Streszczenie - Wydział Nauki o Zdrowiu

Warszawski Uniwersytet Medyczny
Wydział Nauki o Zdrowiu
mgr Joanna Cieplińska
Ocena skuteczności stosowania wolnozmiennego pola magnetycznego
niskiej częstotliwości u kobiet z obniżoną masą kostną
Assessment of effectiveness of low frequency pulsed electromagnetic field
in women with lowered bone mass
Rozprawa doktorska na stopień doktora nauk o zdrowiu
Promotor:
Prof. dr hab. n. med. Jerzy Kiwerski
Warszawa 2016
Słowa kluczowe: wolnozmienne pole magnetyczne niskiej częstotliwości, gęstość
mineralna kości, obniżona masa kostna, młode kobiety, markery biochemiczne
przebudowy tkanki kostnej
Key words: pulsed electromagnetic fields, bone mineral density, low bone mass, young
women, biochemical markers of bone metabolism
2
Streszczenie
Pomimo faktu, iż tkanka kostna zmienia stale swoją strukturę podczas całego
życia
osobniczego,
okresy
dzieciństwa
i
wczesnej
młodości
są
kluczowe
z perspektywy optymalnego tworzenia się kości. Wszystkie powyższe zmiany wynikają
ze złożonych mechanizmów regulacyjnych opierających się w szczególności
na czynnikach genetycznych, aktywności układu nerwowego i hormonalnego.
Zaburzenia w tym zakresie występujące w początkowym okresie życia mogą skutkować
zmniejszeniem osiągalnej szczytowej masy kostnej, a w konsekwencji mogą
w znacznym stopniu wpływać na obniżenie mineralnej gęstości kości przed
ukończeniem 50. roku życia.
Celem pracy była (i) weryfikacja skuteczności wpływu magnetoterapii
na mineralizację gęstości kości u młodych kobiet z obniżoną masą kostną,
w szczególności poprzez ocenę wpływu na stężenie wybranych markerów obrotu
kostnego,
w
tym
C
–
końcowego
telopeptydu
kolagenu
typu
I (ICTP)
oraz osteokalcyny, jak również (ii) identyfikacja zależności pomiędzy terapią
wolnozmiennym polem magnetycznym niskiej częstotliwości a spowolnieniem
procesów utraty masy kostnej poprzez ocenę gęstości mineralnej kości (BMD).
Badanie przeprowadzono w okresie od 15 listopada 2012 roku do 30 sierpnia
2013 roku. W pierwszym etapie realizacji projektu badaniem objęto grupę 88 kobiet
w wieku od 19 do 36 lat. W ramach tego etapu metodą DXA przeprowadzono badania
screeningowe w zakresie oceny gęstości mineralnej kości (BMD) i zawartości
minerałów w kości (BMC) przedramienia kończyny niedominującej w dwóch punktach
pomiaru:
na
proksymalnym
wyodrębnienie
osób,
i
ultradystalnym.
które
weszły
w
Wyniki
tych
skład
grupy
badań
pozwoliły
eksperymentalnej.
Grupa ta składała się ostatecznie z 32 osób w wieku 19–32 lata przydzielonych losowo
do dwóch grup badawczych oznaczonych jako A (grupa badana) i B (grupa kontrolna).
Grupę badaną stanowiły pacjentki, które poddano terapii wolnozmiennym polem
magnetycznym o częstotliwości 50 Hz i natężeniu od 4 mT do 8 mT prowadzonej
15 minut dziennie przez okres 6 tygodni. Osoby z grupy kontrolnej nie były poddawane
działaniu wolnozmiennego pola magnetycznego niskiej częstotliwości. U kobiet z obu
grup dokonano wstępnego pomiaru stężenia markerów obrotu kostnego (osteokalcyny
3
i ICTP). Badanie to powtórzono po 3 i 6 miesiącach. Przed rozpoczęciem eksperymentu
badawczego został dokonany także pomiar stężenia witaminy 25(OH)D3 w surowicy.
W celu dodatkowej weryfikacji osiągniętych wyników badanie metodą DXA
powtórzono po 6 miesiącach w całej grupie eksperymentalnej.
W ramach analizy wyników przeprowadzonego eksperymentu nie stwierdzono
wpływu terapii wolnozmiennym polem magnetycznym niskiej częstotliwości na gęstość
mineralną kości. Jednakże zaobserwowano istotne statystycznie (p=0,028) obniżenie
średniego poziomu osteokalcyny pomiędzy poziomem wyjściowym i wartościami
uzyskanymi po 6 miesiącach, przy czym co istotne tendencja ta w grupie badanej
była mniejsza niż w grupie kontrolnej. Wykazano również istotny statystycznie spadek
średniego poziomu ICTP w obu grupach względem poziomu wyjściowego po 3 i po 6
miesiącach, przy czym w grupie badanej cały czas utrzymywała się tendencja
spadkowa, natomiast w grupie kontrolnej zaobserwowano tendencję zwyżkową
pomiędzy powyższymi pomiarami.
Pozytywne - choć ograniczone - efekty uzyskane po terapii przy zastosowaniu
wolnozmiennego pola magnetycznego niskiej częstotliwości pozwalają na uznanie,
iż spowolnienie tempa obrotu kostnego przy jednoczesnym mniejszym spadku stężenia
poziomu osteokalcyny u badanych młodych kobiet może przyczynić się w następstwie
stosowania wpmncz do obniżenia poziomu zagrożenia złamaniem w późniejszym
okresie życia.
4