Zaopatrzenie w wodę na terenie woj. opolskiego

ZAOPATRZENIE LUDNOŚCI W WODĘ PRZEZNACZONĄ
DO SPOśYCIA NA TERENIE WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO
Obecnie obserwuje się dynamiczny rozwój miast, zwłaszcza średniej wielkości.
Urbanizacja charakteryzuje się szybkim wzrostem gospodarczym i społecznym, ale równieŜ
pogłębiającymi się róŜnicami społeczno-ekonomicznymi. Zmieniają się wzorce
konsumpcyjne. Koncentracja ludzi i działalności gospodarczej stawia większe wymagania dla
usług i rozwiązań logistycznych w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę oraz
odprowadzenia ścieków, a takŜe prowadzenia gospodarki odpadowej. ZłoŜoność systemów
zbiorowego zaopatrzenia w wodę, wymusza potrzebę opracowania nowych rozwiązań
infrastrukturalnych. Właściwe zarządzanie, z uwzględnieniem recyklingu oraz ponownego
wykorzystania wody, a takŜe prowadzenie edukacji ekologicznej warunkuje zrównowaŜony
rozwój gospodarczy miast.
Na obszarze Polski zbiorowym zaopatrzeniem w wodę objętych jest 95,2% ludności
prowadzonym przez 9388 przedsiębiorstw wodociągowych. W związku z czym, nadzór nad
jakością wody przeznaczoną do spoŜycia jest priorytetowym zadaniem Państwowej Inspekcji
Sanitarnej. Jakość wody powinna odpowiadać wymaganiom określonym w rozporządzeniu
Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi.
Podstawowe źródło zaopatrzenia ludności w wodę w województwie opolskim
stanowią pokłady wód podziemnych czerpane z warstw czwarto- i trzeciorzędowych. Jedynie
wodociągi w Nysie i Głuchołazach oparte są wyłącznie na wodzie pochodzącej z ujęć
powierzchniowych, a wodociąg w Brzegu korzysta z wody mieszanej.
Pod nadzorem sanitarnym Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie województwa
opolskiego znajduje się 251 wodociągów, z których 209 to wodociągi zbiorowego
zaopatrzenia, w tym:
• 69 wodociągów o produkcji poniŜej 100 m3/dobę
• 112 wodociągów o produkcji 100-1 000 m3/dobę
• 27 wodociągów o produkcji 1 000 - 10 000 m3/dobę
• 1 wodociąg o produkcji 10 000 - 100 000 m3/dobę.
Odsetek ludności korzystającej z odpowiedniej jakości wody na terenie województwa
opolskiego wynosił 93,7% (2009r. - 94,3%) i kształtował się następująco w poszczególnych
powiatach:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
powiat brzeski 88,4%,
powiat głubczycki 83,4%,
powiat kędzierzyńsko-kozielski 100%,
powiat kluczborski 84,3%,
powiat krapkowicki 98,95%,
powiat namysłowski 88,2%,
powiat nyski 90,4%,
powiat oleski 93,7%,
powiat opolski 95,7%,
powiat prudnicki 100%,
powiat strzelecki 98,3%.
Odsetek (%) ludności zaopatrywanej w wodę odpowiadającą i nieodpowiadającą
wymaganiom sanitarnym w latach 2009-2010.
100
90
94,3
93,7
80
70
60
woda odpowiadajaca wymaganiom
woda nieodpowiadająca wymaganiom
50
40
30
20
6,3
10
5,7
0
2010
2009
Odsetek (%) mieszkańców zaopatrywanych w wodę o odpowiedniej jakości
w latach 2009-2010.
105
100
100 100
100
100
100
100 100
98,95
98,3 98,5
96
95
95,7
94,3
93,7
93,7
92,4
90,4
89,2
88,4
90
90,1
2010
88,2
2009
86,9
84,3
85
83,4
80
powiat
2
strzelecki
prudnicki
opolski
oleski
nyski
namysłowski
krapkowicki
kluczborski
kędzierzyńsko kozielski
głubczycki
brzeski
woj.. opolskie
75
Charakterystyka jakości wody w poszczególnych grupach wodociągów
1. Wodociągi o produkcji < 100 m3/dobę
W tej grupie znajdowało się 69 wodociągów, zaopatrujące w wodę 3,1% mieszkańców
województwa opolskiego. Skontrolowano 67 wodociągów, z których 59 dostarczało wodę
odpowiadającą wymaganiom sanitarnym. Wodę o nieodpowiedniej jakości podawało
8 wodociągów tj. 11,9 %. Korzystało z niej ok. 5,2 tys. mieszkańców, czyli 16,4% ludności
zaopatrywanej przez tę grupę wodociągów. Znajdowały się one na terenie następujących
powiatów:
• brzeskiego:
- Mikolin - ponadnormatywna zawartość niklu i obniŜona wartość pH;
- Strzegów - ponadnormatywna zawartość niklu;
• głubczyckiego:
- Krasne Pole - ponadnormatywna mętność oraz zawartość manganu;
- Szczyty - ponadnormatywna mętność;
• kluczborskiego:
- Dobiercice - ponadnormatywna zawartość manganu;
- Maciejów - ponadnormatywna zawartość Ŝelaza i mętności;
• nyskiego:
- Spiny - ponadnormatywna zawartość manganu;
• strzeleckiego:
- Błotnica Strzelecka - ponadnormatywna zawartość azotanów.
W porównaniu do 2009r. poprawa jakości wody nastąpiła w 6 wodociągach:
- Pokrzywna (wymiana złoŜa filtracyjnego, płukanie sieci)
- Rzymiany (wymiana złoŜa filtracyjnego, płukanie sieci)
- BiałowieŜa – Siodłary (zamontowano nowe urządzenia do odŜelaziania
i odmanganiania oraz wprowadzono napowietrzanie wody);
- Kozielno (płukanie sieci)
- Gierałcice (płukanie sieci)
- Malerzowie (wymiana złoŜa filtracyjnego)
W sierpniu 2010r. wyłączono z eksploatacji wodociąg Łowkowice (powiat
kluczborski) ze względu na nieodpowiednią jakość wody (ponadnormatywna zawartość
Ŝelaza i manganu oraz mętność i barwa). Miejscowość przyłączono do wodociągu Krzywizna
produkującego wodę o dobrej jakości.
2. Wodociągi o produkcji 100 - 1 000 m3/dobę
W tej grupie znajdowało się 112 wodociągów, co stanowiło 44,6% wszystkich
wodociągów znajdujących się pod nadzorem. Zaopatrywały w wodę 33,7% (tj. 347,6 tys.)
mieszkańców województwa opolskiego. Skontrolowano wszystkie wodociągi z tej grupy.
Wodę o nieodpowiedniej jakości produkowało 10 wodociągów tj. 8,9%. Korzystało z niej
22,96 tys. mieszkańców, czyli 6,6% ludności zaopatrywanej przez tę grupę wodociągów.
3
Wodociągi produkujące wodę o nieodpowiedniej jakości znajdowały się na terenie
następujących powiatów:
• brzeskiego:
- Śmiechowice - ponadnormatywna zawartość manganu;
- Skarbimierz - ponadnormatywna zawartość manganu;
• głubczyckiego:
- Braciszków - ponadnormatywna mętność oraz zawartość manganu;
• namysłowskiego:
- Zieleniec- ponadnormatywna zawartość Ŝelaza;
• nyskiego:
- Korzękwice - ponadnormatywna zawartość niklu;
- SM Łambinowice - ponadnormatywna zawartość manganu, Ŝelaza i mętności;
• oleskiego:
- Dobrodzień - ponadnormatywna zawartość manganu i azotanów;
• opolskiego:
- Dąbrowa - ponadnormatywna zawartość niklu;
- Michałówek - ponadnormatywna zawartość manganu;
• strzelecki :
- Kolonowskie (sieć) - ponadnormatywna mętność i barwa oraz zawartość Ŝelaza.
W maju 2010r. wyłączono z eksploatacji wodociąg Kopice (powiat brzeski) ze względu
na nieodpowiednią jakość wody (ponadnormatywna zawartość fluorków). Miejscowości
zaopatrywane dotychczas w wodę z tego wodociągu zostały podłączone do wodociągu
Grodków.
3. Wodociągi o produkcji 1 000-10 000 m3/dobę
Grupa liczyła 27 wodociągów, czyli 10,8% wszystkich wodociągów znajdujących się pod
nadzorem. W ramach zbiorowego zaopatrzenia w wodę dostarczały wodę do 50%
(tj. 515,9 tys.) mieszkańców województwa opolskiego. Wodę o nieodpowiedniej jakości
dostarczało 5 wodociągów, które zaopatrywały prawie 36,9 tys. mieszkańców tj. 7,15%
ludności zaopatrywanej przez tą grupę wodociągów .
Wodociągi produkujące wodę o nieodpowiedniej jakości znajdowały się na terenie
następujących powiatów:
• głubczycki:
- Kietrz - ponadnormatywna zawartość manganu;
• krapkowicki:
- Gogolin ujęcie Podbór - ponadnormatywna zawartość manganu;
• kluczborski:
- Wołczyn ujęcie Brzezinki - ponadnormatywna zawartość azotanów;
• nyski:
- Paczków - ponadnormatywna zawartość manganu,
• opolski:
- Niemodlin - ponadnormatywna zawartość Ŝelaza i manganu.
4. Wodociągi o produkcji 10 000-100 000 m3/dobę
W tej grupie znajduje się 1 wodociąg miejski – Opole. Zaopatrywał 128 tys. mieszkańców
Opola oraz okolicznych wsi, dostarczał wodę o odpowiedniej jakości.
4
Wodę spełniającą wymagania dostarczało 219 wodociągów dla ok. 966 tys., czyli
93,7% mieszkańców województwa opolskiego.
Wodę nieodpowiadającą wymaganiom produkowało 28 wodociągów, które
zaopatrywały 65,4 tys., czyli 6,3% mieszkańców województwa opolskiego. Jakość wody
kwestionowano przede wszystkim ze względu na przekroczone parametry fizykochemiczne
tj. Ŝelazo, mangan, mętność, azotany, nikiel.
W porównaniu z rokiem ubiegłym zmniejszył się nieznacznie odsetek wodociągów
dostarczających wodę o nieodpowiedniej jakości o 0,8 %, ale wzrósł odsetek mieszkańców
województwa opolskiego zaopatrywanych w wodę o nieodpowiedniej jakości o 0,6%.
W stosunku do 2009r. poprawę jakości wody odnotowano w 15 wodociągach,
równocześnie nastąpiło w 2010r. pogorszenie jakości wody w 17 wodociągach.
Analiza przekroczeń parametrów z załącznika nr 2 do rozporządzenia
W załączniku nr 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku
w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi określono szczegółowo
dopuszczalne stęŜenia parametrów chemicznych o istotnym i bezpośrednim znaczeniu dla
bezpieczeństwa wody dla zdrowia konsumentów. W przypadku stwierdzenia w badaniach
monitoringowych przekroczenia dopuszczalnych wartości określonych w zał. nr 2 do
rozporządzenia, podmioty produkujące wodę mogą starać się przed organami Państwowej
Inspekcji Sanitarnej o udzielenie odstępstwa na dany parametr chemiczny. Ma to na celu
umoŜliwienie podmiotom produkującym wodę stopniowej poprawy jakości wody
i uzyskanie wymaganych wartości.
W 2010r. udzielono 5 odstępstw dla wodociągów, w których jakość wody nie
spełniała wymagań w zakresie podstawowych parametrów chemicznych, jakim powinna
odpowiadać woda określonych w załączniku nr 2:
• Strzegów (powiat brzeski) w zakresie niklu;
• Dąbrowa (powiat opolski) w zakresie niklu;
• Wołczyn ujęcie Brzezinki (powiat kluczborski) w zakresie azotanów;
• Dobrodzień (powiat oleski) w zakresie azotanów;
• Zwierzyniec PPHiU Harenda (powiat nyski) w zakresie fluorków.
Charakterystyka i wpływ na zdrowie człowieka wybranych parametrów chemicznych
AZOTANY – wzrost ich wartości w wodzie związany jest z działalnością rolniczą.
Azotany mogą być powaŜnym zagroŜeniem dla noworodków i małych dzieci. Związki te
z pól uprawnych przenikają do gleby, a następnie do wód gruntowych i powierzchniowych.
SkaŜone wody stanowią bezpośrednie zagroŜenie dla zdrowia, powodując u niemowląt
methemoglobinemię i niedokrwistość. Są równieŜ źródłem nitrozoamin, związków
o działaniu rakotwórczym i mutagennym.
NIKIEL – moŜe występować w wodzie jako składnik naturalnego pochodzenia.
Specjaliści Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), przyjmując za podstawę wyniki badań
toksykologicznych przeprowadzonych na zwierzętach oraz u ludzi, ustalili, Ŝe dopuszczalne
stęŜenie niklu w wodzie przeznaczonej do spoŜycia wynosi 0,07 mg/l (Zalecenia dotyczące
wody przeznaczonej do spoŜycia, WHO, Genewa, 2004 r.). Wartość ta oznacza takie stęŜenie,
przy którym przy spoŜywaniu wody o takiej zawartości tego metalu w ciągu całego Ŝycia nie
wystąpią u osób naraŜonych Ŝadne negatywne skutki zdrowotne. Została ona ustalona
5
z duŜym marginesem bezpieczeństwa, z uwzględnieniem innych źródeł naraŜenia oraz faktu,
Ŝe w populacji znajdują się osoby o zróŜnicowanej podatności na toksyczne działanie niklu.
Unia Europejska w regulacjach dotyczących jakości wody przeznaczonej do spoŜycia przyjęła
jeszcze ostrzejsze kryteria, ustalając jako maksymalne dopuszczalne stęŜenie niklu 0,02 mg/l
(dyrektywa 98/83/EC), wartość ta obowiązuje równieŜ w przepisach krajowych.
Analiza przekroczeń parametrów z załącznika nr 3 do rozporządzenia
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody
przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi wyszczególnia równieŜ dodatkowe wymagania
mikrobiologiczne, organoleptyczne, fizykochemiczne oraz radiologiczne, jakim powinna
odpowiadać woda, określone w załączniku nr 3 do rozporządzenia, pozwalające stwierdzić
poprawność i skuteczność uzdatniania wody. Problemy związane ze związkami chemicznymi
umieszczonymi w załączniku nr 3 do rozporządzenia występującymi w wodzie przeznaczonej
do spoŜycia przez ludzi, wynikają głównie z ich zdolności do wywoływania niepoŜądanych
skutków zdrowotnych po dłuŜszym okresie spoŜywania zanieczyszczonej wody.
Na terenie województwa 22 wodociągi dotaczały wodę nie odpowiadającą
wymaganiom załącznika nr 3. Najczęściej stwierdzano przekroczenia w zakresie: Ŝelaza,
manganu i mętności.
śELAZO – poniewaŜ woda przeznaczona do spoŜycia pochodzi głównie z ujęć
podziemnych, moŜe ona zawierać wyŜsze stęŜenia Ŝelaza i manganu. Beztlenowe wody
podziemne mogą zawierać jony Ŝelaza (II) w stęŜeniach osiągających kilka miligramów na
litr, nie wywołując niepoŜądanego zabarwienia czy mętności wody (jeśli jest ona pompowana
bezpośrednio ze studni). JednakŜe podczas kontaktu z powietrzem atmosferycznym jon Ŝelaza
(II) utlenia się do jonu Ŝelaza (III) powodując czerwonobrązowe zabarwienia wody. śelazo
sprzyja zrostowi bakterii, które czerpią energię z utleniania jonu Ŝelaza (II) do Ŝelaza (III)
i tworzą maziste osady pokrywające przewody wodociągowe. W stęŜeniach poniŜej 0,3
mg/litr zazwyczaj nie stwierdza się wyczuwalnego specyficznego smaku wody, chociaŜ juŜ
takie stęŜenia mogą powodować mętnienie wody i zmianę jej zabarwienia. Coraz częściej w
wodach ujmowanych z mniejszych głębokości stwierdza się znacznie większe zawartości
związków Ŝelaza i manganu.
MANGAN – pomimo, Ŝe stęŜenia manganu w ilości do 0,1 mg/litr są zazwyczaj
tolerowane przez konsumentów (zaleŜy to od warunków lokalnych), moŜe się zdarzyć, Ŝe
przy przekroczeniu tego stęŜenia mangan wywołuje niepoŜądany smak napojów. Obecność
manganu w wodzie do spoŜycia, tak jak i Ŝelaza, moŜe powodować w sieci dystrybucyjnej
powstawanie osadów. Ponadto, stwarza problemy ze smakiem, zapachem oraz mętnością
wody dostarczanej siecią wodociągową do konsumenta. Przekroczone wartości mętności w
wodzie rozprowadzanej sieciami dystrybuującymi mogą być skutkiem nieprawidłowego
procesu uzdatniania wody. Woda o wysokiej mętności moŜe chronić mikroorganizmy przed
działaniem dezynfekcyjnym i moŜe pobudzać wzrost bakterii. Dlatego kiedy woda jest
dezynfekowana mętność musi być niska, aby procesy dezynfekcyjne mogły być skuteczne.
6
Mikrobiologiczne zanieczyszczenia wody przeznaczonej do spoŜycia
System zaopatrzenia w wodę składa się z wielu podsystemów (ujęcie wody,
pompowanie, uzdatnianie, gromadzenie oraz dystrybucja wody). KaŜdy z podsystemów ma
znaczący wpływ na jakość końcowego produktu jakim jest woda do picia. Zatem utrzymanie
prawidłowych warunków dystrybucji wody oraz nadzór nad jej jakością w punktach
uzdatniania oraz ujmowania jest bardzo waŜnym elementem profilaktyki. Dostawcy wody do
picia są odpowiedzialni, za jakość oraz bezpieczeństwo wody, którą produkują. Ustawa z dnia
7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków
oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody
przeznaczonej do spoŜycia, nakłada na przedsiębiorstwa wodociągowe obowiązek
prowadzenia kontroli wewnętrznej, w tym prowadzenia badań jakości wody. Ponadto, jakość
wody moŜe ulec pogorszeniu w wyniku niewłaściwej eksploatacji i konserwacji instalacji
wewnętrznej w budynku. W związku z tym, istotne jest, aby zastosowanie materiały uŜyte
do dystrybucji wody, posiadały pozytywną ocenę higieniczną właściwego inspektora
sanitarnego oraz certyfikaty lub atesty dopuszczające produkt do kontaktu z wodą
przeznaczoną do spoŜycia.
Woda przeznaczona do spoŜycia nie moŜe zawierać organizmów chorobotwórczych.
Obecność drobnoustrojów w wodzie jest niebezpieczna dla organizmu człowieka i naleŜy
stosować róŜne techniki oraz zabiegi, które mają na celu ich identyfikację oraz usunięcie,
np. poprzez uzdatnianie wody. Udowodniono, Ŝe niemal we wszystkich epidemiach chorób
przenoszonych drogą wodną jakość wody pod względem bakteriologicznym była
niezadowalająca i istniały dowody nieprawidłowej jej końcowej dezynfekcji. RównieŜ
w trakcie dystrybucji jakość wody pod względem bakteriologicznym moŜe ulec pogorszeniu.
WaŜne jest więc skuteczne zabezpieczenie systemu zbiorowego zaopatrzenia w wodę oraz
źródeł wody przed wpływem zanieczyszczeń.
ESCHERICHIA COLI - jest najbardziej specyficznym wskaźnikiem
zanieczyszczenia kałowego. śyje w środowisku trochę dłuŜej niŜ bakterie chorobotwórcze,
nie wytwarza form przetrwanych, więc jeśli jest w wodzie, to zanieczyszczenie jest świeŜe
oraz daje się łatwo i szybko zidentyfikować. MoŜna, więc podejrzewać, Ŝe jej uzdatnianie nie
było skuteczne. Pojawienie się w wodzie tej bakterii oznacza moŜliwość obecności w wodzie
takŜe innych groźnych dla człowieka mikroorganizmów chorobotwórczych.
PACIORKOWCE KAŁOWE - większość z nich jest pochodzenia kałowego
i moŜe być uwaŜana za wskaźniki zanieczyszczenia kałem ludzkim Paciorkowce kałowe
rzadko rozmnaŜają się w zanieczyszczonych wodach i są bardziej wytrzymałe niŜ E. coli
i bakterie grupy coli dlatego, są wskaźnikiem efektywności procesów uzdatnienia wody. Są
bardzo odporne na wysuszenie i mogą być przydatne w rutynowej kontroli przeprowadzanej
po ułoŜeniu nowych lub po wykonaniu napraw istniejących przewodów wodociągowych oraz
do wykrywania zanieczyszczeń powodowanych spływem powierzchniowym do wód
gruntowych lub powierzchniowych. Po dostaniu się do przewodu pokarmowego człowieka
powodują objawy chorobowe charakterystyczne dla tzw. zatruć pokarmowych.
BAKTERIE GRUPY COLI - stwierdzenie ich obecności w wodzie przeznaczonej
do spoŜycia sugeruje nieodpowiednie jej uzdatnianie, wtórne zanieczyszczenie lub nadmierną
zawartość substancji odŜywczych oraz rozwój bakterii w osadach wewnątrz przewodów lub
na nieodpowiednich materiałach będących w kontakcie z wodą (np. uszczelki, smary,
plastyfikatory). Bakterie te mogą równieŜ dostać się do systemu dystrybucji wody
z gleby lub wód naturalnych poprzez nieszczelne zawory i dławiki, naprawiane przewody lub
gdy brak w niej dostatecznej ilości pozostałego środka dezynfekującego.
7
CLOSTRIDIUM PERFRINGENS - znajduje się zwykle w odchodach w znacznie
mniejszych ilościach niŜ E. coli. Jednak, nie są to bakterie pochodzenia kałowego i mogą
pochodzić z innych źródeł naturalnych. Endospory tych bakterii mogą przetrwać
w wodzie znacznie dłuŜej niŜ bakterie z grupy coli i są odporne na dezynfekcję. Zatem, ich
obecność w wodzie poddanej dezynfekcji moŜe wskazywać na niedociągnięcia w uzdatnianiu
wody i uwidaczniać fakt, Ŝe organizmy patogenne oporne na dezynfekcję mogły przetrwać
proces uzdatniania. PoniewaŜ, organizmy te mają tendencję do długiego przeŜywania
i gromadzenia się, mogą być wykrywane długo po fakcie zanieczyszczenia oraz daleko
od miejsca zanieczyszczenia i z tego względu mogą być powodem fałszywych alarmów.
LEGIONELLA SP. - bakteria występująca w systemie instalacji wody ciepłej.
Powoduje choroby układu oddechowego, moŜe wywołać chorobę zakaźną zwaną
legionellozą. Do zakaŜenia dochodzi poprzez inhalację skaŜonego aerozolu wodnopowietrznego. Na zachorowanie naraŜeni są przede wszystkim chorzy z obniŜoną odpornością
oraz osoby w podeszłym wieku, palacze i diabetycy. Naturalnym miejscem bytowania są
wody powierzchniowe i podziemne, wody termalne, morskie oraz gleby uprawne i gliniaste.
NaleŜą do bakterii komensalistycznych lub pasoŜytniczych, występujące zawsze z innymi
bakteriami heterotroficznymi, grzybami i pierwotniakami. Z naturalnych zbiorników wód
powierzchniowych oraz gleby bakterie te dostają się do stacji uzdatniania wody oraz do sieci
wodociągowych i ciepłowniczych. Pierwszym sygnałem moŜliwości bytowania Legionella
sp. w tych urządzeniach jest występowanie w nich osadów i obrostów biologicznych.
Występują one zarówno na powierzchni przewodów lub ścianek wykonanych ze stopów
Ŝelaza miedzi, jak i z materiałów plastikowych, takich polichlorek winylu lub polibutylen.
Najintensywniej zasiedlane są osady przewodów zasilanych wodą o temp. 400C, głównie
w miejscach stagnacji wody w instalacjach wodociągowych, a takŜe w kurkach, zaworach,
prysznicach lub nierównościach pokryw zbiorników na wodę. Legionella pneumophilia jest
bardziej od innych bakterii heterotroficznych odporna na działanie chloru, poniewaŜ
ulokowana jest we wnętrzu ciała innych organizmów, głównie ameb. Bakterie te występują
równieŜ w komorach zraszania urządzeń klimatyzacyjnych oraz armaturze medycznej
(urządzenia do wspomagania oddechu, przewody tłoczące wodę do turbin stomatologicznych,
urządzenia do dializy). Metody eliminacji bakterii z rodzaju Legionella
z systemów dystrybucji wody przeznaczonej do spoŜycia powinny zapewnić jednoczesne
usunięcie z tych systemów zarówno tych bakterii jak i organizmów, na których one się
rozwijają, a więc innych bakterii heterotroficznych, grzybów, glonów i pierwotniaków.
8