EMPATIC IL Summary Findings

Empowering Autonomous Learning through Information Competencies
Podsumowanie wniosków Kompetencje informacyjne w sektorze szkolnictwa wyższego Przygotowanie społeczeństwa do uczenia się przez całe życie stanowi kluczowy element misji instytucji szkolnictwa wyższego. Szkoły wyższe oraz uniwersytety wyposażają swoich absolwentów w fundamenty ustawicznego rozwoju w przyszłym życiu zawodowym, jak również wówczas, gdy występują oni w roli dobrze poinformowanych obywateli i członków lokalnej społeczności. Zadaniem uczelni jest zapewnić, by studenci posiedli umiejętność wyciągania wniosków oraz krytycznego myślenia oraz pomóc im zbudować system uczenia, jak się uczyć. Jak już wcześniej podkreślano, kompetencje informacyjne stanowią kluczowy element oraz czynnik determinujący uczenie się przez całe życie. W następstwie procedury walidacyjnej projektu EMPATIC stwierdzono, iż: •
na całym świecie kompetencje informacyjne uznawane są za warunek powstania społeczeństwa informacyjnego oraz gospodarki opartej na wiedzy; •
rynek pracy wymaga elastyczności w zakresie umiejętności samodzielnego przekwalifikowania się oraz chęci ustawicznego kształcenia. To z kolei wymaga od obywateli, między innymi, zdominowania obecnego środowiska informacyjnego w sektorze szkolnictwa wyższego. Poważnym wyzwaniem dla kompetencji informacyjnych w sektorze szkolnictwa wyższego jest reforma programów nauczania, która powinna uwzględnić, między innymi, następujące elementy: •
wyniki kształcenia; •
uznanie kształcenia pozaformalnego; •
elastyczne, unowocześnione programy nauczania na wszystkich szczeblach, odpowiadające potrzebom rynku pracy (umiejętności o charakterze ogólnym). Wyzwania te wiążą się z następującymi pytaniami: •
czy kompetencje informacyjne można uznać za dyscyplinę naukową? Założeniem leżącym u podstaw instytucjonalizacji kompetencji informacyjnych jest uznanie, iż stanowią one samodzielną dyscyplinę, którą należy postrzegać raczej w kategorii „wiedzy”, a nie „umiejętności”; •
czy kompetencje informacyjne mogą zostać włączone do uniwersyteckich programów nauczania, na przykład z zakresu informatyki? Kompetencje informacyjne są szeroką i zróżnicowaną dyscypliną o charakterze ogólnym, przydatną na każdym kierunku studiów; •
w jaki sposób można włączyć kompetencje informacyjne w proces boloński? Pierwszym krokiem powinno być rozpropagowanie znaczenia kompetencji informacyjnych wśród społeczności akademickiej i decydentów; kolejnym zaś dołączenie kompetencji informacyjnych do oczekiwanych efektów kształcenia europejskich uniwersytetów, w szczególności do tak zwanych „ogólnych (generycznych) kompetencji instrumentalnych”. www.empat-ic.eu
Projekt finansowany przez Komisję Europejską w ramach programu „Uczenie się przez całe życie” (Lifelong Learning Programme).. Empowering Autonomous Learning through Information Competencies
Przykłady najlepszych praktyk W projekcie EMPATIC wskazano wiele przykładów dobrych praktyk w sektorze szkolnictwa wyższego, w tym, między innymi: •
ALFIN-­‐EEES – Skills and Competences in Information Management for Learning to Learn Within European Higher Education (Umiejętności i kompetencje w zakresie zarządzania informacją dla celów uczenia się, jak się uczyć w ramach europejskiego systemu szkolnictwa wyższego) (www.mariapinto.es/alfineees/AlfinEEES.htm); •
Graduate Information Literacy Module (Kurs kompetencji informacyjnych dla absolwentów), National University of Ireland Galway (www.informationliteracy.ie/); •
Information Literacy Project (Projekt z zakresu kompetencji informacyjnych), Staffordshire University (www.staffs.ac.uk/infoliteracy/index.php), •
Masters (MA) in Information Literacy (Studia magisterskie z kompetencji informacyjnych), University of Sheffield (www.shef.ac.uk/is/prospectivepg/courses/il) oraz •
SWIM – Streaming Web-­‐based Information Modules. Swim Tutorial – Information Search Strategy (Internetowy interaktywny kurs wyszukiwania i wykorzystywania informacji). Aalborg University (www.swiminfo.dk/english.html) Podsumowanie Europejski sektor szkolnictwa wyższego przechodzi obecnie głęboką transformację w ramach procesu bolońskiego, co może stanowić idealną okazję do włączenia kompetencji informacyjnych do reformowanych programów nauczania. Jednakże nadal brakuje powszechnej wiedzy na temat charakteru kompetencji informacyjnych oraz tego, co odróżnia je od kompetencji informatycznych, kompetencji cyfrowych, kompetencji medialnych itd. Wiele osób jest w dalszym ciągu przekonanych, że umiejętność wyszukiwania informacji w Internecie jest wystarczająca i kojarzy kompetencje informacyjne przede wszystkim z informatyką, swobodnym poruszaniem się po sieci i wykorzystywaniem narzędzi komputerowych. Należy przekonać społeczność akademicką do zaakceptowania kompetencji informacyjnych jako nowej dyscypliny naukowej bądź też nawet jako integralnej części ich własnej dyscypliny. www.empat-ic.eu
Projekt finansowany przez Komisję Europejską w ramach programu „Uczenie się przez całe życie” (Lifelong Learning Programme)..