06-Pamiec operacyjna-Paulina Ziomkowska

Pamięć operacyjna
Paulina Ziomkowska
Kognitywistyka
3 rok
Pamięć operacyjna (WM) – cześć
pamięci krótkotrwałej
• Jest definiowana jako system, który aktywnie
przechowuje informacje w umyśle aby
wykonać werbalne bądź niewerbalne zadania,
takie jak rozumowanie, porównywanie lub też
wykorzystanie danych w późniejszym
rozwiązywaniu problemów. WM może
przechowywać tylko określoną ilość (±7)
informacji, jednakże jej pojemność może
zostać zwiększona dzięki różnym ćwiczeniom.
Pamięć operacyjna (WM) – cześć
pamięci krótkotrwałej
• Termin pamięć operacyjna (ang. working
memory) został użyty po raz pierwszy w
1960r. przez m.in. Millera, Galantera i
Pribrama, który to termin odnosił się do
porównania umysłu ludzkiego do komputera.
• W 1986r. Alan Baddeley stworzył swój
pierwszy model WM
A. Baddeley, 2000
Pamięć operacyjna (WM) – cześć
pamięci krótkotrwałej
• Procesy poznawcze angażują również systemy
uwagowy oraz wykonawczy do kontroli nad
pamięcią krótkotrwałą, która umożliwia
tymczasową integrację informacji, ich
przetwarzanie, usuwanie oraz przywracanie.
Te procesy są jednak zależne od wieku, jako, że
pamięć operacyjna jest połączona z rozwojem
poznawczym - badania pokazują, że
pojemność zmniejsza się wraz z wiekiem.
Lokalizacja
• Umiejscowienie poszczególnych funkcji stało
się możliwe dzięki neuroobrazowaniu.
Pozwala to stwierdzić, że jedną z lokalizacji
WM jest kora przedczołowa. Rozróżnia się
dwie części: grzbietowo-boczną(DLPFC) oraz
brzuszno-boczną(VLPFC). Uważa się, że DLPFC
odpowiada za pamięć przestrzenną (dot. WM)
natomiast VLPFC za pamięć nieprzestrzenną.
Lokalizacja
• Inne rozróżnienie pozwala twierdzić, że VLPFC
tylko i wyłącznie utrzymuję informację,
natomiast DLPFC jest zaangażowana w
przetwarzanie a następnie zapisywanie
otrzymanego materiału.
Lokalizacja
• Neuroobrazowanie ujawniło, że WM nie jest
ograniczona tylko do PFC, ale jest rozrzucona
po całej korze. Jest tendencja do większej
aktywności prawej półkuli przy zadaniach
przestrzennych a lewej przy werbalnych oraz
związanych z rozpoznawaniem obiektów.
Większa aktywacja przy zadaniach werbalnych
lewej półkuli może być związana z tym, że
ośrodek Brocka jest zaangażowany w
produkcję mowy.
Lokalizacja
• Jednomyślny staje się pogląd, że w zadaniach
dla pamięci operacyjnej uczestniczą sieci PFC
oraz części płata ciemieniowego. Badanie
pokazały, że podczas WM połączenia między
oboma obszarami wzmaga się.
Lokalizacja
• Inne badania zademonstrowały, że owe
obszary są niezbędne dla pamięci operacyjnej,
że nie są przypadkowo aktywowane podczas
zadań dot. WM, ale ich zablokowanie
prowadzi do osłabienia wykonywania zadań.
Lokalizacja
• Zaobserwowano aktywność PFC w
różnorodnych zadaniach wymagających użycia
funkcji wykonawczych. Doprowadziło to
badaczy do sformułowania tezy, że rolą PFC w
WM może być kontrolowanie uwagi,
wybieranie strategii, manipulowanie
informacjami, a nie tylko zdolnością do
utrzymywania informacji.
Lokalizacja
• Zachowywanie informacji jest raczej
atrybutem tylnich części mózgu, włącznie z
korą ciemieniową. Niektórzy badacze
interpretują aktywność w korze ciemieniowej
jako odbicie funkcji wykonawczych, ponieważ
te same obszary są aktywowane w innych
zadaniach wymagających uwagi, a nie pamięci.
Lokalizacja
• WM dotyczy dwóch procesów o różnej
neuroanatomicznej lokalizacji w płacie
czołowym i ciemieniowym. Pierwsza, selekcja:
operacja, która odzyskuje najbardziej istotne
informacje, i druga, aktualizowanie: operacja,
która przemieszcza uwagę na odzyskane
fragmenty.
Lokalizacja
• Aktualizacja uwagi dotyczy tymczasowej
aktywacji w ogonowej części bruzdy czołowej
górnej oraz w tylniej korze ciemieniowej.
Podczas wzrastającego zapotrzebowania na
wybiórcze zmiany aktywacji w przedniej części
bruzdy czołowej górnej oraz tylni zakręt
obręczy.
Lokalizacja
• Zdefiniowanie zróżnicowanych funkcji
ośrodków mózgu zaangażowanych w WM
zależy od zadania zdolnego do rozróżnienia
tych funkcji. W większość badań dotyczących
neuroobrazowania pamięci operacyjnej
używano zadań polegających na
rozpoznawaniu, takich jak delayed response
task jednej z kilku stymulacji, lub n-back task.
Lokalizacja
• Zaletą zadań polegających na rozpoznawaniu
jest m.in. to, że prawie nie wymaga ruchu
(trzeba przycisnąć jeden z dwóch przycisków).
Eksperymentalne badania oraz badania nad
indywidualną różnicą WM użyły zostały
przeprowadzone z wykorzystaniem zadań
przypominających.
Lokalizacja
• Przeprowadzono kilka badań wspomaganych
neuroobrazowaniem dotyczących Reading
span task oraz powiązanych zadań. Podczas
tych zadań został zaobserwowany wzrost
aktywacji w PFC, a w kilku innych zadaniach
również w ACC.
Lokalizacja
• Ludzie wypadali lepiej gdy obserwowano w
tych obszarach większą aktywację, ponadto
była ona skorelowana z czasem sugerując, że
aktywność neuronów w tych dwóch obszarach
była lepiej skoordynowana dzięki silnemu
połączeniu.
Bliografia:
1. Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B., Psychologia
poznawcza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008
Strony internetowe:
1.http://www.kognitywistyka.net/encyklopedia/pamiec.html
2. http://wwwpsych.stanford.edu/~ashas/Cognition%20Textbook/chapter
6.pdf