Najsłynniejszy symfoniczny balet - VIII Liceum Ogólnokształcące i

VIII Liceum Ogólnokształcące i 58 Gimnazjum im. Władysława IV w Warszawie - Start
Najsłynniejszy symfoniczny balet
Był już dojrzałym kompozytorem, gdy w 1877 roku ukończył swój pierwszy balet- Jezioro łabędzie.
Kolejne :Śpiąca Królewna i "Dziadek do orzechów" pozwalają dziś stwierdzić, że Czajkowski trafił na
najbardziej mu odpowiadający typ muzyki, gdzie rytmy taneczne odgrywają doniosłą rolę
W sobotę 20 stycznia przybyliśmy do Teatru Wielkiego na słynny balet Piotra Czajkowskiego "Jezioro
łabędzie". Jego muzyka należy do epoki wybujałego, schyłkowego romantyzmu. Przepojona jest - nawet
symfoniczna czy koncertowa ?programem uczuciowym, poetyczną aż do egzaltacji ekspresją lub
melancholijnym liryzmem. Sława Czajkowskiego w niemałym stopniu opiera się na jego baletach Muzyka
baletowa bowiem - obok dziel symfonicznych i oper - stanowi w jego twórczości jedną z najmocniejszych
pozycji.
Współcześni kompozytorowi nie potrafili jednak od razu ocenić walorów Jeziora łabędziego i jego
prawykonanie (Moskwa 20 II 1877) okazało się fiaskiem. Zasadnicza tego przyczyna tkwiła w
nowatorstwie Czajkowskiego. Ówczesna publiczność przyzwyczajona była do widowisk choreograficznych
o błahej treści, ale bogatej wystawie, w której muzyka ograniczała się do roli akompaniamentu
podkreślającego rytm tańca. Czajkowski zaś stworzył w Jeziorze łabędzim pierwszy symfoniczny balet,
wsparty na prawdziwie dramatycznej akcji. To nowatorstwo musiało budzić kiedyś opory
tradycjonalistów, ale właśnie dzięki niemu balety rosyjskiego kompozytora zapoczątkowały nowa erę
muzyki tego rodzaju, która odtąd w oderwaniu od sceny i tańca, w koncertowym wykonaniu, ma sens i
oddziałuje równie przekonująco.
Jezioro łabędzie to balet w trzech aktach i czterech obrazach. W ukształtowaniu struktury libretta
Czajkowskiemu pomagali: literat Władimir Biegiczew oraz były tancerz, reżyser baletu Wasilij Melcer. To
wzruszająca historia miłości Zygfryda i Odetty, którzy przeciwstawili się złym mocom czarownika
Rotbarta. Oto treść baletu:
Prolog
Z ciemności wyłania się postać Złego Ducha. Przepowiada on los dwojga dzieci: późniejszej Odetty i
księcia Zygfryda.
Akt I
Obraz 1. Dworska biblioteka. Książę wraz z rówieśnikami ze szkoły wojskowej i z przyjacielem Bennem
oczekuje na przybycie matki. Z okazji pełnoletniości syna panująca księżna wręcza mu rodowy medalion.
Oznajmia też Zygfrydowi, że nazajutrz podczas balu powinien wybrać przyszłą żonę spośród
zaproszonych księżniczek. Zygfryd zgadza się w pośpiechu, bowiem przyjaciele wraz z okolicznymi
wieśniakami przygotowują dla niego wesołą zabawę w dworskim parku. Wszyscy tańczą, panuje
beztroska atmosfera. Także generał, nauczyciel księcia i innych kadetów, ulega ogólnemu nastrojowi
zapominając o tym, że księżna nakazała mu troszczyć się o syna. Wraz z zapadającym zmierzchem
pojawia się Zły Duch. Zwabia on księcia nad jezioro, gdzie przyjmuje postać nocnego ptaka - puchacza.
Tutaj dokona się los Zygfryda.
Obraz 2. Nad brzegiem jeziora książę spotyka dziewczynę-łabędzia i zakochuje się w niej od pierwszego
wejrzenia. To Odetta zaklęta w łabędzia przez czarnoksiężnika. Jeśli ktoś poprzysięgnie jej prawdziwą
miłość, wówczas zgubne czary stracą swoją moc i zarówno ona, jak i towarzyszące jej dziewczętałabędzie wrócą na zawsze do ludzkiej postaci. Oczarowany urodą Odetty, książę przysięga jej wieczną
miłość.
Akt II
Trwa bal wydany przez księżnę-matkę. Przybywają zaproszeni goście, a wśród nich księżniczki:
węgierska, neapolitańska, hiszpańska, rosyjska i polska. Wreszcie pojawia się spóźniony Zygfryd. Jest
nadal pod wrażeniem spotkania z Odettą i księżniczki nie robią na nim większego wrażenia. Nagle
rozlegają się fanfary obwieszczając przybycie nieoczekiwanych gości. To czarnoksiężnik Rotbart z córką
Odylią, łudząco podobną do Odetty. Pod wpływem czarów Zygfryd przysięga miłość Odylii, skazując w ten
sposób Odettę na wieczne cierpienie. Gdy uświadamia sobie okrutną ironię losu, pełen niezmiennej
miłości do Odetty, biegnie nad jezioro.
Akt III
http://wladyslaw.edu.pl
Kreator PDF
Utworzono 4 March, 2017, 11:00
VIII Liceum Ogólnokształcące i 58 Gimnazjum im. Władysława IV w Warszawie - Start
Nocą nad brzegiem jeziora Zły Duch pod postacią puchacza chełpi się swym zwycięstwem nad dobrem.
Dziewczęta-łabędzie oczekują na Odettę, która pojawia się załamana, przygotowana na najgorsze. Zły
Duch wie, że dziewczęta czerpią siłę ze swych ludzkich postaci. Próbuje więc zebrać je razem, aby
ponownie zamienić w ptaki. W tym momencie nadbiega Zygfryd i ku swemu przerażeniu odnajduje
Odettę na wpół żywą. Słowami miłości i skruchy przywraca ją do życia. Wszystkimi siłami próbują oboje
przeciwstawić się złemu losowi. Odetta czuje, że tylko śmierć może ich połączyć. Rzuca się ze skały, a
książę podąża za nią. Wzburzone śmiercią Odetty i Zygfryda dziewczęta-łabędzie topią swego
prześladowcę i wznoszą się ku niebu śladem Odetty i Zygfryda. Noc rządzi się jednak swoimi prawami i
znów pojawia się Zły Duch łaknący nowej ofiary.
Znając libretto, z którym radzę się zapoznać zawsze przed spektaklem, można w pełni oddać się
walorom choreograficznym i muzycznym. Choreografię przygotował słynny rosyjski tancerz Irek
Muchamiedow. Wojciech Ślęzak w postaci Złego Ducha - Rotbarta zrobił na mnie ogromne wrażenie w
swoim powłóczystym czarnym jak zła moc płaszczu, który na początku baletu zakrył niemal całą scenę.
Bardzo kontrastował z bielą dziewcząt-łabędzi.
Najbardziej jednak podobała mi się muzyka baletu, a szczególnie kilka motywów:. na przykład, kiedy
podczas spotkania Odetty i Zygfryda nad jeziorem po raz pierwszy pojawia się wprowadzony przez obój
na tle tremolo smyczków i łamanych akordów harfy temat łabędzi - muzyczna myśl przewodnia dramatu,
rozmarzona pieśń miłości i tęsknoty, czy miłosna scena między Odettą i Zygfrydem, w której kolejno
zabierają glos harfa, skrzypce i wiolonczela, która przekształca motyw łabędzi, a także ostre akordy,
poprzedzające zjawienie się złowieszczego Rotbarta i gniewny, burzliwy finał. W Jeziorze łabędzim
słyszymy i pełne uroku płynne walce, a także męskie rytmy poloneza, ognisty taniec hiszpański i pełen
temperamentu czardasz.
Wystąpił Balet i Orkiestra Teatru Wielkiego, dyrygował Łukasz Borowicz. Dominika Krzysztoporska
wcieliła się w rolę Odetty, Siergiej Basałajew - księcia Zygfryda
To widowisko - polecam.
przygot. Franciszek Płóciennik z klasy IIc w roku szk. 2006/2007
http://wladyslaw.edu.pl
Kreator PDF
Utworzono 4 March, 2017, 11:00