, przedstawicieli rynku finansowego, rzecznika praw
obywatelskich, urząd monopolowy. Europejski Bank Centralny uznał w opinii dla polskiego rządu, że tworzenie
jednego urzędu nadzoru nie jest konieczne. Krytycy projektu podkreślają, że łączenie instytucji nadzorczych nie jest
obowiązkowe w Unii Europejskiej oraz, że nie ma jednolitego modelu funkcjonowania tych instytucji. Komisja
Nadzoru Finansowego będzie kontrolować 63 banki komercyjne, 500 banków spółdzielczych, 69 towarzystw
ubezpieczeń na życie i majątkowych, 15 powszechnych towarzystw emerytalnych i zarządzane przez nie otwarte
fundusze emerytalne, 5 pracowniczych towarzystw emerytalnych, 255 spółek giełdowych, 34 biura maklerskie, 23
towarzystwa funduszy inwestycyjnych, Giełdę Papierów Wartościowych i Towarową Giełdę Energii.
Projekt w najbliższym czasie trafi do Sejmu.
Wypłaty z II filara.
Ministerstwo pracy i polityki społecznej zamierza do końca czerwca 2006 r. opracować projekt ustawy o wypłatach z
II filara systemu ubezpieczeń społecznych. Świadczenie z OFE, zgodnie z opiniami różnych ekspertów powinno być
wypłacane w formie renty dożywotniej równej dla kobiet i mężczyzn w tym samym wieku, czyli uzależnionej
jedynie od zebranego kapitału w funduszu emerytalnym a nie od dalszej długości trwania życia w podziale na płci.
Środki z otwartych funduszy emerytalnych powinny być, według ekspertów powierzone towarzystwom ubezpieczeń
na życie, a samą techniczną wypłatę powinien przejąć ZUS.
Zdaniem resortu pracy i polityki społecznej zasadnym byłoby nie tylko przekazanie ZUS obsługi i doręczania wypłat
ale również powierzenie środków z OFE w okresie 2009-2013, gdy wyłącznie bardzo niewielka grupa kobiet
4
osiągnie wiek emerytalny. Według Ewy Lewickiej, przewodniczącej Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych,
wypłatą w okresie przejściowym, mogłyby zająć się Otwarte Fundusze Emerytalne. Projekt ustawy wg zapewnień
Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej powstanie w bieżącym roku, a ustawa powinna wejść w życie najpóźniej do
końca 2007 r.
Zaległe składki z ZUS-u.
5 kwietnia br. Sąd Najwyższy orzekł, że osoby, za które ZUS nie odprowadzał składek do OFE, mają prawo
występować do sądu o przekazanie tych składek. Sąd orzekł, że ubezpieczeni są uprawnieni – na podstawie ustawy o
systemie ubezpieczeń społecznych – do występowania do ZUS o wydanie pisemnej decyzji w sprawach,
dotyczących przekazywania składek. Orzeczenie SN ma moc zasady prawnej.
Wiek emerytalny.
W Polsce koncepcja podwyższenia wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn wywołała dyskusję i sprzeciw wielu
środowisk. Dodatkowo, obecnie wiele grup zawodowych ma preferencje i możliwość przejścia na emeryturę w
wieku znacznie niższym niż ogólnie obowiązujący. W 2005 r. mężczyzna przechodził na emeryturę średnio w wieku
58,7 lat, kobieta - 56 lat. Jednak prognozy demograficzne wskazują na konieczność podniesienia wieku
emerytalnego. Wyższy wiek emerytalny został wprowadzony, w lutym br. w Niemczech (67 lat). W Słowacji, wiek
emerytalny osiągnie docelowy poziom 62 lat w 2007 r. dla mężczyzn i w 2014 r. dla kobiet. W Czechach podnosząc
o 4 miesiące rocznie wiek emerytalny wyniesie 63 lata w 2013 r. w przypadku mężczyzn i bezdzietnych kobiet.
Wiek kobiet wychowujących dzieci, wyniesie w 2013 r. od 59 do 62 lat w zależności od liczby dzieci. W 2009 r.
podnoszenie wieku emerytalnego zakończą Łotysze (62 lata), a w 2007 r. Litwini (60 lat). Od 2014 r. Estonki będą
pracować do 63 roku życia. W krajach Unii wiek emerytalny wynosi 61 lat, a wskaźnik zatrudnienia osób w wieku
55-64 lata przekracza 40% (w Polsce 26,2%).
Waloryzacja emerytur i rent.
Jeśli obecny system waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych w najbliższych kilku latach nie uległby zmianie,
to wówczas najbliższa waloryzacja odbyłaby się dopiero w marcu 2009 r., a wskaźnik waloryzacji wyniósłby
105,9%. Wzrost świadczeń o 5,9% wynika z prognoz ministerstwa finansów. Według ministerstwa finansów
średnioroczna inflacja, stanowiąca najważniejszy parametr waloryzacji, wyniesie:
- w 2006 r. 1,5%
- w 2007 r. 1,9%
- w 2008 r. 2,5%
Problemy ZUS z wypłatami emerytur.
Największa luka pomiędzy przychodami ZUS (wpływy składek) a wydatkami na świadczenia emerytalne nastąpi w
latach 2015-2025. Nie będzie możliwe sfinansowanie deficytu ze środków Funduszu Rezerw Demograficznych
(FRD), który stworzono do tego celu. Do FRD trafiało 0,1%, obecnie 0,2% podstawy wymiaru składki emerytalnej,
mimo, że przepisy ustawowe zakładały systematyczny wzrost do 1% (ok. 2,3 mld zł rocznie). Obecnie wartość
zgromadzonych środków w FRD wynosi 1,7 mld zł i osiągnie poziom do 2009 r. ok. 4 mld zł. FRD inwestuje środki
w akcje i obligacje. Portfel akcyjny przyniósł za 2005r zysk na poziomie 34%. Obligacje skarb państwa wykupi po
2008 r.
Miesięczne wydatki na emerytury to ok. 6 mld zł, z tego 58% jest finansowana ze składek a pozostała część z dotacji
i zaciąganych przez ZUS kredytów. W 2050 r. w Polsce będzie dwukrotnie więcej emerytów niż obecnie, a osób
pracujących będzie o 25% mniej.
Indywidualne Konta Emerytalne.
Na koniec 2005 r. IKE posiadało 428 tys. Polaków. Jest to
jedynie ok. 21% z szacowanych przez rząd 2 mln osób,
które miały skorzystać z nowej formy oszczędzania na
emeryturę. W bieżącym roku eksperci przewidują, że IKE
założy ok. 250 tys. osób. Rząd nie przewiduje, w bieżącym
roku,
wprowadzenia
zachęt
podatkowych
dla
oszczędzających na emeryturę oraz podwyższenia
rocznego limitu wpłat na IKE (w 2006 r. 3521 zł).
5
Wynagrodzenia i miejsca pracy.
Średnie pensje inżynierów wynoszą od 2445 zł (średnia płaca w
gospodarce) do 3120 zł miesięcznie w przypadku osób w wieku do 30
lat, ok. 5000 zł zarabiają osoby w wieku 46-50 lat, a 7000/8000 zł w
wieku 51-55 lat.
Koncerny rozwijające swą działalność w Polsce mogą stworzyć ok.
20 tys. nowych miejsc pracy. Są to firmy: Shell (Kraków),ACS
(Warszawa), Sharp, Dell (okolice Łodzi), Electronic Data System.
Minimalne wynagrodzenie za pracę
Od 1 stycznia 2005 r.
849,00 zł
Od 1 stycznia 2006 r.
899,10 zł
Przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej
W I kwartale 2005 r.
2415,45 zł
W II kwartale 2005 r.
2318,53 zł
W III kwartale 2005 r.
2347,24 zł
W IV kwartale 2005 r.
2528,62 zł
W 2005 r.
2380,29 zł
Nowa wysokość podstawy wymiaru składek
Zgodnie z komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (MP nr 11 ,poz. 151) - przeciętne wynagrodzenie
w IV kwartale 2005 r. wynosiło 2528,62 zł.
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w marcu, kwietniu i maju 2006 r. dla osób prowadzących
pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów
szczególnych, stanowi kwota zadeklarowana, nie niższa niż 1517,17 zł. (60% przeciętnego miesięcznego
wynagrodzenia w IV kwartale 2005 r.).
Podstawa wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe dla wyżej wymienionych osób, w marcu,
kwietniu i maju 2006 r. nie może przekraczać miesięcznie kwoty 6321,55 zł (tj. 250% przeciętnego miesięcznego
wynagrodzenia w IV kwartale 2005 r.). W marcu, kwietniu i maju 2006 r składka na ubezpieczenia społeczne wyżej
wymienionych osób nie może być niższa:
- na ubezpieczenie emerytalne od kwoty: 296,15 zł (tj. 19,52%)
- na ubezpieczenia rentowe od kwoty:
197,23 zł (tj. 13,00%)
- na ubezpieczenie chorobowe od kwoty: 37,17 zł
(tj. 2,45%)
Składka na ubezpieczenie zdrowotne w marcu, kwietniu i maju 2006 r nie może być niższa od kwoty 175,25 zł (tj.
8,75% od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale u.br., łącznie
z wypłatami z zysku).
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w marcu, kwietniu i maju 2006 r dla osób prowadzących
pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów
szczególnych, które:
•
rozpoczęły wykonywanie działalności gospodarczej nie wcześniej niż 25 sierpnia 2005 r.,
6
w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania
działalności gospodarczej nie prowadziły pozarolniczej działalności,
•
nie wykonują działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed
dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym
wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w
zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż 269,73 zł (30% kwoty minimalnego wynagrodzenia).
•
7