Stosowanie symboli z działu 37 – o trudnościach i metodach

Oprac. Ewa Swęd, Biblioteka Pedagogiczna w Radomiu
1
Stosowanie symboli z działu 37 – o trudnościach i metodach
rozwiązywania problemów
Chciałabym podzielić się z państwem uwagami odnośnie
niektórych symboli UKD z działu 37. Nasunęły mi się one podczas
reklasyfikacji symboli przy wprowadzaniu do bazy komputerowej opisów
książek z katalogu kartkowego.
Przykłady:
372.872/.876(084.11)
Krzywiec, Rudolf
Komponowanie plastyczne w studiach dla nauczycieli rysunku szkoły
ogólnokształcącej / Rudolf Krzywiec.
Wrocław : nakł. autora, 1979.
143, [1] s. :il. ; 24 cm
H.P: Nauczyciele wychowania plastycznego - szkolenie
Zastanawiałam się nad zastosowaniem dwóch wariantów:
37.091.2-057.16:7 :373.5.016.046-021.66:74
lub:
37.091.2-057.16:373.5.016.046-021.66:7
Pytanie: która klasyfikacja prawidłowa? Musimy przecież wziąć pod
uwagę biblioteki, które prowadzą katalogi tradycyjne, co pociąga za
sobą konieczność drukowania kart katalogowych. Kolejny problem, to
dodawanie charakterystyk słownych, z czym także wiąże się
konieczność rozdzielania symboli UKD.
Po konsultacji z Biblioteką Narodową przyjęłam drugie rozwiązanie
(oba zapisy są prawidłowe).
Komponowanie plastyczne w studiach dla nauczycieli rysunku szkoły
ogólnokształcącej / Rudolf Krzywiec. - Wrocław : nakł. autora, 1979. - 143 s. : il. ; 24
cm
H.P.: NAUCZYCIELE WYCHOWANIA PLASTYCZNEGO - szkolenie
UKD
Oprac. Ewa Swęd, Biblioteka Pedagogiczna w Radomiu
2
37.091.2-057.16:373.5.016.046-021.66:7
Z punktu widzenia BP w Radomiu jest to lepszy wariant. Jednak w
przypadku biblioteki, która prowadzi katalog kartkowy lub planuje
rozdzielenie symboli i opatrzenie ich charakterystyką słowną, lepszy jest
moim zdaniem wariant:
37.091.2-057.16:7 :373.5.016.046-021.66:74
Następne symbole wprowadzone do bazy w Bibliotece
Pedagogicznej w Radomiu po konsultacji z Biblioteką Narodową:
Metoda Dobrego Startu:
Wg tablic UKD z 1997 r. Metoda Dobrego Startu była zaindeksowana
symbolem:
372.3/.4.02:37.043:376:371.64/.69
Zatem stosujemy analogicznie:
373.2:373.3.046-021.64:37.043:376:37.091.64
Pedeutologia:
W indeksie tablic UKD (wyd. z 1997 r.) na oznaczenie pedeutologii był
symbol:
371.12.01.
W indeksie nowych tablic brak symbolu dla pedeutologii, więc
analogicznie:
37.01:37.091.2-057.16
Pedagogika opiekuńcza
Podobnie brak w nowych tablicach w indeksie symbolu dla pedagogiki
opiekuńczej. W „starych” tablicach UKD był symbol:
37.018.3:364.65-053.2.
364.65-053.2 – Opieka nad dziećmi.
Oprac. Ewa Swęd, Biblioteka Pedagogiczna w Radomiu
3
W nowych tablicach UKD opieka nad dziećmi opatrzona jest symbolem
364.4-053.2, stąd Pedagogika opiekuńcza otrzymuje klasyfikację:
37.018.3:364.4-053.2
Brak też w indeksie symbolu na oznaczenie pedagogów specjalnych.
Nowy symbol 37.091.2-057.16:376
Inne problemy:
Wszelkie zajęcia w placówkach wychowania pozaszkolnego indeksujemy
przy pomocy 374:przedmiot np.
374:913(438)Edukacja regionalna (pozaszkolna)
W takim razie analogicznie inne formy zajęć zaindeksowałam w ten
sposób:
Zajęcia plastyczne w placówkach wychowania pozaszkolnego:
374:7
W tablicach UKD z 1997 roku był symbol:
377.4 Dokształcanie i przeszkalanie zawodowe. Kursy
mistrzowskie.
Zob. też 331.36 Kształcenie pracowników w przedsiębiorstwie.
Szkoły przyzakładowe. Szkolenie wewnątrzzakładowe. Dokształcanie
zawodowe i przekwalifikowanie. Praktyki w zakładach pracy.
W nowych tablicach symbol 377.4 został zlikwidowany, ale 331.36
jest nadal aktualny.
377.4+331.86:331-057](4)
Pachociński, Ryszard
Kształcenie i dokształcanie robotników : z doświadczeń różnych krajów / Ryszard
Pachociński.
Warszawa : Instytut Wydawniczy CRZZ, 1976.
222, [2] s. : il., tab. ; 20 cm.
Bibliogr. s. 220-221.
Hp.: Robotnicy - szkolenie
Zawód - szkolenie
Oprac. Ewa Swęd, Biblioteka Pedagogiczna w Radomiu
4
W przypadku tego dokumentu można zostawić tylko 331.36,
ponieważ charakterystyka słowna tego symbolu jest wyczerpująca, a
symbol 377.4 zgodnie z nowymi tablicami UKD zlikwidować.
Z kolei w przypadku poniższej książki miałam problem ze
zlikwidowanym symbolem 377.4
377.4-053.8+659:63
Maziarz, Czesław (1921- )
Andragogika rolnicza / Czesław Maziarz.
Wyd. 2.
Warszawa : PWN, 1984
464 s. ; 21 cm
Bibliogr. s. 319 i 455-[456].
Hp: Nauczanie dorosłych - Polska - 1944-1989 r.
Rolnictwo - szkolnictwo i szkolenie - Polska - 1944-1989 r.
Zastosowałam tu następujące rozwiązanie:
374.7:63:005.942
Stąd moja refleksja, nie wiem czy słuszna, że nie zawsze można usunąć
stary symbol, nie stosując w zamian nic nowego.
Kolejne problemy pojawiają się w związku z działem 376 (Wychowanie,
kształcenie i nauczanie specjalnych kategorii osób).
Dział
376.2/.3
Nauczanie
osób
fizycznie
upośledzonych
(niepełnosprawnych fizycznie) zastąpiony został 376-056.26
Dział 376.4 Nauczanie (rewalidacja) osób upośledzonych umysłowo
zastąpiony został 376-056.36
Natomiast dział 376.2/.4 Nauczanie osób niepełnosprawnych
fizycznie i umysłowo został zlikwidowany – tak mówią materiały „Zmiany
symboli UKD wprowadzone do tablic – P058 w (wyd. 2006) w stosunku
do tablic UDC-P022 (wyd. 1997).
Zapis ten jest dla mnie mylący, gdyż ten symbol należy zastąpić
symbolem 376-056.26/.36
Przykład ”starego symbolu”:
376.2/.4-053.2:37.013.82:372.4](075.8)
Oprac. Ewa Swęd, Biblioteka Pedagogiczna w Radomiu
5
Kształcenie zintegrowane dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych / pod red.
Janiny Wyczesany, Adama Mikruta.
Kraków : Wydaw. Naukowe AP, 2002.
154, [2] s. : il. ; 24 cm.
Seria Prace Monograficzne / Akademia Pedagogiczna im. Komisji Edukacji
Narodowej w Krakowie, 0239-6025 ; nr 332
Prace Monograficzne - Akademia Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w
Krakowie 0239-6025 nr 332
Bibliogr. przy pracach.
H.p. Dziecko niepełnosprawne -- nauczanie -- podręcznik akademicki
Nauczanie początkowe -- podręcznik akademicki
Pedagogika specjalna -- podręcznik akademicki
Przykład nowego symbolu zastosowanego przy klasyfikowaniu pozycji dotyczącej
nauczania dzieci niepełnosprawnych (źródło: PB 9850/2008).
AUT: Corti, Serafino.
Niepełnosprawne dziecko w rodzinie / Serafino Corti, Giovanni Gillini ; [tł. Magdalena
Dobosz].
Gniezno : Prymasowskie Wydawnictwo Gaudentinum, 2007.
60, [2] s. ; 20 cm
PRZEDMIOT:
Dziecko niepełnosprawne - wychowanie
PRZEDMIOT:
Rodzina - a dziecko niepełnosprawne
PRZEDMIOT:
Wychowanie w rodzinie
UKD BN
37.018.1:376-056.26/.36-053.2:159.922.76-056.26/.3
Następny problem to nauczanie poszczególnych przedmiotów w
szkołach specjalnych.
Ogólny symbol to:
376:373.3 Szkolnictwo podstawowe specjalne
Klasyfikacja wg starych tablic:
376.2/.3-052-056.263:372.880.84
Baran, Jadwiga
Rozwijanie mowy uczniów głuchych w procesie dydaktycznym
klas V-VIII /Jadwiga Baran.
Wyd. 2.
Warszawa :Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne,1985.
191, [1] s. ; 22 cm
H.P.: Dziecko głuche - nauczanie
Język polski – nauczanie - szkoły podstawowe
Ja przeindeksowałam tak:
Oprac. Ewa Swęd, Biblioteka Pedagogiczna w Radomiu
6
Rozwijanie mowy uczniów głuchych w procesie dydaktycznym klas V-VIII / Jadwiga
Baran. - Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1981. - 193 s. : tab. ; 21
cm.. - Bibliogr. s. 192-[194]. - ISBN 83-02-00791-9
H.P.:
DZIECKO GŁUCHE - nauczanie
JĘZYK POLSKI - NAUCZANIE - SZKOŁY PODSTAWOWE SPECJALNE
UKD
376-056.263:373.3.016:811.162.1
Oznacza to, że przy klasyfikowaniu wydawnictw traktujących o
nauczaniu przedmiotów w szkołach specjalnych pod symbol 376
podstawiamy kategorie niepełnosprawności.
W naszym katalogu staramy się konsekwentnie trzymać ustaleń
podjętych w Bibliotece Narodowej.
- poddziały analityczne .014 i .016 dodajemy do odpowiednich
poziomów szkół
- poddziały analityczne .064.2 i .091 nie dodajemy do typów szkół.
Jedynym wyjątkiem jest symbol na godzinę wychowawczą.
Przykład:
373.3.064.2:159.922.7/.8 - Godzina wychowawcza – szkoły
podstawowe:
a 373.3:37.064.2 Wychowanie – szkoły podstawowe
Przykłady z bazy Biblioteki Pedagogicznej w Radomiu:
Między nami : scenariusze lekcji wychowawczych : szkoła podstawowa / Jolanta Bąk,
Elżbieta Wiewióra-Pyka. - Kraków : Rubikon, 2004. - 119 s. ; 23 cm. - Na okł. podtyt.:
scenariusze zajęć wychowawczych i świetlicowych dla uczniów szkoły podstawowej :
lekcje wychowawcze. Bibliogr. s. 119. - ISBN 83-88725-82-3
HP.:
GODZINA WYCHOWAWCZA - szkoła podstawowa - scenariusze zajęć
UKD
373.3.064.2:159.922.7/.8
Analiza celów wychowawczych oraz sposobów ich realizacji na lekcjach biologii i
higieny w klasie IV szkoły podstawowej / Mirosława Misiewicz ; IKN im. Władysława
Spasowskiego w Warszawie. ODN w Koszalinie. - Koszalin : Instytut Kształcenia
Nauczycieli. Oddział Doskonalenia Nauczycieli, 1987. - 31 s. ; 20 cm
Oprac. Ewa Swęd, Biblioteka Pedagogiczna w Radomiu
7
H.P
EDUKACJA ZDROWOTNA - szkoły podstawowe
UCZNIOWIE SZKÓŁ PODSTAWOWYCH - wychowanie
BIOLOGIA - nauczanie - szkoły podstawowe
UKD
373.3.016:573:373.3.016:613:373.3:37.064.2
Korzystając przy opracowywaniu dokumentów z katalogu OPAC
BN
trzeba zwrócić uwagę na to, że w dokumentach indeksowanych wg
starych symboli spotkać można następujące rozwiązanie:
372.857/.859+372.861.3:373.3.018.2
Misiewicz, Mirosława
Analiza celów wychowawczych oraz sposobów ich realizacji
na lekcjach biologii i higieny w klasie IV szkoły
podstawowej /Mirosława Misiewicz ; Instytut Kształcenia
Nauczycieli im. Władysława Spasowskiego w Warszawie.
Oddział Doskonalenia Nauczycieli w Koszalinie.
Koszalin :. ODN 198).
31 s. ;20 cm
Biologia – nauczanie - szkoły podstawowe
Edukacja zdrowotna - szkoły podstawowe
Uczniowie szkół podstawowych - wychowanie
Ale w nowych opisach podobnie:
373.3.064.2:159.922.7
Wychowanie dzieci w młodszym wieku szkolnym : praca
Zbiorowa Cz. 1,Wychowanie ogólne /pod red. Józefa
Stali ; [aut. Michał Drożdż et al.].
Tarnów : Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, cop.
2006.
297 s. ; 21 cm
Academica / Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie.
Wydział Teologiczny. Sekcja w Tarnowie ;73
Bibliogr. przy rozdz.
Dziecko - rozwój psychofizyczny
Uczniowie szkół podstawowych - wychowanie
Stąd refleksja, który wariant zastosować. Jeśli podjęta została
decyzja o niestosowaniu poddziałów analitycznych .064.2 do typów
szkół, to symbol 373.3.064.2 jest nieprawidłowy, ponieważ powinien być
373.3:37.064.2
Oprac. Ewa Swęd, Biblioteka Pedagogiczna w Radomiu
8
Oznacza to, że – by zachować konsekwencję - musimy przy
wprowadzaniu do bazy „przerabiać” również klasyfikacje w opisach
nowych książek wprowadzanych do INNOPAC na bieżąco.
Natomiast w przypadku symbolu oznaczającego oceny szkolne
37.091.26 zachowana jest konsekwencja.
Przykład z katalogu INNOPAC
373.3.016:51:37.091.26
Chodnicki, Jerzy.
Matematyka 2001 :przedmiotowy system oceniania : szkoła
podstawowa : klasa 4 /Jerzy Chodnicki, Mirosław
Dąbrowski, Agnieszka Pfeiffer ; przy współpr. z Bolesławem
Niemierką.
Warszawa :Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne,2007.
[1] s. :il. ; 30 cm + dysk optyczny (CD-ROM).
H.P.: Matematyka – nauczanie - szkoły podstawowe
Oceny szkolne
Tak samo jest w stosunku do:
37.091.27 Egzaminy szkolne
373.5.016.046-021.66:57/59:37.091.27
Gulkowska, Alicja.
Biologia : matura 2008 : poziom podstawowy i rozszerzony
: suplement dla nauczyciela /Alicja Gulkowska.
Gdynia :Wydawnictwo Pedagogiczne Operon, 2007.
64 s. :il. ;29 cm + Kalendarz przygotowań do matury
2008 : 11 s. ; 21x30 cm
H.P.: Biologia - nauczanie - szkoły ponadgimnazjalne
Matura (2005- )
37.091.33 Metody nauczania. Drama (pedag.). Metody aktywizujące
373.3.016.046-021.64:811.162.1:37.091.33
Przybylska-Matula, Barbara.
Dramowa interpretacja lektur szkolnych : scenariusze
zajęć w klasie trzeciej / Barbara Przybylska-Matula,
Grażyna Duszyńska.
Warszawa : Wydawnictwo Nowa Era, cop. 2006.
95, [1] s. :il. ; 24 cm
Bibliogr. s. [96].
H.P. Drama (pedagog.)
Język polski - nauczanie początkowe - scenariusze zajęć
Oprac. Ewa Swęd, Biblioteka Pedagogiczna w Radomiu
9
37.091.64 Gry edukacyjne
373.3.016.046-021.64:78:37.091.64
Wierzbicka, Marzenna.
Zabawy muzyczne w klasach 0-III : poradnik dla
nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej /Marzenna
Wierzbicka.
Toruń ; Łysomice : Wydawnictwo "Aker", 2006.
32 s. : il. ; 21 cm
H.P. Gry edukacyjne - nauczanie początkowe
Muzyka - nauczanie początkowe
Podsumowanie
Po roku stosowania nowych tablic UKD możemy stwierdzić, że
problemy z ich użytkowaniem są, ale mniejsze, niż rok temu. Oczywiście,
nasz indeks nadal zawiera „stare i nowe symbole” i nie mogę nawet
powiedzieć, kiedy nastąpi jego pełna reklasyfikacja. Stale jednak
staramy się nad nim pracować, korzystając z cennych wskazówek
Biblioteki Narodowej. W tym miejscu chciałabym podziękować Paniom z
BN za pomoc dla nas w postaci Biuletynów UKD oraz indywidualnych
konsultacji. Zwracając się z konkretnymi pytaniami, możemy zawsze
liczyć na wyczerpującą odpowiedź.
Z kolei my, jako biblioteka pełniąca funkcję wspierającą dla
bibliotekarzy szkolnych, staramy się przekazywać im wiedzę i praktyczne
rozwiązania, do jakich stopniowo dochodzimy. Jednocześnie mamy
świadomość, że bibliotekarze szkolni mają szereg innych problemów.
Kilka dni temu miałam okazję przyjrzeć się tym problemom na spotkaniu
zorganizowanym dla nauczycieli-bibliotekarzy bibliotek radomskich w
naszej bibliotece. W trakcie tego spotkania przeprowadzona została
krótka ankieta na temat użytkowania klasyfikacji UKD w codziennej pracy
w bibliotece szkolnej. Wyniki tej ankiety pokazały, że nauczyciele –
bibliotekarze stosują UKD jako jedyny język informacyjnowyszukiwawczy. Na pytanie, czy stosują w swojej praktyce wznowione
tablice UKD, większość nauczycieli odpowiedziała, że nie. Obawiam się,
że w bibliotekach szkolnych wykorzystywane są jeszcze tablice z 1988 r.
Przeważająca większość respondentów odpowiedziała też „Nie” na
pytanie, czy czytelnik szuka interesującej go pozycji wg klasyfikacji UKD.
Co z tego wynika? Z jednej strony wyniki te świadczą o dużej
popularności UKD wśród bibliotekarzy szkolnych. Jednocześnie jednak
wygląda na to, że bibliotekarze nie śledzą na bieżąco zmian, jakie
Oprac. Ewa Swęd, Biblioteka Pedagogiczna w Radomiu
10
zachodzą w praktyce stosowania tego języka, a dla czytelników bibliotek
szkolnych jest to w ogóle klasyfikacja nieprzydatna. Oczywiście
przeprowadzony
„mini-sondaż”
może
jedynie
posłużyć
do
zasygnalizowania pewnych problemów, jednak jego wyniki są dość
niepokojące. Oznaczają one dla nas po pierwsze, że jeszcze wiele pracy
przed nami, jeśli chodzi o szkolenia z zakresu stosowania UKD. Po
drugie powstaje pytanie: dlaczego informacje o zmianach zachodzących
w praktyce UKD nie docierają do wszystkich zainteresowanych?
Pozostawiam tą kwestię otwartą.