Model oceny gotowości informacyjnej w systemach klasy SIK

Transkrypt

MODEL OCENY GOTOWOCI INFORMACYJNEJ W SYSTEMACH KLASY SIK
JAROSŁAW WTRÓBSKI,
MONIKA STOLARSKA
Politechnika Szczeciska
Streszczenie
Celem niniejszego artykułu jest ocena gotowoĞci informacyjnej w systemach informowania kierownictwa (SIK). W artykule przedstawiono znaczenie wspomagania
procesów decyzyjnych dla funkcjonowania przedsiĊbiorstwa, przybliĪono wybrane
metody oceny systemów informatycznych oraz dokonano oceny grupy systemów SIK
przy uĪyciu wskazanych metod. CałoĞü koĔczą wnioski z przeprowadzonych badaĔ.
Słowa kluczowe: systemy informowania kierownictwa, wielokryterialne wspomaganie decyzji
1. Wprowadzenie
Sukces współczesnego biznesu zaley od dostpnoci i odpowiedniego przystosowania zasobów informacyjnych do potrzeb organizacji [1]. Informacja jest zjawiskiem złoonym, o charakterystycznych cechach uytkowych, ekonomicznych i wzgldem obszarów analiz informacji. Nie jest
zuywana podczas powielania i przenoszenia, moe by akumulowana w długim czasie, a jej warto jest uzaleniona od momentu uycia i od podmiotu przez jaki jest wykorzystywana [2]. Gotowoci informacyjn okrela si umiejtno do podjcia zada informacyjnych i moliwo dostosowania ich do zmieniajcych sie warunków, w jakich maja by wykonane. Cecha ta wpływa w
istotny sposób na wymian informacji, uzaleniajc j całkowicie od jednoczesnej gotowoci
wszystkich komponentów procesu komunikacyjnego [3].
Powszechny proces gromadzenia informacji w przedsibiorstwie przyczynia si czsto do powstawania zjawiska nadmiarowoci informacji na szczeblu kierowniczym [4]. Dla prawidłowego
funkcjonowania przedsibiorstwa konieczne jest wyselekcjonowanie z duych zbiorów informacji
jedynie tych, które s wane dla decydenta i odgrywaj kluczowe znaczenie w procesie podejmowania decyzji. Prawidłowa agregacja, przejrzysta prezentacja danych (w postaci sumarycznych
i syntetycznych wska
ników) prowadzi do uzyskania gotowoci informacyjnej zapewniajcej kierownictwu ogólny obraz kondycji przedsibiorstwa, a take jest punktem wyjcia do sprawnego
wykorzystania analitycznych narzdzi drenia danych [5,6].
Pozycj firmy na rynku warunkuje stopie realizacji i efektywno podejmowanych krytycznych procesów biznesowych. Za dostarczenie kierownictwu syntetycznej informacji i wspomaganie
decyzji strategicznych odpowiedzialne s systemy informatyczne [7]. Gotowo informacyjna tych
rozwiza odgrywa kluczow rol, pozwala ukierunkowa zarzd na „monitorowanie konkretnych
problemów zarzdczych” i prezentacj rzeczywistej sytuacji w wybranych, krytycznych dla funkcjonowania firmy obszarach. Efektywno systemów zaley od narzdzi raportujcych (w odrónieniu od tradycyjnych raportów rozwizanie takie pozwala na agregacj danych i wybór najistotniejszych informacji, zapewniajcych dostp do zewntrznych ródeł danych (tj. internet czy intranet korporacyjny), baz transakcyjnych i hurtowni danych [8]. Dostp do zewntrznych danych (do-
196
POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZĄDZANIA WIEDZĄ
Seria: Studia i Materiały, nr 19, 2009
tyczcych na przykład krótko- i długoterminowego horyzontu inwestycyjnego i trendów w danej
brany, rentownoci w poszczególnych oddziałach firmy, wydajnoci na zatrudnionego, dystrybucji) umoliwia przetwarzanie i zamian informacji w prognozy [9].
2. Systemy informowania kierownictwa
W grupie systemów informacyjnych wymienia si systemy informatyczne zarzdzania (MIS–
ang. Management Information System), systemy informowania kierownictwa (EIS–ang. Executive
Information System, ESS–ang. Executive Support Systems), systemy wspomagania decyzji (DSS–
ang. Decision Support System), systemy eksperckie (ES – ang. Export System) [10].
Według definicji przedstawionej przez E. Turbana system informowania kierownictwa (SIK)
jest systemem formalnym, opartym na technice komputerowej, z zadaniem wyszukiwania, wybierania i integrowania danych z rónych ródeł w celu dostarczenia informacji terminowych słucych podejmowaniu decyzji zarzdczych [11]. B. Stefanowicz wskazuje, e systemy SIK maj za
zadanie usprawni i zracjonalizowa procesy informacyjno-decyzyjne w obszarze zarzdzania,
dostarcza syntetycznych informacji o stanie biecej działalnoci organizacji gospodarczej, prowadzi ewidencj polece słubowych i informacji o ich wykonaniu, dostarcza danych do oceny
kontrahentów. Podstawowymi cechami tych rozwiza jest współdziałanie z dziedzinowymi systemami ewidencyjnymi (które stanowi dla nich ródło danych), dostarczanie informacji strukturalizowanych według schematu okrelonego podczas projektowania systemu, obsługa wewntrznych
procesów informacyjnych organizacji gospodarczej [12]. Wród najistotniejszych cech, z punktu
widzenia dyrektora przedsibiorstwa, majcych zapewni sukces firmie wskazuje si: przystosowanie systemu do indywidualnych potrzeb uytkownika, prezentacj danych w dogodnej postaci,
korzystanie systemu z lokalnych i zdalnych baz danych, filtracj i ledzenie wanych danych. Pojcie systemów EIS obejmuje równie obszerniejsz kategori systemów wsparcia szefa firmy ESS
(Executive Support System), zawierajc dodatkowe udogodnienia typu poczta elektroniczna, terminarz grupowy oraz moliwoci dogłbnej analizy danych (arkusze obliczeniowe, pakiety statystyczne, bezporedni dostp do baz danych itp.).
Zwikszone wymagania co do terminowoci i jakoci produkcji powoduj, e systemy informacyjne powinny zapewnia o biecym stanie działalnoci operacyjnej firmy. Warto takiej informacji powinna by doceniana zarówno przez przedsibiorstwa produkcyjne, jak i instytucje finansowe. Dla wielu firm systemy informacyjne s ju obecnie stałym elementem działalnoci, spełniajcym rol wygodnego interfejsu do innych aplikacji i integrujcym si z popularnymi aplikacjami
biurowymi [13].
Aplikacje i moduły MIS stanowi znaczc cz systemów do wspierania zarzdzania lub rodowisk do monitorowania i planowania działa firmy [14]. Odgrywaj istotn rol dla kierownictwa wysokiego szczebla zarzdzania. Umoliwiaj bezporedni dostp do informacji i raportów z
rónych ródeł o dowolnym stopniu szczegółowoci. Systemy te, spersonalizowane i łatwe w obsłudze, pozwalaj na dokonanie analizy wybranych obszarów przedsibiorstwa [15]. Wpływaj
one bezporednio na jako podejmowanych decyzji poprzez moliwoci zapamitania, odtworzenia i przetworzenia informacji otrzymywanych przez decydenta. Modelowanie problemów decyzyjnych, a take sprawne projektowanie kanałów informacyjnych pozwala rozpoznawa rzeczywiste potrzeby informacyjne kierownictwa i szybko przetwarza dane [16].
Konieczno posiadania systemów informowania kierownictwa (SIK) przez przedsibiorstwa
uzasadnia si wystpowaniem okrelonej, zewntrznej i wewntrznej grupy czynników. Czynniki
Jarosław Wątróbski, Monika Stolarska
Model oceny gotowoĞci informacyjnej w systemach klasy SIK
197
zewntrzne to konieczno dostosowania działalnoci firmy do zmieniajcego si otoczenia
i szybk reakcj na zaostrzajc si konkurencj, wewntrzne wynikaj z potrzeby dostpu do systemów wczesnego ostrzegania i dostpu do najbardziej aktualnych danych [17].
Uytkownik
pytanie
Analiza i wyszukiwanie
informacji
Odpowied
Bazy danych
Rys. 1. Funkcjonowanie Systemu Informowania Kierownictwa
ródło: Kisielnicki J.: MIS Systemy informatyczne zarzdzania, Placet, 2008.
System informowania kierownictwa funkcjonuje w momencie spełnienia dwóch warunków:
wiadomego zapotrzebowania kierownictwa na taki system oraz integracji technologii i zaplecza
informatycznego z oczekiwaniami kierownictwa. [18] Do budowy systemu konieczne jest „opracowanie i implementacja hierarchicznej struktury wska
nikowej w narzdziu informatycznym”
oraz „wyrónienie procesów krytycznych i wspomagajcych oraz zdefiniowania dla kadego procesu wska
ników monitorujcych jego osigi w kontekcie oczekiwa klienta procesu” [19].
3.Wybrane metody oceny systemów informatycznych
W literaturze przedmiotu wyrónia si wiele metod oceny systemów informatycznych:
- metody wielowymiarowe [20], w których w zalenoci od sposobu wyboru poszczególnych wska
ników i przypisanych im wag wyrónia si dwa rodzaje syntetycznych systemów wska
nikowych,
- metoda AHP,
- metoda punktowa,
- statystyczna analiza wielowymiarowa [21], opierajca si na pojciach obiektu i zmiennej (obiektem jest najmniejszy poddawany obserwacji element dostarczajcy podstawowych informacji z punktu widzenia sformułowanej hipotezy zmienn za jest charakterystyka opisujca zbiór obiektów, opisu zjawisk obserwowanych na obiektach),
- metody taksonomii.
Jednoznaczna ocena systemów informatycznych według W.Chmielarza „nie jest ani moliwa,
ani prawdopodobnie celowa” z uwagi na fakt, i dostpne modele matematyczne i stosowane praktyczne rozwizania nie umoliwiaj dokonania wyboru w pełni obiektywnego. Ocena systemów
informatycznych wymaga analizy i okrelenia klas kryteriów. Moliwe jest jedynie rozwizanie
problemu wyboru najlepszego rozwizania w obszarze oddziaływania midzy sob (mimo deklaratywnej autonomicznoci) kryteriów. Przy konstrukcji modelu oceny powinno si uwzgldni: wieloaspektowo problemu oceny, cisł zaleno modelu od wielkoci przedsibiorstwa, czas
198
(w trakcie przeliczania kryteriów wartociowych), porównywalno kryteriów za pomoc okrelonej skali, włczenie do modelu preferencji uytkowników, stopie ryzyka [22].
3.1. Metoda AHP
AHP to narzdzie, które słuy wspomaganiu decyzji, umoliwia połczenie jakociowych oraz
ilociowych kryteriów w procesie decyzyjnym. Pozwala na hierarchiczne przedstawienie modelu, a
dziki temu moliwe jest wyra
ne zaznaczenie w procesie decydowania relacji pomidzy celem,
kryteriami wyboru i alternatywami. Hierarchia słuy tworzeniu struktury pierwszestwa zwizanego z okrelonym problemem decyzji [23].
Podstawowa procedura AHP składa si z porównania par czynników w komplecie wzajemnych
macierzy kontrolowanych współczynnikiem niespójnoci. Wartoci w macierzy ułoone s w taki
sposób, aby jednoznacznie wskazywa, który element dominuje ze wzgldu na dane kryterium nad
innym.
Saaty uywa 9-stopniowej skali wanoci kryteriów. Nadanie kryteriom stopni wanoci umoliwia ich porównanie. Decydent subiektywnie ocenia dane kryteria za pomoc skali. Ocena kryteriów ma przede wszystkim charakter jakociowy.
Dane stanowice oceny czstkowe poddaje si nastpnie agregacji zgodnie z hierarchiczn reprezentacj problemu. Wska
niki syntetyczne stanowi wartoci funkcji uytecznoci kolejnych
wariantów decyzyjnych i wyznaczane s przy uyciu formy addytywnej:
n
U ( A i ) = ¦ wij * eij
j =1
gdzie: U(Aj) oznacza wartoci funkcji uytecznoci i-tego wariantu decyzyjnego, ei – warto i-tej
alternatywy ze wzgldu na j-ty atrybut (kryterium), wj – waga i-tego kryterium.
A. Gospodarowicz wskazuje, e wyniki liczbowe metody Saaty’ego zale w głównej mierze
od niesprzecznoci macierzy porówna wanoci kryteriów oraz ocen realizacji poszczególnych
kryteriów przez porównywane produkty [21]. Wynika to z faktu, i decydent poddaje kryteria subiektywnej ocenie. Okrela on liczbowo stopie istotnoci danego kryterium wzgldem innego
jedn z 9-ciu dostpnych ocen. Oceny te mog by rozbiene i moe to prowadzi do koniecznoci
ponownego zdefiniowania problemu oraz zmiany kryteriów oceny. W sytuacji gdy wska
nik CR
przekroczy warto uznan za potwierdzenie zgodnoci, wiarygodno decydenta poddana jest
w wtpliwo.
3.2. Metoda punktowa
Model punktowy oceny jest złoeniem sumy waonej kryteriów na wszystkich poziomach. Wyniki prezentowane s w skali punktowej w postaci bezwzgldnej lub standaryzowanej (tak, aby
zawierały si w przedziale od 0 do 1 – w zalenoci od przyjtej metodologii ujmowanej w modelu
oceny). Punkty przyznawane s w subiektywnej ocenie decydenta za istnienie lub brak okrelonej
funkcji/kryterium. Wybór rozwizania dokonywany jest poprzez porównanie sumy punktów uzyskanej w szacunkach poszczególnych kryteriów [24].
3.3. Metody taksonomiczne
Za J.Brzostek-Pawłowsk [25] wskazuje si dwie metody taksonomiczne oceny systemów
wspomagania zarzdzania: metod opart o hierarchiczn struktur kryteriów do samodzielnego
199
stosowania przez potencjalnego nabywc systemu oraz tzw. taksonomi wrocławsk, która pozwala uzyska uporzdkowany zbiór elementów w przestrzeni ich cech. Obie metody oparte s o kryteria oceny i wstpn selekcj systemów dla danego nabywcy.
Podstaw oblicze w przedstawionych metodach jest zbudowanie tablicy o strukturze odpowiadajcej hierarchicznej strukturze kryteriów (cech/właciwoci). Hierarchi t przedstawia si
poprzez zapis znakami +, +/-, - (odpowiednikami wartoci 1, 0.5, 0) dla wybranych systemów.
4. Model oceny gotowoci informacyjnej wybranych systemów klasy SIK
Specyfika produktów klasy SIK powoduje, e istnieje ograniczona grupa gotowych i handlowo dostpnych systemów. Ze wzgldu na wysoki koszt rozwizania te (równie w formie modułów
programowych, stanowicych czsto uzupełnienie ju zaimplementowanego oprogramowania) s
zwykle wykonywane na zamówienie i dostosowywane do indywidualnych potrzeb przedsibiorstwa i jego kadry kierowniczej.
Dobór najlepszego systemu dla przedsibiorstwa wymaga uzyskania pełnej informacji
o badanych systemach w zakresie oferowanych przez nich funkcjonalnoci oraz okrelenia kryteriów ich oceny przez przedsibiorstwo.
Do budowy modelu wybrano 8 gotowych i dostpnych handlowo rozwiza, 8 modułów
i systemów informowania kierownictwa z pełnymi danymi i funkcjonalnociami majcymi wpływ
na ocen gotowoci informacyjnej. Nastpnie przyjto 6 głównych kryteriów oceny: K1 moliwoci
przetwarzania danych (K1.2 szybko przetwarzania danych i generowania informacji, K1.2 dostarczanie informacji w odpowiedniej formie), K2 niezawodno (K2.1 bezpieczestwo systemu poprzez ograniczenie dostpu do wybranych danych, K2.2 przechowywanie danych, K2.3 dostarczanie
informacji na okrelony przez uytkownika czas), K3 personalizacja systemu (dopasowanie rozwizania do uytkownika), K4 dostpne moduły, K5 bazy danych, K6 interfejs uytkownika.
Wybrane rozwizania oceniono trzema przykładowymi metodami: punktow W.Chmielarza,
AHP i taksonomii. Zestawienie otrzymanych wyników posłuy za podstaw do porównania zastosowanych metod.
Do oceny gotowoci informacyjnej systemów informowania kierownictwa metod taksonomii
wybrano systemy i moduły zakwalifikowane we wstpnej selekcji jako funkcjonalne. Kryteriom
i właciwociom nie przypisano jednoznacznie rónych wag, a zatem zakłada si ich równowano. Tabela 1 przedstawia tablic pomiarow zawierajc dane o stopniu spełnienia właciwoci
i kryteriów. Tablica ta stanowi punkt wyjcia do budowy algorytmów oceny i wskazania czytelnego rankingu dla decydenta.
200
Tabela 1. Hierarchiczna struktura kryteriów do oceny systemów SIK
Softmaks.pl
Comarch
BENTEN
Dostpne
moduły
Logotec
Personalizacja
JEMAR
Niezawodno
ISK(dla systemu
Dynamice GP)
Przetwarzanie
danych
Właciwo
prokHARD
Kryterium
ADAPTIX/IK
Nazwa producenta/systemu
Szybko
przetwarzania
danych
i moliwoci
generowania
informacji
+
+/-
-
+/-
+
+/-
+/-
+/-
Dostarczanie
informacji
w odpowiedniej
formie
+
+/-
+
+/-
+
+
+
+
% spełnienia
właciwoci
100
50
50
50
100
75
75
75
Bezpieczestwo
(ograniczenie
dostpu do
danych strategicznych)
+
-
-
+/-
+
+/-
-
+
Przechowywanie
danych
+
+
+/-
+
+
+
+
+
Dostarczenie
informacji na
czas
-
+/-
-
+/-
+
-
+/-
+
% spełnienia
właciwoci
66
50
16
66
100
50
50
100
+
+
-
+
+
+
+
+
% spełnienia
właciwoci
100
100
0
100
100
100
100
100
+
+
-
+/-
+
-
+
+
100
100
0
50
100
0
100
100
+
+
+/-
+
+
+/-
+
+/-
100
100
50
100
100
50
100
50
+/-
+/-
+
+
+/-
+/-
+/-
+/-
50
50
100
100
50
50
50
50
86
75
36
78
92
54
79
79
% spełnienia
właciwoci
Bazy danych
% spełnienia
właciwoci
Interfejs
uytkownika
% spełnienia
właciwoci
% spełnienia kryteriów
ródło: opracowanie własne.
201
Tabela 2. Ocena systemów SIK według algorytmów metod taksonomii
Właciwoci
ADAPTIX/IK
proHARD
ISK
JEMAR
Logotec
Softmaks.pl
Comarch
BENTEN
Kryteria
Maksymalna
liczba + do
uzyskania
Liczba + uzyskana
dla wszystkich
właciwoci
Uzyskane
+/-
Stopie spełnienia
wszystkich właciwoci
[w %]
Liczba
kryteriów
9
9
9
9
9
9
9
9
7
4
2
4
8
3
5
6
1
4
2
5
1
4
3
3
77,8
44,4
22,2
44,4
88,9
33,3
55,6
66,7
6
6
6
6
6
6
6
6
Stopie
spełniania
wszystkich
kryteriów
[w %]
86
75
36
77,7
91,7
54
79,2
79,2
Otrzymane wyniki wskazuj, e system Logotec w najwyszym stopniu (91,7%) spełnia kryteria zadane przez decydenta. Stanowi on zatem najlepszy dla niego wybór. Najnisze noty w rankingu otrzymał system ISK z 36-procentowym stopniem spełnienia kryteriów.
W drugim etapie bada zastosowano metod punktow. Systemy oceniono za pomoc miar:
gdzie: 0 – brak cechy, 0,25 – niski poziom cechy, 0,5 – redni poziom cechy, 0,75 – wysoki poziom cechy, 1 – bardzo wysoki poziom cechy. Wyniki oceny przedstawiono w Tabeli 3.
Tabela 3. Punktowe zasady oceny kryteriów do oceny modułów i systemów SIK
Przechowywanie
danych
Dostarczenie informacji na czas
personalizacja
Dostpne moduły
Bazy danych
Interfejs uytkownika
1
0,5
0,75
0,75
0,5
0,25
0,75
0,5
0
0,75
0,75
0,5
1
0,5
0,75
1
0,25
0,25
0,75
0,75
0,25
0,75
0,75
0,5
0,5
0,5
0,75
7,25
5
4
0,5
1
0,75
0,75
1
0,5
1
0,75
0,5
0,75
0,25
1
0,25
0,5
1
1
1
1
1
1
0,5
1
0,75
0,75
1
0,75
1
1
0,75
1
0,5
1
0
1
1
0,75
1
0,5
1
0,5
0,75
0,75
0,5
0,5
0,5
5,5
8,75
5,5
6,75
7,75
Niezawodno
RAZEM
bezpieczestwo
ADAPTIX/IK
prokHARD
ISK (dla systemu
Dynamice GP)
JEMAR
Logotec
Softmaks.pl
Comarch
BENTEN
Dostarczenie informacji w odpowiedniej
formie
Nazwa systemu
/producenta
Szybko przetwarzania
Przetwarzanie
danych
202
Otrzymane wyniki wskazuj, e najlepszym rozwizaniem jest Logotec, najnisz ocen
otrzymał ISK.
W trzecim, ostatnim etapie bada zastosowano metod AHP. Macierz wanoci kryteriów
przedstawiono w Tabeli 4, uzyskany ranking rozwiza - w Tabeli 6.
Tabela 4. Macierz waĪnoĞci kryteriów
K1
K2
K3
K4
K5
K6
K1
1,00
1,00
3,00
1,00
0,33
1,00
K2
1,00
1,00
1,00
0,20
1,00
3,00
K3
0,33
1,00
1,00
0,33
0,33
1,00
K4
1,00
5,00
3,00
1,00
1,00
3,00
K5
3,00
1,00
3,00
1,00
1,00
3,00
K6
SUMA
1,00
0,33
1,00
0,33
0,33
1,00
7,33
9,33
12,00
3,87
4,00
12,00
Tabela 5 Wagi kryteriów
K1
K2
K3
K4
K5
K6
WAGA
K1
0,14
0,11
0,25
0,26
0,08
0,08
0,1531
K2
0,14
0,11
0,08
0,05
0,25
0,25
0,1464
K3
0,05
0,11
0,08
0,09
0,08
0,08
0,0815
K4
0,14
0,54
0,25
0,26
0,25
0,25
0,2801
K5
0,41
0,11
0,25
0,26
0,25
0,25
0,2541
K6
0,14
0,04
0,08
0,09
0,08
0,08
0,0847
Tabela 6. Macierz priorytetów dla rankingu systemów SIK
K1
K2
K3
K4
K5
K6
Funkcja
uytecznoci
A1
0,2033
0,1686
0,2238
0,1261
0,1468
0,0807
0,1535
A2
0,0772
0,1048
0,0677
0,1442
0,1666
0,0997
0,1238
A3
0,0741
0,0382
0,0361
0,0453
0,0528
0,1585
0,0594
A4
0,0967
0,0977
0,1220
0,1135
0,1666
0,2241
0,1322
A5
0,1702
0,1758
0,1492
0,1615
0,2007
0,1807
0,1755
A6
0,1259
0,1036
0,1493
0,0919
0,1223
0,1319
0,1146
A7
0,0419
0,0404
0,0449
0,0748
0,0891
0,0437
0,0633
A8
0,2108
0,2709
0,2071
0,2428
0,0551
0,0807
0,1777
Tabela 7. Graficzna prezentacja wyników rankingu systemów wybranymi metodami oceny
Metoda taksonomii
79,2%
BENTEN
79,2%
Comarch
54%
Softmaks.pl
91,7%
Logotec
77,7%
JEMAR
ISK
36%
75%
proHARD
86%
ADAPTIX/IK
Metoda punktowa
7,75
BENTEN
6,75
Comarch
5,5
Softmaks.pl
8,75
Logotec
5,5
JEMAR
4
ISK
5
proHARD
7,25
ADAPTIX/IK
Metoda AHP
0,1777
BENTEN
Comarch
0,0633
0,1146
Softmaks.pl
0,1755
Logotec
0,1322
JEMAR
ISK
proHARD
ADAPTIX/IK
0,0594
0,1238
0,1535
203
204
5. Wnioski
Ocena wybranych systemów informowania kierownictwa przy wykorzystaniu zaproponowanych metod daje czyteln dla informacj dla decydenta w jakim stopniu systemy spełniaj okrelone przez niego wymagania.
W metodzie punktowej i taksonomii otrzymano jednakowe wyniki. Najlepiej oceniony został
system Logotec, najgorzej system ISK. Prosty mechanizm pozyskiwania i agregacji ocen w obu
metodach stanowi o tym, e szybko generuj czytelny dla decydenta ranking rozwiza. Nie
uwzgldnia si jednak postulatu wzgldnej wanoci kryteriów, co moe powodowa nieobiektywn ocen systemów. W metodzie AHP najlepsze wyniki w rankingu uzyskał system BENTEN, najniej oceniony został ISK. W przypadku tej metody zarówno wielopoziomowa strukturalizacja
problemu jak i okrelenie relatywnej wanoci kryteriów pozwalaj na wybór systemu w sposób
w pełni zgodny z systemem preferencji decydenta niwelujc tym samym niedostatki wczeniej uytych metod. Dodatkowo dokonana analiza wraliwoci rozwizania wskazała, e bez wzgldu na
to, które kryterium lokalne (właciwo) systemu dominuje, ranking kocowy rozwiza nie zmienia si, co stanowi o silnym umocowaniu pozyskanego rankingu rozwiza
W konkluzjach badawczych warto zaznaczy, e zaproponowane modele oceny nie s pozbawione niedostatków. Uwzgldnienie postulatów dialogu z decydentem w jzyku naturalnym czy
agregacji ocen w rodowisku wielu ekspertów wymagałoby rozszerzenia prezentowanego pojcia
o rozmyte rozwinicia wskazanych metod.
Bibliografia
1.
Kisielnicki J., Sroka H. Systemy informacyjne biznesu. Agencja Wydawnicza Placet,
1999.
2. Olender-Skorek M., Wydro K.B. Warto informacji. Telekomunikacja i Techniki
Informacyjne 1-2/2007.
3. Furmanek W.: Kluzowe umiejtnoci technologii informacyjnych (eksplikacja poj).
[w:] Juszczyk S.: Edukacja medialna w społeczestwie informacyjnym. Wydawnictwo
Adam Marszałek, 2002.
4. Juchnowicz M., Rostkowski T., Sienkiewicz Ł. Narzdzia i praktyka zarzdzania
zasobami ludzkimi. Poltext, 2003.
5. Budziski R. System naczelnego kierownictwa w zarzdzaniu. Wydawnictwo Instytutu
Informatyki Politechniki Szczeciskiej, 1997.
6. Kolbusz E., Nowakowski A. Informatyka w zarzdzaniu. Metody i systemy.Wydawnictwo
Zachodniopomoskiej Szkoły Biznesu, 1999.
7. Kuterek I., IMG Polska, http://informatyzacja.cire.pl [on-line: 07.12.2008]
8. Januszewski A. Funkcjonalno informatycznych systemów zarzdzania. Tom 1.
Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008.
9. Kubiak B.F., Korowicki A.: Zdolno organizacji do zmian i jej wpływ na zastosowania
technologii informacji, [w:] Human-computer interaction. Wydawnictwo Akwila, 2001.
10. Jdrzejowicz P. Informatyczne systemy zarzdzania. Wydawnictwo uczelniane WSM
w Gdyni, 1996.
11. Turban E., Decision Support Systems, McMillan, New York 1990.
205
12. Stefanowicz B.: Informacyjne systemy zarzdzania. Przewodnik. Wydawnictwo Szkoły
Głównej Handlowej w Warszawie, 2007.
13. Łakomy M.: Systemy informowania kierownictwa. Computerworld. 30.08.1993
14. Mejssner M. : Szef wie najlepiej. TELEINFO nr 01/2000.
15. Kijewska A. Systemy informatyczne w zarzdzaniu. Wydawnictwo Politechniki lskiej,
2005.
16. Budziski R. System naczelnego kierownictwa w zarzdzaniu. Wydawnictwo Instytutu
Informatyki Politechniki Szczeciskiej, 1997.
18. Rydnar Z.: Systemy informowania kierownictwa banku uniwersalnego. http://ceo.cxo.pl
[on-line: 07.12.2008]
20. Studziski J., Drelichowski L., Hryniewicz O.: Komputerowe wspomaganie zarzdzania
i procesów decyzyjnych w gospodarce, Polska Akademia Nauk, Badania Systemowe Tom
31, 2002.
21. Gospodarowicz A.: Metody analizy i oceny pakietów programowych, Wydawnictwo
Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 1997.
22. Mamaghani F.: Methodology to select security software, Information Management &
Computer Security, volume: 10, issue: 1, 2002.
23. Studziski J., Drelichowski L., Hryniewicz O.: Komputerowe wspomaganie zarzdzania
i procesów decyzyjnych w gospodarce, Polska Akademia Nauk, Badania Systemowe Tom
31, 2002.
24. Gospodarowicz A.: Metody analizy i oceny pakietów programowych, Wydawnictwo
Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 1997.
25. Brzostek-Pawłowska J.: Metody taksonomii w praktycznym zastosowaniu do oceny
systemów wspomagania zarzdzania, Instytut Maszyn Matematycznych, Warszawa.
206
EVALUATION MODEL OF SELECTED MANAGEMENT INFORMATION SYSTEMS
Summary
The purpose of this paper is an attempt to apply selected multidimensional
methods in evaluation of MIS systems. The article presents a recapitulation of research conducted hitherto on the evaluation of MIS systems. Respectively, the concept of multi-dimensional methods was presented and an evaluation model of the
functional quality of MIS systems applying the taxonomic and AHP methods was
constructed. Conclusion table from the research conducted ends the study.
Keywords: MIS, Analytic Hierarchy Process
Jarosław Wtróbski
Monika Stolarska
Instytut Systemów Informatycznych,
Szczecin, ołnierska 49
e-mail: [email protected]
[email protected]

Model oceny gotowości informacyjnej w systemach klasy SIK

Transkrypt

Podobne dokumenty

plakat - film - Politechnika Częstochowska

Java - technologie zaawansowane W celu uzyskania zaliczenia

Nil

Wprowadzenie do baz danych

ROZWIĄZANIE UMOWY O PRACĘ BEZ WYPOWIEDZENIA

nowoczesne zarządzanie-1

Zadania domowe z Algebry liniowej II. Seria 1, kwiecie« 2016