Współpraca rozwojowa
Transkrypt
Współpraca rozwojowa
analiza WSPÓŁPRACA ROZWOJOWA: pomaganie nie jest łatwe 2013 G ŁÓ W N A M Y Ś L ¬ Zmiana statusu Polski z biorcy na dawcę pomocy międzynarodowej to zmiana podejścia do obecności naszego kraju za granicą. Po zapewnieniu bazy legislacyjnej czas na profesjonalizację, zwiększenie efektywności i skali polskiej aktywności w tym zakresie. ¬ Polska musi wypracować spójny system działań międzynarodowych, uwzględniający m.in. konieczność strategicznego, długofalowego podejścia do pomocy rozwojowej. Odkładanie w czasie niezbędnych zmian będzie marginalizować pozycję Polski w UE, do dyspozycji której przekazujemy największą część budżetu przeznaczonego na te działania (ok. 75 proc.). pa ń s t wo Pomaganie nie jest łatwą dziedziną, wymaga konkursy grantowe dla organizacji instrumentów, strategii oraz kapitału pozarządowych, publicznych ludzkiego i finansowego. Dodatkowo i niepublicznych szkół wyższych, w polskim myśleniu współpraca rozwojowa instytutów badawczych, PAN oraz jest wciąż zawężana do darowizny jednostek samorządu terytorialnego. lub kredytu, czyli pomocy zagranicznej We współpracę rozwojową angażują się (najczęściej projektowej). W rzeczywistości też inne resorty, np. Ministerstwo pomoc to tylko jeden z elementów Rozwoju Regionalnego. Novum współpracy rozwojowej – budowania polskiego systemu jest reaktywowana systemu lepszych możliwości dla państw Polska Fundacja Międzynarodowej najbiedniejszych – istniejący obok handlu, Współpracy na rzecz Rozwoju przeciwdziałania zmianom klimatycznym „Wiedzieć Jak”, która koncentruje się czy zabiegania o lepszą jakość rządów na działaniach demokratyzacyjnych. (good governance). Dużym problemem pozostaje jednak wielkość angażowanych środków. W zglobalizowanej gospodarce światowej współpraca rozwojowa jest inwestycją, dzięki której Polska otwiera także beneficjentów na siebie. W 2012 r. weszła w życie ustawa regulująca W 2011 r. Polska przekazała na współpracę rozwojową oraz pierwszy wieloletni współpracę rozwojową ok. 1,2 mld zł, program współpracy rozwojowej na lata czyli mniej więcej 0,08 proc. swojego 2012–2015. Dokumenty te określiły sektorowe PKB. W statystykach Unii Europejskiej i geograficzne obszary wsparcia oraz zręby to koniec peletonu. Jednak wbrew polskiego systemu. Funkcję koordynatora pełni pozorom samo zwiększenie Ministerstwo Spraw Zagranicznych prowadzące finansowania nie wystarczy. Bez profesjonalizacji i pogłębienia zdolności biznesu we współpracy rozwojowej. do pomagania większe pieniądze Do tego konieczne są zmiany doprowadziłyby do szybkiego „przegrzania” prawne – otwarcie programu polskiego systemu i braku efektywności. polskiej współpracy rozwojowej Ośrodek analityczny THINKTANK opublikował na sektor biznesowy, umożliwienie raport Polska współpraca rozwojowa. projektów w ramach partnerstwa Nowe wymiary, z którego wynika, że dążąc publiczno-prywatnego – bardzo do profesjonalizacji współpracy rozwojowej, popularnego wśród dojrzałych Polska powinna przede wszystkim donatorów. Zaangażowanie biznesu skoncentrować się na: rozszerzyłoby katalog polskich działań o większe projekty 1 W zmocnieniu potencjału organizacji inwestycyjne. pozarządowych, sektora rządowego oraz innych aktorów polskiej pomocy. Ok. 78% 4 Zwiększeniu aktywności Potrzebne jest zwiększenie jakości kadr samorządów. Samorządy są angażowanych w działania dotyczące rezerwuarem praktycznej wiedzy pomocy rozwojowej, np. poprzez stworzenie z zakresu przyciągania inwestycji programu z funduszami jedynie na ten cel. zagranicznych, pisania projektów Doprecyzowania wymaga również czy konstruowania budżetu miasta. strategiczna rola MSZ. Ich potencjał nie jest dostatecznie wykorzystany. Samorządy M yśleniu strategicznym. Dobre planowanie potrzebują konkretnych ram środków polskiej pomocy rozwojowej trafia do międzynarodowych organizacji wielostronnych. Niewielki udział pomocy dwustronnej osłabia wpływ Polski na faktyczne dysponowanie angażowanymi funduszami. i określenie realnych celów współpracy i zdecydowanych działań MSZ, rozwojowej wymaga stworzenia przez MSZ w tym właściwego komunikowania krajowych programów pomocy rozwojowej celów polityki zagranicznej (Country Strategy Papers) poświęconych i włączenia ich w całościowe ramy osobno każdemu z priorytetowych państw. działań zagranicznych. szansą na zwiększenie jej efektywności. rozwojowa wykracza poza MSZ. Źródło: „Polska współpraca rozwojowa”, raport 2011, Grupa Zagranica Należy także wzmocnić systemy ewaluacji Szeroki front instytucji i monitoringu, aby następny program zaangażowanych w pomoc wieloletni oprzeć na mierzalnych rozwojową powinien zostać wskaźnikach i zakładanych rezultatach. włączony w ewaluację wieloletniego 2 Byłoby to istotnym ułatwieniem dla wszystkich krajowych aktorów pomocy oraz 5 Poszerzeniu dialogu. Współpraca programu współpracy rozwojowej 3 W łączeniu w działania sektora na lata 2012–2015 oraz wypracować prywatnego. Warto, by MSZ poprzez propozycję na następny okres. odpowiedni sposób komunikowania Działająca przy ministrze spraw samej problematyki zainteresowało zagranicznych rada programowa nią przedsiębiorców. Pomogłoby współpracy rozwojowej jest w tym wdrożenie nowych rozwiązań niewystarczającym forum. instytucjonalnych i wypracowanie polskiego pomysłu na szerszy udział Polska nie startuje jednak od zera. W pewnych rozwojowej naturalnym kierunkiem, dziedzinach współpracy rozwojowej ma już uzasadnionym wcześniejszymi własne pomysły, a nawet przewagi nad innymi relacjami, interesami czy obecnością donatorami. Szczególnego w tych krajach Polonii. Polska podkreślenia wymagają trzy z nich: powinna odgrywać wiodącą rolę w UE w zakresie wsparcia dla krajów ¬ A genda demokratyzacyjna. Atrakcyjność Partnerstwa Wschodniego. polskich doświadczeń przemian ustrojowych wywołuje zainteresowanie wśród państw Wyzwaniem dla Polski pozostaje partnerskich. W polskim podejściu dominuje przeniesienie punktu ciężkości z państw postawa pobudzania społeczeństwa znajdujących się w okresie transformacji obywatelskiego oraz inspirowania do na najsłabiej rozwinięte. Warto w tym przemian zamiast bezpośredniego przede wszystkim dostrzec Afrykę transferowania własnych rozwiązań. jako kontynent przyszłego sukcesu ekonomicznego i społecznego, Pomoc to tylko jeden z elementów współpracy rozwojowej – budowania systemu lepszych możliwości dla państw najbiedniejszych. ¬ K apitał doświadczeń transformacji. a jednocześnie współczesny obszar Dla wielu państw Polska jest wzorem na to, największych problemów ubóstwa1. jak w relatywnie krótkim czasie stać się W zglobalizowanej gospodarce wysoko rozwiniętym krajem. Ten know-how światowej współpraca rozwojowa jest stanowi wyraźną przewagę nad tradycyjnymi inwestycją, dzięki której Polska otwiera donatorami. Polska oferuje m.in. także beneficjentów na siebie. doświadczenia z budowania wielopoziomowej samorządności, decentralizacji zarządzania finansami publicznymi, efektywnego wykorzystywania środków pomocowych czy rozwoju MŚP. ¬ P olska ma największą zdolność do realizacji pomocy w państwach Partnerstwa Wschodniego. Azerbejdżan, Armenia, Białoruś, Gruzja, Mołdawia, Ukraina są dla polskiej współpracy 1 O becnie ponad 60 proc. środków bilateralnej pomocy rozwojowej transferowanych jest do państw Partnerstwa Wschodniego. Do Afryki Subsaharyjskiej trafia niewiele ponad 4 proc. Kacper Kosowicz: politolog, ekspert ośrodka analitycznego THINKTANK, specjalista ds. międzynarodowej współpracy rozwojowej. Raport THINKTANK Polska współpraca rozwojowa. Nowe wymiary można pobrać na stronie: http://mttp.pl/pobieranie/RAPORT_ MSZ_WSPOLPRACA_ROZWOJOWA.pdf REKOMENDACJE ¬ rofesjonalizacja polskiej współpracy rozwojowej wymaga przede wszystkim P wzmocnienia strategicznej pozycji i aktywności MSZ (w tym ambasad). Pozostali aktorzy potrzebują lidera procesu i podejścia out of the box. ¬ azując na doświadczeniach innych donatorów, Polska powinna skoncentrować B się na wsparciu zdolności do realizowania pomocy przez polskie podmioty oraz na innowacyjnych instrumentach, takich jak łączenie funduszy i wspólna realizacja projektów z innymi państwami (tzw. pooled funds).