Azyl w Europie - UNHCR Central Europe

2011
2011
WWW.UNHCR.ORG/EU
Azyl w Europie
UNHCR KIERUJE
MIĘDZYNARODOWYMI DZIAŁANIAMI
NA RZECZ OCHRONY UCHODŹCÓW
NA CAŁYM ŚWIECIE I KOORDYNUJE
TE DZIAŁANIA
Teraz je to na tebe!
2010
Judith Kumin,
Dyrektor na Europę
2009
20
009
2009
Propozycja Komisji
odnośnie zmiany
dyrektywy w sprawie
minimalnych warunków
przyjmowania,
rozporządzenia Dublin
II oraz rozporządzenia
Eurodac
2009
Wniosek Komisji
w sprawie utworzenia
Europejskiego Biura
Wsparcia Azylowego
2009
Spodziewane
przyjęcie
Programu
Sztokholmskiego
2009
Oczekiwane wnioski
odnośnie zmian
dyrektywy dotyczącej
procedur azylowych
oraz dyrektywy
kwalifikacyjnej
2008
“Dobrze jest dać ...
2007
... ludziom w potrzebie
szansę na nowe życie
gdzieś gdzie panuje pokój”.
Samuel, uchodźca z Sudanu
przesiedlony do Finlandii,
na podstawie raportu w UNHCR News
KONTAKT
Wysoki Komisarz ONZ
ds. Uchodźców,
Biuro w Europie,
Rue van Eyck 1050,
Bruksela, Belgia,
tel.: +32 (0)2 649 0153,
fax: +32 (0)2 416 6046,
[email protected]
2010
UNHCR, Agenda ONZ ds. Uchodźców, jest
strażnikiem Konwencji dotyczącej statusu
uchodźców z 1951 r., działając w ponad 110
krajach na całym świecie na rzecz ochrony
uchodźców, osób przesiedlonych w granicach
danego kraju oraz bezpaństwowców. UNHCR
posiada 19 biur w UE, a Biuro Dyrektora na Europę
mieści się w Brukseli.
2009
Pełne i całościowe stosowanie Konwencji
dotyczącej statusu uchodźców z 1951 r. jest
fundamentalną cechą wspólnego europejskiego
systemu azylowego. Unia i Parlament Europejski
mają do odegrania istotne role w sprawach
zagadnień ochrony uchodźców wewnątrz Unii
jak i poza nią, zaś ustawodawstwo unijne oraz
praktyka wywierają znaczący wpływ na rozwój
mechanizmów ochrony uchodźców w innych
krajach. Z tego też względu Agenda ONZ ds.
Uchodźców niezwykle uważnie śledzi prawo
azylowe Unii Europejskiej oraz jej politykę w tym
zakresie. Agenda przedstawia swoje uwagi oraz
doradza instytucjom Unii, a także 27 państwom
członkowskim odnośnie szeregu kwestii
związanych z ochroną uchodźców, przesiedleniem
i integracją, jak również dąży do zwiększenia
poszanowania międzynarodowych standardów
ochrony w Unii i poza jej granicami.
2008
2007
2006
2006
2005>2012
Druga faza wspólnego
europejskiego systemu
azylowego
2005
2005
2005
Przyjęcie dyrektywy
w sprawie procedur
azylowych
2004
2004
Przyjęcie dyrektywy
kwalifikacyjnej
2004
Przyjęcie Programu
Haskiego
2003
2003
2003
Przyjęcie dyrektywy
Przyjęcie
w sprawie minimalnych rozporządzenia Dublin II
warunków przyjmowania
i rozporządzenia
Eurodac
2002
Podczas pierwszej fazy tworzenia wspólnego europejskiego
systemu azylowego Parlament Europejski pełnił jedynie rolę
doradczą. Rada jednogłośnie przyjęła instrumenty pierwszej
fazy, nie będąc związana propozycjami Parlamentu
Europejskiego.
W roku 2004 procedura współdecydowania została
rozszerzona na wszystkie zagadnienia dotyczące
azylu. Z tego względu Parlament Europejski, jak i Rada
zajmują równorzędne pozycje w sprawie przyjmowania
instrumentów drugiej fazy odnoszących się do wspólnego
europejskiego systemu azylowego.
2001
2000
1999>2005
Pierwsza faza tworzenia
wspólnego europejskiego
systemu azylowego
1999
Wejście w życie Traktatu
Amsterdamskiego
1999
Przyjęcie Programu
z Tampere
© UNHCR/A.Pace
© Claudia Janke /Refugee Action UK
WSPÓŁPRACA NA RZECZ OCHRONY I
POSZANOWANIA UCHODŹCÓW
European Council on Refugees and Exiles
(ECRE) to paneuropejskie stowarzyszenie
69 organizacji pozarządowych działających
w 30 krajach europejskich, zajmujących się
potrzebami wszystkich osób ubiegających
się o status uchodźcy oraz ochronę
w Europie.
Jako głos społeczeństwa obywatelskiego
ECRE promuje ochronę i integrację
uchodźców w oparciu o wartości związane
z prawami człowieka oraz etykę solidarności.
Poprzez swoją działalność oraz poparcie
dla spraw uchodźczych, ECRE dąży do
zapewnienia takich warunków, w których
europejska polityka azylowa charakteryzować
się będzie najwyższą jakością, precyzją
prawną oraz żeby odzwierciedlała bogaty
zasób wiedzy, doświadczeń i najlepszych
praktyk w całej Europie. Ścisła współpraca
z Parlamentem Europejskim pozostaje
jednym z głównych priorytetów sekretariatu
ECRE w Brukseli.
ECRE zaprasza wszystkich Przedstawicieli
Parlamentu Europejskiego do współpracy
oraz do rozważenia jej rekomendacji,
zmierzających do uczynienia z Europy
bezpiecznej przystani dla ludzi uciekających
przed wojną, torturami i innymi
formami przemocy.
Bjarte Vandvik
Sekretarz Generalny
2004
Azyl
w Europie
Teraz zależy od Ciebie.
2003
2002
KONTAKT
Biuro ECRE w Brukseli,
Rue Royale 146 1000,
Bruksela, Belgia,
2001
tel.: +32 (0)2 234 3800,
fax: +32 (0)2 514 5922,
e-mail: [email protected]
2000
WWW.ECRE.ORG/EP
1999
1999
D
Dyrektywa
w sprawie
minimalnych warunków
m
przyjmowania
p
Na jaką pomoc materialną (żywność, zakwaterowanie, edukację, opiekę
zdrowotną, dostęp do zatrudnienia itd.) mogą liczyć osoby ubiegające
się o nadanie statusu uchodźcy w trakcie oczekiwania na rozpatrzenie
ich wniosków?
D
Dyrektywa
w sprawie
procedur azylowych
p
Jakie gwarancje proceduralne powinny być przyznane osobom w trakcie
postępowania o nadanie statusu uchodźcy, w celu zapewnienia rzetelnego i skutecznego rozpatrywania wniosków o przyznanie tego statusu?
CO JEST WAŻNE
CO JEST WAŻNE
• Osoby ubiegające się o nadanie statusu uchodźcy mogą być
zatrzymane tylko w ostateczności. W przypadku zatrzymania,
jego przyczyny oraz warunki detencji powinny być jasno
określone przepisami.
• Osoby o szczególnych potrzebach, takie jak ofiary tortur bądź
przemocy seksualnej, dzieci pozbawione opieki, osoby starsze lub
niepełnosprawne powinny być jak najwcześniej zidentyfikowane,
w celu zapewnienia im możliwości korzystania z odpowiedniej
opieki w trakcie procedury azylowej.
• Osoby ubiegające się o status uchodźcy powinny otrzymać
zezwolenie na pracę nie później niż po 6 miesiącach od chwili
złożenia wniosku w tej sprawie, jeśli nie została jeszcze wydana
ostateczna decyzja odmowna.
W celu uzyskania dodatkowych informacji,
prosimy o zapoznanie się z naszymi broszurami informacyjnymi
dostępnymi na stronach: www.unhcr.org/eu a www.ecre.org/EP
R
Rozporządzenie
Dublin II
D
Które Państwo Członkowskie powinno odpowiadać za rozpatrzenie
wniosku o nadanie statusu uchodźcy, złożonego przez osobę na
terenie UE: kraj, w którym po raz pierwszy doszło do przekroczenia
granicy UE, czy też kraj, w którym złożony został wniosek o nadanie
statusu uchodźcy?
CO JEST WAŻNE
• Rozporządzenie Dublin II oparte jest na założeniu, że wszystkie
Państwa Członkowskie zapewniają całościowe i rzetelne
rozpatrywanie wniosków o nadanie statusu uchodźcy. Dopóki
tak nie jest, powinna istnieć możliwość zawieszenia stosowania
rozporządzenia Dublin II, tak by nie odsyłać osób ubiegających
się o nadanie statusu uchodźcy do krajów, w których
nie będą miały dostępu do ochrony.
• System dubliński nie jest mechanizmem zapewniającym podział
obciążeń związanych z przyjmowaniem uchodźców. Zwiększa
on presje w obszarach położonych na granicy zewnętrznej Unii.
• Osoby ubiegające się o ochronę powinny mieć prawo pozostania
w kraju, w którym złożyły wniosek o nadanie statusu uchodźcy,
w trakcie oczekiwania na odpowiedź w sprawie odwołania się
od decyzji o ich transferze do tzw. państwa członkowskiego
pierwszego wjazdu.
• Rozporządzenie Dublin II musi chronić dzieci, poprzez unikanie
przenoszenia ich z jednego państwa członkowskiego do drugiego,
o ile nie leży to w najlepiej pojętym interesie małoletniego.
• Wszystkie osoby muszą mieć zapewniony rzeczywisty dostęp
do rzetelnej i skutecznej procedury azylowej.
• Właściwe gwarancje proceduralne – włącznie z prawem do
osobistego przesłuchania, wykwalifikowanego i bezstronnego
tłumacza, bezpłatnej pomocy prawnej oraz prawa odwołania się
od decyzji w sprawie uchodźczej ze skutkiem zawieszającym
wykonanie decyzji wydaleniowej – muszą zostać zapewnione
niezależnie od miejsca złożenia wniosku o nadanie statusu
uchodźcy, w tym na granicy czy w warunkach detencji,
a także w ramach procedur przyspieszonych.
• Korzystanie z procedur przyśpieszonych lub granicznych ze
zredukowanymi gwarancjami powinno być ograniczone.
Dzieci bez opieki oraz inne osoby należące do kategorii
wrażliwych powinny być z takich procedur wyłączone.
Azyl w Europie
Teraz zależy od Ciebie.
D
Dyrektywa
kkwalifikacyjna
Kto zasługuje na przyznanie ochrony międzynarodowej? W jaki sposób
zapewnimy, że osoby uciekające przed prześladowaniem lub poważną
szkodą liczyć mogą na taki sam poziom ochrony na całym
terytorium UE?
CO JEST WAŻNE
• Ustawodawstwo europejskie, określające, kto może być uznany
za uchodźcę, a kto na ochronę nie zasługuje, ponieważ dopuścił
się poważnych przestępstw, powinno być w pełni zgodne z treścią
Konwencji dotyczącej statusu uchodźców z 1951 r.
• Uchodźcy oraz osoby objęte ochroną uzupełniającą mają takie same
potrzeby i powinny mieć takie same prawa.
• Brak dokumentów lub opóźnienie w złożeniu wniosku nie może
być automatycznie uznawane za dowód niewystarczającej woli
współpracy lub braku wiarygodności wnioskującego.
K
Kluczowe
fakty przedstawiające zagadnienie
uc
uchodźstwa w odpowiednim kontekście
(dane z roku 2008 – źródło: UNHCR)
(d
> Większość uchodźców na świecie pozostaje w regionie, z którego
pochodzi, 80% z nich przebywa w krajach rozwijających się.
> W 2008 roku, 27 Państw Członkowskich Unii Europejskiej zarejestrowało
283 000 wniosków o nadanie statusu uchodźcy. Liczba ta jest znacząco
niższa niż na początku tej dekady, gdy same kraje „unijnej piętnastki”
przyjęły 388 000 wniosków azylowych (dane z roku 2001).
E
Europejskie
Biuro
Wsparcia Azylowegp
W
W jaki sposób Europejskie Biuro Wsparcia Azylowego (Biuro)
przyczynić się może – dzięki intensywniejszej praktycznej współpracy
pomiędzy państwami członkowskimi – do wdrożenia spójnej
i zharmonizowanej polityki azylowej na obszarze UE?
CO JEST WAŻNE
• Biuro promować powinno ściślejszą współpracę pomiędzy
państwami członkowskimi, w celu osiągnięcia dalszej harmonizacji
w oparciu o najlepsze praktyki, a ostatecznie doprowadzić do
utworzenia lepszych i rzetelniejszych systemów azylowych w UE.
• Biuro może skorzystać dzięki ścisłej współpracy z doświadczeń
eksperckich Parlamentu Europejskiego, UNHCR oraz społeczeństwa
obywatelskiego.
• Biuro może udzielić praktycznej pomocy państwom członkowskim,
przyjmującym znaczną liczbę wniosków o nadanie statusu uchodźcy,
w celu zapewnienia właściwej jakości procedur azylowych oraz
warunków przyjmowania osób składających wnioski.
• Biuro może koordynować wymianę informacji oraz inne działania
związane z procesem przesiedlania uchodźców z krajów
trzecich do Unii Europejskiej.
© UNHCR/A. Di Loreto, lipiec 2007 - A. Rodríguez, lipiec-październik 2007 r.
© Claudia Janke/Refugee Action (organizacja zajmująca się pomocą uchodźcom), Wielka Brytania
P
Program
Sztokholmski
S
Jaki będzie program i jakie będą priorytety UE w zakresie prawa
i polityki dotyczącej azylu oraz ochrony międzynarodowej
w latach 2010–2014?
CO JEST WAŻNE
• Suwerenne prawo poszczególnych państw członkowskich
do kontrolowania swoich granic należy pogodzić z prawem
jednostki do ubiegania się o ochronę przed prześladowaniem
oraz jej uzyskania.
• Europejski program w sprawie przesiedlenia uchodźców powinien
dążyć do zwiększenia miejsc przesiedlenia w Unii, w celu
umożliwienia większej liczbie uchodźców odbudowania ich
życia w bezpiecznych i godnych warunkach na terytorium
Unii Europejskiej.
• ECRE i UNHCR uznają wagę podziału obowiązków w ramach UE.
Jednakże solidarność wewnątrzunijna nie powinna być realizowana
kosztem wsparcia krajów trzecich. Państwa członkowskie
korzystające z wzajemnej solidarności muszą nadal umacniać
i zwiększać potencjał i jakość swoich systemów azylowych
i systemów przyjmowania uchodźców.
• Program Sztokholmski ma położyć kres ogromnym różnicom
odnośnie jakości krajowych systemów azylowych oraz usunąć
różnice w zakresie uznawalności wniosków. Poprawa jakości
i spójności procedur azylowych może być promowana dzięki
lepszemu i bardziej systematycznemu monitorowaniu ich
zgodności z unijnym ustawodawstwem azylowym, a także bardziej
rygorystycznemu egzekwowaniu tej zgodności przez Komisję.