Założenia metodyczne opracowania PZRP

Metodyka opracowania
Planów Zarządzania Ryzykiem Powodziowym
Dr hab. inż. Andrzej Tiukało
prof. IMGW PIB
Warszawa 13.01.2015
Założenia metodyczne opracowania PZRP
Celem zarządzania ryzykiem powodziowym jest
ograniczenie
potencjalnych
negatywnych
skutków powodzi dla życia i zdrowia ludzi,
środowiska, dziedzictwa kulturowego oraz
działalności gospodarczej.
(Dział 1 art. 9, ustawa Prawo wodne).
2
Założenia metodyczne opracowania PZRP
Plany zarządzania ryzykiem powodziowym
(PZRP) to dokumenty przewidujące działania,
które mają realizować główne cele zarządzania
ryzykiem powodziowym obejmujące m. in.
ograniczanie zagrożenia (zasięgu powodzi),
ograniczenie wrażliwości terenów zagrożonych
i podnoszenie zdolności radzenia sobie z
zagrożeniem powodziowym.
3
Założenia metodyczne opracowania PZRP
Plany zarządzania ryzykiem powodziowym
powinny
uwzględniać
perspektywę
długoterminową i niepewność odnośnie
przyszłości, związaną zarówno ze zmianami
klimatu jak i zmianami zagospodarowania
obszarów zagrożonych powodzią.
4
Założenia metodyczne opracowania PZRP
Plany zarządzania ryzykiem powodziowym bazują na zasadzie dekomponowania
działań ograniczających ryzyka powodziowego do następujących grup:
• wyznaczanie obszarów zagrożenia powodziowego i przygotowanie informacji o
ryzykach związanych z zamieszkiwaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej
na takich obszarach,
• budowa systemu prognozowania i ostrzegania przed niebezpieczeństwem
• wdrażania instrumentów prawnych i ekonomicznych wzmacniających system
ochrony przeciwpowodziowej, w tym określenie odpowiednich przepisów
regulujących warunki zabudowy obszarów zagrożenia powodziowego,
5
Założenia metodyczne opracowania PZRP
Plany zarządzania ryzykiem powodziowym bazują na zasadzie dekomponowania
działań ograniczających ryzyka powodziowego do następujących grup:
• plany zarządzania kryzysowego, w tym plany ewakuacji ludności,
• działania zwiększające naturalną ochronę przeciwpowodziową – oddanie rzece
przestrzeni,
• działania techniczne – budowa, przebudowa i remonty infrastruktury biernej i
czynnej ochrony przed powodzią.
6
RYZYKO POWODZIOWE, METODY JEGO OGRANICZANIA
DZIAŁANIA TECHNICZNE – BUDOWA, PRZEBUDOWA, REMONTY
INFRASTRUKTURY
•
BIERNEJ OCHRONY PRZECIWPOWODZIOWEJ
•
CZYNNEJ OCHRONY PRZECIWPOWODZIOWEJ
RYZYKO REZYDUALNE
SYSTEM ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO
•
PLANY ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO
•
PLANY EWAKUACJI
PRZEPISY BUDOWLANE (UREGULOWANIA PRAWNE I EKONOMICZNE)
•
WARUNKI ZABUDOWY
•
ODPORNOŚĆ BUDYNKÓW NA TERENACH ZALEWOWYCH
DZIAŁANIA NIETECHNICZNE OGRANICZAJĄCE NIEBEZPIECZEŃSTWO POWODZI
(NATURALNE ŚRODKI OCHRONY PRZECIWPOWODZIOWEJ)
WIELKOŚĆ RYZYKA
REDUKCJA RYZYKA
POWODZIOWEGO
REDUKCJA
ZAGROŻENIA
REDUKCJA
WRAŻLIWOŚCI
ŚRODKI OGRANICZAJĄCE RYZYKO
SYSTEM PROGNOZOWANIA I OSTRZEGANIA
7
Założenia metodyczne opracowania PZRP
Katalog głównych celów zarządzania ryzykiem powodziowym dla obszaru
dorzecza
1. ZAHAMOWANIE WZROSTU RYZYKA POWODZIOWEGO
2. MINIMALIZACJA ISTNIEJĄCEGO RYZYKA POWODZIOWEGO
3. POPRAWA SYSTEMU ZARZĄDZANIA RYZYKIEM POWODZIOWYM
8
Założenia metodyczne opracowania PZRP
1. ZAHAMOWANIE WZROSTU RYZYKA POWODZIOWEGO
1.1. Utrzymanie oraz zwiększanie istniejącej zdolności retencyjnej
zlewni w regionie wodnym
1.2. Wyeliminowanie, unikanie wzrostu zagospodarowania na
obszarach szczególnego zagrożenia powodzią
1.3. Określenie warunków możliwego zagospodarowywania
obszarów chronionych obwałowaniami
1.4. Unikanie wzrostu oraz określenie warunków
zagospodarowania na obszarach o niskim (p= 0,2%)
prawdopodobieństwie wystąpienia powodzi
9
Założenia metodyczne opracowania PZRP
2. MINIMALIZACJA ISTNIEJĄCEGO RYZYKA POWODZIOWEGO
2.1. Ograniczanie istniejącego zagrożenia powodziowego
2.2. Ograniczanie istniejącego zagospodarowania
2.3. Ograniczanie wrażliwości obiektów i społeczności.
10
Założenia metodyczne opracowania PZRP
3. POPRAWA SYSTEMU ZARZĄDZANIA RYZYKIEM POWODZIOWYM
3.1. Doskonalenie prognozowania i ostrzegania o zagrożeniach
meteorologicznych i hydrologicznych
3.2. Doskonalenie skuteczności reagowania ludzi, firm i instytucji
publicznych.
3.3. Doskonalenie skuteczności odbudowy i powrotu do stanu
sprzed powodzi
3.4. Wdrożenie i doskonalenie skuteczności analiz
popowodziowych.
11
Założenia metodyczne opracowania PZRP
3. POPRAWA SYSTEMU ZARZĄDZANIA RYZYKIEM POWODZIOWYM
3.5. Budowa instrumentów prawnych i finansowych
zniechęcających lub skłaniających do określonych zachowań
zwiększających bezpieczeństwo powodziowe
3.6. Budowa programów edukacyjnych poprawiających
świadomość i wiedzę na temat źródeł zagrożenia
powodziowego i ryzyka powodziowego
12
PROCES TWORZENIA PZRP
ROZKŁAD PRZESTRZENNY
ZAGROŻENIA POWODZIOWEGO
WYZNACZENIE OBSZARÓW O
SZCZEGÓLNYM (EKSTREMALNYM)
RYZYKU POWODZIOWYM
WYZNACZENIE CELÓW
ZARZĄDZANIA RYZYKIEM
POWODZIOWYM
OKREŚLENIE WSKAŹNIKÓW
REDUKCJI RYZYKA POWODZIOWEGO
DLA OBSZARÓW SZCZEGÓLNEGO
RYZYKA POWODZIOWEGO
ANALIZA GRUP DZIAŁAŃ SŁUŻĄCYCH
REDUKCJI ZAGROŻENIA, RYZYKA
POWODZIOWEGO, ORAZ
WSKAZANIE INSTRUMENTÓW
WDROŻENIA PZRP
ANALIZA PROGÓW ŚRODOWISKOWYCH
SPOŁECZNYCH I GOSPODARCZYCH
OGRANICZAJĄCYCH STOSOWANIE GRUP
DZIAŁAŃ
ANALIZA SKUTECZNOŚCI REDUKCJI
RYZYKA POWODZIOWEGO POPRZEZ
ZASTOSOWANIE ZBIORU (KOMPOZYCJI)
GRUP DZIAŁAŃ NATURALNEJ OCHRONY
PRZECIWPOWODZIOWEJ (OKREŚLENIE
WSKAŹNIKA REDUKCJI RYZYKA
POWODZIOWEGO)
SELEKCJA DZIAŁAŃ TECHNICZNYCH
(BUDOWA LIST INWESTYCJI
STRATEGICZNYCH) REDUKUJĄCYCH
RYZYKO POWODZIOWE DLA OBSZARÓW
SZCZEGÓLNEGO RYZYKA
POWODZIOWEGO Z UWZGLĘDNIENIEM
ALTERNATYWNYCH ROZWIĄZAŃ
TECHNICZNYCH
ANALIZA SKUTECZNOŚCI
ZAPLANOWANYCH
INWESTYCJI
STRATEGICZNYCH
REDUKUJĄCYCH RYZYKO
POWODZIOWE
ANALIZA EFEKTYWNOŚCI
PZRP, PORÓWNANIE
ALTERNATYWNYCH
DZIAŁAŃ TECHNICZNYCH
UZUPEŁNIAJĄCYCH
KOMPOZYCJE DZIAŁAŃ
NIETECHNICZNYCH.
ANALIZA CBA I MA
WYBÓR WARIANTU
PROJEKTU PZRP
13
PROCES TWORZENIA PZRP
PLANOWANA REDUKCJA RYZYKA POWODZIOWEGO
ZIDENTYFIKOWANE
ZIDENTYFIKOWANE
OBSZARY PRZYSZŁYCH
DZIAŁANIA TECHNICZNE
DZIAŁANIA NIETECHNICZNE
INTERWENCJI
(NATURALNA OCHRONA
PRZECIWPOWODZIOWA) W
KONIECZNA METODYKA
ZLEWNI/DORZECZU
OCENY PRZYSZŁYCH
PRZEDSIĘWZIĘĆ
KONIECZNA METODYKA
WYZNACZANIE REDUKCJI
SZACOWANIA REDUKCJI
WIELKOŚCI RYZYKA POPRZEZ PRZECIWPOWODZIOWYCH
PRZEWIDZIANA W PROCESIE
JAKOŚCI I WIELKOŚCI RYZYKA MODELOWANIE
AKTUALIZACJI PZRP
HYDRAULICZNE
REDUKCJA RYZYKA – EFEKT
ZIDENTYFIKOWANYCH DZIAŁAŃ W
PZRP (PERSPEKTYWA JEDNEGO
OKRESU PLANISTYCZNEGO I
DŁUGOOKRESOWA
REDUKCJA RYZYKA – EFEKT
PRZYSZŁYCH DZIAŁAŃ
W KOLEJNYCH WERSJACH PZRP
14
Dziękuję za uwagę
Dr hab. inż. Andrzej Tiukało, prof. IMGW PIB
Narodowe Centrum Modelowania Powodzi i Suszy
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej
Państwowy Instytut Badawczy
Oddział we Wrocławiu
51-616 Wrocław, ul.: Parkowa 30
[email protected]