Supernowości HF/VHF/UHF

DIGEST
Czasopisma IARU
Rodzynki wybrane z czasopism zagranicznych
Supernowości HF/VHF/UHF
Po kilkudziesięciu latach brnięcia w ślepy zaułek pierwszej przemiany
częstotliwości w górę, nareszcie Japończycy poszli po rozum do głowy
i zaczęli projektować odbiorniki zgodnie z zasadami sztuki inżynierskiej.
W supernowościach, takich jak FTDX-5000 czy TS-590, pierwsza przemiana odbywa się na niskiej częstotliwości pośredniej, czyli takiej, na
której można zbudować filtry kwarcowe o dobrym współczynniku kształtu oraz dużym tłumieniu poza pasmem przepuszczania filtru (tak jak zrobił to Elecraft w K2 i K3 oraz Ten-Tec w Orionie). Oprócz wspomnianych
wyżej nowości HF przedstawiamy także kilka innych nowych urządzeń
VHF/UHF, również wybranych z zagranicznych czasopism docierających
do redakcji.
FTDX-5000 („RadCom” 6)
Na rynek jest wprowadzany
FTDX-5000 jako najnowszy transceiver stacjonarny Yaesu na pasma HF oraz 50 MHz. Powstał on
w oparciu o modele FTDX-9000
i FT-2000, z tym że konstruktorzy
po raz pierwszy od 25 lat zastosowali w nim odbiornik z przemianą
w dół, wraz z przełączanymi roofing-filtrami.
Ten najnowszy model będzie
dostępny w trzech wersjach (zestawach):
 FTDX-5000 jako podstawowa
radiostacja wspólna dla wszystkich opcji
60
Świat Radio Sierpień 2010
 FTDX-5000D z oddzielnym mo-
nitorem stacyjnym SM-5000,
umożliwiającym wyświetlenie
widma na ekranie i zawierającym dwa skierowane do przodu
głośniki
 F T D X- 5 0 0 0 M P w y p o s a ż o n y
w termostatowany oscylator odniesienia i najwęższy roofing-filtr 300 Hz (możliwość wyposażenia w opcyjny roofing-filtr
i monitor stacyjny)
FTDX-5000 zapewnia moc wyjściową 200 W i jest zasilany z sieci
prądu zmiennego poprzez wbudowany zasilacz. Przewidziano
w nim dwa niezależne odbiorniki
przestrajane w sposób ciągły od 30
kHz do 60 MHz, mogące pracować
na różnych pasmach przy wykorzystaniu oddzielnych anten i oddzielnych wyjść akustycznych.
Jeszcze przed oficjalnym wprowadzeniem sprzętu na rynek europejski autor miał szczęście przeprowadzić z pomocą firmy Martin
Lynch przegląd egzemplarza (jeszcze przed uzyskaniem dopuszczenia CE).
Testowany model FTDX-5000
miał solidną obudowę o wymiarach 462 × 135 × 389 mm i ciężarze
około 21 kg. Jest ona nieco większa
i cięższa od FT-2000, lecz nie tak
duża i ciężka jak FTDX-9000D.
Płyta czołowa jest przejrzyście
zaprojektowana, z dostępem do
praktycznie wszystkich funkcji
uruchamianych łatwymi w obsłudze manipulatorami. Odbiorniki
dysponują odrębnymi, w pełni
zrozumiałymi i logicznie usytuowanymi pokrętłami i przyciskami
dla wszystkich funkcji filtrowania
i przetwarzania sygnału.
Wyświetlacz fluorescencyjny
ma przewidziane trzy oddzielne
zobrazowania (jedno wyświetla
częstotliwość odbiornika B, zaś
dwa pozostałe pokazują nastawy
szerokości pasma, odstrojenia, częstotliwości wycięcia, obwiednię
itp. dla każdego z odbiorników
A i B, w formacie graficznym i numerycznym).
Bardzo rozbudowany system
menu nastaw obejmuje aż 176 pozycji, co pozwala na dostosowanie
do potrzeb użytkownika.
Również ten nowy transceiver
może współpracować z jednostką
zarządzania danymi DMU-2000,
która została uprzednio opracowana do współpracy z FT-2000 i która
może być dołączona w tym samym
czasie, jak monitor stacyjny SM-5000.
Jak już wspomniano, w głównym odbiorniku w FTDX-5000,
wykorzystującym VFO-A, przyjęto architekturę superheterodyny z podwójną przemianą w dół,
z pierwszą częstotliwością pośrednią 9 MHz i drugą częstotliwością pośrednią 30 kHz, zasilającą
bezpośrednio procesor cyfrowy
(DSP) dla dalszej obróbki sygnału.
Przewidziano pięć przełączanych
roofing-filtrów w pierwszej częstotliwości pośredniej, o szerokościach pasma 300 Hz, 600 Hz i 3
kHz dla 6-biegunowych filtrów
wysokiej klasy oraz 6 kHz i 15
kHz dla 4-biegunowych filtrów
monolitycznych. Filtr 300 Hz jest
wbudowany jako standard w modelu MP i jako opcja ekstra może
być wbudowany w pozostałych
modelach. 32-bitowy procesor sygnału jest wykorzystywany do
wszystkich filtrowań w kanałach
w pośredniej częstotliwości, do
demodulacji, redukcji szumów,
obróbki sygnału akustycznego
i do funkcji automatycznej regulacji wzmocnienia.
W drugim (pomocniczym) odbiorniku wykorzystującym VFO-B
przyjęto architekturę superheterodyny z potrójną przemianą w górę, o częstotliwościach pośrednich
40,455 MHz, 455 kHz i 30 kHz,
zasilającej oddzielny, identyczny
procesor DSP dla dalszej obróbki sygnału. Takie same funkcje
przetwarzania sygnału przewidziano dla obu odbiorników A i B.
W pierwszej częstotliwości pośred-
niej przewidziano roofing-filtry
15 kHz, 6 kHz i 3 kHz, dodatkową
selektywność zapewnia druga częstotliwość pośrednia.
Nadajnik zawiera wzmacniacz
mocy 200 W z możliwością redukcji mocy do około 10 W. Istnieje możliwość pracy w klasie
A dla SSB o małych zniekształceniach przy maksymalnym poziomie mocy wyjściowej 75 W. Przy
emisjach głosowych przewidziano VOX, procesor mowy i monitor nadawania, szerokość pasma
nadawania może być regulowana
w celu uzyskania bądź wysokiej
jakości dźwięku, bądź – przy węższym paśmie – większej czytelności podczas pracy kontestowej.
Przewidziano konfigurowany trzyzakresowy parametryczny equalizer mikrofonowy, pozwalający na
przystosowanie wielu charakterystyk mikrofonów.
Przy pracy CW istnieje zwykła
możliwość pełnego lub częściowego break-in, jak też regulacji
podsłuchu dla dokładnego zgrania
z regulowaną na płycie czołowej
wysokością tonu. Przewidziano cyfrową pamięć głosową, sterowaną
z klawiatury FH-2, bardzo użyteczną w pracy kontestowej.
Urządzenie ma wbudowany
układ automatycznego dostrajania anteny (ATU), pracujący tylko
przy nadawaniu na pasmach od
1,8 do 50 MHz i dopasowujący anteny o współczynniku fali stojącej
(SWR) do 3:1
Jeśli chodzi o monitor stacyjny
SM-5000, to jest on umieszczany na górze obudowy radiostacji,
zwiększając jej wysokość o około
45 mm; jest on połączony trzema
przewodami ze złączami na płycie
tylnej. Monitor umożliwia zobrazowania widma częstotliwości na
ekranie, zawiera dwa skierowane
do przodu głośniki dla odbioru
stereo z dwóch odbiorników lub
dla odbioru niezależnego.
Podczas pomiarów odbiorniki
wykazywały dużą czułość, szczególne ze wzmacniaczem.
Tłumienie częstotliwości pośredniej 9 MHz na większości
pasm było większe od 100 dB.
Działanie automatycznej regulacji wzmocnienia było w obu odbiornikach ogólnie bez zarzutu,
przy czasach opadania zbliżonych
do wartości ustawionych w menu.
Zakres dynamiki był na poziomie 108 dB dla szerokości pasma
CW 500Hz i przy odstępie 1 kHz
był najlepszym wynikiem, jaki autor pomierzył dla jakiejkolwiek
radiostacji. Przy ustawieniu IPO2
przechwyt trzeciego rzędu przekraczał +45 dBm.
W sporządzonej przez autora
tabeli charakterystyk odbiorników
opartej na ścisłym zakresie dynamiki, FTDX5000 znalazł się obecnie
na pierwszym miejscu, przewyższając Perseus SDR, Elecraft K3
i Flex-5000, zajmujących pozycje
odpowiednio 2., 3. i 4.
Podczas testów na paśmie odbiornik zachowywał się nadzwyczaj dobrze w warunkach zarówno
słabych, jak i silnych sygnałów,
a filtry działały doskonale.
Działanie automatycznej regulacji wzmocnienia przy występowaniu zakłóceń było znaczne lepsze
niż we wczesnych konstrukcjach
z cyfrowym procesorem sygnału.
Przy nadawaniu jakość akustyczna była akceptowalna przy
użyciu dołączonego do urządzenia
mikrofonu, lecz znacznie lepsza
z mikrofonem autora typu Heil.
Pełne wyniki pomiaru i szerszy
opis znajdzie się w jednym z kolejnych numerów ŚR.
Yaesu FTDX-5000
Świat Radio Sierpień 2010
61