Pobierz
Transkrypt
Pobierz
III LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE z Oddziałami Integracyjnymi im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego 27-200 Starachowice ui. Gliniana 1 O a. skr, poczt. 64 te). 041 27451 16;fax041 27401 00 Program profilaktyki zachowań ryzykownych wśród młodzieży dla uczniów III L.O. w Starachowicach. 1. Założenia programu profilaktycznego są spójne z założeniami Szkolnego Programu Wychowawczego. Wszyscy zaangażowani w realizację programu w trakcie zajęć dydaktyczno-wychowawczych oraz zajęć pozalekcyjnych, mają na celu ograniczenie podejmowania przez młodzież zachowań ryzykownych w postaci: palenia papierosów picia alkoholu, stosowania narkotyków, zachowań agresywnych, podejmowania wczesnej inicjacji seksualnej, stosowania szkodzących zdrowiu diet oraz stwarzanie atmosfery sprzyjającej zdrowiu ucznia. Warunki do wprowadzenia działań profilaktycznych do programów wychowawczych szkoły dały podstawy prawne: Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U.1994.Nrlll poz-535) Ustawa o wychowaniu w (Dz. UJ996.NrJ27poz.593); trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz-U.1997.Nr 75poz.468); Narodowy Program Zdrowia 1996-2005 ~ resort edukacji otrzymał zadanie wdrożenia wszechstronnej edukacji zdrowotnej obejmującej uczniów, nauczycieli i rodziców. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2002 roku w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola i publicznych szkól; 2. Cele programu. W wyniku realizacji programu uczeń ma posiąść zdolność samodzielnego dokonywania wyboru zachowań odpowiednich dla zdrowia swojego i innych. Powinien umieć identyfikować zachowania ryzykowne dla jego zdrowia i życia, znać konsekwencje związane z ich podejmowaniem, wykazywać motywację w kierunku powstrzymywania się od tych zachowań. Cele te mogą być osiągnięte przez: Ukazanie uczniowi wartości zdrowia jako potencjału, którym dysponuje z uwzględnieniem wszystkich jego aspektów: fizycznych, psychicznych, społecznych i duchowych. Nabywanie przez uczniów podstawowych umiejętności życiowych, umożliwiających funkcjonowanie w środowisku w oparciu o zdrowe relacje z innymi. Wskazywanie pożądanych wzorców zachowań. Strona 1 Informowanie o różnych rodzajach zagrożeń zdrowia człowieka i możliwościach ich eliminowania. Aktywizowanie uczniów do działań na rzecz społeczności lokalnej Stwarzanie młodzieży warunków do realizacji zainteresowań i zamiłowań na terenie szkoły. Doskonalenie umiejętności podejmowania działań profilaktycznych oraz poszerzenie wiedzy z tego tematu wśród nauczycieli; Podnoszenie kompetencji wychowawczych rodziców i dostarczanie im wiedzy na temat zagrożeń młodzieży, jakie przynosi współczesne środowisko życia. Podnoszenie walorów środowiska życia i działań na rzecz jego ochrony. 3. Realizatorzy programu. Koordynatorem działań jest dyrektor szkoły a głównymi realizatorami są: lider zespołu wychowawców, wychowawcy klas, nauczyciele biologii, opiekun szkolnego koła PCK, nauczyciele wychowania fizycznego, nauczyciel wychowania do życia w rodzinie, pedagog szkolny, przy współpracy wszystkich pracowników szkoły oraz społeczności uczniowskiej. 4. Sposoby realizacji. PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ Diagnoza sytuacji dotyczącej używania środków psychoaktywnych przez młodzież naszej szkoły. W celu rozpoznania stopnia używania środków uzależniających przez uczniów, w klasach pierwszych została przeprowadzona ankieta dotycząca uzależnień. Wyniki ankiety były niezbyt optymistyczne. Dużym problemem jest dość wysoki procent picia alkoholu przez naszą młodzież (67% okazjonalnie pije piwo, 32% wino, 37% wódkę), a także upijanie się (aż 47% uczniów kilkakrotnie się upiło). Niepokojącym również sygnałem jest używanie przez młodzież marihuany i haszyszu (14% używało kilkakrotnie zaś około 4% często). W starszych klasach naszej szkoły zbadano sytuację używania substancji psychoaktywnych przy pomocy ankiety ESPAD (Program badań nad używaniem alkoholu i innych substancji psychoaktywnych przez młodzież szkolną). Z przeprowadzonych badań wynikało, iż w szkole są uczniowie, którzy są przed inicjacją tytoniową, alkoholową i narkotykową, uczniowie, którzy eksperymentują z różnymi substancjami, jak i tacy, którzy używają używki regularnie. Dość duży odsetek stanowi młodzież uzależniona od nikotyny, co daje się zaobserwować na terenie szkoły, rozpowszechnione są przypadki częstego spożywania piwa (poza szkołą, szczególnie w weekendy). Zdarzają się także przypadki spożywania przez młodzież napojów spirytusowych, a także eksperymentowanie z narkotykami (największy odsetek próbuje marihuanę). Wskazywałoby to, iż młodzież wymaga zarówno działań profilaktyki pierwszorzędowej - wczesnej, uprzedzającej, jak i drugorzędowej - skierowanej na grupy podwyższonego ryzyka. Strona 2 Postanowiliśmy podejmować działania skierowane do klas, z zakresu profilaktyki pierwszorzędowej, ale także, jeżeli będzie to konieczne, motywować młodzież do zgłaszania się w wymagających tego przypadkach do placówek specjalistycznych działających w środowisku. SYSTEM wspierania uczniów mających problemy z nadużywaniem różnych substancji uzależniających (szczególnie alkoholu i narkotyków), będzie oparty w naszej szkole na działaniu „trójkąta opiekuńczego”, który tworzą: SZKOŁA – SPECJALISTA - RODZICE. Profilaktykę chcemy oprzeć o dobrą współpracę z rodzicami w tej dziedzinie. Rodzice zostaną poinformowani, w jaki sposób szkoła postanowiła chronić uczniów przed narkotykami i alkoholem, jakie zasady obowiązują w związku z tym uczniów i jakie konsekwencje grożą za ich łamanie. Chcemy zachęcać rodziców do współpracy, do informowania zespół konsultacyjny istniejący w szkole o wszystkich zauważonych przypadkach zażywania przez młodzież narkotyków czy handlowania nimi. Chcemy zachęcać także do zgłaszania się w przypadkach nadużywania alkoholu przez młodzież w celu uzyskania pomocy w instytucjach zajmujących się tym problemem w środowisku. CELE: 1. Motywowanie do zachowania abstynencji 2. Zmniejszenie grupy uczniów palących papierosy oraz eksperymentujących ze środkami psychoaktywnymi. 3. Powstrzymywanie rozmiarów zjawiska używania przez młodzież różnych środków. 4. Wskazywanie na szkodliwość używek oraz ukazywanie zagrożeń, jakie niosą ze sobą uzależnienia, 5. Motywowanie uczniów, mających problemy w postaci nadużywania substancji psychoaktywnych oraz ich rodziców do szukania pomocy w poradniach specjalistycznych w środowisku. Prowadzenie zajęć wg programu „Zanim spróbujesz” - cykl lekcji wychowawczych prowadzonych przez wychowawców i pedagoga szkolnego Tematyka lekcji: Kto może się uzależnić? psychoaktywnych. Prawdy i mity alkoholu i innych środkach Dlaczego młodzi ludzie piją i próbują narkotyki? Decyduję sam o sobie, czyli jak powiedzieć „nie”. Wypić czy nie? Jak odmawiać w sytuacji nacisku grupy i kolegów? Prowadzenie zajęć dla uczniów klas I wg „Programu Edukacji Antytytoniowej” o następującej tematyce: „Dlaczego ludzie palą papierosy”, „Skutki palenia papierosów. Uzależnienie od nikotyny”. Strona 3 Prowadzenie zajęć dla uczniów klas III i IV nt. „Jak zerwać z nałogiem palenia”. Proponowane sposoby realizacji: spotkanie z fachowcem ( lekarz, psycholog, pielęgniarka ) lub zajęcia warsztatowe z wychowawcą ewentualnie z pedagogiem w oparciu o poradnik J. Zatońskiego „Jak rzucić palenie”. Organizacja akcji ogólnospołecznych, akcji profilaktycznych propagowanych w całym kraju i środowisku lokalnym, na terenie szkoły (Dzień bez papierosa, Dzień przeciwdziałania narkomanii.) Szkolenie liderów młodzieżowych do pracy z kolegami w celu propagowania postaw abstynenckich. Systematyczne szkolenia pracowników szkoły dotyczące prowadzenia profilaktyki wśród młodzieży — podnoszenie umiejętności pracy profilaktycznej. Nawiązanie i podtrzymywanie współpracy z rodzicami w tym zagadnieniu (dobry przepływ informacji dotyczących sytuacji nadużywania substancji uzależniających, prowadzenie działań wspomagających rodziców dzieci zagrożonych uzależnieniem czy uzależnionych, prowadzenie akcji informacyjnej dla rodziców na tematy np. „Jak rozmawiać z młodzieżą o alkoholu, narkotykach”, „Jak reagować w sytuacji, gdy wydaje nam się,' czy odkryliśmy, że nasze dziecko pije alkohol czy używa narkotyki” itp.) Kontynuowanie współpracy szkoły z policją - organizowanie spotkań przedstawicieli policji z pracownikami szkoły i rodzicami. Kontynuowanie współpracy szkoły ze specjalistami z PPP, Punktu konsultacyjnego dla rodziców i osób uzależnionych. PROMOCJA ZDROWIA CELE: 1. Nabywanie przez uczniów zdolności samodzielnego wyboru zachowań właściwych dla zdrowia własnego i innych ludzi 2. Ukazanie uczniowi zdrowia jako wartości, którym dysponuje. 3. Motywowanie do podejmowania takich zachowań, które służą zachowaniu zdrowia. 4. Umożliwianie uczniom rozwijania umiejętności osobistych i społecznych zwiększających poczucie kompetencji w radzeniu sobie z otaczającą rzeczywistością • • • • • Warunki zachowania zdrowia i systemy wspierające zdrowie. Higiena pracy umysłowej. Moja odpowiedzialność za bezpieczeństwo własne i otoczenia. Ruch jako najprostszy sposób rozładowania napięcia emocjonalnego. Rozwiązywanie konfliktów. Strona 4 • • • • • • • • • • • • • Nabywanie wiedzy o sobie. Czy jestem skarbem świata? - Kształtowanie adekwatnego obrazu samego siebie. Kształtowanie adekwatnego obrazu samego siebie. Porozumiewanie się z innymi - aktywne słuchanie, przekazywanie i przyjmowanie informacji zwrotnych, komunikacja werbalna i niewerbalna. Tolerancja tak czy nie - zrozumienie różnych przekonań, kultur, norm społecznych. Wartości w życiu każdego człowieka jako sposób na odnalezienie się we współczesnym świecie. Stereotypy i powstawanie uprzedzeń. Podejmowanie decyzji i poszukiwanie alternatyw. Stawianie sobie celów. Jak można ocenić swój stan psychiczny? Sposoby samooceny. Sposoby radzenia sobie ze stresem. Organizowanie akcji ogólnoszkolnych promujących zdrowie Kiermasz zdrowej żywności. Program „Różowa wstążeczka” - promocja profilaktyki raka piersi. W ramach programu profilaktycznego szkoły powołano w szkole zespół konsultacyjny, który wspomagałby wszystkich pracowników szkoły w razie wystąpienia kryzysu, czyli wykrycia na terenie szkoły przypadków odurzania się przez uczniów lub znalezienia środków psychoaktywnych (alkoholu, narkotyków). W skład tego zespołu wchodzą: pedagog szkolny R. Kowalik, M. Dębicka, J. Dobosz, E. Majchrzak, D. Sokół, A. Skowrońska. PRZEMOC I AGRESJA CELE: 1. Tworzenie bezpiecznej, ciepłej atmosfery w szkole. 2. Ograniczenie zachowań agresywnych i przemocy. • Przeszkolenie wszystkich pracowników szkoły w zakresie przeciwdziałania agresji - warsztaty. • Udział młodzieży i wychowawców w spektaklach Teatru Profilaktycznego poświęconych występowaniu zjawiska przemocy wśród młodzieży - w miarę potrzeb i propozycji. • Przeprowadzenie lekcji wychowawczych o tej tematyce w oparciu obejrzane przedstawienie. • Organizacja spotkań z przedstawicielami policji dla rodziców i uczniów. Strona 5 • Monitorowanie szkoły przez dyżurujących nauczycieli podczas przerw między lekcyjnych. • Organizowanie w ramach lekcji wychowawczych zajęć poświęconych sposobom radzenia sobie ze stresem. • Zorganizowanie warsztatów dla uczniów - przedstawicieli klas „Jak radzić sobie z przemocą i agresją w szkole?” - diagnoza sytuacji na terenie szkoły, wspólne (uczniowie i pracownicy szkoły) wypracowanie sposobów radzenia sobie z przemocą szkolną. • Przeprowadzenie GDDW na ten sam temat przez przeszkolonych w trakcie warsztatów liderów młodzieżowych. • Przedstawienie sprawozdania z przeprowadzonej akcji. dla rodziców (liderzy młodzieżowi) PROCEDURY REAGOWANIA W RAZIE WYSTĄPIENIA SYTUACJI KRYZYSOWEJ W SZKOLE Znalezienie narkotyku w szkole 1. Pracownik szkoły, który znalazł narkotyk informuje dyrektora szkoły: 2. Zostaje powiadomiona policja, która zabierze i zabezpieczy narkotyk 3. Jeśli nie stwierdzono, który z uczniów go przyniósł należy powiadomić pracowników szkoły, aby uważnie, choć dyskretnie, obserwowali uczniów. 4. Na najbliższym zebraniu z rodzicami konieczna rozmowa na temat zaistniałej sytuacji, z przekazaniem prośby, aby uważnie obserwowali dzieci. a) Przypomnienie rodzicom sygnałów ostrzegawczych, które mogą. świadczyć o używaniu narkotyków, b) Przypomnienie, że w szkole działa szkolny zespół konsultacyjny, gdzie można szukać pomocy oraz, iż w mieście działają punkty konsultacyjne dla rodziców i osób uzależnionych - podać adresy, telefony. Uczeń z narkotykiem w szkole. Jeżeli uczeń ma mniej niż 18 lat, na wszystko, co robisz musisz mieć zgodę rodziców 1. Zabezpiecz dowody przy świadkach, pamiętaj jednak, że nie masz prawa przeszukiwać teczki ucznia ani jego rzeczy osobistych. 2. Poproś o pomoc kolegów z zespołu konsultacyjnego, unikaj jednak rozgłosu wokół sprawy. Koledzy z zespołu konsultacyjnego pomogą ci w rozmowie z rodzicami. Można zaaranżować spotkanie „ trójkąta opiekuńczego” (szkoła- specjalista- rodzice). 3. Natychmiast wezwij do szkoły rodziców, spokojnie i rzeczowo wyjaśnij im zaistniałą sytuację. Strona 6 4. Zadzwońcie po specjalistę z zespołu konsultacyjnego (w miarę możliwości). 5. Wezwijcie do szkoły policję (w porozumieniu z dyrektorem szkoły), która zabezpieczy narkotyk. 6. Nie bądź pobłażliwy. Uczeń powinien odpowiadać za swoje zachowanie. Właściwa reakcja pozwoli zapobiec narastaniu problemu. Podejrzewasz, że uczeń jest pod wpływem środków odurzających Nie działaj emocjonalnie, nie rzucaj podejrzeń na forum klasy 1. Nie pozostawiaj ucznia samego, zapewnij mu opiekę medyczną w miejscu 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. dyskretnym w szkole (pod wpływem środka odurzającego może wyrządzić szkodę sobie i innym) Poproś o pomoc osobę ze szkolnego zespołu konsultacyjnego. Zawiadomcie rodziców ucznia W razie konieczności (np. rodzice negują zaistniały fakt) wezwijcie do szkoły policję (specjalistę do spraw nieletnich lub narkotyków), aby wykonać badanie stwierdzające odurzenie alkoholem lub narkotykiem (w tym przypadku należy zobligować rodziców i ucznia do przeprowadzenia badania moczu). Zaoferujcie rodzicom pomoc w radzeniu sobie z problemem, nie pozostawiajcie ich samych. Na spotkaniu „trójkąta opiekuńczego” w innym terminie omówcie warunki pozostania ucznia w szkole, zawrzyjcie kontrakt, w którym określone zostaną zasady zachowania ucznia w szkole i w domu oraz konsekwencje, które grożą za jego zerwanie. Nie bądź pobłażliwy, uczeń powinien odpowiedzieć za swoje aroganckie lub agresywne zachowania. Bądź dyskretny, to ułatwi uczniowi funkcjonowanie w środowisku bez etykietki „ćpuna”, narkomana i sprawi, że nie otoczy go mit prześladowanego bohatera. Podejrzenie ucznia o branie narkotyków ( pojawia się kilka sygnałów ostrzegawczych) 1. Skontaktuj się z osobą ze szkolnego zespołu konsultacyjnego; przekaż swoje spostrzeżenia. 2. Porozmawiaj z uczniem w następujący sposób: „Widzę, że w ostatnim czasie dzieje się z tobą coś niedobrego, myślę, że możesz mieć kłopoty z narkotykami. Spotkam się w tej sprawie z twoimi rodzicami, bo zależy mi na tym, abyś nie wpadł w poważne kłopoty”. 3. Poinformuj rodziców i zorganizuj spotkanie „trójkąta opiekuńczego” Warunki pozostania ucznia w szkole i sposób zachowania się w takiej sytuacji jak powyżej. Strona 7 Program działań w zakresie przeciwdziałania przemocy wśród młodzieży w III Liceum Ogólnokształcącym im. K.K. Baczyńskiego w Starachowicach. I. Uwagi o realizacji programu : 1. Program obejmuje wszystkich uczniów klas I-III w III Liceum Ogólnokształcącym w Starachowicach . 2. Program realizuje założenia Programu Wychowawczego i Profilaktycznego Szkoły. 3. Za realizację programu odpowiedzialni są wszyscy nauczyciele oraz pedagog szkolny. II. Cele główne : 1. Ograniczenie zachowań agresywnych i przemocy w szkole . 2. Zapewnienie wszystkim członkom szkolnej społeczności bezpieczeństwa i dobrego samopoczucia. 3. Wspieranie uczniów w osiąganiu dojrzałości psychicznej ,wyrażającej się w odpowiedzialności za własne postępowanie i kształtowanie swojego otoczenia. III. Cele operacyjne: 1. Uczeń rozpoznaje i rozumie zachowania agresywne . 2. Zna sposoby reagowania i procedury w sytuacjach agresji. 3. Ma świadomość ,że jego aktywny sprzeciw wobec przemocy ma wpływ na poczucie bezpieczeństwa własnego i innych. IV. Zagadnienia do realizacji: 1. Pedagogizacja rodziców. 2. Sposoby przeciwdziałaniu agresji. 3. Walka z przyczynami strachu i lęku. 4. Wpływ agresji na relacje z rodzicami i rówieśnikami. 5. Przygotowanie do świadomego i odpowiedzialnego funkcjonowania w społeczeństwie(życzliwość, kultura osobista, dostrzeganie drugiego 6. człowieka). 7. Samodoskonalenie ,obiektywizm w stosunku do siebie i otoczenia. 8. Budowanie właściwej komunikacji między nauczycielem a uczniem. 9. Odchodzenie od autorytarnego stylu nauczania przez nauczycieli. 10. Unikanie zachowań agresywnych przez nauczycieli. 11. Poszukiwanie właściwych wzorców zachowań. Strona 8 V. Metody pracy. Ze względu na specyfikę programu ważne jest, aby przy jego realizacji maksymalnie aktywizować uczniów. Wskazane jest stosowanie metod warsztatowych. Wykorzystanie metod aktywizujących umożliwia uczniom wymianę poglądów ,dyskusję ,skłaniając jednocześnie do refleksji nad samym sobą , nad własnym życiem. Realizacja programu wymaga również współpracy rodziców, pedagoga szkolnego, PPP, a w przypadkach drastycznych psychologa terapeuty, psychiatry i policji. W trakcie zajęć będą wykorzystane metody aktywizujące takie jak drama , ankieta, dywanik pomysłów, rozmowa, gry dydaktyczne, dyskusja. VI. Formy pracy: - indywidualna (rozmowa, ankieta) - grupowa - zbiorowa. VII. Środki dydaktyczne: Ze względu na specyfikę programu ,wymaga on różnorodnych środków dydaktycznych. Muszą być dostosowane do omawianej tematyki oraz maksymalnie aktywizować uczniów i angażować do współpracy rodziców . Wśród nich powinny się znaleźć ankiety, filmy edukacyjne, plansze, plakaty, gotowe scenariusze lekcji. VIII. Ewaluacja: Ewaluacja programu przewidziana jest po każdym cyklu kształcenia .Powinna ona umożliwić ocenę sytuacji w zakresie zachowań agresywnych, określenie tendencji -wzrost, spadek, ten sam poziom. Zalecane metody ewaluacji: ankiety, dyskusja, podsumowanie działań wychowawczych na Radzie Pedagogicznej. Procedury reagowania w zakresie przeciwdziałania agresji w szkole. 1. Postępowanie wobec sprawcy czynu karalnego /przestępstwa : niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły, ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia, przekazanie sprawcy (o ile jest znany i przebywa na terenie szkoły) dyrektorowi szkoły lub pedagogowi szkolnemu pod opiekę, Strona 9 powiadomienie rodziców ucznia, niezwłoczne powiadomienie Policji w przypadku ,gdy sprawa jest poważna (rozbój, uszkodzenie ciała), lub sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość nie jest nikomu znana, zabezpieczenie ewentualnych dowodów przestępstwa, lub przedmiotów pochodzących z przestępstwa i przekazanie ich Policji (np. sprawca rozboju na terenie szkoły używa noża i uciekając porzuca go lub porzuca jakiś przedmiot z kradzieży). 2. Postępowanie nauczyciela / wychowawcy wobec ucznia , który stal się ofiarą czynu karalnego. Nauczyciel /wychowawca będący na miejscu zdarzenia zobowiązany jest do : udzielenia pierwszej pomocy ( pomocy przedmedycznej) bądź zapewnienia jej udzielenia poprzez wezwanie lekarza , ewentualnie karetki pogotowia w przypadku kiedy ofiara doznała obrażeń, niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły, powiadomienie rodziców ucznia, niezwłoczne wezwanie Policji w przypadku , kiedy sprawa jest poważna i niezbędne jest profesjonalne zabezpieczenie śladów przestępstwa, ustalenie okoliczności i ewentualnych świadków zdarzenia. W przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, innych niebezpiecznych substancji lub przedmiotów, należy zapewnić bezpieczeństwo przebywającym na terenie szkoły osobom, uniemożliwić dostęp osób postronnych do tych przedmiotów wezwać policję - tel. 997 lubi 12. W szkole najczęściej mamy do czynienia z sytuacjami agresji słownej lub fizycznej uczniów wobec innych osób. 3. Postępowanie w sytuacji zachowania agresywnego powiadomienie wychowawcy, pedagoga szkolnego lub dyrektora szkoły -rozmowa z ofiarą i sprawcą agresji, ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia, -powiadomienie rodziców ofiary i sprawcy, ukaranie sprawcy zgodnie ze Statutem Szkoły: nagana Dyrektora Szkoły, za powtarzające się zachowanie agresywne usunięcie ze Szkoły, w sprawie ukarania decyzje podejmuje Rada Pedagogiczna. Strona 10