D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Ostrołęce

Sygn. akt: III U 12/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 12 kwietnia 2016 r.
Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący:
SSO Bożena Beata Bielska
Protokolant:
starszy sekretarz sądowy Małgorzata Bednarek
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 kwietnia 2016 r. w O.
sprawy z odwołania E. K. (1)
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.
o wysokość emerytury
na skutek odwołania E. K. (1)
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.
z dnia 20.11.2015 r. znak (...)
orzeka:
zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że wysokość emerytury E. K. (1) obliczona na dzień 01.12.2014r. zgodnie
z zasadami określonymi w art. 26 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych wynosi 8 248,77 zł brutto.
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 20.11.2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. przyznał E. K. (1) prawo do emerytury od
dnia 01.12.2014r. W odwołaniu od tej decyzji E. K. (1) wskazała, że wyliczając jej wysokość organ rentowy niezasadnie
pomniejszył kwotę emerytury o sumę kwot pobranych emerytur. Zdaniem odwołującej ZUS niezasadnie zastosował
art. 55a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, bowiem należało zastosować przepisy
obowiązujące w dacie 01.12.2014r., tj. przed nowelizacją wprowadzoną ustawą z dnia 05.03.2015r.
W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. Wskazał, iż wykonując wyrok Sądu Okręgowego w Ostrołęce
z dnia 22.10.2015r. (sygn. akt IIIU 104/15), decyzją z dnia 20.11.2015r. przyznał E. K. (1) emeryturę, poczynając od
dnia 01.12.2014r. Przy ustalaniu jej wysokości zastosowano przepisy art. 55 i 55a ustawy o emeryturach i rentach z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tj. podstawę obliczenia emerytury pomniejszono o kwotę stanowiącą sumę kwot
pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na
ubezpieczenie zdrowotne. Z tych względów zaskarżona decyzja jest prawidłowa.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
E. K. (1) urodziła się w dniu (...) Decyzją z dnia 098.10.1997r. przyznano jej prawo do wcześniejszej emerytury na
podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25.03.1997r. w sprawie wcześniejszego przechodzenia
na emeryturę pracowników zwalnianych z przyczyn dotyczących zakładów pracy. Mimo przyznania emerytury,
odwołująca nadal kontynuowała zatrudnienie.
W dniu 11.12.2014r. E. K. (1) złożyła w ZUS wniosek o przeliczenie emerytury i przyznanie jej emerytury obliczonej na
podstawie art. 55 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Po rozpoznaniu tego wniosku
organ rentowy w dniu 31.12.2014r. wydał decyzję, w której odmówił przeliczenia wysokości emerytury w oparciu
o art. 55 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych uznając, że nie spełnia warunków
przewidzianych w tym przepisie.
Od powyższej decyzji E. K. (1) w sprawie IIIU 104/15 wniosła odwołanie. Wyrokiem z dnia 22.10.2015r. Sąd Okręgowy
w Ostrołęce zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że począwszy od dnia 01.12.2014r. ustalił wysokość emerytury
E. K. (1) w oparciu o art. 55 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Wykonując powyższy prawomocny wyrok, organ rentowy zaskarżoną decyzją z dnia 20.11.2015r. przyznał E. K. (1)
emeryturę, poczynając od dnia 01.12.2014r. Przy ustalaniu jej wysokości zastosowano przepis art. 55 i 55a ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tj. podstawę obliczenia emerytury pomniejszono o
kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od
osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Wysokość emerytury wyliczono na kwotę 5.893,04zł brutto.
Kwota emerytury – bez potrącenia z art. 55a w/w ustawy – wynosi 8.248,77zł brutto.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o: odwołanie (k. 3a.s.), odpowiedź na odwołanie (k. 4-5a.s.),
pisma ZUS (k. 17-18a.s. i k. 25a.s.), wyrok i uzasadnienie Sądu Okręgowego w O strołęce z dnia 22.10.2015r. w sprawie
IIIU 104/15 (k. 32 i k. 34-36 tych akt), wszystkie dokumenty zawarte w aktach emerytalnych odwołującej.
Sąd zważył, co następuje:
E. K. (1) kwestionowała w niniejszym postępowaniu decyzję ZUS z dnia 20.11.2015r.
Decyzją tą ZUS przyznał E. K. (1) emeryturę, poczynając od dnia 01.12.2014r. oraz ustalił jej wysokość na kwotę
5.893,04zł.
Przy ustalaniu jej wysokości zastosowano przepis art. 55 i 55a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych, tj. podstawę obliczenia emerytury pomniejszono o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w
wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Odwołująca wywodziła, że w jej przypadku przepis art.55aw/w ustawy nie będzie miał zastosowania. Sąd podziela to
stanowisko.
Zgodnie z art. 55 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonemu
spełniającemu warunki do uzyskania emerytury na podstawie art. 27, który kontynuował ubezpieczenia emerytalne
i rentowe po osiągnięciu przewidzianego w tym przepisie wieku emerytalnego i wystąpił z wnioskiem o przyznanie
emerytury po dniu 31 grudnia 2008r., może być obliczona emerytura na podstawie art. 26, jeżeli jest wyższa od
obliczonej zgodnie z art. 53.
Analiza akt emerytalnych E. K. (2) i akt IIIU 104/15 wskazuje, iż Sąd Okręgowy w Ostrołęce wyrokiem z dnia
22.10.2015r. zmienił decyzję ZUS z dnia 31.12.2014r. w ten sposób, że począwszy od dnia 01.12.2014r. ustalił wysokość
emerytury E. K. (1) w oparciu o art. 55 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W
postępowaniu (...) 104/15 przesądzone więc zostało, że odwołująca ma prawo do wyliczenia emerytury zgodnie z
regułami wskazanymi w art. 55 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Podkreślić przy
tym trzeba, że prawo do tego obliczenia nabyła od dnia 01.12.2014r.
Zgodnie z art. 100 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych prawo do świadczeń
określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa.
Powyższe oznacza, że nabycie prawa do emerytury następuje ex lege z chwilą ziszczenia się przesłanek, nie zaś z
mocy decyzji organu rentowego, która tylko nabycie to potwierdza, a więc nie ma charakteru prawotwórczego, lecz
deklaratoryjny. Prawo do świadczeń powstaje i istnieje niezależnie od decyzji organu rentowego, a tylko jego realizacja
w postaci wypłaty świadczenia wymaga potwierdzenia decyzją (tak m.in. w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 20
grudnia 2000r., III ZP 29/00, OSNP 2001/12/418, wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 14.05.2015r., III
AUa 1377/14, LEX nr 1766037). Decyzja ZUS potwierdzająca uprawnienie do dochodzonego świadczenia (emerytury)
jest jednocześnie decyzją ustalającą prawo do jego pobierania w określonej ustalonej w decyzji tej wysokości (wyrok
Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 6 maja 2015r., III AUa 1010/14, OSA 2015/7/86-96). Orzeczenia te znajdą
odpowiednie zastosowanie w niniejszej sprawie.
Organ rentowy wydając zaskarżoną decyzję z dnia 20.11.2015r., przyznał odwołującej prawo do emerytury od dnia
01.12.2014r. Jednocześnie zastosował przepis art. 55a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych, a w szczególności ust. 2 tego przepisu. Przepis art. 55a stanowi, że jeżeli ubezpieczony pobrał emeryturę,
do której miał ustalone prawo przed ustaleniem prawa do emerytury z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego,
określonego w art. 27 ust. 2 i 3, podstawę obliczenia emerytury zgodnie z art. 26 pomniejsza się o kwotę stanowiącą
sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych
i składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Zdaniem Sądu w przypadku E. K. (2) przepis art. 55a, a tym samym art. 55a ust. 2 nie może mieć zastosowania.
Przepis ten został wprowadzony do ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na mocy
ustawy z dnia 5 marca 2015r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.
z 2015r., poz. 552) - z dniem 01.05.2015r., przy czym ustawa ta w w/w zakresie nie zawiera przepisów przejściowych
a to oznacza, że może mieć zastosowanie do obliczania emerytur przyznawanych od dnia jej wejścia w życie. Brak
przepisów przejściowych w/w noweli z dnia 5 marca 2015r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych pozwala na zastosowanie ogólnych reguł nakazujących stosowanie nowych zasad obliczania
emerytury dopiero od dnia wejścia ich w życie na przyszłość. W przypadku E. K. (2) emerytura wyliczana zgodnie z art.
55 (a tym samym wg art. 26), została jej przyznana przez Sąd począwszy od dnia 01.12.2014r., dlatego przy obliczaniu
jej wysokości należy stosować przepisy obowiązujące w dacie 01.12.2014r., gdyż w tej dacie odwołująca nabyła prawo
do obliczenia emerytury zgodnie z art. 55.
Wskazać trzeba, że zgodnie ze stanowiskiem Trybunału Konstytucyjnego zasada niedziałania prawa wstecz oznacza
zakaz stanowienia norm prawnych nakazujących stosowanie nowo ustanowionych przepisów do zdarzeń, które miały
miejsce przed ich wejściem w życie. Naruszenie tej zasady jest związane z naruszeniem zasady ochrony praw nabytych
(tak np. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2.04.2007r., sygn. SK 19/06, OTK ZU nr 4/A/2007, poz. 37, wyrok
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2008r., K 33/06, OTK-A 2008/6/106, Dz.U.2008/131/837). Trybunał
zwrócił uwagę, że decydujący jest moment powstania prawa podmiotowego, które powstaje po łącznym spełnieniu
ustawowo określonych warunków.
Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy uznał, że skoro prawo E. K. (1) do obliczenia emerytury wg art. 55 ustawy
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych powstało w dniu 01.12.2014r., to należy zastosować
przepisy obowiązujące w tej dacie. Sąd zobowiązał więc organ rentowy do obliczenia wysokości emerytury bez
pomniejszenia o sumę kwot pobranych emerytur, o którym mowa w art. 55a ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Organ rentowy w odpowiedzi nadesłał pismo, datowane na 15.03.2016r., w
którym wskazał, że kwot emerytury obliczona na 01.12.2014r. wynosi 8.248,77zł brutto (k. 17-18a.s.).
Z tych względów w oparciu art. 47714§2 kpc, Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że wysokość emerytury E. K. (1),
obliczona na dzień 01.12.2014r. zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wynosi 9.248,77zł brutto.