Środki trwałe. Wartości niematerialne

ŚRODKI TRWAŁE
WNiP
dr Marek Masztalerz
ŚRODKI TRWAŁE
rzeczowe aktywa trwałe o przewidywanym okresie
ekonomicznej uŜyteczności dłuŜszym niŜ rok,
kompletne, zdatne do uŜytku i przeznaczone na
potrzeby jednostki:
• nieruchomości (grunty, prawo wieczystego
uŜytkowania gruntu, budowle, budynki,
lokale, spółdzielcze prawa własnościowe),
• maszyny i urządzenia,
• środki transportu,
• inwentarz Ŝywy.
© Marek Masztalerz
1
KLASYFIKACJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH
Klasyfikacja Środków Trwałych (KŚT) jest usystematyzowanym zbiorem obiektów
majątku trwałego słuŜącym m.in. do celów ewidencyjnych, ustalaniu stawek
odpisów amortyzacyjnych oraz badań statystycznych.
Grupa
Zakres informacyjny
0
Grunty
1
Budynki i lokale
2
Obiekty inŜynierii wodnej i lądowej
3
Kotły i maszyny energetyczne
4
Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania
5
Specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty
6
Urządzenia techniczne
7
Środki transportu
8
Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposaŜenie
9
Inwentarz Ŝywy
© Marek Masztalerz
EWIDENCJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH
Konto główne
ŚRODKI TRWAŁE
przyjęcie
środka
trwałego
urzędowa
aktualizacja
wyceny
modernizacja
(ulepszenie)
środka
trwałego
wydanie
lub utrata
środka
trwałego
(sprzedaŜ,
likwidacja,
niedobór,
kradzieŜ,
strata
losowa)
Konta korygujące
UMORZENIE ŚT
wyksięgowanie
umorzenia
wydanych lub
utraconych ŚT
odpisy
umorzeniowe
ŚT
ODPISY AKTUALIZUJĄCE ŚT
wycofanie
odpisu
z tytułu
trwałej
utraty
wartości
dokonanie
odpisu
z tytułu
trwałej
utraty
wartości
© Marek Masztalerz
2
ŚRODKI TRWAŁE – TYPOWE OPERACJE
Treść operacji
Dt
Ct
Środki trwałe
Rozrach. z dostawcami
Zakup ŚT wymagającego montaŜu
Środki trwałe w budowie
Rozrach. z dostawcami
Koszty budowy, montaŜu, instalacji,
wytworzenia, ulepszenia ŚT
Środki trwałe w budowie
RóŜne konta
Przyjęcie ŚT do uŜytkowania (OT)
Środki trwałe
Środki trwałe w budowie
Wniesienie ŚT przez wspólnika
Środki trwałe
Kapitał podstawowy
Zakup ŚT niewymagającego montaŜu
Wycofanie środka trwałego:
- likwidacja (LT),
- darowizna (WZ),
- sprzedaŜ (WZ),
- niedobór niezawiniony (PK).
(dla zdarzenia losowego
– Straty nadzwyczajne)
SprzedaŜ środka trwałego (FVS)
Rozrach. z odbiorcami
PPO
Amortyzacja
Umorzenie
Umorzenie ŚT
Środki trwałe
PKO
Amortyzacja / Umorzenie ŚT
© Marek Masztalerz
WYCENA ŚRODKÓW TRWAŁYCH
CENA NABYCIA (jeśli kupiono ŚT)
na dzień
powstania
KOSZT WYTWORZENIA (jeśli wytworzono ŚT)
WARTOŚĆ GODZIWA (jeśli otrzymano nieodpłatnie ŚT)
WARTOŚĆ POCZĄTKOWA
na dzień
bilansowy
– ODPISY AMORTYZACYJNE (UMORZENIE)
– ODPISY Z TYTUŁU TRWAŁEJ UTRATY WARTOŚCI
Wartość początkowa i odpisy amortyzacyjne
od środków trwałych mogą ulegać
przeszacowaniu na podstawie odrębnych
przepisów (ostatnia aktualizacja urzędowa
miała miejsce w 1996 roku).
Odpisy z tytułu trwałej utraty
wartości środków trwałych
obciąŜają pozostałe koszty
operacyjne.
© Marek Masztalerz
3
AMORTYZACJA
METODA
LINIOWA
odpisy równomierne (co miesiąc taka sama kwota),
liczone od wartości początkowej
METODA
DEGRESYWNA
METODA
NATURALNA
odpisy obliczone za pomocą podwyŜszonej stopy
amortyzacji od wartości netto środka trwałego na początek
kolejnych lat a począwszy od roku następującego po roku,
w którym nastąpiło zrównanie rocznej kwoty amortyzacji
obliczonej według odpisu podstawowego dokonuje się
odpisów liniowych
odpisy proporcjonalne do faktycznego zuŜycia środka
trwałego wyraŜonego w jednostkach fizycznych
Prawo podatkowe (updof & updop) zawiera wykaz maksymalnych stawek
amortyzacyjnych, które moŜna zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów (KUP).
Prawo podatkowe (updof & updop) pozwala zaliczać w KUP zuŜycie środków trwałych
o wartości początkowej do 3 500 zł za pomocą jednorazowego odpisu amortyzacyjnego.
© Marek Masztalerz
AMORTYZACJA – przykład
Przedsiębiorstwo nabyło w czerwcu 2008 roku samochód o wartości 60 000 zł.
Przewidywany okres uŜytkowania samochodu ustalono na 5 lat, co oznacza, Ŝe
podstawowa stopa amortyzacji wynosi 20%. Dla metody degresywnej przyjęto
współczynnik podwyŜszający 2,0.
METODA LINIOWA
Rok
Podstawa
obliczenia
amortyzacji
Stopa
amortyzacji
2008
60 000
2009
60 000
2010
2011
Wartość ŚT
na koniec
roku
Roczny
odpis
Miesięczny
odpis
20 %
6 000
1 000
54 000
20 %
12 000
1 000
42 000
60 000
20 %
12 000
1 000
30 000
60 000
20 %
12 000
1 000
18 000
2012
60 000
20 %
12 000
1 000
6 000
2013
60 000
20 %
6 000
1 000
0
© Marek Masztalerz
4
AMORTYZACJA – przykład
METODA DEGRESYWNA
Rok
Podstawa
obliczenia
amortyzacji
Stopa
amortyzacji
Roczny
odpis
Miesięczny
odpis
Wartość ŚT
na koniec
roku
2008
60 000
40 %
12 000
2 000
48 000
2009
48 000
40 %
19 200
1 600
28 800
2010
60 000
20 %
12 000
1 000
16 800
2011
60 000
20 %
12 000
1 000
4 800
2012
60 000
20 %
12 000
1 000
0
W latach 2008-2009 dokonujemy odpisów amortyzacyjnych według stawki podwyŜszonej, tj. 40%,
biorąc za podstawę obliczenia kwoty amortyzacji wartość netto samochodu (wartość początkowa
pomniejszoną o dotychczasowe umorzenie). Gdyby w 2010 roku firma chciała zastosować stawkę
podwyŜszoną, kwota amortyzacji rocznej wyniosłaby 28 800 * 0,4 = 11 520 zł i byłaby niŜsza od
stawki podstawowej, tj. 12.000 zł, dlatego począwszy od tego roku samochód jest amortyzowany
wg stawki podstawowej. W roku 2012 firma przez 4 miesiące dokonuje podstawowych odpisów
miesięcznych w wysokości 1.000 zł, a w piątym miesiącu umarza pozostałe 800 zł.
© Marek Masztalerz
WARTOŚCI NIEMATERIALNE
prawa majątkowe nadające się do gospodarczego
wykorzystania, o przewidywanym okresie
ekonomicznej uŜyteczności dłuŜszym niŜ rok,
przeznaczone do uŜywania na potrzeby jednostki:
• autorskie prawa majątkowe,
• licencje i koncesje,
• prawa do wynalazków i patentów,
• znaki towarowe,
• wzory uŜytkowe i zdobnicze,
• know-how,
• koszty zakończonych prac rozwojowych,
• nabyta wartość firmy.
© Marek Masztalerz
5
WYCENA WARTOŚCI NIEMATERIALNYCH
CENA NABYCIA (jeśli kupiono WNiP)
na dzień
powstania
KOSZT WYTWORZENIA (jeśli wytworzono WNiP)
WARTOŚĆ GODZIWA (jeśli otrzymano nieodpłatnie WNiP)
WARTOŚĆ POCZĄTKOWA
na dzień
bilansowy
Wartości niematerialne i prawne
amortyzuje się wyłącznie
metodą liniową.
– ODPISY AMORTYZACYJNE (UMORZENIE)
– ODPISY Z TYTUŁU TRWAŁEJ UTRATY WARTOŚCI
Odpisy z tytułu trwałej utraty
wartości WNiP obciąŜają
pozostałe koszty operacyjne.
Ewidencja wartości niematerialnych jest analogiczna do ewidencji środków trwałych.
© Marek Masztalerz
6