Małopolski Konkurs Geograficzny 2010/2011 - etap 3

Małopolski Konkurs Geograficzny 2010/2011 - etap 3

MAŁOPOLSKI KONKURS GEOGRAFICZNY
DLA GIMNAZJALISTÓW
ETAP WOJEWÓDZKI - 3 marca 2011 r.
1
Zadanie 1. (0 – 2)
Na mapie turystycznej wykonanej w skali 1 : 100 000 dwa miasta oddalone są od siebie
o 10 cm, natomiast na mapie samochodowej odległość między tymi miastami wynosi
4 cm. Oblicz skalę mianowaną i liczbową mapy samochodowej, a wynik zapisz
w miejscu przeznaczonym na odpowiedź.
Odpowiedź:
skala mianowana
1 cm - .........
skala liczbowa ...............
Zadanie 2. (0 – 1)
Oblicz powierzchnię lasu (w km2), który na mapie w skali 1: 200 000 ma wymiary
1cm x 1,5 cm . Wynik zapisz w miejscu przeznaczonym na odpowiedź.
Odpowiedź ...........km2
Zadanie 3. (0 – 1)
Zaznacz literę, którą oznaczono fragment siatki kartograficznej ze współrzędnymi
ograniczającymi część archipelagu Hawaje.
A
B
160°
155°
160°
155°
20°
0°
C
D
160°
105°
100°
155°
20°
30°
2
Zadanie 4. (0 – 2)
śeglarz dopływając do jednej z wysp naleŜących do Ameryki Północnej 22 czerwca
zaobserwował po południowej stronie nieba górowanie Słońca na wysokości 63°27’
nad horyzontem. Korzystając z podanych informacji wykonaj polecenia a) oraz b).
a) Oblicz szerokość geograficzną miejsca obserwacji Ŝeglarza. Wynik zapisz w miejscu
przeznaczonym na odpowiedź.
Odpowiedź ........................
b) Zaznacz nazwę wyspy, w pobliŜu której znajdował się Ŝeglarz.
A. Kuba
B. Nowa Funlandia
C. Grenlandia
Zadanie 5. (0 – 2)
Korzystając z rysunku, na którym przedstawiono układ południków przechodzących przez
środek wybranych stref czasowych oraz południków stanowiących ich granice oblicz, która
godzina czasu strefowego jest w Los Angeles (118°W) podczas gdy
w Nowym Jorku (74°W) jest godzina 2:15 tego samego czasu. Zaznacz połoŜenie tych miast i
wybierz prawidłową odpowiedź.
135°
A.
B.
C.
D.
120°
105°
90°
5:00 tego samego dnia
5:35 tego samego dnia
23:15 poprzedniego dnia
22: 45 poprzedniego dnia
3
75°
60°
Zadanie 6. (0 – 8)
Korzystając z mapy konturowej Ameryki Północnej (załącznik nr 1) wpisz do tabeli nazwy
jezior wskazanych na mapie nr od 1 - 8. Nazwy jezior wybierz spośród podanych.
Nazwy jezior do wyboru:
J. Górne, J. Erie, Wielkie Jezioro Niewolnicze, J. Michigan, J. Huron, J. Winnipeg, Wielkie Jezioro
Niedźwiedzie, J. Ontario, J. Athabaska, J. Manitoba
Nr na
mapie
1
2
3
4
5
6
7
8
Nazwa jeziora
Korzystając z tabeli, w której zamieszczono dane klimatyczne dla miejscowości połoŜonych w
Ameryce Północnej wykonaj zadania 7 - 10.
Oznaczenie
stacji
m
n.p.
m.
A
4
B
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Rok
t
o
20,0
55
20,2
48
21,4
63
23,4
85
25,0
177
26,8
174
27,6
147
27,8
149
27,2
226
25,4
204
22,4
73
20,7
46
24,0
1447
103
t
o
12,3
78
12,9
84
14,0
70
15,1
26
16,6
11
18,9
2
20,9
0
21,4
0
20,3
4
18,2
17
15,7
30
13,4
66
16,7
388
C
16
t
o
-0,4
79
-0,7
89
4,4
85
9,7
89
15,6
78
20,3
89
23,4
106
22,3
110
19,3
81
13,5
93
7,1
61
1,3
90
11,3
1050
D
506
t
o
-12,8
11
-10,8
10
-2,7
22
6,3
29
12,2
60
17,6
84
21,1
59
19,8
46
14,3
37
7,4
23
-1,0
13
-9,6
14
5,2
408
E
7
t
o
-26,4
4
-28,4
5
-26,3
4
-17,7
3
-7,4
4
1,3
7
4,5
24
3,7
19
-0,8
12
-8,4
15
-17,6
8
-23,3
7
-12,2
112
Zadanie 7. (0 – 1)
Oblicz roczną amplitudę temperatury powietrza w miejscowości oznaczonej literą D. Wynik
zapisz w miejscu przeznaczonym na odpowiedź.
Odpowiedź .............°C
Zadanie 8. (0 – 1)
Zaznacz stacje, która ma najkrótszy okres termicznego lata.
1.
2.
3.
4.
5.
A
B
C
D
E
4
Zadanie 9. (0 -3)
Na podstawie przebiegu średniej temperatury powietrza i opadów w ciągu roku
przyporządkuj podanym stacjom właściwy typ klimatu i wpisz jego nazwę
w odpowiednie miejsce do tabeli.
Typy klimatu do wyboru: umiarkowany ciepły morski, arktyczny (polarny), subarktyczny
(subpolarny), umiarkowany chłodny kontynentalny, umiarkowany ciepły kontynentalny .
Oznaczenie
stacji
C
D
E
Typ klimatu
Zadanie 10. (0 – 5)
Korzystając z zamieszczonej mapy oraz danych klimatycznych przyporządkuj kaŜdemu
oznaczeniu literowemu stacji ( A – E) właściwą nazwę miejscowości i wpisz ją do tabeli.
Oznaczenie
stacji
A
B
C
D
E
5
Nazwa miejscowości
Zadanie 11. (0 – 16)
RozwiąŜ krzyŜówkę (załącznik nr 3), której głównym hasłem jest nazwa jednego
z państw Ameryki Północnej.
1.
Góry, w których znajduje się szczyt o największej w Ameryki Północnej wysokości
bezwzględnej.
2. Region administracyjny, w którym znajduje się stolica USA.
3. Najstarsza na świecie technopolia.
4. Wygasły wulkan, najwyŜsza góra Hawajów.
5. Góry, na obszarze których występują złoŜa węgla kamiennego.
6. Niedźwiedź brunatny zamieszkujący głównie Góry Skaliste.
7. Dotychczas nazwą tą określano towarową uprawę roślin w strefie gorącej.
8. Najstarszy na świecie park narodowy.
9. Stolica stanu Kolorado.
10. Rzeka, na której znajduje się wodospad Niagara.
11. Miasto nad jeziorem Michigan, w którym znajduje się największe na świecie skupisko
Polonii.
12. Oprócz Indian i Eskimosów, rdzenni mieszkańcy Ameryki Północnej.
13. Największy ssak roślinoŜerny prerii, obecnie pod ścisłą ochroną.
14. System towarowej gospodarki rolnej polegający na stosowaniu tej samej uprawy (np.
pszenicy) przez wiele lat na tym samym obszarze.
15. PołoŜony na północy zachodni stan USA, z dostępem do Oceanu Spokojnego.
16. Jezioro, z którego woda odpływa wodospadem Niagara.
Zadanie 12. (0 – 4)
Uzupełnij tabelę przyporządkowując podanym rzekom właściwy rodzaj ujścia: deltowe lub
lejkowe.
Nazwa rzeki
Rzeka Św. Wawrzyńca
Mackenzie
Kolumbia
Missisipi
Rodzaj ujścia
Zadanie 13. (0 – 1)
Zaznacz literę, którą oznaczono poprawne zakończenie zdania.
Chaparral jest to
A. krzewiasta formacja roślinna występująca w Ameryce Północnej, podobna do
śródziemnomorskiej makii.
B. trawiasta formacja roślinna występująca Ameryce Północnej, podobna do campos
w Ameryce Południowej.
C. trawiasta formacja roślinna występująca Ameryce Północnej, podobna do pampy
w Ameryce Południowej.
D. rodzaj słonej pustyni występującej w Kalifornii oraz w Meksyku.
6
Zadanie 14. (0 – 1)
Zaznacz literę, którą oznaczono poprawne zakończenie zdania.
Jeziora wchodzące w skład Wielkich Jezior są pochodzenia
A.
B.
C.
D.
polodowcowego.
tektoniczno-polodowcowego.
wulkanicznego.
reliktowego.
Zadanie 15. (0 – 1)
Zaznacz drugą część zdania tak, aby wyjaśnić genezę pomnika przyrody o nazwie
Most Tęczowy, który znajduje się na terenie Stanów Zjednoczonych.
Most Tęczowy powstał w wyniku
A.
B.
C.
D.
erozyjnej działalności lądolodu.
erozyjnej działalności rzeki.
erozyjnej działalności fal morskich.
erozyjnej działalności wiatru.
Zadanie 16. (0 – 7)
Wpisz do tabeli nazwy miast oznaczonych na mapie (załącznik nr 2) nr od 1 – 5. Nazwy miast
wybierz spośród podanych.
Nazwy miast do wyboru: San Francisco, Portland, Houston, Dallas, Boston, Pittsburg, Nowy
Orlean, Denver, Chicago, Filadelfia, Waszyngton
Nr na
mapie
1
2
3
4
5
6
7
Nazwa miasta
7
Zadanie 17. (0 – 5)
Oceń prawdziwość informacji zawartych w podanych zdaniach. Wpisz przy zdaniach
z informacjami prawdziwymi literę P, a przy zdaniach z informacjami fałszywymi
literę F.
A.
B.
C.
D.
Obszar Stanów Zjednoczonych naleŜy do zlewisk trzech oceanów. ..........
NajwaŜniejszym surowcem mineralnym Alaski jest węgiel kamienny. ...........
Rolnictwo Stanów Zjednoczonych cechuje duŜe zuŜycie nawozów mineralnych. .......
Współcześnie w migracjach wewnętrznych w USA coraz większy udział mają osoby w
wieku emerytalnym. ......
E. Największa liczba latynoskich imigrantów osiedliła się w Nowym Jorku. ........
Zadanie 18. (0 – 5)
W kaŜdym zdaniu skreśl zbędne określenie napisane kursywą tak, aby zdania zawierały
prawdziwe informacje o USA.
A. Stany Zjednoczone zaliczane są do krajów emigracyjnych/imigracyjnych.
B. Stany Zjednoczone naleŜą do czołowych eksporterów/importerów Ŝywności na świecie.
C. Gospodarkę Stanów Zjednoczonych cechuje wszechstronnie rozwinięty przemysł
przetwórczy, w którym znaczną rolę odgrywa przemysł metalurgiczny/wysokich
technologii.
D. W Stanach Zjednoczonych na naturalnych pastwiskach, którymi są prerie, prowadzony jest
ekstensywny/intensywny chów bydła.
E. Gospodarkę Stanów Zjednoczonych cechuje duŜy/mały odsetek osób ogółu pracujących,
którzy są zatrudnieni w rolnictwie.
8
Zadanie 19. (0 – 2)
Wybierz wykresy, na których przedstawiono udział poszczególnych typów elektrowni
w produkcji energii elektrycznej w Polsce oraz w Stanach Zjednoczonych. Literę oznaczającą
właściwy wykres wpisz w miejscu przeznaczonym na odpowiedź.
A
B
C
D
Źródło: Świat w liczbach, WSiP
Odpowiedź:
Polska
..........
Stany Zjednoczone
..........
Zadanie 20. (0 – 2 )
Zaznacz dwa zdania, które zawierają prawdziwe informacje wynikające z rozciągłości
równoleŜnikowej Polski.
A. W Krakowie kaŜdego dnia w roku Słońce góruje wyŜej nad widnokręgiem niŜ
w Warszawie.
B. Na zachodnich krańcach Polski Słońce góruje później niŜ na krańcach wschodnich.
C. Polska leŜy w dwóch strefach czasowych.
D. Latem w Gdańsku dzień jest dłuŜszy niŜ w Krakowie.
Zadanie 21. (0 – 1 )
Zaznacz literę, którą oznaczono poprawne zakończenie zdania.
Obszary wód Bałtyku zaliczane do morza terytorialnego naleŜącego do Polski to
A. pas wód morskich o szerokości 12 mil morskich , licząc od linii brzegowej lub granic
morskich wód wewnętrznych.
B. pas wód morskich o szerokości 12 mil morskich, przyległych do wybrzeŜa od Zatoki
Gdańskiej do Zatoki Pomorskiej.
C. obszar wód morskich Zatoki Gdańskiej i Zatoki Pomorskie.
D. Część wód Zalewu Szczecińskiego, Zalewu Wiślanego i Zatoki Gdańskiej
9
Zadanie 22. (0 – 3 )
Uzupełnij tabelę przyporządkowując wymienionym krainom geograficznym Polski
po jednej charakterystycznej dla danej krainy formie rzeźby terenu. W ostatniej kolumnie
wpisz odpowiednią nazwę procesu geologicznego, który doprowadził do powstania wybranej
formy terenu. Formy terenu oraz procesy wybierz spośród podanych.
Formy rzeźby terenu do wyboru: granie, wydmy, wąwozy lessowe, gipsowe jaskinie krasowe.
Procesy geologiczne do wyboru: akumulacyjna działalność lądolodu, akumulacyjna działalność
wiatru, erozyjna działalność lądolodu, erozja płynących wód okresowych, erozyjna działalność
lodowców górskich, wietrzenie fizyczne (mrozowe), erozja rzeki,
Nr
Kraina
geograficzna
1
Tatry Wysokie
2
PobrzeŜe
Słowińskie
3
WyŜyna Lubelska
Formy rzeźby terenu
Proces rzeźbotwórczy
Zadanie 23. (0 – 2)
Zaznacz literę przy dwóch schematach, na których prawidłowo przedstawiono model
czynnik → proces → forma terenu.
A.
B.
C.
D.
lądolód
→
erozja
→
jeziora morenowe
lądolód
→
akumulacja
→
jeziora morenowe
wody wypływające z
topniejącego lodowca
→
akumulacja
→
sandr
lądolód
→
erozja
→
pradolina
10
Zadanie 24. (0 – 1)
Zaznacz zestaw, w którym w obu wymienionych zagłębiach wydobywany jest węgiel
brunatny.
A.
B.
C.
D.
Zagłębie Turoszowskie, Zagłębie Bełchatowskie
Zagłębie Konińskie, Zagłębie Lubelskie
Zagłębie Bełchatowskie, Zagłębie Górnośląskie
Zagłębie Rybnickie, Zagłębie Lubelskie
Zadanie 25. (0 – 1)
Zaznacz czynnik, który w największym stopniu przyczynia się do małej rocznej sumy opadów
na Pojezierzu Kujawskim.
A.
B.
C.
D.
połoŜenie w pasie nizin
połoŜenie w cieniu opadowym
znaczna odległość od oceanu
niewielkie wysokości względne
Zadanie 26. (0 – 5)
Na mapie numerami 1 – 8 przedstawiono rozmieszczenie wybranych mniejszości narodowych
i grup etnicznych w Polsce. Uzupełnij tabelę przyporządkowując wskazanym numerom nazwę
mniejszości narodowej lub grupy etnicznej, spośród podanych.
Mniejszości narodowi i grupy etniczne do wyboru: Czesi, Słowacy, Kaszubi, Romowie, Białorusini,
Łemkowie, Litwini, Niemcy, Ukraińcy
Nr na
mapie
1
2
3
7
8
11
Mniejszość narodowa
Zadanie 27. (0 – 6)
Wykonaj potrzebne obliczenia korzystając z podanych danych statystycznych dotyczących
ludności Polski i uzupełnij tabelę. Wyniki obliczeń przyrostu naturalnego zaokrąglij do
pełnych wartości.
1 stycznia 2008 roku liczba ludności Polski wynosiła 38135900 osób. W tym roku wskaźnik
przyrostu naturalnego wynosił 0,9 ‰ W ciągu roku na stałe do naszego kraju przyjechało 15275
osób a wyjechało 30140 osób.
Źródło: Rocznik Statystyczny RP, GUS 2009
Tab. Ruch naturalny ludności Polski w 2008 roku
Liczba
ludności
1 stycznia
wskaźnik
przyrosty
naturalnego
Przyrost
naturalny
Imigranci
Emigranci
Saldo
migracji
Przyrost
rzeczywisty
Liczba
ludności
na koniec
roku
Korzystając z zamieszczonej piramidy wieku i płci ludności Polski w 2008 roku wykonaj
zadania 28 - 30
Źródło: Geografia, gimnazjum: Wydawnictwo Szkolne PWN
12
Zadanie 28. (0 – 1)
Odczytaj na wykresie z dokładnością do 5 tys. liczbę dzieci, które urodziły się w Polsce
w 2008 roku. Wynik zapisz w miejscu przeznaczonym na odpowiedź.
Odpowiedź: ..........................
Zadanie 29. (0 – 4)
Oceń prawdziwość informacji zawartych w podanych zdaniach. Wpisz przy zdaniach
z informacjami prawdziwymi literę P, a przy zdaniach z informacjami fałszywymi
literę F.
A. W Polsce w 2008 roku urodziło się o około 15 tys. mniej dziewczynek niŜ chłopców.
B. W Polsce w 2008 roku było ponad 350 tys. sześciolatków.
....
....
C. Osoby, które w 2008 roku tworzyły najliczniejszą grupę wiekową urodziły się w 1981 r. ....
D. Kobiety, które urodziły się w 1950 roku w 2008 roku znajdowały się w grupie ludności w wieku
poprodukcyjnym.
....
Zadanie 30. (0 – 3)
W kaŜdym zdaniu skreśl zbędny wyraz napisany kursywą tak, aby zdania zawierały
prawdziwe informacje o ludności Polski w 2008 roku.
A. Osoby urodzone w 1968 roku naleŜy zaliczyć do okresu wyŜu/niŜu demograficznego.
B. Osoby urodzone w 1953 roku znajdują się w grupie ludności w wieku
produkcyjnym/poprodukcyjnym.
C. W omawianym roku, w grupie wiekowej 50 lat było więcej/mniej kobiet niŜ męŜczyzn.
13
Zadanie 31. (0 – 8)
Uzupełnij tabelę przyporządkowując kaŜdej z wymienionych krain geograficznych Polski
nazwę jednego szczytu, który znajduje się na obszarze danej krainy. Nazwy szczytów wybierz
z podanych.
Nazwy szczytów do wyboru: Babia Góra, Barania Góra, Szczeliniec Wielki, Łysica,
Wielki Dział, Ślęza, Góra Św. Anny, WieŜyca, Tarnica, Dylewska Góra, ŚnieŜka
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
Kraina geograficzna
Pojezierze Mazurskie
WyŜyna Śląska
Góry Świętokrzyskie
WyŜyna Lubelska z Roztoczem
Beskid Śląski
Bieszczady
Karkonosze
Góry Stołowe
Nazwa szczytu
14
Załącznik nr 1
Załącznik nr 2
15
Załącznik nr 3
KrzyŜówka
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
16
Brudnopis
17