Metody i tablice przepływów międzygałęziowych w analizach

MICHAŁ PRZYBYLINSKI
Metody i tablice przepływów
międzygałęziowych w analizach
handlu zagranicznego Polski
B 383003
1X1
WYDAWNICTWO
UNIWERSYTETU
ŁÓDZKIEGO
ŁÓDŹ 2012
SPIS TREŚCI
1 Wprowadzenie
h.
„
...'
1.1 Podstawowe obszary zastosowań metod input-output w badaniach efektów handlu
zagranicznego
.'
1.2 Zalety tablic input-output
1.3 Cel pracy i układ treści
2 Rodzaje tablic przepływów-międzygałęziowych i ich miejsce w systemie rachunków
narodowych
2.1 Systematyzacja pojęć
2.2 Tablica przepływów międzygałęziowych przedstawiająca zamkniętą gospodarkę
2.3 Tablice przepływów międzygałęziowych przedstawiające otwartą gospodarkę
1
2.3.1 Sposoby ujęcia handlu zagranicznego w tablicach input-output
2.3.2 Tablica bez wydzielenia importu
2.3.3 Tablice z wydzieleniem importu
2.4 Tablice input-output w systemie rachunków narodowych
2.5 Grupowanie
2.6 Sposób wyceny
2.7 Rodzaje tablic przepływów międzygałęziowych
2.8 Bilanse opisujące polską gospodarkę
2.9 Bilanse przepływów międzygałęziowych a inne krajowe źródła danych o handlu
zagranicznym
2.10 Podsumowanie
•. -.
7
7
9
11
15
15
18
22
22
22
24
27
29
31
33
36
39
42
3 Zastosowania tablic przepływów międzygatęziowych GUS we wskaźnikowych analizach
handlu zagranicznego
43
3.1 Analiza struktury produktowej handlu zagranicznego
43
3.2 Pomiar intensywności handlu
44
3.3 Importochłonność produkcji i offshoring
49
3.4 Pomiar intensywności handlu wewnątrzgałęziowego
60
3.5 Podsumowanie
63
4 Pomiar zawartości nakładów czynników produkcji w handlu zagranicznym - analiza
mnożnikowa input-output
4.1 Zakres pojęcia „czynnik produkcji"
4.2 Problemy szacowania nakładów czynników produkcji związanych z handlem
zagranicznym
65
65
66
4.3 Problem produkcji drugorzędnej
4.3.1 Skala problemu produkcji drugorzędnej
4.3.2 Zastosowanie tablicy podaży do zmiany sposobu grupowania danych
4.4 Dekompozycja nakładów czynników produkcji jako sposób oszacowania ich
zawartości
4.5 Modele input-output dla zamkniętej gospodarki
4.5.1 Współczynniki input-output
4.5.2 Otwarty model Leontiefa
4.5.3 Model Ghosha
4.6 Pojęcie mnożnika i rodzaje mnożników input-output
4.7 Mnożniki produkcji input-output vi otwartej gospodarce
4.7.1 Tablica z wydzieleniem importu
4.7.2 Tablica bez wydzielenia importu
4.8 Szacowanie nakładów czynników produkcji z wykorzystaniem mnożników
input-output
.'„
4.8.1 Mnożniki input-output w przypadku nakładów związanych z produkcją
4.8.2 Dekompozycja nakładów zawartych w popycie
finalnym
4.8.3 Udział importu w kosztach wytworzenia eksportu
4.8.4 Założenia dotyczące szacowania nakładów zawartych w imporcie
4.8.5 Przypisanie wartości dodanej elementom popytu
finalnego
4.8.6 Wskaźnik Leontiefa
4.9 Podsumowanie
5 Analiza nakładów pracy
5.1 Oszacowanie zawartości nakładów pracy w handlu zagranicznym
5.1.1 Mnożniki nakładów pracy
-5.1.2 Dekompozycja nakładów pracy względem popytu
5.1.3 Nakłady pracy zawarte w eksporcie
5.2 Analiza wybranych rodzajów nakładów pracy
5.2.1 Nakłady pracy w ujęciu przekrojowym
5.2.2 Praca kobiet i mężczyzn
5.2.3 Sektor publiczny i prywatny
5.2.4 Bilans nakładów pracy w handlu zagranicznym
5.3 Koszty prowadzenia wymiany handlowej: wypadkowość
5.4 Podsumowanie
finalnego
67
67
70
72
74
74
77
78
79
81
81
85
86
86
87
88
90
91
92
93
95
95
95
98
99
103
103
103
106
109
111
114
6 Zastosowanie mnożnika input-output i metody dekompozycji strukturalnej do badania
wpływu eksportu na wydajność pracy
115
6.1 Wydajność pracy
115
6.2 Mnożniki wielkości względnych: zróżnicowanie wydajności pracy
116
6.2.1 Analiza wydajności pracy w oparciu o bezpośrednie nakłady
116
6.2.2 Wydajność pracy przy uwzględnieniu pełnych nakładów
118
6.3 Zmiany w handlu zagranicznym a wydajność pracy
119
6.4 Podstawowe metody dekompozycji
120
6.4.1 Metoda stałych udziałów w rynku
120
6.4.2 Dekompozycja strukturalna w modelach input-output
122
6.5 Intensywność handlu a wydajność pracy
125
6.5.1 Badanie wpływu zmiany intensywności eksportu na wydajność pracy
127
6.5.2 Wpływ zmian w strukturze produktowej eksportu na zmiany wydajności pracy .... 130
' 6.6 Podsumowanie
131
7 Zastosowanie modelu cen input-output w analizie konkurencyjności gospodarki
7.1 Problemy definicji i pomiaru konkurencyjności
7.1.1 Kooperacja i konkurencja (konflikt)
!
7.1.2 Podstawowe rodzaje definicji w aspekcie pomiaru konkurencyjności
7.2 Mierniki konkurencyjności na szczeblu makroekonomicznym
7.3 Badanie konkurencyjności cenowej polskiej gospodarki na podstawie modelu
input-output
7.3.1 Zmiana krótkookresowej pozycji konkurencyjnej
7.3.2 Model cen input-output
7.3.3 Model cen dla otwartej gospodarki z wyróżnieniem cen importu
7.4 Mnożniki cen eksportu
...7.
7.5 Ceny eksportu a ceny krajowych czynników produkcji
7.6 Podsumowanie
133
133
133
135
136
138
138
139
140
145
149
153
8 Wpływ handlu zagranicznego na stan'środowiska- emisja zanieczyszczeń powietrza
155
8.1 Wymiana produktowa a stan środowiska naturalnego - wprowadzenie
155
8.2 Zanieczyszczenia powietrza w wymianie międzynarodowej
156
8.2.1 Środowisko jako czynnik produkcji
156
8.2.2 Próby oszacowań emisji zanieczyszczeń związanych z eksportem i importem
160
8.3 Mnożniki emisji zanieczyszczeń
163
8.3.1 Definicje współczynników emisji
163
8.3.2 Wartości współczynników emisji dla Polski
164
8.4 Oszacowania emisji związanych z handlem zagranicznym
168
8.4.1 Wyniki dla 2005 r.
.'..... 168
8.4.2 Zmiany w czasie
171
8.5 Podsumowanie
174
9 Modele wymiany międzynarodowej oparte na tablicach input-output
9.1 Modele globalnej gospodarki
9.2 Modelowanie udziałów w handlu
9.3 Zastosowanie tablic przepływów międzygałęziowych w submodelach krajowych
9.3.1 Dwa podejścia wykorzystujące model input-output
9.3.2 Modele zintegrowane jako modyfikacja modeli input-output
9.3.3 Modele równowagi ogólnej i GTAP
9.4 Modele regionalne w analizach handlu zagranicznego
9.5 Model cen input-output z efektem substytucji
9.5.1 Zmodyfikowany model cen input-output
9.5.2 Oszacowania elastyczności cenowych
9.5.3 Zastosowanie modelu
9.6 Podsumowanie
175
175
176
179
179
180
181
181
184
184
186
188
190
10 Zakończenie
193
:
11 Literatura
197
12 Źródła danych statystycznych
209
13 Aneksy
211
13.1 Wykaz skróconych nazw gałęzi, używanych w bilansach publikowanych przez GUS ... 211
13.2 Udziały importu w popycie pośrednim. Współczynniki Ol w %
217
13.3 Wskaźniki handlu wewnątrzgałęziowego
13.4 Mnożniki produkcji i importu
13.5 Nakłady pracy w wybranych przekrojach
13.6 Wypadki przy pracy
:.....
13.7 Emisja zanieczyszczeń
13.8 Mnożniki cen importu dla 2005 roku
14 Od Redakcji
228
230
233
248
258
264
273