Regulacje prawne powinny uwzględniać zmieniającą się

PODATNIK, KTÓRY NABYWA NOWĄ LICENCJĘ na korzystanie z dodatkowych funkcji programu, może takie nakłady
uwzględnić w rozliczeniu podatku
Ulepszenie programu komputerowego jest kosztem
Regulacje prawne powinny uwzględniać zmieniającą się rzeczywistość
społeczno-gospodarczą oraz postęp techniczny. Niestety w praktyce
ustawodawca często nie dostrzega potrzeby odpowiedniego dostosowywania
przepisów.
– Z taką sytuacją mamy do czynienia m.in. w przypadku zwiększenia
wartości użytkowej składników majątkowych podlegających amortyzacji –
zauważa Agnieszka Morska, doradca podatkowy, współpracownik Sendero
Tax & Legal.
Zdaniem naszej rozmówczyni, o ile w odniesieniu do środków trwałych
ustawodawca określił zasady kwalifikacji – dla celów podatku dochodowego
– wydatków związanych z ulepszeniem, tak dla wartości niematerialnych i
prawnych kwestia ta została pominięta. Sytuacje, w których ulepszeniu
podlega wartość niematerialna i prawna, wbrew pozorom nie należą do
rzadkości – szczególnie jaskrawym przykładem mogą być licencje do
programów komputerowych. Oprogramowanie komputerowe podlega
ciągłym modyfikacjom, polegającym m.in. na dodawaniu nowych
funkcjonalności, zmianie istniejących funkcji, aktualizacji itp. Jak dla celów
PIT lub CIT zakwalifikować takie wydatki?
Według Agnieszki Morskiej ze względu na brak jednoznacznych regulacji,
można rozważyć co najmniej trzy warianty.
W pierwszym wydatki związane z ulepszeniem wartości niematerialnej i
prawnej powinny – analogicznie do przypadku środków trwałych –
zwiększać podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych od tej wartości
niematerialnej i prawnej.
– Rozwiązanie takie – mimo że może wydawać się racjonalne – nie ma
żadnego uzasadnienia w przepisach – zastrzega Agnieszka Morska.
Przejdźmy więc do wariantu drugiego, czyli ulepszenie prowadzi do
powstania nowej (odrębnej) wartości niematerialnej i prawnej, a wydatki
związane z ulepszeniem powinny być uznane za wartość początkową.
– Według ustaw o CIT i PIT podstawą dokonywania odpisów
amortyzacyjnych są – co do zasady – wydatki na nabycie wartości
niematerialnej i prawnej. Za wartość niematerialną i prawną uznaje się
natomiast wyłącznie składniki majątkowe wymienione w ustawach (np.
licencje, autorskie prawa majątkowe, itp.) – cytuje Agnieszka Morska.
A zatem – jak wyjaśnia ekspert – jedynie wydatki związane z nabyciem
nowej wartości niematerialnej i prawnej mogą być kwalifikowane jako
wartość początkowa.
W konsekwencji uznanie wydatków związanych z ulepszeniem za podstawę
dokonywania odpisów amortyzacyjnych wydaje się zasadne wyłącznie gdy –
w ramach ulepszenia – dochodzi do przekazania nowej wartości
niematerialnej i prawnej. Z sytuacją taką możemy mieć do czynienia m.in.,
gdy podatnik, w związku z modernizacją istniejącego oprogramowania
komputerowego, nabywa nową licencję do korzystania z dodatkowych
funkcji programu (interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 2
grudnia 2010 r., nr IPPB5/423-692/10-2/JC).
Został nam zatem wariant trzeci – wydatki związane z ulepszeniem wartości
niematerialnej i prawnej powinny zostać odniesione bezpośrednio w koszty
uzyskania przychodów. Za koszt uzyskania przychodów nie uważa się m.in.
wydatków na nabycie wartości niematerialnych i prawnych. Bezpośrednio
koszt uzyskania przychodów mogą zatem stanowić tylko te wydatki, które nie
dotyczą nabycia składników majątkowych uznanych przez ustawodawcę za
wartości niematerialne lub prawne (czyli np. licencji lub autorskich praw
majątkowych).
– A zatem zaliczenie wydatków związanych z ulepszeniem wartości
niematerialnej i prawnej w ciężar kosztów może być uzasadnione wyłącznie
gdy – w ramach ulepszenia – nie dochodzi do przekazania nowej wartości
niematerialnej i prawnej – mówi Agnieszka Morska.
Jako przykład wskazać można aktualizację oprogramowania komputerowego,
która wprawdzie dokonywana jest odpłatnie, ale w ramach wcześniej
udzielonej licencji (interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 27
sierpnia 2010 r., nr ILPB3/423-482/10-3/MM).
Według Agnieszki Morskiej mimo braku jednoznacznej regulacji prawnej –
odpowiednie zastosowanie przepisów pozwala na rozliczenie ulepszenia
wartości niematerialnych i prawnych dla celów podatku dochodowego,
jednak wydaje się, że – m.in. dla uniknięcia ewentualnych wątpliwości
interpretacyjnych – właściwsze byłoby uregulowanie tej kwestii w ustawie
(tak jak ma to miejsce w przypadku środków trwałych).
[email protected]