Pobierz do PDF - Life Extension Europe

Osteoporoza – związek między zdrowymi kośćmi a ogólnym stanem
zdrowia
Naukowcy zajmujący się najnowszą dziedziną medycyny – osteologią (badaniami kości) odkryli, że
zdrowy układ kostny poza wpływem na siłę systemu odpornościowego i funkcje układu nerwowego,
produkcję komórek krwi, przekłada się również na wrażliwość na insulinę, metabolizm energii i
zarządzanie wagą.[1]
Powszechna choroba kości – osteoporoza odpowiada za 2,6 miliona wizyt u lekarza i 180 000
przypadków, w których niezbędna jest domowa opieka pielęgniarska w Stanach Zjednoczonych rocznie.
Zgodnie z Surgeon General, do 2020 roku ta potencjalnie zagrażająca życiu choroba dotknie blisko
połowę wszystkich Amerykanów, którzy przekroczą 50 lat.[2]
Większość lekarzy nie jest świadoma tego zagrożenia, co stanowi olbrzymi problem dla systemu opieki
zdrowotnej. Okazuje się, że zdrowe, silne kości odgrywają dużo większą rolę w ogólnym stanie zdrowia
niż poprzednio sądzono.
Ten artykuł to omówienie najnowszych odkryć. Dowiesz się jak wapń, magnez i potas, wraz z
witaminami D3 i K, optymalizują siłę kości oraz ogólny stan zdrowia.
Aż do niedawna sądzono, że ludzki szkielet pełni trzy podstawowe funkcje.[3] Za pierwszą uważano
dostarczanie strukturalnego podparcia dla mięśni i ochronę wewnętrznych organów.[4] Po drugie
uznawano, że szkielet służy jako zbiornik ważnych mineralnych jonów, w szczególności wapnia i
magnezu, które są istotne dla prawidłowego funkcjonowania komórek nerwowych i mięśniowych oraz
przewodzenia elektrycznego.[5] Sądzono wreszcie, że jama szpikowa wielu kości chroni wszystkie
produkujące krew tkanki i główne elementy układu immunologicznego.[6]
Jednak pięć lat temu naukowcy niespodziewanie odkryli czwartą funkcję szkieletu.[7] Wykazano, że
Osteoporoza – związek między zdrowymi kośćmi a ogólnym stanem
zdrowia
komórki tworzące kości, zwane osteoblastami, produkują hormonopodobne białka sygnalizujące, zwane
osteokalcynami.[8] Następnie ujawniono, że osteokalcyny pobudzają wydzielanie insuliny przez trzustkę
i poprawiają wrażliwość organizmu na nią.[9]
Osteokalcyny zmniejszają osadzanie się tkanki tłuszczowej,[10] a ich większe poziomy wiążą się z
mniejszym stanem leptyny.[11] Redukcja jej nadmiaru jest z kolei istotna w zarządzaniu wagą.
Leptyna, zwana czasami „hormonem głodu”, wywołuje uczucie sytości po posiłku. Odgrywa kluczową
rolę w regulowaniu produkcji i wydatku energii, wliczając w to apetyt i metabolizm. Wyższe poziomy
leptyny są paradoksalnie szkodliwe. Tak, jak w przypadku insuliny, może pojawić się odporność na
leptynę, która blokuje poczucie sytości (odporność na leptynę występuje u osób otyłych [12]).
Patologicznie podniesiony jej poziom jest szkodliwy dla wielu tkanek w organizmie i wiąże się z
insulinoodpornością, stanem zapalnym, udarem, nadciśnieniem i innymi niebezpiecznymi problemami
zdrowotnymi.[13]
Wysokie poziomy leptyny niekorzystnie wpływają również na funkcję osteokalcyn [14]: im więcej tkanki
tłuszczowej produkują leptyny, tym mniej komórek kości uwalnia osteokalcyny i tym większa odporność
na insulinę.[15] Odkryto również, że leptyna hamując aktywność osteoblastów, zmniejsza zdolność do
budowy nowych kości i zagraża ich zdrowiu.[16]
Dodatkową oznaką dobrego stanu zdrowia kości, wpływającego na długowieczność jest dobrze poznany
obecnie związek między zdrowym szkieletem a miażdżycą.[17] Kiedy wapń opuszcza kości w procesie
osteoporozy, za pomocą różnych mechanizmów osadza się w ścianach naczyń krwionośnych,
prowadząc do niebezpiecznych złogów zwapniałych płytek.[18] Te osady mogą pękać, natychmiast
powodując powstanie blokady tętniczej, co wywołuje nagły atak serca lub udar.
To właśnie ten bliski, wzajemny stosunek między silnymi kośćmi i ogólnym stanem zdrowia, wzbudza
zainteresowanie naukowców, pracujących nad znalezieniem odżywczych strategii optymalizujących
zdrowie i siłę szkieletu.[19]
Niestety większość lekarzy nie wie o tych nowych odkryciach. Wielu Amerykanów, nie przyjmuje
odpowiednich i wystarczających ilości substancji odżywczych by wspomagać zdrowie kości. Odpowiednie
odżywienie kości obejmuje przedstawione w tym artykule substancje odżywcze, które w sposób
synergistyczny optymalizują zdrowie szkieletu i hamują powstanie wielu chorób związanych z procesem
starzenia się.[20]
Osteoporoza – związek między zdrowymi kośćmi a ogólnym stanem
zdrowia
Wapń
Wapń stanowi 1-2 % masy ciała dorosłego człowieka, gdzie ponad 99%
tej ilości przypada na zęby i kości.[21] Pozostały 1% jest wykorzystywany w naszych tkankach, takich jak
nerwy i mięśnie, gdzie odgrywa ważną sygnalizacyjną rolę. W ten sposób szkielet jest jedynym
magazynem niezbędnego do życia wapnia w organizmie, którego poziom w naszych kościach maleje wraz
z wiekiem.[22] Dlatego spożywanie łatwo absorbowalnych form wapnia odgrywa istotną rolę w
uzupełnianiu zasobów tego zbiornika. Niewielu jednak ludzi przyjmuje odpowiednie ilości tego
pierwiastka.[23]
Estabilishment medyczny przez lata uparcie podważa znaczenie suplementacji, argumentując, że badania
przeprowadzone na ludziach w tej materii były nieprzekonywające.[24] Jednak rewizja ostatnich testów
ujawniła pewne słabe punkty w ich podejściu. Jak wykazano w szczególności u pacjentów
ambulatoryjnych, reżim suplementacyjny był generalnie nieodpowiednio stosowany.[25] Ostatnio
ponowna analiza pięciu z tych prób wykazała, że u pacjentów, którzy zażywali wymagane dawki
suplementacji wystąpiła znaczna redukcja ryzyka osteoporozy.[26] Próby, które przygotowano, by
zoptymalizować stosowaną przez pacjentów suplementację, ujawniły również poprawę zdrowia kości i
redukcję ryzyka złamań.[27]
Nie wszystkie rodzaje wapnia są jednak takie same. Jabłczan dwuwapniowy jest szczególnie bogatym
źródłem wapnia elementarnego, ponieważ obejmuje dwie molekuły wapnia, połączone z cząsteczką
kwasu jabłkowego. W próbach badających absorpcję wapnia u ludzi, jabłczan dwuwapniowy w
porównaniu z kilkoma innymi formami wapnia, zademonstrował najdłuższy półokres i największą
przyswajalność.[28] Diglicynian wapnia składa się z wapnia chelatującego do aminokwasu glicyny, co
pozwala na jego łatwą absorpcję i utylizację przez organizm. Zarówno jabłczan dwuwapniowy, jak i
diglicynian wapnia jest łatwo asymilowany, dobrze tolerowany i skuteczny w poprawie mineralnej
gęstość kości.[29] Te mineralne formuły są nadzwyczajną postacią wapnia, odpowiednią dla osób
szukających metody optymalizującej zdrowie ich szkieletu.
Osteoporoza – związek między zdrowymi kośćmi a ogólnym stanem
zdrowia
Dla dorosłej osoby zaleca się stosowanie około 1 000 mg/dzień. Dla starszych kobiet, rekomenduje się 1
200 mg dzienną dawkę.[30] Większe ilości nie zapewnią dodatkowych korzyści, a dawka większa niż 3
000 mg/dzień może wiązać się z powstaniem kamieni nerkowych i innych niepożądanych skutków.[31]
Co musisz wiedzieć: związek między zdrowiem kości a ogólnym
stanem zdrowia
Blisko połowa wszystkich Amerykanów powyżej 50. roku życia będzie cierpieć na
osteoporozę do roku 2020.
Osteoporoza jest tylko jedną z konsekwencji nieodpowiedniego odżywienia kości.
Naukowcy odkryli ostatnio związek między zdrowiem kości a ogólnym stanem
zdrowia.
Najnowsze badanie ujawniły, że słabe kości przyczyniają się do zwiększonej masy
tłuszczowej, zmniejszonej wrażliwości na insulinę, stanów zapalnych i większego
ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
Podczas gdy większość starzejących się ludzi zdaje sobie sprawę ze znaczenia
stosowania wapnia dla zdrowia kości, wielu nie wie o zasadniczej potrzebie
przyjmowania witaminy D3, witaminy K, magnezu, potasu i boru.
Witamina D3
Aby móc przyswoić wapń pochodzący z diety lub suplementów,
ludzki organizm potrzebuje witaminy D. Przez lata sądziliśmy, że wspomaganie absorpcji wapnia
z układu pokarmowego było główną funkcją witaminy D.[32] Tymczasem przez ostatnią dekadę
nastąpiła prawdziwa eksplozja odkryć naukowych na temat pełnienia przez tę witaminę wielu
innych ról w całym organizmie.[33] Teraz wiemy, że funkcjonuje ona jako hormon, posiadając
Osteoporoza – związek między zdrowymi kośćmi a ogólnym stanem
zdrowia
receptory znajdujące się w co najmniej 35 różnych rodzajach tkanek.[34] Oznacza to, że potrzeby
organizmu w zakresie witaminy D są znacznie większe niż pierwotnie sądzono.[35]
W odniesieniu do zdrowia kości, witamina D nie tylko wspomaga absorpcję wapnia ale również
jego właściwe osadzenie się w tkance kostnej, gdzie pomaga utrzymywać podstawową funkcję
szkieletu służącego jako rusztowanie i ochrona miękkich tkanek.[36] Wszędzie indziej, witamina D
działa na swoje określone receptory, by wspomagać funkcje odpornościowe, łagodzić zapalenia,
zmniejszyć zwapnienie tętnicze, poprawić funkcje sercowe, wydajność mózgu i tkanek nerwowych,
a nawet zapobiec powstaniu nowotworu poprzez regulowanie cyklu odpowiedzi komórkowej.[37]
Niedobór witaminy D związany jest nie tylko z chorobami kości, ale również sercowonaczyniowymi schorzeniami, zespołem metabolicznym, nowotworem, immunosupresją i chorobami
autoimmunologicznymi, takimi jak stwardnienie rozsiane, toczeń i choroba zapalna jelit.[38]
Pomimo, że naukowcy ponownie zainteresowali się wpływem witaminy D na zdrowie ludzkie,
powszechność niedoboru tej witaminy pozostaje wciąż wysoka.[39] Witamina D3
(cholekalcyferol) jest syntetyzowana w skórze w wyniku ekspozycji na światło słoneczne i
następnie konwertowana jest do aktywnej formy, 1,25-dihydroksywitaminy D (kalcytriolu),
przez wątrobę i nerki.[40] Ale nawet w słonecznej Południowej Kalifornii, gdzie można by
spodziewać się prawidłowych poziomów witaminy D u większości mieszkańców, w pewnym badaniu
wykazano, że blisko 20% ludzi miała niski stan witaminy D3 we krwi.[41] W mniej
nasłonecznionych regionach potwierdzono, że niedobór tej witaminy występuje u ponad 50%
osób.[42]
Zapamiętaj, że “niedobór” oznacza niezmiernie niskie poziomy witaminy D. Wśród starzejących się
ludzi, którzy nie spożywają przynajmniej 5 000 IU na dzień witaminy D, około 85% ma
niedostateczne lub “mniej niż optymalne” poziomy tej witaminy we krwi (mierzonej jako 25hydroksywitamina D).[43]
Połączenie naszej poszerzającej się wiedzy na temat pełnienia ważnej roli witaminy D w całym
organizmie i powszechny niedostatek odpowiednich jej poziomów, doprowadziło do zwrócenia
uwagi opinii międzynarodowej na potrzebę zwiększenia norm spożywania witaminy D.[44]
Wielu ekspertów zaleca suplementację 2 000-10 000 IU witaminy D na dzień, aby zapewnić jej
prawidłowy poziom w całym organizmie dla optymalnego szkieletowego, sercowo-naczyniowego,
neurologicznego, immunologicznego i metabolicznego zdrowia.[45]
Osteoporoza – związek między zdrowymi kośćmi a ogólnym stanem
zdrowia
Magnez
Obok wapnia i witaminy D, które uważane są za podstawę
odżywczą kości i czynniki zapobiegawcze osteoporozie, znanych jest także kilka innych, równie
ważnych minerałów.[46] Magnez jest np. pierwiastkiem, który wiąże się z ponad 300 istotnymi
reakcjami metabolicznymi. Jest również ważny dla prawidłowego funkcjonowania komórek
nerwowych i mięśniowych. Niemal 1/2 do 2/3 całkowitej zawartości magnezu w organizmie jest
zgromadzone w kościach, co stanowi kolejny przykład pełnienia istotnej roli w magazynowaniu
ważnych minerałów przez szkielet.[47] Poziom magnezu we krwi utrzymuje się na stałym poziomie
przez całe życie, ale jego całkowita zawartość w organizmie, a przez to i w szkielecie, maleje wraz z
wiekiem.[48] Dlatego niedobór magnezu jest powszechnym zjawiskiem u starszych osób, które
zazwyczaj spożywają pokarmy z niewystarczającą zawartością magnezu i których fizjologia może
przyczynić się do zwiększenia utraty tego pierwiastku.[49]
Niedobór magnezu jest czynnikiem ryzyka osteoporozy. Wiąże się również z długą listą innych
chronicznych dolegliwości, z których wiele związanych jest z procesem starzenia się. Zaliczamy do
nich wszystkie rodzaje chorób sercowo-naczyniowych, insulinoodporność, cukrzycę, zaburzenia
lipidowe, zwiększony stan zapalny i stres oksydacyjny, astmę, przewlekłe osłabienie oraz
depresję.[50]
Konsumpcja magnezu jest ważną częścią dobrego odżywienia kości. Spożywanie dużych ilości
wiąże się z większą mineralną gęstością kości.[51] Podczas gdy mechanizmy działania nie są
całkowicie jasne, magnez wpływa na optymalne zasadowe środowisko w kościach i innych
tkankach, co pomaga zmniejszyć utratę wapnia z moczem.[52] Magnez zmniejsza również markery
nadmiernego obrotu kostnego, pomagając kościom zachować swoją istotną masę mineralną.[53]
Jak wykazano w badaniach przeprowadzonych na ludziach oraz zwierzętach, zwiększone spożycie
magnezu poprawia siłę oraz mineralną gęstość kości.[54] Jego niedobór może osłabić korzystne
Osteoporoza – związek między zdrowymi kośćmi a ogólnym stanem
zdrowia
efekty suplementacji wapnia. U szczurów z niedoborem magnezu, suplementacja wapnia
zahamowała tworzenie się kości.[55] Badania te podkreślają znaczenie wszechstronnego programu
odżywiania kości, który obejmuje nie tylko wapń i witaminę D.[56] Spożywanie większych ilości
wapnia i magnezu wspomaga korzystne zmiany w cytokinach, które mogą promować formację
kości.[57]
Witamina K2 a optymalne zdrowie kości
Przez ostatnią dekadę, witamina K2 wspomagająca zdrowie kości,
cieszyła się rosnącym zainteresowaniem. Działając wspólnie z witaminą D3, utrzymuje wapń w
kościach i trzyma go z dala od ścian tętniczych.[58] Witamina K2 zmniejsza produkcję komórek
niszczących kości (osteoklastów) i promuje rozwój komórek, które je tworzą (osteoblastów).[59]
Witamina K2 jest niezbędna dla produkcji małej rodziny białek, które obejmują białka macierzy
kostnej i istotne hormony tworzące kości, zwane osteokalcynami.[60]
Zdrowe białka macierzy kostnej zatrzymują skutecznie wapń i utrzymują integralność i siłę kości,
zmniejszając ryzyko osteoporozy. Duże zapasy osteokalcyn bezpośrednio poprawiają wrażliwość na
insulinę, zmniejszają gromadzenie się tłuszczu i są związane z mniejszym poziomem leptyny,
hormonu produkującego tłuszcz, który wiąże się z zespołem metabolicznym.[61]
Witamina K2 zwiększa produkcję osteokalcyn i poprawia mineralną gęstość kości, może również
chronić przed ryzykiem złamań.[62]
WAŻNE: Jeżeli stosujesz jakiś rodzaj antykoagulacyjnych leków – Coumadin ® (warfaryna),
skonsultuj się ze swoim lekarzem zanim zwiększysz dawkę witaminy K. Podczas gdy duże ilości
witaminy K mogą zmniejszyć skuteczność leków, mniejsze dawki tej witaminy (100 mcg/dzień)
mogą zwiększać stabilność terapii antykoagluantami, mierzonej jako mniejsze wahania wyniku
międzynarodowego współczynnika znormalizowanego (INR).[63]
Osteoporoza – związek między zdrowymi kośćmi a ogólnym stanem
zdrowia
Potas
Potas jest jednym z dominujących jonów w ludzkim ciele i jest
niezbędny do utrzymywania dobrego stanu zdrowia na poziomie komórkowym. Nawet pozornie
niewielkie zaburzenia stężenia potasu mogą wywołać znaczne problemy sercowo-naczyniowe.
USDA’s Center for Nutrition Policy and Promotion zaleca codziennie spożywać 4 700 mg potasu.
Jak się okazuje Amerykanie przyjmują znacznie mniejsze ilości – zaledwie 2 600 mg.[64] Wśród
starszych osób często występuje niski poziom tego pierwiastka, po części z powodu konsumowania
niewielkich ilości owoców i warzyw bogatych w potas, jak i również ze względu na skutki uboczne
wielu powszechnych leków, takich jak niektóre diuretyki – furosemid, tiazydy – hydrochlorotiazyd,
leki na astmę – inhalator albuterolowy czy chemoterapię nowotworów lekiem – cisplatyną.[65]
Potas pomaga utrzymywać zasadowe środowisko tkanek, które przynoszą korzyści zdrowotne
kościom dzięki zmniejszeniu utraty wapnia z moczem. Osoby, które spożywają duże ilości potasu
mają większą mineralną gęstość kości, co zmniejsza z kolei ryzyko osteoporozy i złamań.[66]
Badania na zwierzętach wykazały, że konsumpcja dużych dawek potasu w połączeniu z aktywnością
fizyczną poprawia mineralną gęstość kości.[67] Dlatego spożywanie niewielkich ilości potasu,
wydaje się być rozsądnym dodatkiem w temacie zdrowia kości.
Bor
Osteoporoza – związek między zdrowymi kośćmi a ogólnym stanem
zdrowia
Bor jest pierwiastkiem śladowym, którego obecność w organizmie jest
istotna dla zdrowia kości. Wspomaga on działanie wapnia, magnezu i
witaminy D.[68] W pewnym badaniu, kobiety po menopauzie, najpierw
przez 17 tygodni kierowały się dietą ubogą w bor, a następnie przez 7
tygodni spożywały ten pierwiastek. U kobiet spożywających pokarmy z
niewielką ilością boru, wykazano zwiększoną utratę wapnia i magnezu
z moczem. Kiedy jednak wprowadzono go do ich diety, zmniejszyła się
ilość magnezu i wapnia w moczu, a poziom hormonów związanych ze
zdrową masą kości zwiększył się. Odkrycia te sugerują, że bor ma istotny wpływ na utrzymywanie
przez organizm optymalnego zapasu magnezu i wapnia, budującego kości.[69]
Współczesne zwyczaje żywieniowe nie zapewniają odpowiednich ilości boru w typowej diecie.
Naukowcy odkryli opartą na roślinie formę boru o nazwie fruktoboran wapnia. Naturalnie
występuje on w owocach, warzywach i innych pokarmach. Jest wysoce trwały i bioprzyswajalny, a
oprócz zapewnienia korzyści w postaci budowania kości posiada właściwości
przeciwutleniające.[70]
Podsumowanie
Jeżeli aktualne trendy zdrowotne nie zmienią się, do roku 2020 blisko połowa wszystkich
Amerykanów powyżej 50. roku życia będzie cierpieć na osteoporozę. Osteoporoza jest tylko jedną z
konsekwencji nieodpowiedniego odżywienia kości. Nowe badanie ujawniły, że słabe kości
przyczyniają się do m.in. zwiększenia się masy tłuszczowej, zmniejszonej wrażliwości na insulinę,
stanów zapalnych i zwiększonego ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Podczas gdy większość
starzejących się ludzi zdaje sobie sprawę z potrzeby przyjmowania wapnia dla zdrowych kości,
wielu nie wie o pełnieniu przez witaminy D3, witaminy K, magnezu, potasu i boru równie istotnej
roli.
Blisko połowa starszych Amerykanów nie przyjmuje wystarczającej ilości i odpowiednich substancji
odżywczych, wspierających zdrowie kości.
Materiał wykorzystany za zgodą Life Extension. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Otwórz listę źródeł naukowych
[1] Clemens TL, Karsenty G. The osteoblast: An insulin target cell controlling glucose
homeostasis. J Bone Miner Res. 2011 Apr;26(4):677-80.
Kim YS, Paik IY, Rhie YJ, Suh SH. Integrative physiology: defined novel metabolic roles of
osteocalcin. J Korean Med Sci. 2010 Jul;25(7):985-91.
Osteoporoza – związek między zdrowymi kośćmi a ogólnym stanem
zdrowia
Confavreux CB. Bone: from a reservoir of minerals to a regulator of energy metabolism. Kidney Int
Suppl. 2011 Apr (121):S14-9.
Available at: http://emedicine.medscape.com/article/1254517-overview. Accessed May 13, 2011.
[2] US Department of Health and Human Services. Office of the Surgeon General. “Bone Health
and Osteoporosis: A Report of the Surgeon General.” October 14, 2004.
[3] Grabowski P. Physiology of bone. Endocr Dev. 2009;16:32-48.
[4] Grabowski P. Physiology of bone. Endocr Dev. 2009;16:32-48.
Grabowski P. Physiology of bone. Endocr Dev. 2009;16:32-48.
Simon LS. Osteoporosis. Clin Geriatr Med. 2005 Aug;21(3):603-29, viii.
London G, Coyne D, Hruska K, Malluche HH, Martin KJ. The new kidney disease: improving global
outcomes (KDIGO) guidelines – expert clinical focus on bone and vascular calcification. Clin
Nephrol. 2010 Dec;74(6):423-32.
[6] Grabowski P. Physiology of bone. Endocr Dev. 2009;16:32-48.
[7] Clemens TL, Karsenty G. The osteoblast: An insulin target cell controlling glucose homeostasis.
J Bone Miner Res. 2011 Apr;26(4):677-80.
[8] Hinoi E. Control of bone remodeling by nervous system. Regulation of glucose metabolism by
skeleton. Tangent point with nervous system. Clin Calcium. 2010 Dec;20(12):1814-9.
[9] Clemens TL, Karsenty G. The osteoblast: An insulin target cell controlling glucose homeostasis.
J Bone Miner Res. 2011 Apr;26(4):677-80.
Kim YS, Paik IY, Rhie YJ, Suh SH. Integrative physiology: defined novel metabolic roles of
osteocalcin. J Korean Med Sci. 2010 Jul;25(7):985-91.
Wolf G. Energy regulation by the skeleton. Nutr Rev. 2008 Apr;66(4):229-33.
Ferron M, Wei J, Yoshizawa T, et al. Insulin signaling in osteoblasts integrates bone remodeling
and energy metabolism. Cell. 2010 Jul 23;142(2):296-308.
Ferron M, McKee MD, Levine RL, Ducy P, Karsenty G. Intermittent injections of osteocalcin
Osteoporoza – związek między zdrowymi kośćmi a ogólnym stanem
zdrowia
improve glucose metabolism and prevent type 2 diabetes in mice. Bone. 2011 Apr 29.
[10] Kim YS, Paik IY, Rhie YJ, Suh SH. Integrative physiology: defined novel metabolic roles of
osteocalcin. J Korean Med Sci. 2010 Jul;25(7):985-91.
[11] Gravenstein KS, Napora JK, Short RG, et al. Cross-sectional evidence of a signaling pathway
from bone homeostasis to glucose metabolism. J Clin Endocrinol Metab. 2011 Mar 9.
[12] Enriori PJ, Evans AE, Sinnayah P, Cowley MA. Leptin resistance and obesity. Obesity (Silver
Spring). 2006 Aug;14 Suppl 5:254S-258S.
[13] Kim YS, Paik IY, Rhie YJ, Suh SH. Integrative physiology: defined novel metabolic roles of
osteocalcin. J Korean Med Sci. 2010 Jul;25(7):985-91.
Wannamethee SG, Tchernova J, Whincup P, et al. Plasma leptin: associations with metabolic,
inflammatory and haemostatic risk factors for cardiovascular disease. Atherosclerosis. 2007
Apr;191(2):418-26.
Henriksen JH, Holst JJ, Moller S, Andersen UB, Bendtsen F, Jensen G. Elevated circulating leptin
levels in arterial hypertension: relationship to arteriovenous overflow and extraction of leptin. Clin
Sci (Lond). 2000 Dec;99(6):527-34.
Soderberg S, Stegmayr B, Ahlbeck-Glader C, Slunga-Birgander L, Ahren B, Olsson T. High leptin
levels are associated with stroke. Cerebrovasc Dis. 2003;15(1-2):63-9.
[14] Ducy P. The role of osteocalcin in the endocrine cross-talk between bone remodelling and
energy metabolism. Diabetologia. 2011Jun;54(6):1291-7.
[15] Confavreux CB. Bone: from a reservoir of minerals to a regulator of energy metabolism.
Kidney Int Suppl. 2011 Apr (121):S14-9.
[16] Ducy P. The role of osteocalcin in the endocrine cross-talk between bone remodelling and
energy metabolism. Diabetologia. 2011Jun;54(6):1291-7.
[17] Vermeer C, Theuwissen E. Vitamin K, osteoporosis and degenerative diseases of ageing.
Menopause Int. 2011 Mar;17(1):19-23.
[18] Demer LL, Tintut Y. Mechanisms linking osteoporosis with cardiovascular calcification. Curr
Osteoporos Rep. 2009 Jul;7(2):42-6.
Osteoporoza – związek między zdrowymi kośćmi a ogólnym stanem
zdrowia
Hjortnaes J, Butcher J, Figueiredo JL, et al. Arterial and aortic valve calcification inversely
correlates with osteoporotic bone remodelling: a role for inflammation. Eur Heart J. 2010
Aug;31(16):1975-84.
[19] Clemens TL, Karsenty G. The osteoblast: An insulin target cell controlling glucose
homeostasis. J Bone Miner Res. 2011 Apr;26(4):677-80.
[20] Kaats GR, Preuss HG, Croft HA, Keith SC, Keith PL. A comparative effectiveness study of bone
density changes in women over 40 following three bone health plans containing variations of the
same novel plant-sourced calcium. Int J Med Sci. 2011;8(3):180-91.
Kim MH, Yeon JY, Choi MK, Bae YJ. Evaluation of magnesium intake and its relation with bone
quality in healthy young Korean women. Biol Trace Elem Res. 2011 Apr 5.
Palacios C. The role of nutrients in bone health, from A to Z. Crit Rev Food Sci Nutr.
2006;46(8):621-8.
[21] Cashman KD. Calcium intake, calcium bioavailability and bone health. Br J Nutr. 2002 May;87
Suppl 2:S169-77.
[22] Cashman KD. Calcium intake, calcium bioavailability and bone health. Br J Nutr. 2002 May;87
Suppl 2:S169-77.
[23] Cashman KD. Calcium intake, calcium bioavailability and bone health. Br J Nutr. 2002 May;87
Suppl 2:S169-77.
[24] Spangler M, Phillips BB, Ross MB, Moores KG. Calcium supplementation in postmenopausal
women to reduce the risk of osteoporotic fractures. Am J Health Syst Pharm. 2011 Feb
15;68(4):309-18.
[25] Spangler M, Phillips BB, Ross MB, Moores KG. Calcium supplementation in postmenopausal
women to reduce the risk of osteoporotic fractures. Am J Health Syst Pharm. 2011 Feb
15;68(4):309-18.
[26] Spangler M, Phillips BB, Ross MB, Moores KG. Calcium supplementation in postmenopausal
women to reduce the risk of osteoporotic fractures. Am J Health Syst Pharm. 2011 Feb
15;68(4):309-18.
[27] Kaats GR, Preuss HG, Croft HA, Keith SC, Keith PL. A comparative effectiveness study of bone
Osteoporoza – związek między zdrowymi kośćmi a ogólnym stanem
zdrowia
density changes in women over 40 following three bone health plans containing variations of the
same novel plant-sourced calcium. Int J Med Sci. 2011;8(3):180-91.
Lips P, Bouillon R, van Schoor NM, et al. Reducing fracture risk with calcium and vitamin D. Clin
Endocrinol (Oxf). 2010 Sep;73(3):277-85.
Ferrar L, van der Hee RM, Berry M, et al. Effects of calcium-fortified ice cream on markers of bone
health. Osteoporos Int. 2010 Dec 18.
[28] Chaturvedi P, Mukherjee R, McCorquodale M, Crawley D, Ashmead S, Guthrie N. Comparison
of calcium absorption from various calcium-containing products in healthy human adults: a
bioavailability study. FASEB J. 2006 Mar;20(Meeting Abstract Supplement):A1063.
[29] Patrick L. Comparative absorption of calcium sources and calcium citrate malate for the
prevention of osteoporosis. Altern Med Rev. 1999 Apr;4(2):74-85.
[30] Available at: http://lpi.oregonstate.edu/infocenter/minerals/calcium/. Accessed May 12, 2011.
[31] Ross AC, Manson JE, Abrams SA, et al. The 2011 dietary reference intakes for calcium and
vitamin d: what dietetics practitioners need to know. J Am Diet Assoc. 2011 Apr;111(4):524-7.
[32] Norman AW, Bouillon R. Vitamin D nutritional policy needs a vision for the future. Exp Biol
Med (Maywood). 2010 Sep;235(9):1034-45.
[33] Bacchetta J, Ranchin B, Dubourg L, Cochat P. Vitamin D revisited: a cornerstone of health?
Arch Pediatr. 2010 Dec;17(12):1687-95.
[34] Bacchetta J, Ranchin B, Dubourg L, Cochat P. Vitamin D revisited: a cornerstone of health?
Arch Pediatr. 2010 Dec;17(12):1687-95.
Kidd PM. Vitamins D and K as pleiotropic nutrients: clinical importance to the skeletal and
cardiovascular systems and preliminary evidence for synergy. Altern Med Rev. 2010
Sep;15(3):199-222.
[35] Norman AW, Bouillon R. Vitamin D nutritional policy needs a vision for the future. Exp Biol
Med (Maywood). 2010 Sep;235(9):1034-45.
Verhave G, Siegert CE. Role of vitamin D in cardiovascular disease. Neth J Med. 2010
Mar;68(3):113-8.
Osteoporoza – związek między zdrowymi kośćmi a ogólnym stanem
zdrowia
[36] Querales MI, Cruces ME, Rojas S, Sanchez L. Association between vitamin D deficiency and
metabolic syndrome. Rev Med Chil. 2010 Oct;138(10):1312-8.
[37] Bacchetta J, Ranchin B, Dubourg L, Cochat P. Vitamin D revisited: a cornerstone of health?
Arch Pediatr. 2010 Dec;17(12):1687-95.
Petchey WG, Hickman IJ, Duncan E, et al. The role of 25-hydroxyvitamin D deficiency in promoting
insulin resistance and inflammation in patients with chronic kidney disease: a randomised
controlled trial. BMC Nephrol. 2009;10:41.
Guillot X, Semerano L, Saidenberg-Kermanac’h N, Falgarone G, Boissier MC. Vitamin D and
inflammation. Joint Bone Spine. 2010 Dec;77(6):552-7.
[38] Querales MI, Cruces ME, Rojas S, Sanchez L. Association between vitamin D deficiency and
metabolic syndrome. Rev Med Chil. 2010 Oct;138(10):1312-8.
Guillot X, Semerano L, Saidenberg-Kermanac’h N, Falgarone G, Boissier MC. Vitamin D and
inflammation. Joint Bone Spine. 2010 Dec;77(6):552-7.
Edlich RF, Mason SS, Reddig JS, Gubler K, Long Iii WB. Revolutionary advances in the diagnosis of
vitamin D deficiency. J Environ Pathol Toxicol Oncol. 2010;29(2):85-9.
Grant WB, Schwalfenberg GK, Genuis SJ, Whiting SJ. An estimate of the economic burden and
premature deaths due to vitamin D deficiency in Canada. Mol Nutr Food Res. 2010
Aug;54(8):1172-81.
Jorde R, Sneve M, Hutchinson M, Emaus N, Figenschau Y, Grimnes G. Tracking of serum 25hydroxyvitamin D levels during 14 years in a population-based study and during 12 months in an
intervention study. Am J Epidemiol. 2010 Apr 15;171(8):903-8.
[39] Pilz S, Tomaschitz A, Drechsler C, Dekker JM, Marz W. Vitamin D deficiency and myocardial
diseases. Mol Nutr Food Res. 2010 Aug;54(8):1103-13.
[40] Querales MI, Cruces ME, Rojas S, Sanchez L. Association between vitamin D deficiency and
metabolic syndrome. Rev Med Chil. 2010 Oct;138(10):1312-8.
[41] Horani M, Dror A, Holland D, Caporaso F, Sumida KD, Frisch F. Prevalence of Vitamin D(3)
Deficiency in Orange County Residents. J Community Health. 2011 Feb 13.
[42] Kidd PM. Vitamins D and K as pleiotropic nutrients: clinical importance to the skeletal and
Osteoporoza – związek między zdrowymi kośćmi a ogólnym stanem
zdrowia
cardiovascular systems and preliminary evidence for synergy. Altern Med Rev. 2010
Sep;15(3):199-222.
Holick MF. Vitamin D: evolutionary, physiological and health perspectives. Curr Drug Targets.
2011 Jan;12(1):4-18.
[43] . Faloon W. Startling findings about vitamin D levels in Life Extension® members. Life
Extension Magazine®. 2010 Jan;16(1):7-14.
[44] Norman AW, Bouillon R. Vitamin D nutritional policy needs a vision for the future. Exp Biol
Med (Maywood). 2010 Sep;235(9):1034-45.
Holick MF. Vitamin D: evolutionary, physiological and health perspectives. Curr Drug Targets.
2011 Jan;12(1):4-18.
Wei MY, Giovannucci EL. Vitamin D and multiple health outcomes in the Harvard cohorts. Mol
Nutr Food Res. 2010 Aug;54(8):1114-26.
[45] Holick MF. Vitamin D: evolutionary, physiological and health perspectives. Curr Drug Targets.
2011 Jan;12(1):4-18.
Vieth R. Vitamin D supplementation, 25-hydroxyvitamin D concentrations, and safety. Am J Clin
Nutr. 1999 May;69(5):842-56.
Vieth R. Vitamin D toxicity, policy, and science. J Bone Miner Res. 2007 Dec;22 Suppl 2:V64-8.
Garland CF, French CB, Baggerly LL, Heaney RP. Vitamin D supplement doses and serum 25hydroxyvitamin D in the range associated with cancer prevention. Anticancer Res. 2011
Feb;31(2):607-11.
[46] Kitchin B, Morgan SL. Not just calcium and vitamin D: other nutritional considerations in
osteoporosis. Curr Rheumatol Rep. 2007 Apr;9(1):85-92.
Tucker KL. Osteoporosis prevention and nutrition. Curr Osteoporos Rep. 2009 Dec;7(4):111-7.
[47] Martini LA. Magnesium supplementation and bone turnover. Nutr Rev. 1999 Jul;57(7):227-9.
Matsuzaki H. Prevention of osteoporosis by foods and dietary supplements. Magnesium and bone
metabolism. Clin Calcium. 2006 Oct;16(10):1655-60.
Osteoporoza – związek między zdrowymi kośćmi a ogólnym stanem
zdrowia
[48] Barbagallo M, Belvedere M, Dominguez LJ. Magnesium homeostasis and aging. Magnes Res.
2009 Dec;22(4):235-46.
[49] Barbagallo M, Belvedere M, Dominguez LJ. Magnesium homeostasis and aging. Magnes Res.
2009 Dec;22(4):235-46.
[50]Barbagallo M, Belvedere M, Dominguez LJ. Magnesium homeostasis and aging. Magnes Res.
2009 Dec;22(4):235-46.
[51] Martini LA. Magnesium supplementation and bone turnover. Nutr Rev. 1999 Jul;57(7):227-9.
Matsuzaki H. Prevention of osteoporosis by foods and dietary supplements. Magnesium and bone
metabolism. Clin Calcium. 2006 Oct;16(10):1655-60.
Tucker KL, Hannan MT, Chen H, Cupples LA, Wilson PW, Kiel DP. Potassium, magnesium, and fruit
and vegetable intakes are associated with greater bone mineral density in elderly men and women.
Am J Clin Nutr. 1999 Apr;69(4):727-36.
Ryder KM, Shorr RI, Bush AJ, et al. Magnesium intake from food and supplements is associated
with bone mineral density in healthy older white subjects. J Am Geriatr Soc. 2005
Nov;53(11):1875-80.
[52] Kitchin B, Morgan SL. Not just calcium and vitamin D: other nutritional considerations in
osteoporosis. Curr Rheumatol Rep. 2007 Apr;9(1):85-92.
Tucker KL, Hannan MT, Chen H, Cupples LA, Wilson PW, Kiel DP. Potassium, magnesium, and fruit
and vegetable intakes are associated with greater bone mineral density in elderly men and women.
Am J Clin Nutr. 1999 Apr;69(4):727-36.
[53] Aydin H, Deyneli O, Yavuz D, et al. Short-term oral magnesium supplementation suppresses
bone turnover in postmenopausal osteoporotic women. Biol Trace Elem Res. 2010
Feb;133(2):136-43.
[54] Ryder KM, Shorr RI, Bush AJ, et al. Magnesium intake from food and supplements is
associated with bone mineral density in healthy older white subjects. J Am Geriatr Soc. 2005
Nov;53(11):1875-80.
Toba Y, Kajita Y, Masuyama R, Takada Y, Suzuki K, Aoe S. Dietary magnesium supplementation
affects bone metabolism and dynamic strength of bone in ovariectomized rats. J Nutr. 2000
Osteoporoza – związek między zdrowymi kośćmi a ogólnym stanem
zdrowia
Feb;130(2):216-20.
[55] Matsuzaki H, Miwa M. Dietary calcium supplementation suppresses bone formation in
magnesium-deficient rats. Int J Vitam Nutr Res. 2006 May;76(3):111-6.
[56] Kitchin B, Morgan SL. Not just calcium and vitamin D: other nutritional considerations in
osteoporosis. Curr Rheumatol Rep. 2007 Apr;9(1):85-92.
[57] Bae YJ, Kim MH. Calcium and Magnesium Supplementation Improves Serum OPG/RANKL in
Calcium-Deficient Ovariectomized Rats. Calcif Tissue Int. 2010 Oct;87(4):365-72.
[58] Wallin R, Schurgers L, Wajih N. Effects of the blood coagulation vitamin K as an inhibitor of
arterial calcification. Thromb Res. 2008;122(3):411-7.
Fodor D, Albu A, Poanta L, Porojan M. Vitamin K and vascular calcifications. Acta Physiol Hung.
2010 Sep;97(3):256-66.
[59] Yamaguchi M, Uchiyama S, Tsukamoto Y. Inhibitory effect of menaquinone-7 (vitamin K2) on
the bone-resorbing factors-induced bone resorption in elderly female rat femoral tissues in vitro.
Mol Cell Biochem. 2003 Mar;245(1-2):115-20.
Yamaguchi M, Weitzmann MN. Vitamin K2 stimulates osteoblastogenesis and suppresses
osteoclastogenesis by suppressing NF-kappaB activation. Int J Mol Med. 2011 Jan;27(1):3-14.
[60] Takemura H. Prevention of osteoporosis by foods and dietary supplements. “Kinnotsubu
honegenki”: a fermented soybean (natto) with reinforced vitamin K2 (menaquinone-7). Clin
Calcium. 2006 Oct;16(10):1715-22.
[61] Gravenstein KS, Napora JK, Short RG, et al. Cross-sectional evidence of a signaling pathway
from bone homeostasis to glucose metabolism. J Clin Endocrinol Metab. 2011 Mar 9.
Ducy P. The role of osteocalcin in the endocrine cross-talk between bone remodelling and energy
metabolism. Diabetologia. 2011Jun;54(6):1291-7.
[62] Tsukamoto Y. Studies on action of menaquinone-7 in regulation of bone metabolism and its
preventive role of osteoporosis. Biofactors. 2004;22(1-4):5-19.
van Summeren MJ, Braam LA, Lilien MR, Schurgers LJ, Kuis W, Vermeer C. The effect of
menaquinone-7 (vitamin K2) supplementation on osteocalcin carboxylation in healthy prepubertal
children. Br J Nutr. 2009 Oct;102(8):1171-8.
Osteoporoza – związek między zdrowymi kośćmi a ogólnym stanem
zdrowia
Forli L, Bollerslev J, Simonsen S, et al. Dietary vitamin K2 supplement improves bone status after
lung and heart transplantation. Transplantation. 2010 Feb 27;89(4):458-64.
Inoue T, Fujita T, Kishimoto H, et al. Randomized controlled study on the prevention of
osteoporotic fractures (OF study): a phase IV clinical study of 15-mg menatetrenone capsules. J
Bone Miner Metab. 2009;27(1):66-75.
Shea MK, Booth SL. Update on the role of vitamin K in skeletal health. Nutr Rev. 2008
Oct;66(10):549-57
[63] Reese AM, Farnett LE, Lyons RM, Patel B, Morgan L, Bussey HI. Low-dose vitamin K to
augment anticoagulation control. Pharmacotherapy. 2005 Dec;25(12):1746-51.
Lurie Y, Loebstein R, Kurnik D, Almog S, Halkin H. Warfarin and vitamin K intake in the era of
pharmacogenetics. Br J Clin Pharmacol. 2010 Aug;70(2):164-70.
[64] Available at:
http://www.therapeuticsdaily.com/news/article.cfm?contenttype=sentryarticle&contentvalue=1989
790&channelID=26. Accessed May 13, 2011.
[65] Luckey AE, Parsa CJ. Fluid and electrolytes in the aged. Arch Surg. 2003 Oct;138(10):1055-60.
Passare G, Viitanen M, Torring O, Winblad B, Fastbom J. Sodium and potassium disturbances in the
elderly : prevalence and association with drug use. Clin Drug Investig. 2004;24(9):535-44.
[66] Tucker KL, Hannan MT, Chen H, Cupples LA, Wilson PW, Kiel DP. Potassium, magnesium, and
fruit and vegetable intakes are associated with greater bone mineral density in elderly men and
women. Am J Clin Nutr. 1999 Apr;69(4):727-36.
McCarty MF. Rationale for a novel nutraceutical complex ‘K-water’: potassium taurine bicarbonate
(PTB). Med Hypotheses. 2006;67(1):65-70.
[67] Rico H, Aznar L, Hernandez ER, et al. Effects of potassium bicarbonate supplementation on
axial and peripheral bone mass in rats on strenuous treadmill training exercise. Calcif Tissue Int.
1999 Sep;65(3):242-5.
[68] Schaafsma A, de Vries PJ, Saris WH. Delay of natural bone loss by higher intakes of specific
minerals and vitamins. Crit Rev Food Sci Nutr. 2001 May;41(4):225-49.
Miggiano GA, Gagliardi L. Diet, nutrition and bone health. Clin Ter. 2005 Jan-Apr;156(1-2):47-56.
Osteoporoza – związek między zdrowymi kośćmi a ogólnym stanem
zdrowia
Nielsen FH, Hunt CD, Mullen LM, Hunt JR. Effect of dietary boron on mineral, estrogen,and
testosterone metabolism in postmenopausal women. FASEB J. 1987 Nov;1(5):394-7.
Hegsted M, Keenan MJ, Siver F, Wozniak P. Effect of boron on vitamin D deficient rats. Biol Trace
Elem Res. 1991 Mar;28(3):243-55.
[69] Nielsen FH, Hunt CD, Mullen LM, Hunt JR. Effect of dietary boron on mineral, estrogen,and
testosterone metabolism in postmenopausal women. FASEB J. 1987 Nov;1(5):394-7.
[70] Palacios C. The role of nutrients in bone health, from A to Z. Crit Rev Food Sci Nutr.
2006;46(8):621-8.
Scorei R, Cimpoiasu VM, Iordachescu D. In vitro evaluation of the antioxidant activity of calcium
fructoborate. Biol Trace Elem Res. 2005 Nov;107(2):127-34.
Powiązane produkty:
Odbudowa Kości
92.00 zł CZYTAJ DALEJ
Odbudowa Kości z Wit. K2
100.00 zł CZYTAJ DALEJ