Matki przyszłych tuczników – dobór materiału hodowlanego

hodowla
38
TRZODA CHLEWNA. Dobór materiału hodowlanego
Matki przyszłych tuczników
Hodowla trzody chlewnej
wymaga wiedzy,
doświadczenia i dobrze
wyposażonego budynku
inwentarskiego, czyli chlewni.
Celem każdego producenta trzody chlewnej jest hodowla zwierząt
o określonym, jak najlepszym zespole cech genetycznych i hodowlanych.
Cechy te są podstawowym wyznacznikiem i głównym warunkiem
osiągnięcia szeroko pojętego sukcesu w produkcji świń.
Opracowując plan hodowli i prowadząc dobór zwierząt do hodowli,
należy przyjąć dodatkowe, ujemne
zależności i wziąć pod uwagę podatność na choroby. Ważną, jeżeli nie
najważniejszą cechą jest odporność
na choroby i unikanie dziedziczonych anomalii zdrowotnych, takich
jak nagłe padnięcia prosiąt, poronienia czy trudne porody. Osobniki reprodukcyjne, wykorzystywane
w hodowli i rozrodzie, powinny się
charakteryzować pozytywnymi cechami.
Dobry żeński materiał
Podatność na choroby
Pod względem jakości genetycznej, świnie muszą charakteryzować
się nie tylko odpowiednią jakością
mięsa, powinny także spełniać określone, wysokie kryteria plenności,
zapewnić dobry przyrost i możliwie
wysokie wykorzystanie paszy.
Jeśli posiadamy w stadzie dobry
żeński materiał hodowlany, możemy odchowywać własne loszki, najlepiej rodzimych ras, jak pbz, wbp,
rzadziej puławska. Od loch mieszańców pbz i wbp można również
otrzymać dobre loszki. W tym celu
kryjemy je powtórnie knurem rasy
matki. Z uwagi na niższą plenność
i mleczność loch ras mięsnych i ich
krzyżówek, w porównaniu z naszymi rasami matecznymi, nie powinny
być one odchowywane i wykorzystywane na przyszłe matki tuczników.
Matki z trzeciego miotu
Na matki przyszłych tuczników
wybieramy loszki z co najmniej
trzeciego miotu, aby móc ocenić
plenność ich matki – cecha ta bowiem jest silnie uwarunkowana genetycznie. Po pierwszej selekcji dokonanej po odsadzeniu, wybieramy
najlepszy materiał żeński w liczbie
minimum dwukrotnie większej, niż
potrzeby remontowe stada. Zwracamy uwagę przede wszystkim
na ich zdrowie.
Drugiej
selekcji
dokonujemy
po upływie trzech miesięcy, przy
masie ciała ok. 30-45 kg. Kryte-
hodowla
rium wyboru jest wtedy przede
wszystkim harmonijna budowa
ciała, zdrowie, żywotność i żerność.
Wybór loszek mających dobry apetyt daje gwarancję, że w przyszłości
będą one również dużo jadły i charakteryzowały się dobrą mlecznością. Ważnym elementem selekcji
jest także wymię lochy. W drugiej
selekcji bierzemy pod uwagę liczbę
sutek (minimum 12, a najlepiej 14).
W wieku 5-6 miesięcy określamy, czy
sutki są dobrze wykształcone, symetrycznie i równomiernie rozmieszczone, ponownie oceniamy pokrój
i zdrowie. Do hodowli nie należy
przeznaczać loszek, które w okresie
odchowu zapadały na choroby, szczególnie układu oddechowego.
39
Wymagania temperaturowe dla różnych grup trzody chlewnej
kojce porodowe
SURVLÔWDVVÆFH
lochy
ZDUFKODNLWXF]niki
pomieszczenie, 1
W\G]LHì
do 20 oC
7 kg do 25 0C
krycie do 20 0C
20 kg do 20 0C
10 kg do 24 0C
wczesny okres
FLÆē\
do 20 0C
30 kg do 18 0C
15 kg do 22 0C
þURGNRZ\RNUHV
FLÆē\
do 18 0C
40 kg do 16 0C
20 kg do 20 0C
NRìFRZ\RNUHV
FLÆē\
do 16 0C
50 kg do 15 0C
powierzchnia dla
SURVLÆWSLHUZV]H
dni
do 30 0C
25 kg do 18 0C
kracza dopuszczalne normy. Prowadzi to do zaburzeń zdrowotnych
i produkcyjnych.
Dochodowy budynek
Duży wpływ na dochodowość produkcji trzody ma sam budynek, warunki klimatyczne w środku i wyposażenie. Warunki mikroklimatyczne
w budynkach dla świń oddziaływają
na zwierzęta fizycznie, chemicznie
i biologicznie. Zależy od nich stan
zdrowia oraz uzyskiwane wyniki
produkcyjne. Do fizycznych czynników środowiskowych należą ‒
światło, temperatura, wilgotność,
prędkość ruchu powietrza, ochładzanie, ciśnienie atmosferyczne,
hałas i często pomijane zapylenie.
Szkodliwe stężenie gazów
Chemicznymi elementami kształtującymi mikroklimat w chlewni są przede wszystkim szkodliwe
gazy zawarte w powietrzu, do których można zaliczyć dwutlenek
węgla, amoniak oraz siarkowodór.
Do ostatniej grupy, czyli czynników
biologicznych zaliczamy drobnoustroje, pleśnie, grzyby oraz pasożyty.
Do największych zagrożeń zdrowia
zwierząt należy także koncentracja
szkodliwych domieszek gazowych,
a mianowicie dwutlenku węgla,
amoniaku i siarkowodoru. Dwa
ostanie mają szczególne znaczenia w przypadku utrzymania świń.
W zamkniętych, źle wentylowanych
pomieszczeniach, przy nadmiernej
koncentracji zwierząt, stężenie domieszek gazowych znacznie prze-
Temperatura
i wilgotność powietrza
Do normalnego przebiegu czynności
fizjologicznych, niezależnie od wieku świń, konieczne jest zachowanie
optymalnej temperatury i wilgotności powietrza, bez względu na porę
roku. Nieodpowiednia temperatura
czy wilgotność w chlewni, powoduje
zaburzenia w równowadze fizjologicznej organizmu świń, co może
być przyczyną słabszych przyrostów,
gorszego wykorzystania paszy czy
spadku odporności i większej podatności na choroby.
Temperatura wewnątrz budynku
dla trzody jest wypadkową następujących czynników:
y izolacji termicznej ścian,
y liczby i wieku zwierząt,
y lokalnego ogrzewania (system
na głębokiej ściółce) lub ogrzewania całej powierzchni,
y ogrzewania bezpośredniego (podczerwień, nadmuch świeżego powietrza),
y ogrzewania pośredniego (centralne ogrzewanie),
y chłodzenia poprzez rozpylanie
wody (praktykowane w gorętszym
klimacie lub latem).
bem dogrzewania budynku. Żaden
z nośników energii nie jest bowiem
tak drogi, jak sama pasza. Dlatego w pierwszej kolejności należy
skoncentrować się na ociepleniu
ścian chlewni.
Jeśli posiadamy dobrze izolowaną
i wyposażoną chlewnię oraz dobry
materiał hodowlany, możemy liczyć
na większy zysk w produkcji trzody
chlewnej. Warunkiem osiągnięcia
zadowalających wyników produkcyjnych jest dobór odpowiedniego
systemu utrzymania. Podejmując
decyzję o wdrożeniu określonych
rozwiązań systemowych, należy
mieć na uwadze nie tylko gwarantowane przez nie wyniki, ale także
szereg innych aspektów, jak:
y skala i koncentracja produkcji,
y nakłady inwestycyjne,
y wielkość i skład grup technologicznych,
y funkcjonalne ukształtowanie przestrzeni kojców i budynków.
Skalę i koncentrację produkcji ekologicznej, teoretycznie limituje tylko wielkość posiadanego areału
użytków rolnych i dostępność mechanizacji lub siły roboczej. W grę
wchodzić może jeszcze specyfika
położenia fermy w kontekście obszarów szczególnie chronionych lub
też gęstej zabudowy mieszkalnej.
Drogie ciepło ciała
Wykorzystanie ciepła oddawanego
przez zwierzęta do ogrzewania jest
najdroższym z możliwych sposo-
Źródło: Trzoda chlewna
Tekst i zdjęcie
Jan Burblis DODR we Wrocławiu
01/2014 twój doradca ROLNICZY RYNEK