013

A.l. KAPANDJI
ELSEVIER
URBAN&PARTNER
ANATOMIA
FUNKCJONALNA
STAWÓW
ANATOMIA
FUNKCJONALNA
Tom 3
Kręgosłup i głowa
A.l. KAPANDJI
Słowo wstępne: Profesor Gerard Saillant
539 oryginalnych ilustracji autora
Redakcja wydania I polskiego
Rafał Gnat
Elsevier Urban & Partner
Wrocław
Spis treści
Rozdziali 1: Ogólny obraz kręgosłupa ............................... ....................................................................
Kręgosłup: maszt z olinow aniem .....................................................................................................................................
Kręgosłup: oś ciała i ochrona układu nerwowego ..........................................................................................................
Ogólny obraz wygięć kręgosłupa.....................................................................................................................................
Rozwój wygięć kręgosłupa................................................................................................................................................
Struktura typowego kręgu ................................................................................................................................................
Wygięcia kręgosłupa ........................................................................................................................................................
Struktura trzonu kręgu ......................................................................................................................................................
Funkcjonalne komponenty k rę g u .....................................................................................................................................
Elementy połączenia międzykręgowego .........................................................................................................................
Struktura krążka międzykręgowego.................................................................................................................................
Jądro miażdżyste jako przegub sferyczny ......................................................................................................................
Stan napięcia wstępnego krążka i autostabilizacja połączenia trzonów kręgów ..........................................................
Absorpcja wody przez jądro miażdżyste .........................................................................................................................
Siły kompresyjne oddziałujące na krążek ......................................................................................................................
Struktura krążka w różnych odcinkach kręgosłupa ........................................................................................................
Elementarne ruchy krążka m iędzykręgowego................................................................................................................
Automatyczna rotacja kręgosłupa podczas skłonu bocznego .......................................................................................
Zakres ruchów zgięcia-wyprostu kręgosłupa ................................................................................................................
Zakres ruchu skłonu bocznego kręgosłupa.......................................................................................................................
Zakres mchów rotacji kręgosłupa ...................................................................................................................................
Kliniczna ocena zakresu globalnych ruchów kręgosłupa ................................................................................................
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
24
26
28
30
32
34
36
38
40
42
44
Rozdział 2: Obręcz miedniczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Dymorfizm płciowy obręczy m iednicznej.......................................................................................................................
Model mechaniczny obręczy m iednicznej.......................................................................................................................
Architektura obręczy miednicznej ...................................................................................................................................
Powierzchnie stawowe stawu krzyżowo-biodrowego ....................................................................................................
Powierzchnia uchowata kości krzyżowej i różne typy kręgosłupa ...............................................................................
Więzadła stawu krzyżowo-biodrowego...........................................................................................................................
Nutacja i kontmutacja........................................................................................................................................................
Różne teorie na temat n u tac ji...........................................................................................................................................
Spojenie łonowe i staw krzyżowo-guziczny ...................................................................................................................
Wpływ pozycji ciała na stawy obręczy miednicznej ......................................................................................................
Ściana m iednicy................................................................................................................................................................
Przepona miedniczna ........................................................................................................................................................
Okolica krocza u kobiet ....................................................................................................................................................
Objętość jamy brzusznej i jamy m iednicy.......................................................................................................................
Poród...................................................................................................................................................................................
Milccja i defekacja ............................................................................................................................................................
Okolica krocza u mężczyzn ..............................................................................................................................................
Zewnętrzne punkty anatomiczne miednicy: romb Michaelisa i trójkąt Lewinnecka....................................................
46
48
50
52
54
56
58
60
62
64
66
68
70
72
74
76
78
80
82
Rozdział 3: Lędźwiowy odcinek k rę g o s łu p a ..........................................................................................
Ogólny obraz kręgosłupa lędźw iow ego...........................................................................................................................
Struktura kręgu lędźwiowego...........................................................................................................................................
Kompleks więzadłowy kręgosłupa lędźwiowego ..........................................................................................................
84
86
88
90
IX
Zgięcie, wyprost i skłon boczny kręgosłupa lędźwiowego ...........................................................................................
Rotacja kręgosłupa lędźwiowego.....................................................................................................................................
Przejście lędźwiowo-krzyżowe i kręgozm yk..................................................................................................................
Więzadła biodrowo-lędźwiowe i ruchy przejścia lędźwiowo-krzyżowego...................................................................
Mięśnie tułowia w przekroju horyzontalnym..................................................................................................................
Mięśnie tylnej części tu ło w ia...........................................................................................................................................
Znaczenie 3. kręgu lędźwiowego i 12. kręgu piersiowego ...........................................................................................
Mięśnie bocznej części tułowia .......................................................................................................................................
Mięśnie brzucha: prosty i poprzeczny .............................................................................................................................
Mięśnie brzucha: skośne wewnętrzne i zewnętrzne........................................................................................................
Mięśnie brzucha: wcięcie talii .........................................................................................................................................
Mięśnie brzucha: rotacja tułowia .........................................................................................................................................
Mięśnie brzucha: zgięcie tułow ia.........................................................................................................................................
Mięśnie brzucha: głębokość lordozy lędźwiowej............................................................................................................
Tułów jako struktura pneumatyczna: manewr Valsalvy..................................................................................................
Statyka kręgosłupa lędźwiowego w pozycji sto jącej......................................................................................................
Siad i asymetryczne pozycje stojące: kręgosłup m uzyka................................................................................................
Kręgosłup w pozycjach siedzących i leżących................................................................................................................
Zakres zgięcia-wyprostu kręgosłupa lędźwiowego...........................................................................................................
Zakres skłonu bocznego kręgosłupa lędźwiowego ........................................................................................................
Zakres rotacji kręgosłupa lędźwiowo-piersiowego ............................................................................................................
Otwór międzykręgowy......................................................................................................................................................
Różne typy przepukliny krążka między kręgow ego...........................................................................................................
Przepuklina krążka międzykręgowego i mechanizm ucisku korzenia nerw ow ego......................................................
Objaw Lasegue’a ..................................................................................................................................................................
92
94
96
98
100
102
104
106
108
110
112
114
116
118
120
122
124
126
128
130
132
134
136
138
140
R o z d z iał 4: P ie rs io w y o d c in e k k r ę g o s łu p a i k la tk a p i e r s i o w a ................................................................
Typowy kręg piersiowy i dwunasty kręg piersiow y........................................................................................................
Zgięcie-wyprost i skłon boczny kręgosłupa piersiowego ..............................................................................................
Rotacja kręgosłupa piersiowego...........................................................................................................................................
Połączenia żeber z kręgosłupem...........................................................................................................................................
Ruchy w połączeniach żeber z kręgosłupem ..................................................................................................................
Ruchy chrząstek żebrowych i mostka ................................................................................................................................
Zmiana kształtu klatki piersiowej podczas w d ech u ........................................................................................................
Czynność mięśni międzyżebrowych i mięśnia mostkowo-żebrowego .........................................................................
Czynność przepony ..............................................................................................................................................................
Mięśnie oddechowe ..............................................................................................................................................................
Synergizm-antagonizm przepony i mięśni brzucha............................................................................................................
Przepływ powietrza w drogach oddechowych................................................................................................................
Objętości oddechow e...........................................................................................................................................................
Patofizjologia oddychania ...................................................................................................................................................
Typy oddechowe: sportowcy, muzycy i inni ..................................................................................................................
Martwa przestrzeń ............................................................................................................................................................
Podatność klatki piersiowej .................................................................................................................................................
Elastyczność chrząstek żebrowych.......................................................................................................................................
Mechanizm kaszlu i manewr Heimlicha .........................................................................................................................
Mięśnie krtani i ochrona dróg oddechowych podczas przełykania ...............................................................................
Głośnia i struny głosowe: fonacja .......................................................................................................................................
142
144
146
148
150
152
154
156
158
160
162
164
166
168
170
172
174
176
178
180
182
184
R o z d z iał 5: S zy jn y o d c in e k k r ę g o s ł u p a ............................................................................................................
186
Ogólny obraz kręgosłupa szyjnego ....................................................................................................................................
188
Schematyczny obraz trzech pierwszych kręgów szyjnych.................................................................................................
190
Stawy szczytowo-obrotowe .............................................................................................................................................
Zgięcie i wyprost w stawach szczytowo-obrotowych ....................................................................................................
Rotacja w stawach szczytowo-obrotowych ....................................................................................................................
Powierzchnie stawowe stawu szczytowo-potylicznego..................................................................................................
Rotacja w stawie szczytowo-potylicznym.......................................................................................................................
Skłon boczny oraz zgięcie-wyprost w stawie szczytowo-potylicznym.........................................................................
Więzadła podpotyliczne....................................................................................................................................................
Więzadła podpotyliczne (c d .)...........................................................................................................................................
Więzadła podpotyliczne (c d .)............................................................................................................................................
Struktura typowego kręgu szyjnego.................................................................................................................................
Więzadła dolnej części kręgosłupa szyjnego...................................................................................................................
Zgięcie i wyprost dolnej części kręgosłupa szyjnego......................................................................................................
Ruchy w stawach unkowertebralnych .............................................................................................................................
Orientacja powierzchni stawowych: oś sprzężonej rotacji i skłonu bocznego..............................................................
Sprzężona rotacja i skłon boczny dolnej części kręgosłupa szyjnego...........................................................................
Geometryczna ilustracja sprzężonej rotacji i skłonu bocznego .....................................................................................
Model mechaniczny kręgosłupa szyjnego ..........................................................................................................................
Ruchy sprzężonej rotacji i skłonu bocznego na modelu mechanicznym.......................................................................
Porównanie modelu i kręgosłupa szyjnego podczas ruchów skłonu bocznego-rotacji................................................
Możliwości kompensacyjne górnego odcinka szyjnego ................................................................................................
Zakresy ruchów szyjnego odcinka kręgosłupa................................................................................................................
Zrównoważenie głowy i szyjnego odcinka kręgosłupa ..................................................................................................
Struktura i funkcja mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowatego...............................................................................
Mięśnie przykręgosłupowe: długi s z y i................................................................................................................................
Mięśnie przykręgosłupowe: długi głowy, prosty przedni głowy i prosty boczny gło w y ..............................................
Mięśnie przykręgosłupowe: mięśnie pochyłe ....................................................................................................................
Ogólny obraz mięśni przykręgosłupowych ........................................................................................................................
Zgięcie głowy i szyjnego odcinka kręgosłupa ................................................................................................................
Mięśnie tylnej części odcinka szyjnego..............................................................................................................................
Mięśnie podpotyliczne.........................................................................................................................................................
Czynność mięśni podpotylicznych: skłon boczny i w y p ro st.........................................................................................
Czynność mięśni podpotylicznych: rotacja ........................................................................................................................
Mięśnie tylnej części odcinka szyjnego: warstwy pierwsza i czw arta..........................................................................
Mięśnie tylnej części odcinka szyjnego: warstwa druga ..............................................................................................
Mięśnie tylnej części odcinka szyjnego: warstwa trzecia ............................................................................................
Wyprost szyjnego odcinka kręgosłupa z udziałem mięśni tylnych ...............................................................................
Synergizm-antagonizm mięśni przykręgosłupowych i mostkowo-obojczykowo-sutkowatego .....................................
Globalne zakresy ruchu szyjnego odcinka kręgosłupa....................................................................................................
Relacje pomiędzy układem nerwowym a szyjnym odcinkiem kręgosłupa ...................................................................
Relacje pomiędzy nerwami rdzeniowymi odcinka szyjnego a kręgosłupem....................................................................
Tętnice kręgowe i inne naczynia krwionośne szyjnego odcinka kręgosłupa....................................................................
Znaczenie nasady luku k rę g u ...............................................................................................................................................
192
194
196
198
200
202
204
206
208
210
212
214
216
218
220
222
224
226
228
230
232
234
236
238
240
242
244
246
248
250
252
254
256
258
260
262
264
266
268
270
272
274
Rozdział 6: Głowa .................................................................................................................................. 276
C zaszka..................................................................................................................................................................................
278
Szwy czaszki ........................................................................................................................................................................
280
Mozgo- i twarzoczaszka.......................................................................................................................................................
282
Pole widzenia i lokalizacja dźw ięków ................................................................................................................................
284
Mięśnie mimiczne ................................................................................................................................................................
286
Ruchy w arg............................................................................................................................................................................
288
Ruchy warg (cd.) ..................................................................................................................................................................
290
Wyraz twarzy ........................................................................................................................................................................
292
XI
Staw skroniowo-żuchwowy •.............................................................................................................................................
Struktura stawu skroniowo-żuchwowego.........................................................................................................................
Ruchy stawu skroniowo-żuchwowego.............................................................................................................................
Mięśnie zamykające szczęki.............................................................................................................................................
Mięśnie zaangażowane w otwieranie sz c z ę k ..................................................................................................................
Rola mięśni w ruchach żuchwy .......................................................................................................................................
Gałka oczna ......................................................................................................................................................................
Mięśnie oka a poziome i pionowe ruchy gałek ocznych ...............................................................................................
Mięśnie oka a zbieżność wzroku .....................................................................................................................................
Mechaniczny problem spojrzenia „z ukosa” ..................................................................................................................
Spojrzenie „z ukosa”: rola mięśni skośnych i nerwu bloczkowego...............................................................................
294
296
298
300
302
304
306
308
310
312
314
Bibliografia.........................................................................................................................................................................
Skorowidz...........................................................................................................................................................................
Mechaniczny model szyjnego odcinka kręgosłupa - do wycięcia i złożenia ..............................................................
317
319
323
X II