Ożywienie i recesja w gospodarce

Akademia Młodego Ekonomisty
Wahania koniunktury
gospodarczej
Ożywienie i recesja w gospodarce
Anna Gardocka-Jałowiec
Uniwersytet w Białymstoku
20 października 2016 r.
Co to jest koniunktura gospodarcza? W jaki sposób ją mierzyć?
Dlaczego w gospodarce nie występują same wzrosty?
W jaki sposób państwo może wpływać na koniunkturę gospodarczą?
Czy kryzys gospodarczy może być szansą?
Sposoby na kryzys gospodarczy.
Koniunktura
łac. coniunctura
wywodzi się ze średniowiecznej łaciny
Według astrologów oznaczała korzystne lub
niekorzystne wzajemne położenie planet,
któremu przypisywano wpływ na losy jednostek
i całych narodów.
dola, kondycja, los, okoliczności, stan rzeczy, sytuacja, tło
KONIUNKTURA GOSPODARCZA
– stan aktywności
gospodarczej społeczeństwa
Koniunktura gospodarcza dotyczy zjawisk mających znaczący wpływ
na sytuację oraz ogólny stan gospodarki (regionu, kraju bądź świata).
Do zjawisk tych należą np.: ruch cen, sprzedaży, produkcji,
zatrudnienia itp.
Przedmiotem badania koniunktury gospodarczej jest szeroko
rozumiana dynamika aktywności gospodarczej
(wzajemne relacje między zmianami zachodzącymi we wszystkich
sektorach gospodarki, w krótkim i średnim okresie).
Zmiany długookresowe są przedmiotem badania
wzrostu gospodarczego
Zjawisko występowania w gospodarce wahań koniunktury
w okresach kilkuletnich przy utrzymującym się
długookresowym trendzie wzrostu gospodarczego to
cykl koniunkturalny
Upraszczając
cykl koniunkturalny to falowe zmiany działalności gospodarczej
(krótkookresowe odchylenia produkcji od jej trendu).
Wiele zjawisk w przyrodzie przebiega
w sposób cykliczny. W rytmie pór roku
żyją rośliny i zwierzęta, cyklicznie
zmieniają się prądy morskie i zjawiska
klimatyczne.
Znając różne cykle przyrody, możemy
próbować przewidzieć, co nas czeka w
najbliższej przyszłości.
Podobne zjawiska zachodzą w gospodarce
Nikołaj Dmitrijewicz Kondratiew (1892-1938)
1928 Wielkie cykle koniunktury gospodarczej
Źródło: M.Pielach, Idzie kolejna gospodarcza zima, https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/makroekonomia/idzie-kolejnagospodarcza-zima/ (infografika Dariusz Gąszczyk)
Joseph Schumpeter (1983-1950)
utrzymywał, że gospodarka, niczym kalendarz, ma cztery pory roku.
Każdy cykl posiada „cztery pory roku”:
wiosna (odradzanie się gospodarki), lato (gwałtowny wzrost gospodarki),
jesień (spowolnienie gospodarcze), zima (depresja gospodarcza)
1861
1812
I cykl Kondratiewa
1914
II cykl Kondratiewa
2001
1962
III cykl Kondratiewa
IV cykl
V cykl
Dno V cyklu w 2020 roku??
Cykl koniunkturalny przedstawia punkty zwrotne, w których gospodarka osiąga najwyższe
lub najniższe punkty swej aktywności.
Struktura cyklu koniunkturalnego:
Faza spadku: kryzys i depresja
(choroba!!!!)
Faza wzrostu: ożywienie i rozkwit
Fazy cyklu koniunkturalnego
1.
2.
3.
4.
Faza ożywienia:
inwestycje, zakupy oraz PKB
ceny
bezrobocie
Faza rozkwitu:
inwestycje, zakupy i PKB
ceny
bezrobocie
Faza spowolnienia:
inwestycje, zakupy i PKB
ceny
bezrobocie
Faza recesji:
inwestycje, zakupy i PKB
ceny
bezrobocie
ww. wielkości pozostają na niskim poziomie.
Przyczyny wahania cyklu koniunkturalnego
zewnętrzne
czynniki powodujące wahania cyklu
koniunkturalnego, które pozostają poza
systemem ekonomicznym
 zmiany demograficzne
 wynalazki i innowacje
 wojny i zdarzenia polityczne.
wewnętrzne
czynniki powodujące wahania cyklu
koniunkturalnego, które występują
w samej gospodarce.
 konsumpcja
 inwestycje
 działalność państwa
William Stanley Jevons (1835-1882) - angielski ekonomista, łączył wahania cyklu koniunkturalnego
z plamami na Słońcu (zmiany w atmosferze Słońca, które mogą być powiązane z burzami
magnetycznymi na Ziemi).
Zgodnie z obliczeniami Jevonsa, pojawianie się plam na Słońcu zbiegało się z nieurodzajem i
recesją.
Stabilizowanie koniunktury
Pobudzania aktywności gospodarczej w fazie spadkowej
poprzez ekspansywną
 politykę fiskalną:
• zwiększanie wydatków rządowych
• zmniejszanie podatków
•obniżenie stopy redyskontowej w celu zwiększenia pożyczek dla
 politykę pieniężną:
banków komercyjnych,
• zwiększanie podaży pieniądza •zakup rządowych papierów wartościowych na otwartym rynku,
•obniżenie poziomu stopy rezerwy obowiązkowej.
• obniżanie stóp procentowych
Hamowania aktywności gospodarczej w fazie ekspansji
poprzez restrykcyjną
 politykę fiskalną:
• zmniejszanie wydatków rządowych
• zwiększanie podatków
 politykę pieniężną
•podniesienie stopy redyskontowej,
rządowych papierów wartościowych na otwartym rynku,
• zmniejszanie podaży pieniądza •sprzedaż
•podwyższenie poziomu stopy rezerwy obowiązkowej.
• podwyższanie stóp procentowych
http://www.bankier.pl/gospodarka/wskazniki-makroekonomiczne/polska