ROZWÓD I ALIMENTY Stan prawny na dzień 1.03

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com.
ROZWÓD I ALIMENTY
Stan prawny na dzień 1.03.2007 r.
Dariusz Kostyra
Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie i rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji
w jakiejkolwiek postaci jest zabronione.
Autor oraz Wydawnictwo Dobry eBook dołożyli wszelkich starań, aby zawarte w tej książce informacje
były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za
związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor i Wydawnictwo Dobry
eBook nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania
informacji zawartych w niniejszej publikacji.
Wszelkie prawa zastrzeżone © 2007 Dobry eBook
ISBN: 978-83-60863-01-5
Wydanie II
Dobry eBook
ul. Grenadierów 5/5, 30-085 Kraków
tel./fax (12) 353 04 05
e-mail: [email protected]
www.DobryeBook.pl
eBook
Spis treści
1
Słownik pojęć
5
2
Wstęp
6
3
Małżeństwo
7
I.
Przyczyny ustania małżeństwa
7
II.
Prawa małżonków
III.
Ustanie wspólności majątkowej w trakcie trwania małżeństwa
4
5
7–11
11–12
Separacja
13
I.
Czym różni się separacja od rozwodu
13
II.
Co jest wspólne dla separacji i rozwodu
13
III.
Prawo do dzieci po orzeczeniu separacji
14
IV.
Ile kosztuje separacja
14
V.
Jakie dokumenty będą potrzebne
14
Rozwód
15
I.
Jakie są podstawy do orzeczenia rozwodu
15–18
II.
Kiedy sąd może nie orzec rozwodu
18–23
III.
Sposoby orzekania rozwodu (wina)
23–25
IV.
Nazwisko po rozwodzie
V.
Majątkowe ustroje małżeńskie
26–29
VI.
Majątkowe umowy małżeńskie
29–32
25
VII. Podział majątku
32–35
VIII. Sądowy podział majątku
35–43
IX.
43–44
Mieszkanie po rozwodzie
6
X.
Ile kosztuje sprawa rozwodowa
45
XI.
Jakie dokumenty będą potrzebne
45
Alimenty
46
I.
Czy alimenty mogą zostać ustalone tylko przez sąd
46
II.
W jakiej wysokości należy domagać się alimentów
46–47
III.
Kiedy należy wystąpić o zmianę wysokości alimentów
47–48
IV.
Do jakiego wieku dziecku przysługują alimenty od rodziców
48–49
V.
Alimenty w trakcie trwania małżeństwa
49–50
VI.
Kiedy można żądać alimentów od małżonka po rozwodzie
50–51
VII. Jak długo trwa obowiązek alimentacyjny po rozwodzie
7
51–53
VIII. Alimenty po orzeczeniu separacji
53
IX.
Ile kosztuje wniesienie sprawy o alimenty
53
X.
Jakie dokumenty będą potrzebne
53
Świadczenia rodzinne
I.
Zasiłek rodzinny
II.
Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka
54
55–60
61
(tzw. becikowe)
III.
Zasiłek pielęgnacyjny
IV.
Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub
62
62–64
innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad
dzieckiem
8
V.
Co należy zrobić, aby otrzymać świadczenia rodzinne
VI.
Jakie dokumenty należy dołączyć do wniosku
64
65–70
VII. Kiedy wypłata
71
Wzory pism oraz pozwów
72
I.
Pozew o separację
72–73
II.
Wniosek o orzeczenie separacji na zgodne żądanie małżonków
74–75
III.
Zgodny wniosek o zniesienie separacji
76–77
IV.
Pozew o rozwód – wzór 1
78–79
V.
Pozew o rozwód – wzór 2
80–81
VI.
Pozew o alimenty z wnioskiem o zabezpieczenie powództwa
82–83
VII. Pozew o alimenty, nakazanie uczestnictwa w kosztach
84–85
utrzymania rodziny
VIII. Wniosek o podział majątku dorobkowego
86–87
IX.
Pozew o rozwód i podział majątku dorobkowego
88–90
X.
Wniosek o wszczęcie egzekucji
91–92
XI.
Pozew o podwyższenie alimentów
93–94
XII. Pozew o zniesienie wspólności majątkowej między małżonkami
9
Wybrane orzecznictwo
10
Kodeks rodzinny i opiekuńczy
11
Bibliografia
95–96
97–115
116–161
162
www.DobryeBook.pl
Rozwód i alimenty
5
Słownik pojęć
1
Słownik pojęć
Apelacja – środek odwoławczy od orzeczenia sądu pierwszej instancji.
Dobra wiara – działanie w przekonaniu słuszności postępowania.
Eksmisja – orzeczenie sądowe nakazujące opróżnienie lokalu.
Kasacja – środek odwoławczy rozpoznawany przez Sąd Najwyższy od orzeczeń sądu
drugiej instancji, które kończą postępowanie w sprawie.
Konkubinat – trwały związek kobiety i mężczyzny bez zawarcia małżeństwa.
Kurator zawodowy – pracownik sądu prowadzący postępowanie opiekuńcze odnośnie
małoletnich i wykonawcze odnośnie nieletnich.
Powód – strona wnosząca powództwo do sądu.
Pozew – pismo kierowane do sądu wszczynające proces cywilny.
Strona procesowa – osoba biorąca udział w postępowaniu sądowym w charakterze
powoda lub pozwanego.
Władza rodzicielska – ogół praw i obowiązków w stosunku do małoletniego dziecka.
Wniosek – pismo rozpoczynające postępowanie nieprocesowe.
Wpis tymczasowy – opłata wstępna.
Wpis ostateczny – opłata końcowa.
Wyrok – orzeczenie sądu w sprawach procesowych.
Wyrok zaoczny – wyrok wydany gdy pozwany nie stawi się na rozprawę albo nie bierze
w niej udziału.
Zawieszenie władzy – okresowy zakaz wykonywania władzy rodzicielskiej.
Zażalenie – środek odwoławczy od postanowień sądu.
Zła wiara – świadomość, że własne postępowanie jest niezgodne z prawem.
www.DobryeBook.pl
strona 5 z 162
Rozwód i alimenty
Wstęp
2
6
Wstęp
Trudno jednoznacznie określić czy w książce mającej charakter poradnika prawnego jest
potrzebne słowo wstępne.
Wydaje mi się, iż w tym przypadku tak. Nie chciałbym, aby ten poradnik był odbierany
jako zachęta do trwałych rozstań.
Jednak wychodząc z założenia, iż nie ma trwałych rozstań w rodzinach szczęśliwych,
w rodzinach nieszczęśliwych, skonfliktowanych trudno żyć.
Mam nadzieję, iż poradnik ten pozwoli czytelnikowi przebrnąć przez gąszcz przepisów
prawnych oraz wybrać rozwiązanie najbardziej odpowiadające jego sytuacji życiowej.
Poradnik ten ma z jednej strony pomóc w załatwieniu spraw rozwodowych, z drugiej
uświadomić, jak wiele kwestii należy uregulować przy rozstaniu z małżonkiem.
Lepiej przemyśleć te kwestie wcześniej, by nie podjąć fałszywej decyzji, ale także by
proces rozwodowy nie stał się areną pozbawionej reguł walki.
Mam nadzieję, że w przeanalizowaniu tych wielu skomplikowanych spraw pomoże mój
poradnik.
Z poważaniem
Dariusz Kostyra
www.DobryeBook.pl
strona 6 z 162
Rozwód i alimenty
Małżeństwo
3
7
Małżeństwo
I. Przyczyny ustania małżeństwa
O zawarciu małżeństwa decydują sami przyszli małżonkowie, natomiast wola małżonków
w sprawie likwidacji łączącego ich związku – ze względu na jego znaczenie społeczne –
ograniczona jest w ten sposób, że tylko w sytuacjach określonych w ustawie strony mogą
wystąpić do sądu z odpowiednim żądaniem, ale zamierzony skutek osiągną tylko wtedy,
gdy spełnione są ustawowe przesłanki „ustania” małżeństwa.
Małżeństwo ustaje wskutek:
• śmierci biologicznej jednego z małżonków,
• unieważnienia,
• uznania małżonka za zmarłego,
• orzeczenia rozwodu.
II. Prawa małżonków
Małżonkowie mają równe prawa i obowiązki w małżeństwie. Jednakże zasady równości
małżonków nie należy rozumieć jako zrównującej ich funkcje w rodzinie. Zależą one od
układów panujących w konkretnej rodzinie i prawo nie narzuca żadnego określonego jej
modelu. Jednakże z reguły o rozkładzie między małżonkami różnych funkcji decydują
szczególne predyspozycje kobiety do wypełniania zadań związanych z macierzyństwem
i wychowaniem dzieci, co z kolei sprawia, że funkcja utrzymania rodziny spoczywa przede
wszystkim na mężczyźnie. W imię zasady równości Kodeks rodzinny i opiekuńczy
zrównuje osobistą pracę żony w gospodarstwie domowym i przy wychowywaniu dzieci
z pracą zarobkową męża.
Wspólne pożycie
Obowiązek wspólnego pożycia jest podstawowym obowiązkiem małżonków. Przejawia się
w szczególnego rodzaju zespoleniu małżonków, które przyjęło się określać jako wspólnota
(więź) duchowa, fizyczna i gospodarcza. Wspólnota duchowa polega na wzajemnym
pozytywnym stosunku uczuciowym małżonków, szacunku, zaufaniu, szczerości,
lojalności, wyrozumiałości, respektowaniu osobistych właściwości współmałżonka,
uwzględnianiu jego osobistych potrzeb oraz gotowości do ustępstw i kompromisów.
www.DobryeBook.pl
strona 7 z 162
Rozwód i alimenty
Małżeństwo
8
Wspólnota fizyczna sprowadza się do utrzymywania współżycia płciowego,
uwarunkowanego wiekiem oraz stanem zdrowia fizycznego i psychicznego każdego
z małżonków. Wspólnota gospodarcza to wspólne prowadzenie przez małżonków
gospodarstwa domowego i takie zaspokajanie potrzeb każdego z nich, żeby ich stopa
życiowa była jednakowa.
Obowiązek wspólnego zamieszkiwania
Z obowiązku wspólnego pożycia wynika obowiązek wspólnego zamieszkiwania. Ochrona
trwałości małżeństwa i rodziny w zasadzie sprzeciwia się orzeczeniu eksmisji z lokalu
mieszkalnego zajmowanego wspólnie przez małżonków tylko jednego z nich (wyrok SN
z dnia 15 maja 1997 r.). Jednakże w czasie trwania małżeństwa dopuszczalne jest
powództwo jednego małżonka przeciwko drugiemu małżonkowi o nakazanie opróżnienia
lokalu spółdzielczego typu lokatorskiego, należącego do majątku odrębnego powoda,
jeżeli pozwany swoim rażąco nagannym zachowaniem uniemożliwia wspólne pożycie
w rozumieniu art. 23 (uchwała SN z dnia 28 września 1995 r.).
Oddzielne zamieszkiwanie przez małżonków, spowodowane usprawiedliwionymi
przyczynami (np. brakiem mieszkania, wykonywaniem pracy zawodowej przez jedno
z małżonków w odległej miejscowości itp.), nie stanowi o braku wspólnego pożycia, jeżeli
pozostałe jego elementy, albo przynajmniej niektóre z nich, zostały zachowane. Jeżeli
natomiast nie zachodzą przyczyny usprawiedliwiające oddzielne zamieszkiwanie
małżonków, opuszczenie wspólnego mieszkania przez małżonka jest naruszeniem
obowiązku wspólnego pożycia, chyba że zostało spowodowane postępowaniem drugiego
z małżonków, który uniemożliwia lub czyni nieznośnym wspólne zamieszkiwanie (wyrok
SN z dnia 5 grudnia 1997 r.).
Zerwanie wspólnego pożycia przez małżonków nie powoduje ustania małżeństwa.
Małżeństwo nie realizuje wówczas wszystkich swoich funkcji. Nie mają też do niego
zastosowania niektóre przepisy dotyczące małżeństwa. Stan taki jest stanem tzw.
separacji faktycznej. Prawo jej nie reguluje, ale i nie ignoruje.
Wzajemna pomoc
Obowiązek wzajemnej pomocy obejmuje wszelkie czynności faktyczne małżonka
wspierające współmałżonka w wykonywaniu przez niego jego praw i obowiązków
wynikających z małżeństwa. Obejmuje też wsparcie moralne współmałżonka. Dotyczy
zarówno zwykłych czynności w gospodarstwie domowym, jak i pomocy w sytuacjach
www.DobryeBook.pl
strona 8 z 162
Rozwód i alimenty
Małżeństwo
9
wyjątkowych, np. w razie choroby. Pomoc może przybrać postać – w zależności od
okoliczności – bądź świadczenia pieniężnego, bądź osobistego.
Obowiązek wierności
Z obowiązku wierności spoczywającego na małżonkach wynika powinność
powstrzymania się przez każde z nich od stosunków seksualnych z osobami trzecimi.
Naruszeniem tego obowiązku jest także stworzenie „pozorów” zdrady małżeńskiej albo
nawiązanie więzi erotyczno-emocjonalnej z osobą trzecią, choćby nie doszło do zbliżenia
cielesnego (orz. SN z dnia 19 grudnia 1950 r.).
Za naruszenie obowiązku wierności małżeńskiej – i jednocześnie obowiązującej
małżonków wzajemnej lojalności – uznaje się też poddanie się przez żonę, bez zgody
męża, sztucznemu zapłodnieniu nasieniem innego mężczyzny (tzw. inseminacja
heterologiczna).
Współdziałanie dla dobra rodzinny
Z obowiązkiem wzajemnej pomocy ściśle łączy się obowiązek współdziałania małżonków
dla dobra rodziny. Współdziałanie to współuczestniczenie małżonka w przedsięwzięciach
współmałżonka lub wspieranie ich własnymi działaniami. Obejmuje ono wszystkie
czynności, które są potrzebne do prawidłowego funkcjonowania rodziny, w tym także dla
właściwego wychowania dzieci, oraz powstrzymywania się od zachowań, które mogłyby
przynieść uszczerbek interesom rodziny jako całości i poszczególnym jej członkom.
Rodziną, dla dobra której małżonkowie obowiązani są do współdziałania, jest rodzina
powstała przez zawarcie małżeństwa. Tworzą ją bądź sami małżonkowie (w ujęciu
socjologicznym jest to mała rodzina niepełna), bądź małżonkowie i małoletnie ich dzieci
oraz te dzieci pełnoletnie, które nie są w stanie utrzymać się samodzielnie (mała rodzina
pełna). Jest to rodzina biologiczna. Na równi ze wspólnymi dziećmi małżonków należy
z omawianego punktu widzenia traktować dzieci przysposobione wspólnie przez
małżonków i tzw. wychowańców, tj. dzieci wzięte wspólnie przez małżonków na
wychowanie, lecz nie przysposobione. Niepodobna też inaczej potraktować dzieci
jednego z małżonków i dzieci przez niego przysposobionych, jeżeli są wychowywane
w rodzinie lub stale w niej przebywają.
www.DobryeBook.pl
strona 9 z 162
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
pełnej wersji całej publikacji.
Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym Salon Cyfrowych Publikacji ePartnerzy.com.