Wrp6lnotowy kodeks celny na zewngtrznych
Transkrypt
Wrp6lnotowy kodeks celny na zewngtrznych
Wrp6lnotowy kodeks celny na zewngtrznych granicach Unii Prawo Unii Europejskiej, szczeg6lnie wsp6lnotowe przyjmowane w filarze pierwsz;,m . rozporz4dzen, dyrekfi i decyzji art. 249TWE' iest bezpodrednio stosowane w paristwach czlonkowskich i ma charalrowno w aspekcie Lryminalnym jak ter wiEz4c, a nad iego stosowariem i gospodarczyrn, a tak2e w sferze czuwa EuropeiskiTrybunal Sprawiewlasnosci inl.elektualnejoraz co nai d l i w o S c i . Z a s t g p o w an i e p r a w a bardziei istotne nale2ytegowykony' Tmktat ustaniwiri{cy WspotnotqEumFFka wdnia i stanowionegoprawa wspcilz I listopadn 1993r Dz .U. Nr 90 poz.%4 z notowego. Pr6ba oceny skutecznodci stosowania tozporz4dzer( i dyrektyw implementowanego prawa do systemu wewngtrznego paristwa (cz. ll3) lntegracia europejska powoduje koniecznodi uszczelnienia zewnetrznych granic Wspdlnoty, majqcego migduy irurlnni na celu zahamowanie ndpl),wu przestgpczolki zorganizowanej o podlozu mafijnym, za- RornanZ 6 KWARTALNIK CELNIYNr 1 (3) Rok 2008 wspdlnotowego na zewngtrznych pehego i merytorycznego nadzoru go do odpowiedzialno6ci odszkodogranicach Unii, ingerowanie w jego nad tymi strukturami ze strony wo- wawczej. Zgodnie z wykladniq pramaterig w spos6b zmieniatqcy rezul- j e w o d o w n a w s c h o d n i e jg r a ni c y w,r wsp6lnotowego oraz zasadnoici tat dyrektywy, czy rozporz|dzeh Unii, dlatego teZ zagadnienie to stosowama prymatu bezpodredniezardwno aktami normat).wnymi jak wymaga pilnego ustawowego ure- go skutku i nadrzgdno6ci, prawo i prawem mierscow)'m, w gTn gl6w- gulowania, poniewd2 administracja krajowe powinno byC tak interprenie tzw. prawem powielaczowym rzqdowaodpowiadaprzed Komisj4 towane, by bylo zgodne z prawem przelozonych i struktur hierarchicz- Europejsk4 za bezkol izyjne wykony- wspdlnotowym oraz sluiylo lcpszej nych, doprowadza do jego obrazy i wanie dyrektyw, w t1'rn szczeg6lnie realiz;cjizasadi celow wskazanych wy.rniemych skat dla bud2etu pari- Wsp6lnej Taryfy Celnej. do cniqgnigciaw ty'rn prawie. stwa oraz calej Wsp6lnoty poprzez Dyreklywy to najbardziej skuO<l momentu uplywu terminu na uszczuplanienaleZnodci,jako Zrodla teczny instrument prawny bezkoli- implementacjg dyrektywy, organ zasadniczych i wyrniemych wply- zyjnego funkcjonowania Wsp6lnoty. stosuiEcyprawo bez wzglgdu na stan w<iw finansowych. W konselwen- Paristwo czlonkowskie ma wpraw- polskiego ustawodawstwa w dniu I cji mo2e byC przedmiotem zarzutu dzie swobodg wyboru formy i Srod- maja 2004 r. i p62niq, obowi4zany Komisji Europejskiej wniesionego do k6w niezbgdnych do pehrego osi4- jest st'f,sowaf wszystkie dyrektywy, EuropejskiegoTrybunalu Sprawie- gniecia zakreglonego dyrekty-wE re. kt6rych to termin na implementac,g dliwo5ci oraz wydania w formie zultatu, lecz stosujqczasadgloialno- ju2 uplyrr4l, bowiem obowi4zuj4 w orzeczelia wi4zqcej wykladni tego Sci(solidamodci,art. 10 TWE) zobo- polskim porz4dku prardn)rynmoc4 orSanu w z-akresiestosowania pra- wiEzane jest do podjgcia wszelkich Traktatu Akcesfnego, o ile nie przewa unijnego i kar finansowych. Ad- dzialari na rzecz petnego wykona- widziano dodatkowych termin6w ministracja rz4dowa jako bezpoSred- nia postanowieri dyrektywy w za- lub okres6w przej6ciowych. Niekie. ni wykonawca wi4z4ce;dyrektywy kreSlon),rnterminie. Komisja Euro- dy orgar stosujEcy prawo zmuszoma na bie24comonitorowaCjej wyny jest do dokonl.wania Lredtywnej Lonanie,a w przypadku zagro2erl interpretacii prawa tak, by zapewwynikaiqcych z jego stosowanin, I Obecne niC prawu wsp6lnotowemu peln4 usytuowanie spordw kompetencyinych itp., poskutecznodi w krajowlrn porz4dku izb i uzgd6w celnych dejmowaCi wdra2aCskuteczne kroPrawnym. w strukturze adminiki prawne, organizacfne i kompcZgoJ.nie z zasad4 wykladni efekstracji niezespolonej, tencine, zmierzaj4ce do usunigcia tywnel, organ interpretujEcy prawo nie sprzyja sprawowaniedociEgnigi i nieprawidlowosci w ma obowi4zek dokonywania takiey t'.rn zakresie. niu pelnego i merytowyktadni prawa wsp6lnotowego, Na kanwie powy2szych rozwakt6ra gwarantuje osi4gnigcie celu rycznego nadzoru nad )ari nasuwa sie pytdnie o wykonywskazanego w interpretowanym tymi strukturami. wanie merytorycznego nadzoru nad __==n przepisie prawnlrn. Jak wigc w konorganami adminishaciiniezespolotekScie obowi4z).wania Wsp6lnotonej pozostajqcych pod zwierzchnic- pelska b9d4c organem wykonaw- wego Kodeksu Celnego i Rozporzqhvem wojewody iako terenawegu czy.rn Wspdlnoty czgsto korzysta z dzerl Komisji Wsp6lnoty Europe,, ort.nu administr.rciirz4dowej ogdF dyrektyw, szczegcilniew zalresie skiei N 3199/ 93 z 22 listopada 1993 ne.iw zakresieprzestrzeganiaprawa problematyki wymag.ri4cej in ter- r. w sprawie wzajemnego uznawawsp6lnotowego na zewngtrznych wencji oraz u jednolicenia procedur, nia procedur calkowitego ska2enia granicach Unii? W sklad organ6w zasad i pragmatyki stosowaniJ prr- alkoholu etylowego dla cel6w zwolddministracii niezespolont'jstano- wa wsp<ilnotowego,zardwno po- nienia od podatku akcyzowegoa r wiqcych listg do ustawy o admini- przez implementacig w prawie lr.r- Dyrektywy Rady 92/83/EWC z 13 stracii r,/4doweir w wojewcidztwie jowym, jak i w sferze obejmujqcyrn paZ&iemika Ig92r. w sprawic harwchodzq dyrektorzy izb oraz naczel- iei zewnqtrzegranice.Pdnshnr'o Twiq- monizacii struktury po<Jatlow alcynicy urzgd6w celnych. Problem zane dyrektywq musi wydaC we- zowych od alkoholi i napoj6w alkowykonywania nadzoru nad izb.tmi wnetzne przepisy prawne w formie h o l o w y c h t r a l t o w a C n e g at y w n q iurzgdami celny.rnize strony woje- ustaw i przepis6w wykonawczych praktykg organdw celnych nadinterwod6w dotyczy w szczeg6lnodcr rozporz4dzeri w celu bezwzglgtlne- prelowania tego prdwa poza konstytzw. Scianywschodniej,gdzie do- Bo osi4lanigciare./ultatu oLreslone- l u c yj n y m i l r r i d l a m i , a k t a m i w e tychczasowe granice po wejdciu w go w dyrektywie. W przeciwnym wnetrznego kierowania, w postacl 2ycie ukladu z Schengeni zniesie- razie moZenarazidsiq na zarzut bez- pism, ok6lnikdw, poleceri i wytyc?niem kontroli paszportowej na za- czynno<ci,obrazy, oportunizmu r nychl Z n,rstgpshvprawnych zasachodniej i poludniowei granicy pari- niesp6inosciprawa krajowego oraz dy prymatu prawa wsp6lnotowego stwa z dniem 20/21 grudnia 2Cf7 r dzialania na szlodg procesuintegr.r- w y n i k a j 4 w i q 2 4 c e d l a p a f i s t w a s t d l y s i g w d i n y m i z e w n e t r z n y m i cyineSo Wsp6lnoty. A to w konse, granicamiwschodnimi Unii. Obec- kwencji powoduie koniecznoiCinge'. An- 2 usta*y z dnia 5 (zeruca 1qr8 r o ne usytuowanieizb iurzgd6w cel- renciiEuropejskiegoTrybunalu Spr,radministra.i v4dowq w woFv6dztde , nych w strukturze adminishdcji nie- wiedliwoSci3. -'I.Dz..U - Nr 91,vr.577. Bare., E. r.awe*a - wyrzykowska, K. zespolonej, zar6wno pod wzglgdem NieosiEgnigcie celu wskazarego MidBlowska - (;orywoda, Nrdraro*$ka Gorywoda, Intqra.F Europrawnym jak i funkcjonaho-organi- w dyrektywie mo2e spowodowac . pejsk , O6c)ru wahc t(uter 2U0Zrs. I0i. Dziemik U?cdowv L 2aE. Z3/11 / ly)'l L zacinym nie sprzfa sprawowaniu poci4gnigcieparsrwa czlonkowskie. 0 0 1 2 -m l 5 . .t.,1 czlonka nastgpui4ce nakazy: a) efektlavnej implemertacii prawa wsp6lnotowego, w tyrr. zakaz stanowienia prawa kraiowego sPrzeczneSoz Prawem wsPolnotowyrn i nakaz uchylenia takiego prawa krajowego, b) zakaz kwestionowania waZno6ci norm wsp6lnot owych przez krajowe organy, w tym przez trybunaly konstytucyjne paristw czlonkowskich, c) zakaz stosowaniaprzez krajowe olgany stosowaniaprawa iakichkolwiek przepisciw lrajowych sprzecznych z prawem wspolnotow),"rns. Powsta.iezatem kolejne pytanie: czy wsp6lnota europejskazabezpiecza swoje interesy na zewnetrmych granicach, szczeg6lnie na granicy wschodniej? Na tak postawione pytanie od strony prawnei nalezy udzielic odpowiedzi twierdz4cej, natomiast inaczei przedstawia sie problem wykonania dyrekty.w unilnych przez poszczeg6lne polskie urzedy i instytucte, w t1'rn slu2bg celn4(izby iurzgdy celne).W sfuibie celnej w duzej mierze stosowd- celnych. Powszechne s4 wigc przypadki nadinterpretacii wsp6lnotowego i krajowego prawa, wrgcz niekiedy celowego rozmy6lnego naruszania w partykulamym interesre okre6lonych osob, firm i podmiot6w gospodarczych. Thkie dzialania negu jq calkowicie materie prawnE dyrekt).w unijnYch i Prowadz4 w konsekwencji do przemytu towar6w przez granice na wielkE skalg oraz z aczr\ego szczuplenia nale2no6ci Skarbu ParGtwa,w tJ,.rnnaruszania ograniczeri przyyvo .r albo wy.wo. zu towar6w, wlrnagaj4cych stosownych pozwolefi oraz objgtych limrtem w ramach kon$.ngentu iloSciowego lub taryfowego. Rzecz).wistodf na zewngtrznych granicach Wsp6lnoty poddaje w wqtpliwogd prawidlowo6C sprawowania kontroli celnej przez ustawowo powolare m.in. do tego celu organy celne,-w KWARTALNIK CELNY Nr I (3)Rok 2008 7 zamieszkalychpo obu stronach granicy Unii-Zprzyczyn wylEcznie koniunkturalizmu politycmego notoryjnie slu2by celne nie wykonujE w spos<ibnaleiyty i skuteczny rozpo rz4dzenia ministra finansciw w zakresie legalnego wprowadzania na polski obszar celny wyrob6w akryzowych, zwlaszcza pap ieros6w. tycznym znaczeniu shrzby celnej na Uskutecznianaw $,rn zakresie tolezewnetrznych graniach Wsp6lnoty rancia, czestobezradrosC sfuZb celjest pelne zabezpieczmie hteres6w nych, a tak2e innych sfu2b uprawparistw czlonkowskich przed nie- nionych do kontroli tego zagadniekontrolowan),rn naplywem towa- nia na cal),rn obszarzekraju, dopror6w, szczeg6lnie tych kt6re cechuje wadzila do rozwoju drobneg,oprzeznaczra dysproporcja cenowa oraz mytu oraz powstania nowej kategoco istohle, zaDewnienie dochod6w rii podrdznych tzw. ,,mr6wek", ktG re niewqtpliwe utrudniajE, a czesto Skarbowi Pafistwa oraz wr:h.w6w do wsPolnoty, PoPrzezPobleranre wrgcz uniemo2liwiajq przekraczanie cel, podatk6w i innych oplat nale2- tego przejScia w zalo2on),rn ruchu nych od importowanych towar6w. t u r y s t y c z n y m . J e d n a l n i e t y l k o Tak wigc uszczelnianiezewnetrz- ,,mr6wki" powoduj4 wielogodzinne nych granicy oraz ochrona rlmku kolejki do odpraw, lecz nadal funkwewn4trz Wsp6lnoty stajesie zada- cjonujqcy swoisty system kontroli niami priorytetowlmi dla slu2b gra- granicznej i celnej, oparty dalej na nicznych, cehych i innych instytu- slrajnych zaloZmiach z poprzedniecji powolanych do tego celu. 80 rezimu i systemu politycznego, okreSlanego mianem mentalno6ci,, PROBLEMY STOSOWANIA homo sovieticus" oraz ishiejqca syPRAWAWSPOLNOTOWEGO tuacja spoleczno-elonomiczrra spoZABEZPIECZAJACEGO wodowana gtownie brakiem miejsc INTERESYEKONOMICZNO pracy, jako legalnego Zrcidladocho- GOSPODARCZEUNII du iegzystencji rodzin oraz paupeParistwo ponosi znaczny wysilek ryzacja spoleczefistwa. Tryb dokonl.wania kontroli, a finansowy zwi4zany z utrzymaniem przej# granicznych, w6r6d kt6rych zwlaszcza rutynowe do niej podeynie wszystkie prz'.nosz4 zadowalir- 6cie,w tym mentalnoS(wielu funl.j4ce korzySci, a niekt6re z nich, cjonariuszy, ktorzy traktui4 wszystzwlaszczadrogowe,w W przEzttd- kich podr6inych na rdwni z przeczone do ruchu pieszego z istoty I myhikami, nie tylko poprzez sam zaloaenia przlmcxzq shaty nie tylko spos6b prowadzania kontroli, ale finansowe, chocia2 mog4 byC przei tak2e poprzez czeste naruszanie dciami dochodow).rni w warunkach d6br osobistvch oraz powszechne bezwzglgdnego przestrze8ania w kontrole osobiste i pubiiczne obmapraktyce prawa wsp6lnotowego. c1,wanie podr62nych (takie postgpoObecnie powszechnie przyjmowana wanie funlcjonariuszy bylo niedoi tolerowana fikcja prawna o tury- puszczalne w poprzednim ustroju), stycznym charakterze tych przejdC Swiadczy z iednei strony o naruszana 6cianie wschodniej w dhrZszym niu godno6ci i ponizaniu czlowieka, przedziale czasowym nie jest do z drugiej strony wskazuie na brak utrz).nania, chodby ze wzglgdu na profesionalDmu w kontroli. Prowadrobno - przemytniczy ich charak- dzone z zasady obligatoryfnie, syster,jako bezsprzecznienotoryrny fakt temowe szczeg6lowe kontrole, jak uskuteczniany przez ludnodf strefy tlumacz4 miejscowe sfu2by granicznad8ranicznej, kt6ra traktute czesto ne s4 konieczne w imig uszczelniaten procederz powodu braku miejsc na zewnetrznych granic Wsp6lnoty, pracy (bezrobocia),jako jedyne Zrc; przy czlrll. zbyt plytko slu2by poidlo utrz).rynaniai egzystencii wielu 'Unii rodzin, nie tyllo ze strefy przygraEuroFFta , Prawo Instytucl,naln€ i nicznE. Z ostroznych danych szaCGpodarae, Dom WydaMisy ABC 2005, s. A2- Ai. cunkowych wynila,2c z pieszegoi ' Art 2 ustany z dnia 5 czew€a 1998r. o drogowego przej6cia w Medyce adminisketi prdowej w woie*6dzJwie, Dz. U. Nt 91, poz.577. utrzymuie sig ololo 25 tysigcy ludzi, 8 KWARTALNIK CELNYNr I (3)Rok 2008 mujE racjonalnojd tego zagadnienia warciw akcyzowych przemycanych wania w ostatnim okresie wielu skoro na granicy strlUy itr,e, cfrcq w drobnych ilosciach podczas czg- funkdonariuszy (7b os6b), w wielsprawdzii ka2dq osobg i ka2dy po- stych przekroczeri granicy. szodciz przejftia drogowego w Mejazd, to muszq sig liczyCz fdktem. Skuteczn4 barier4, przynajmniej dyce. Jednakze na kdnwie areszto2e w ten sposdb dolony.wana kon- w zalo2eniu,mialy byCmobilnestu2- wali powstaje pytanie o dalsz4 trola hamule plynnodi nie tylko ca- by celne i nie tylko, operuj4ce poza lego ruchu granicmego, Ieczprowa- przej6ciemz prawem do przegl.ldadzi do wielogodzinnych kolejek i nia baga2y.Jednal2e ich organizaLonflikt6w przy przekraczaniugra- cja i dzialanie oraz osi4ganerezullanrcy. ty pozostawiajE wiele do 2yczenia TaLi system kontroli mtrsi ulec Swoistym panaceum na rozwiqzanie radykalneizmianie nie tylk() z pcF nawarstwionych problem6w przejSi tym dresztowdnia, ale tak2e masq. wy2szych powod6w, ale hakzez tego grarucznych mo2e byc wprowadze- we zwolnienia na wlasn4 pro6bg wzglgdu, Zeod wielu latjest Zr6dlem nie zapowiddanei wsp6lnej lontroli mlodych funkcjonariuszyw oslatbraku plyrtno5ci przejSciaordz ne- na Lierunkach sluzb, paristw gra- nim czasie Swiadcz4 o tym, Ze w Bdtywnego obrazu Wspdlnoty. Po- nicznvch,d nawetc() wydaje siq postgpuie zatem w szybkim tempie 24danealokadg sluzby na zewngtrzdegradaciaprzeldi granicznychna ne granice wsp6lnoty z innych .,,ewngtrznychgranicachWsp6lnoty, pafutw Unii. ldlie zjawiskajak poco implikuje wprowadzenienie tyl- wszechnie(notoryinie) panuiqca koko pilnych zmian prawnych iorga- rupci.r funkcjonariuszy slu2b granizacyjnych, a najbardziej Ladro- nicznych i celnych w przejSciach wych. Pelnomocnicy graniczni po- paistw graniczEcych ze Wspdlnotq wolani do czuwanianad bezkolDf- oraz stosunkowo niski poziom tych nym funkcjonowaniem przej6f, sluzb, a takZe ich arogancja przy zakresiepomimo lansowanegower,twlaszrza w zakresieplyrmodci ru- sprawowaniu kontroli, bylyby balizmu ze strony czl.nnikciw odpochu osobowego i samochodowegu, zn.rczniezreduLowdne w warun- wiedzialnych za shiby granicme r wsp6lpracy i wsp6ldzialania z pari- kach takiej wsp6lnej kontroli. celne, w tym za przeisciagraniczne, stwami sqsiednimi oraz do biez4cych -tL praktycznie nic sig nie zmienilo na lontaktdw, s4 praLl.ycznieniewi- 1lepsze.Zjawiska lorupcyjne nadal ll Incydentalny€harakter doczni, ndlomiast podr62ni slazani wIltepui4, szerzy.sig nepotyzm i lustracji pr:,ej6i pflez tyllo na siebie w dobowych oczcliarogancla przy wyt(on'.wdntu konwaniachna odprawg w skandaliczRzecznik6w Praw troli, widoczny jest braL profesjonanych warunkach higieniczno-saniObywatelskich, jest Iizmu w slu2bachgranicmych iceltamych. nych oraz wystgpuje na ruszanie posunieciem chybioIncydentahy charalter lustracjr wspdlnotowego i krajowego prawa. nym, wylacznie organitychptzejll przez Rzecznik6w Praw Na lanwie powy2szych rozwazowanym dla cel6w Obywatelskich, jest posunieciem 2ai powstaie pytanie, gdzic tkwi populistycznych i nie chybionym, wvl4cznie organiTowdproblem w nalezytym funlcjonowamajAcym iadnego nlrn dla cel6w populistycznych i nie niu przeisCgranicmych, w tym efekzwi4zku z pnykt4 rzemajqcym zadnego zwiqzkLr z tywny.rn sprJwowdniu kontroii celprz.ykr4 rzeczywistosciq.Jak dalece czywistosci4. ll nej oraz prawidlowym pobieraniu fikcja prawna, organizacyjnai struk-lcel, podatk6w i danin do Skarbu turaha slu2b granicznych usluteczZreformowany systemniew4tpli- Pafistwr ibud2etu Wspolnotyz tynia negary,wnywizerunek WspdlnLr- wie zneutrdliowalby plynno5c ru- tulu importu lowardw nd iej zely na iei zewngtrznych granicach. chu granic2:negoi zwiqlszyl przepu- wngtrznych granicachi w maksyniech dwiadczy chociazby wcze3niej stowoic przeisc co generalniezmie- maln).m uszczelnianiu tych granic? podnoszony fakt ndgminnego naru- nilo by ich wizerunek. Powinim byC Podstawowym lr6dlem egzelwoszania godno6ci czlowieka, praw i tak2e rozwi4zany problem dublo- walnoscinale2noicicehych i podatwolnoEci obywdtelskich oraz nie- w a n i a s i g k o n l r o l i n a g r a n i c y , kowych s4 kolejowe towdrowe przejprzestrzegdnid sl,andard<iwwsp6l- zwlaszcza pomiedzy Stra24 Gra- scia graniczne, przez ktore sq przenotowvch.Praktycz'lieani admini- niczn4a UrzgdemCelnym,chocia2- mieszczale ogromne iloici towarow, stracja rz4dowa ani shr2by celne czy by w zakre.siekontroli migdz).ndrq. zar6wno w asortymencie iak i w grdniczne nie sq zainteresowanepo- dowych przewozciw tow.lrowych. wartosci. praw4 wizerunku tych przei#, wy- co w praltyce wydlu2a cz,rs LonKolejowe przejsciagranicznedoL,rzujqcich nJwet n iedostatecznq troli ostib, towar6w i pojazd6w. \larczai4 tym sdm)rm naiwigcej,spoobsadg personalnq, etatow4 czy Czas najwy2szy zadbai o wla6ci- 5r6d wszystkich przejSi granicznych strukturaln4,spowodowanqwzmG wy i po24dany wizemnek Wspcilno- wply.wow doSlarbu Paristwa(przy2onym ruchem pseudoturyslycz- ly, zwlaszczdobraz slu2by celnej Lladowo przejscie kolcjowe w Menym, nalrgcanym przez te slu2by (takie granicznei)oraz de[initywnie dyce pobiera rocznie ololo 4UUmioraz funkcjonujqce na obrze2ach pozbycie sie funkqonariuszy, kt6rzy lion6w nale2no6ci), a pomimo tego przei# rdzne,,punktyiskupki' zai szkodzilii nadal szlodzq t) m slu2- od wielu lat w wiglszoSci s4 zaniemujqce sig slupem i dyskybucjq to- bom, a co dowodz4 licznearcszto- dbane i nie doposaTonew sprzgt slu- | :,i. 't.' KWARTALNIKCELNY Nr I (3) Rok 2008 I 2 q c y d o k o n t r o l i p r z e w o 2 o n y c h le rosnEcy mch towarowy wymu- dzenia przywiezionego towaru, co przez Sranica towar6w, w szczeg6l- sza tak2e okreSlony spos6b przepro- jest podyktowane wczeriniej podnono6ci brakuje terminali do kontroli wadzenia kontroli dokument6w na szonymi ograniczonymi mo2liwocelnej,w tym urz4dzefi do przeSwie- Przewozone towary i sPrzyia Po- Sciamiprzeprowadzmia takiejkorr tlania wagon6w i kontmer6w. wstawaniu nieprawidlowo5ci w za- troli na stacti ganicznej. Powstaje pytanie o stan faktycz- kresie taryfiLadi towar6w i nale2nono-prawny takich dzialafi? Na tak ici celnych.KwalifikaQa przez ftrnkzadane pytanie nie moina udzieliC cionariuszy towardw do odpraw celsensownej odpowiedzi, bowiem nei ma istotne maczenie w z-akresie trudno zrozumiei niedostrzeganie prawidlowego przypis)'wania korangi i problem6w przej6i kolejo- d6w dy.rekfi wsp6lnotowych (tawych przez wladze i instytucte pan- ryfv celnej wspcilnotowej) maj4cych stwowe, w sytuacji gdy prz).noszq decydujEcy wplyw na wysokoSC cofaz tal duze dochody dla Skarbu Pari- pobieranych i egzekwowanychoplat gEpsgg/r to nie z powodu stwa i calei Wsp6lnoty. Wydaje sig, celnych. Oplaty celne (akcyzowe) wo6ci jego kradzieZy podczas postc 2e problem chocia2by tkwi w t).rn, mai4 du24 wagg, bowiem przykla- ju na b<rzricy kolej owej, lecz z ragt Ze towarowe przejdcia kolejowe nie dowo wplywaj4 na rentownodC im- jego wvkorzvstvwania do nielegal-. s4 medialne oraz majq zupekrie od- portera,/przedsigbi orcy, a zwl aszcza nej produkcii alkoholu na terenre mienny charakter, a t).rn samFn nie na koricowe przeznaczenietowdru, _5131!.1?emu,raK wskdzu,e ftyr' dowyslqpuie tutai bezpoSredniozjdw'- niezgodne z deklarowanl'rn w zglo- Lonvwaria Lontroli celnej,sprzyjaj.l sko korupcji, jak to ma miejsce na szeniu celnFn i slu24ce do prowa- dzialania organu celnego. innych przejSciach granicznych. dzenia dzialalnoSciprzestepczej. Na przej6ciu kolejowl'rn w MedyZadziwiaj1cym jest fakt, 2e teren ce, co najmniej od 2005 roku odprakolejowych przejSi grdnicznych jest wiane sE cystemy z pr4rwiezionyrn praktyczne og6lnie dostqpny dla I Przez pnej(cta graniczz Ukrainy alkoholem etylowym. ne kolejowe ze strony wszystkich osdb,niekoniecznezwi4Zw azv( rulezv,mrno i2 w dokummzanych z obsfug4 obroht towaroweUkrainy importowane go, dlatego teZ niezwl<rcznie nale2y s4 do kraju znaczne ilopodj4Cdzialania maj4cena celu moScialkoholu etylowego nitorowanie terenu i obiekt6w, a takskaionego jako komZe ruchu pociEg6w towarowych, aby ponentu dla pn emyslu ograniczyi chocia2by podlo2e przechemicznego. Ten alkomytu na duz4 slalg r<i2nych towahol przykuwa coraz r<iw.Obecna infrastrultura towarc wvch kolejowych przeisi grdniczwieksz4 uwage Swiata tu widzerria funhcjonariuszcelny od nych jest wynikiem tak2e zaniedbari przestepczego momentu pr6bobrania, do czasu zaze strony PKP- wieloletniego gospo-r korlczeniaweryfi kadi zg,loszeniaceldarza przejdC kolejowych, a ostatnio Rygor w zakresie dokumentac;r nego kwestionuje prawdziwo5i i wiawojewod<iw gospodaruj4cymi nimi przywozowej wystawionej przez rygodno6i dokument6w dostawcy od 2006roku. lshriejqcaslromna in- zagranicmego dostawcAtowaru jest towaru wprowadzonego na wsp6lfrastrukfura uniemo2liwia sprawo- znaczxryI nie ma mo2liwodci legal- nolowy obszar celny oraz wdra2a wanie nale2ytej kontroli celnej, a nego wprowadzenia nd wspolnoto- niekorzystne dla Skarbu Paristwa i w y k o n y w a n e c z y n n o S c iw d u 2 e i wy obszar celny towaru bez listu caleiWspdlnoty decyzjecelne,zwalmierze ograniczones4 tyllo do kon- przewozowego, faltury i certyfika- niai4ce towar z nale2nego podatku troli dokument6w na przewoZone tu producmta czy riwiadectwa po- akcyzowego i z cla, a tym samlrn towary iSrodki przewozowe. Bralu- chodzenia towaru, wymaganego pozbawia dochod6w budzet paristwa ie fizycnych mo2liwoici przepro- przy stosowan iu preferencji lub i Wsp6lnoty. Czynnosci te funlcjonawadzenia na staciigranicznejPKP v, zwi4zanego z ograniczeniami przy- riusz wykonuje wprawdzie z poleMedyce rewizji celnej, a cz:gstotak- wozu danego towaru. Te dokumen- cenia przelo2onych, lecz nie mo2e ze oglqdzin zewnetrznych towaru i ty jako lrcidla dowodowe winny byc r6wnocz€6niepowolywaCsig na Lon6rodka przewozowego, z powodu podstaw4do podejmowaniai wdra- hatyp, ktdre zwalniajE go, zar6wniedostateczneiobsady fu nkcjona- 2ania przez funkdonariuszy czlmro- no z odpowiedzialnoici kamcslarr i u s z y c e l n y c h . Z t e g o w z g l g d u Sci konholnych i w).rnaganego roz- bowej jak izniedopekrienia obowi4zprzejdcie kolejowe w Medyce jest strzygniecia, w tym bezwzglgdnego kow i przekroczenia uprawnieri shrzw iktyrn olog icz:nie podatne do prze- stosowanid dyreltyw wsp6lnoto- bowych wyczerpuiqcych znamiona mytu na wielkq skalq ro2nych towa- wych. Zaznactyc nalezy, 2e organ art. 231 k.k. row, w tym nie iest wylluczone za- celny w domniemaniuprawdziwoW takim przypadku dla unikniqgro2enie bezpieczeistwa paflstwa sci tych dokumentciw i zgodnoscr cid odpowiedzialnoki kamei i innej przemylem towardw podw6inego deklarowanego towaru, zezwala na winien na podstawie art. 36 ustawy zdstosowdnid oraz broni i materid- iegoczasowesLladowaniena przejItiw slu24cychdo dzialari terrory- sciu granicznym, na olres do 20 dn ' Ustawa z dnia 24 Upca1999r.O Sluzbie Celstycznych. czyli do czasudokonania zgloszenia nei, rekst i{rDlity Dz. U. z 2m4r. Nr 156, Tali stan rzeczyoraz du2y ista- celnegoSAD, bez fizycznegosprawpoz.1641 'l al KWARTALNIKCELNYNr r (3, Rok 2008 o sluibie celnej? na pismie odm6wiC cesem skomplikowan),.rn, zar6wno tor6w kolejowych. W tlrn terminie wykonania polecenia,za potwier- od strony tecluricznejjaki dokumen- najbardziej optymalnym, odbiorca dzeniem odbioru przez przelo2one- tacyjnej.PrzewoZnikiem lowaru z towaru winien dokonaC zgloszenia go. Domniemanie prawdziwosci kt6rym dostawca zawiera umowe celnegoza dokumentem SAD. Podokummt6w dostawcy tow.rru, jak przewozu s4 Ukrainskie Koleje Pari- zostdwanic wigc w bezczynnoSci i samego towaru mo2na podwa2yC stwowe, kt6re w ramach umowy z a r o w n o i m p o r t e r d t o w a r u iak i (zakwestionowac')tyll.o i wyl4cznie migdzlmarodowejdalei wspcitpra- dzialajqcej z jego upowa2nienia dowodowymi Zr6dlami prawnymi cuj.1z PKP Cargo S.A, realizuj4c agencji celnej nie jest przypadkowe oraz kategoryczn4 opiniq laborato- przew6z po skonie polskiej. W po- i wymaga dalszego wy.wodu zmierium pudpisan4przez upowa2nio- siadaniu tych przewoznik6w jest rzai4cegodo obeiEcidprawa {Wspdlnego fu nkcjonariusza celnego. zar6wno towar (ladunek) dostawcy notowego Kodelsu Celnego).AgenSporz4dzonaopinia, a nie sdmo jak i iego d okumen lacTaprzywozo- cja celna bgdqc instytug4 wyspecjabadanie laboratorf ne zakoriczone wa (list przewozowy, faktura, ccr- lizowan4 do przygotowania calosprawozdaniem bieglego w kt6rej tyfikat ialoSci produccntd towaru Sciowegodo odprawy celnej dokuopisuje wszystkie wykonane cz1,n- Swiadectwo pochodzenia towaru). mentdcji, zamiast zgloszenia celnenosci i zastosowanemetody (odFunkcjonujqca od 1971 rokr-rna go (dolumentu SAD; przedklada czlnniki), a takze swoie spostrzeze- kolei, podpisana ieszcze z rzqdem urzgdowi celnemu pisemny wniosek nia jakich biegty dokonal w hakcie 6RR umowa bilateralna powolala z prosb4 o umo2liwienie pobrania tych badari, zakorlczonqwnioslami do 2ycia instytucie kolejowych ajen- pr6bek towaru przywiezio ego zza w drodze lonkluzji jest odrebnlrn. t6w zd,rwczo-odbiorczych z dyslo- granicy dla konhahcnta lrajowego. s a m o i s t n y m : j r o d L i e m d o w o d o - kacjq po przeciwnych stronach grd- OczywiScie wniosek nie posiada wym. Natomiast przeprowadzajqcy nic (dient PKP na Ukrainie a ajent 2adnego uzasadnienialonitrznoici (wykonujqcy) badania biegly, kt6ry kolei UZ w Poke). tzw. pr6bobrania do badari laborapodpisuie opinie iestosobowym 216P o d s t a w o w y m o b o w i q z k i e m toryinych towdru skladowanego na dlem dowodow)'rn3. wzmiankowanego ajenta lolejowe- przeikiu granicznym (wprowadzoIstotnym warunkiem wymaga- Bo iest przekazaniewe wladztwo nego na wsp6lnotowy obszar celny) nyrn dla opinii laboratoryinej jako PKP Cargo, zarowno ladunku (skla- Taznaczy( nale2y, i rv obecnlrn i sdmoistnegodrodLa dowodowego du poci,trgulowarowego)jak i do- w poprzednim stanie prawnyrn iest aby funlcionariusz celny wyko- lumentacii na podstawie wykazu funkcjonariuszecelni nic byli uponuj4cy badaniaposiadal wiedzg spe- zdawczego,wynikai4cegopodobnie wa2nieni do technicznegopobierddalistyczn4z danejdziedziny, w ktG jak wszystkie procedury, z um6w nia pr6bek, w tym cieczy z cystem rych stwierdza si€ iakieSokoliczno- miedzynarodowych SMGS i CIM wykorzystywanych nastgpnie do 3ci a opinia moZe miei istotny Nastepnie w przywozie PKP Cargo badafr laboratorinych, dlatego tez wplyw na rozstrzygniecie sprawy, przedstawiJtowar wraz z dokumcn- talie cz).nnoScina ohnrorachwlewoczyli podjecie decyzji celnej przez taci4 organowi celnemu do objgcia wych cystern w ich gdrnych czgfunkcjonariusza.Tyl lo tak przepro- dellaracjq skrdconq DSK przywie- Sciach dokonuj4 sami pracownicy wadzone badanielaboratoryjnezd- zionego towaru, gdzie funlcjona- wyspecjalizowanych 6 rm pobierajqkoriczone kategory czn4 opini q pr zez riusz celny z ptzej6cia kolejowego cych probki na zlecenie agencji celuprawnionego bieglego mo2e byc przyjmuje przedstawienie towar6w nei. Pobranew ten spos6bpr6bki do podstawq do wzruszeniaprawdzi- i reiestruiew ewidencii celnej, co z badarl (przy zalo2eniu i2 mdterial woSci dolumcntacji przywozowej punktu widzenia prawnego oznacza fdktycznie zostal pobrany / cystertowaru doshawcv oraz istnieiqcego przyjgcieladunku o znacznejwar- ny a nie zamieniony,wzgigdJ|iedodo chwili wydania opinii laboratc toScipod swoistv iluzoryczny doz6r lane potaiemnieska2alnili, w stop rylnej domniemania prawdziwoki cehy i tak4sam4odpowiedzialnodf niu zmieniai4g.rn sllad chemiczny) tych dokument6w. Nie mo2na bo (system Celina). s4 plomboware przez furrkcjonariuwiem podejmowai i wdra2aCbrzeStacie i bocznice kolejowe z po- sz.rcelnego,ktciry faktyczniedo korimienne w skutkach i nastgpstwdcf. wodu otwarleiprzestrzeni nie mog4 ca nie wie co plombuie, dzialaj4c w deryzje zwalniaj4ce towar wprowa- byi nale2ycie z,abezpieczone przez t)'rn momencie w zaufaniu i w dodzony na wspolnotowy obszar cel. 5zczuple skuktury SOK,.r ti..rn sa- brej wierze do pracownikapobierany z podatk6w ioplal wyl4czniena mym sklady wagon6w narazonesq j4cegopr6bki towaru do badari. Zapostawie ogl4du organoleptycznego na kradzie2e,czy zmiang istotncj ufanie nie mo2e byC jednal w tynr czy dglldsllg$i opinii llasyfika. chemiczlej struktury ladunku przed przy?ddku podstdw4 do legalizowacyjnej, odsylaj4cej do bli2ej niespre dokonaniern ostatecznej odprawy n i d c z y n n o S c ip r a c o w n i k a f i r m y cyzowanego w strukturze organu ceinej. Na dellaracji skroconei (poc przeT funkcionariusza cclnego i naadministracji celnej, organu dla osta- cz.rsowym s|ladowJn iem) tow.l r raZanie na szwank organu celnego tecznegopotwierdzenia wynikow moZepozostawaC do 20 dni wzglgd- Z cal4 mocE nale2y r6wnie2 pod krebadari. nie dhr2ej po przedluicniu term inu {li(,2e ptzy pobieraniu probek cieprzezorgan cehy, celemdokonania czy do badari nie uczestniczy,choc PODSTAWYPRAWNE niezbgdrlychdo odprawy (ormalncr ma taki obowi4z€k agent cclny zleIDOWODOWEWDRA'ZANIA :ici celnych, lecz w lakim przypad- caj4cy w imieniu importera cal4proDECYZJICELNYCH ku oczywi6cie powstaje problem ' W p r o w a d z e n i e l o w a r u n a oplaceniaprzewofrikowi wy2szego T.HaMoseh lctminalistyka, zar)6 wyklad!, wspLilnotowv obszar cchy jest pro postojowego w zwi4zkrr z zaieciem Krak6w Zakamy@ 1998 r. s.150161. .,ii 1!..:t I . i : ) r . r : i. . r i . | ,,.; ,,,, , , cedurg, a wszelkie pr6by jego wezwania przez organ celny do obligatoryjnego uczestniczeniaw takich czlnnoSciach kofrcz4 sig z reguly odmow4 przy argumentacji, 2e pracownik firmy pobieraj4cej pr6bkr dziala z upowaZnienia agencii. Reasumujqc tm wqtek wywodu naleZy stwierdziC, i2 skoro funkcje nariusz celny nie ma upowa2nimia (nie jest odpowiednio przeszkolony do pobierania pr6bek z cystem otwa r6w wlewowych w ich g6mych czg6ciachi na wysoko6ci ponad 3 m), to ma tez prawo odmowy plomb<r wania pobranych w ten spos6b pro bek do badari laboratoryjnych. Przeciwne stanowisko prowadzi do poSwiadczenianieprawdy dla wywolania skutk6w prawnych i wydania opinii na prdbkach nie pochodzqcych z cystern kolejowych. Agent celny pomimo, 2e nie uczestniczyw t'.rn pr6bobraniu, to koicowo podpisuje protok6l z tych czynnodci spor z4dzony przez hmkcjonariusza celnego (poSwiadcza nieprawdg na dokumencie dla w),wolania skutkdw prawnych). Zastanawiajqcym w tei czynno6ci jest fakt i2 agencja celna posiadaj4c dokumenty dostawry towaru, ani w tym momencie, ani w og6le nie kwestionuje ich wiarygodno6ci (autentyczno6ci), wykazuj4c i dowodzqc po stronie bezwarunkowej koniecznoSci pr6bc brania do badari ladunku zloZon).'rn organom celnyrn wniosku ich podrobienie lub przerobienie, wzglgdnie nie wylazuje, 2e dokumenly pochodz4 od nieupowa2nionego do. stawcy.Tylko bowiem takie uzasadnienie we wnioslu jest podstdw4 prawnq i faktycznq do wyra2enia zgod,yprzez organ celny na pobranie prdbek dostarczonego towaru, a nastepnie poddanie go badaniom labora toryjnl'rn . Z anallzy Zrodlowych dokumcnt6w iedroznacznie wynika, 2e agencia celna sporzqdzajqc wniosek o pobranie prcibek towaru z gdry (telepaiycznie) zaklada, nie maj4c 2adnych podstaw prawnych lub faktycznych do kwestionowania prawdziwodci dokument6w dostawcy, 2e w cystemach koleiowych jest inny chemicznie asortymentowo i skladnilowo towdr (ciecz).Z listu przewozowego dostawcy towaru sporz4dzonego przez Barski Kombinat Spirytusowy. jego dwiadectwa p()chodzenia i innei dolumentacji jedno- KWARTALNIKCELNYNrr (3)Rok 2008'l.l znaczniew1.nika,2e-plzgzkglgiglgg- nie tylko wniosku o pobranie prow Medvce do- bek towaru, ale tak2e prawidlowodd zalegalizowanego tE czynnogci4 zgloszenia celnego plynu do sprys ki w a c z y s z y b s a m o c h o d o w y c h . Oczywiscie tak enigmatycznie sporz4dzony wiosek o pr6bobranie bezkrytycznie lierowany jest do dalszej procedury przez kierownika zmiany oddziahr celnego (obecnoSCobowi4zkowa funkcjon ariusza przy pobieraniu probeL towaru) z oczywiPytanie kierowane do agencji celnel o Scie spodziewanq ekspertyz4 kt6ra podstawy faktyczne i prawne tej jest zakoficzona domniernan4 i doswoistej i lelepatycznej metamorfo- rozumiewan4 oraz dwuznacznq w zy dokument6w,ktdra we wniosku treEciopini4 Referatu l-aboratorium o pobranie prcibek dostarczony to- Celnego lzby Celnej w Przemyslu'. war wedlug dokumentdw okreSla Z tredci opinii bowiem wynika, 2e jako alkohol etylowy (wedfug do- w nastepstwie przeprowadzonych slawcy ukrainskiegospirytus rekty- analiz laboratoryinvchwedlug cerfikowany) o dowolnej mocy, ska2t nych metod stwierdzono, i2 przeony, a drugi raz dellaruje bez poda- miotowy towar m.in. ze wzglgdu na n i a u z d s a d n i e n i ai w s k a z a n i a p o - wysolq zawarto3calkoholu etylowego (w badaniach nie pokuszono sig nawet na podanie tej zawartodci oraz I Skoro funkcionariusz na obecnosf izopropylenu i substancelny nie ma upowaicji powierzchniowo czynnel, ktorq nienia do pobierania ustalono w badaniach) i tu uwaga, prdbekzcystemwich cytujq ,,mo2e slanowiC koncentral n iezam arzajqcegoplynu do spryskig6mych cze6ciach i na waczy szvb samochodowych na bawysokosci ponad 3 m, zie alkoholu etylowego". to ma tei prawo odmoCzy2by w tej odkrywczej opinii wy plombowania polaboratorium celnego Barski Spirybranych w ten spos6b tusowy Kombinat w wielkodci tego pr6bek zakladu i liniach technologicznych zamidst spirytusu etylowego 95', , skaionego bitrer.em (benzoesar detwierdzaj4cego dokumenhr, na de- natonium i izopropylen)dzialajqc na klarowany plyn zapobiegaj4cy za- wlasnq szkodgprodulowal i ekspormarzaniu, ktdry w sugestii o l,akim towal na wspolnotowy obszar celny oznaczeniu winien byC poddany koncentrat niezamarzaj4cegopllmu badaniu laboratorinemu, dla usta- do spryskiwaczy sryb samocirodolmia faktycznej tozsamosci towaru. wych? Opinia laboratorium-llq_Eg! Na etapie skladanego przez agencjg , k;tegorvczna i nie mo2e w6Giit celn4 wniosku o takie pobranie prG piaoia w tvm brztnieniu poprr., bek towaru urzqd celny nie moze n@ wszcz4i ani przeprowadzidpostepodo wdra2ania wania kamego skarbowego o po6wiadczenienieprawdy przez agencjg celn4 oraz chgci 5wiadomego i nale2no6ciSkarbu Paistwa i polececeloweg,ozani2eniaoplat celnych, nia przelo2onych w tlrn zakresie s4 bowiem dla materializacji znamion bezprawne i warunkujq ich odpo, odpowiedzialnodci czyrru niezbgdne wiedzialno6C z tytulu Wsp6lnoty, a jest dokonanie zgloszenia celnego za wyczerpania zramion przekoczenia dolumentem SAD (wniosek o prri- uprawnieri shrzbowych (drt. 231Lk.). bobranie nie wyczerpuje znamion Asekuracyjna opinia laboratodokumentu). Takiegozgloszeniajed- rium w Loricowym stw ierdzeniu nak agencjana $rm etapie nie doko- informu je zleceniodawcg,a tym sanuie, Poniewaz celowo oczekuje na pozytywn4 opinig laboratoriumcel'D€cfzia nr 35l2m7 Dtrekton lzby c€lnej w nego, Iegalizuj4cegoi potwierdzaiqPrzenyslu w sprawie nadaria Resutaminu cego bardzo w4tpliwq ,,zasadnoSc Organizacyjnegolzbie Celnq w hz€m'dtu :+ 1, KWARTALNIKCELI.IYNr I (]) Rok 2008 m)..rnorgany celne,te cytuje .,zgodnie z decyzjq nr / 2007 Dyrektora Izby Celnei w PrzemySluw/s naddnia Regulaminu Organizacyjnego Izby Celnej w Przemyilu, Referat Laboratorium Celne nie podejmuie czynnoSciurzgdowych zmierzajqcych do zwolnimia arbitralnego cieczy z podatku akcyzowego,a posiada jedyrrie uprawnienia udzielania ,.opinii (dyrektor lzby nie zna wymog6w prawnych dla opinii jako odrgbnego samoistnego Srodka dowodowego RZ) i skladania propozycji dotyczqcych klasyfikacji pr6bek towar6w bgd4cych plzedmiotem przeprowadzonych badari i analiz fizykochemicznych, dlatego te2 o ostatecznei kJasyfikadi winny zdecydowaCodpowiednie organv administracji celnej". W tre5ciprzedstawionegowywodu pseudoopini i jednoznaczniewynika,2e nie mo2e ona stanowif Srodka dowodowego podejmowania i wdraiania merytoryczrych czynno- 3ci celnych, a propozycje laboratorium nie sq wiEz4ce dla organu cel nego,podobniejak calaopinia,zwa2ywszy na fakt, D samo laboratorium ma w4tpliwoSci co do wartoScidowodowej badari odsylaj4czlecenidawce do bli2ej nieokre:ilonego w strukturach celnych organu administracji celnei dla przeprowadzenia ostatecAej klasyfikacjibadanej cieczy, w szczeg<ilnodcido zakwestionowaniadolumentacji dostawry i ladunku, a tl.rn s.rm'.rnpoSwiadczeniaprzez niego nieprawdy w dokumentach dla wywolania skutkow prawnych (wdro2enianiekorzystnych dla Skarbu Paristwa decyzji celnych) i sporzqdzania w tym zalresie przez Ministerstwo Finans6w odpowiedniego wyst4pienia do Rz4du Ukrainy. Oczy.wiScie takie wystEpienie nie ma 2adnych raciLrnalnychpodstaw praw nych, odmieszylobynie tylko polsli rz4d. ale i WspolnotgUnijn4 o czym zaromo agencjacelna jak i urzqd cel- ny doskonale wiedzq. Powstaie wigc pytanie, dlaczego laboratorium izby celnej, jako organu celnego 1I instancji, sporz4dza w4tpliwe pod wzglgdem prawrvm i dowodowl,rn opinie, dzi.rlajqcw tym zakresie na wlasnq szlodg i szkode Skarbu ParGtwa? Roman Zdybel, doktor nauk -9 Prawnych Uniwersytetu JagieL lonskiego, st. $ryh kladowca Pafistwowej Wyzszej Szkoly Wsclodnioeuropejskiej w Przemydlu. Autor licznych prac z dziedziny prawa kamego, pracy, handlowego oraz wsp6lnotowego. Ich rnerytoryczna wartodi zostala wielokrotnie zauw a2ona przez Trybunal Konstltucytny po stronie uzasadnicnia wy.roku. 4q