Wymagania edukacyjne z geografii

Wymagania edukacyjne z geografii
Klasa I (zakres podstawowy) Liceum Ogólnokształcące
Sióstr Salezjanek
w Ostrowie Wielkopolskim (nowa podstawa programowa)
I. INFORMACJE PODSTAWOWE
NAUCZYCIEL
Przemysław Zimniak
PROGRAM
Program nauczania geografii w zakresie podstawowym
PODRĘCZNIK
„Ciekawi świata”
II. WYMAGANIA programowe z przedmiotu określone są według następujących
poziomów:


Wymagania podstawowe (P) obejmują wiadomości i umiejętności, które
umożliwiają uczniowi świadomy udział w lekcji, a także wykonywanie przez
ucznia prostych zadań związanych z życiem codziennym, określają
wiadomości i umiejętności ważne i najbardziej uniwersalne, stosunkowo łatwe
do opanowania i użyteczne w życiu codziennym oraz niezbędne do
kontynuowania nauki na wyższych poziomach.
Wymagania ponadpodstawowe (R) dotyczą wiadomości i umiejętności
trudniejszych, wspierających tematy podstawowe. Pośrednio mogą być
użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia, zakładają opanowanie pełnego
zakresu treści kształcenia. Określają wiadomości i umiejętności trudne do
przyswojenia , złożone o charakterze problemowym, obejmują wiadomości i
umiejętności wykraczające ponad treści zawarte w podręczniku. Dotyczą
zagadnień szczególnie złożonych i twórczych naukowo.
Klasyfikacja państw świata
Wymagania edukacyjne
podstawowe
Po tych lekcjach uczeń:
 Wskaże na mapie świata (lub
kontynentu) i poda nazwę
najmłodszego państwa świata,
 Wskaże na mapie oraz poda nazwy
państw sąsiadujących
z Polską,
 Wymienia nazwy mierników
ekonomicznych oraz nazwy
mierników społecznego rozwoju
państw,
 Wymieni główne cechy państw o
gospodarce wysoko-, średnio- i
słaborozwiniętej,
ponadpodstawowe
Po tych lekcjach uczeń:
 Wskaże na mapie oraz poda nazwy
państw powstałych po rozpadzie
ZSRR i Jugosławii,
 Omówi zróżnicowanie krajów świata
według PKB „per capita” oraz według
wskaźnika HDI,
 Scharakteryzuje strukturę
gospodarki wybranych krajów
średnio- i słaborozwiniętych,
 Omówi wybrane przykłady procesów
integracji oraz procesów
dezintegracji państw świata.
 Scharakteryzuje strukturę
gospodarki wybranych krajów
wysokorozwiniętych,
 Wyjaśni pojęcie globalizacji,
 Wskaże pozytywne oraz negatywne
skutki globalizacji.
Ludność
Wymagania programowe
podstawowe
Po tych lekcjach uczeń:
 Wymieni czynniki wpływające na
zmiany gęstości zaludnienia,
 Na przykładach ze świata wykaże
działanie barier osadniczych,
 Poda ogólną liczbę ludności Ziemi
oraz na poszczególnych
kontynentach,
 Przedstawi zmiany zaludnienia na
poszczególnych kontynentach,
 Przedstawi zróżnicowanie wskaźnika
przyrostu naturalnego w krajach o
różnym stopniu rozwoju
gospodarczego,
 Przedstawi zróżnicowanie wskaźnika
dzietności na świecie,
 Rozpozna (na wykresie lub
w tabeli) fazy rozwoju
demograficznego
i scharakteryzuje je, używając
przykładów ze świata,
 Wyjaśni pojęcie eksplozji
demograficznej,
 Omówi skutki eksplozji
demograficznej, posługując się
przykładami z wybranych krajów,
 Wymieni mierniki aktywności
zawodowej oraz zdefiniuje strukturę
zatrudnienia ludności,
 Przedstawi zróżnicowanie struktury
zatrudnienia ludności na
poszczególnych kontynentach,
 Wymieni rodzaje migracji,
 Przedstawi przestrzenne
zróżnicowanie migracji na Ziemi.
ponadpodstawowe
Po tych lekcjach uczeń:
 Stosując przykłady ze świata,
przedstawi działanie naturalnych
oraz ekonomiczno-społecznych
atrakcji osadniczych,
 Przedstawi zróżnicowanie
rozmieszczenia ludności według
długości oraz szerokości
geograficznej,
 Omówi proces starzenia się
społeczeństw w wybranych krajach,
 Przedstawi typy społeczeństw
wyróżnione na podstawie struktury
wg wieku i płci,
 Omówi różnice wykształcenia
ludności w wybranych krajach,
 Wykaże wpływ wykształcenia
ludności na przyrost naturalny oraz
strukturę społeczną ludności,
 Wyjaśni pojęcie oraz przyczyny
regresu demograficznego,
 Przedstawi skutki regresu
demograficznego, posługując się
przykładami z wybranych krajów,
 Wykaże zróżnicowanie bezrobocia w
krajach o różnym stopniu rozwoju
gospodarczego,
 Omówi sposoby skutecznej walki z
bezrobociem w różnych krajach,
 Wykaże pozytywne oraz negatywne
skutki migracji, stosując przykłady z
różnych krajów.
Urbanizacja
Wymagania programowe
podstawowe
ponadpodstawowe
Po tych lekcjach uczeń:
Po tych lekcjach uczeń:
 Przedstawi przyczyny urbanizacji w
 Omówi zróżnicowanie wskaźnika
krajach słabo- i wysokorozwiniętych,
urbanizacji na świecie,
 Omawia etapy urbanizacji,
 Charakteryzuje skutki urbanizacji,
 Przedstawia rozmieszczenie
 Przedstawia i uzasadnia
największych miast świata,
rozmieszczenie megaregionów
miejskich,
 Charakteryzuje typy miast
 Wykazuje zróżnicowanie poziomu
w przeszłości i obecnie,
życia ludności miejskiej w krajach o
 Charakteryzuje główne odmiany
różnym stopniu rozwoju
człowieka,
gospodarczego,
 Wyjaśnia terminologię dotyczącą
 Przedstawia rozmieszczenie
zróżnicowania grup etnicznych,
głównych oraz mieszanych odmian
 Wyjaśnia terminologię dotyczącą
człowieka,
klasyfikacji języków świata,

Uzasadnia
zróżnicowanie
 Charakteryzuje rozmieszczenie na
narodowościowe społeczeństw
Ziemi głównych rodzin językowych,
wybranych krajów świata,
 Wymienia oraz charakteryzuje religie
 Wskazuje języki dominujące na
o największej liczbie wyznawców,
poszczególnych kontynentach,
 Wykazuje wpływ chrześcijaństwa na
 Uzasadnia rozpowszechnienie na
gospodarkę,
Ziemi pewnych języków,
 Wykazuje wpływ hinduizmu oraz

Przedstawia
terytorialne
islamu na życie społeczne
zróżnicowanie religijne ludności,
i gospodarcze,
 Omawia zmiany ilościowe
 Wskazuje miejsca i regiony,
wyznawców wybranych religii,
w których często wybuchają konflikty

Wykaże
wpływ judaizmu na życie
zbrojne,
społeczne,
 Omówi współczesne zagrożenie
 Wykaże wpływ konfucjanizmu na
świata terroryzmem.
życie społeczne
i gospodarkę,
 Wyjaśni rolę organizacji
międzynarodowych
w rozwiązywaniu i likwidacji
konfliktów zbrojnych,
 Scharakteryzuje wybrane,
współcześnie trwające konflikty
zbrojne.
Działalność gospodarcza na świecie – rolnictwo
Wymagania programowe
podstawowe
ponadpodstawowe
Po tych lekcjach uczeń:
Po tych lekcjach uczeń:
 Wymieni funkcje rolnictwa oraz
 Wykaże wpływ klimatu oraz gleb na
sposoby uprawy ziemi,
rozwój rolnictwa,
 Wykaże wpływ ukształtowania
 Scharakteryzuje obszary


















powierzchni oraz stosunków
wodnych na rozwój rolnictwa,
Wymieni czynniki społeczno –
gospodarcze warunkujące rozwój
rolnictwa,
Wykaże wpływ struktury
wielkościowej i własnościowej
gospodarstw oraz struktury
użytkowania ziemi na rozwój
rolnictwa,
Klasyfikuje rośliny uprawiane przez
człowieka,
Scharakteryzuje uprawę zbóż na
świecie,
Klasyfikuje zwierzęta hodowane
przez człowieka,
Scharakteryzuje chów bydła na
świecie,
Podaje różne klasyfikacje gospodarki
rolnej,
Wykazuje – na przykładach ze świata
– podobieństwa
i różnice między gospodarką rolną
towarową i naturalną,
Wyjaśnia pojęcie GMO,
Charakteryzuje „zieloną” oraz
„tęczową” rewolucję rolną,
Wymienia różne systemy żywieniowe
na świecie,
Wyjaśnia przyczyny braku żywności
na świecie,
Wymieni funkcje lasów
w gospodarce i w przyrodzie,
Omówi lesistość poszczególnych
kontynentów,
Wymieni organizmy wydobywane
przez człowieka
z wody,
Wyjaśni pojęcia: rybactwo,
rybołówstwo, akwakultura,
marikultura,
Wskaże państwa o największych
połowach,
Przedstawi i uzasadni zmiany
wielkości światowych połowów.
















o dużym potencjale rozwoju
rolnictwa,
Wykaże wpływ chemizacji
i mechanizacji na rozwój rolnictwa,
Na przykładzie UE wykaże wpływ
polityki na rolnictwo,
Scharakteryzuje uprawę roślin
przemysłowych na świecie,
Scharakteryzuje uprawę używek,
owoców i warzyw na świecie,
Scharakteryzuje chów trzody
chlewnej na świecie,
Scharakteryzuje chów owiec
i drobiu na świecie,
Wykazuje – na przykładach ze świata
– podobieństwa i różnice między
gospodarką rolną intensywną i
ekstensywną,
Na przykładach ze świata wykazuje
cechy oraz znaczenie gospodarki
rolnej ekologicznej,
Omówi rozmieszczenie upraw GMO
na świecie,
Przedstawi korzyści
i zagrożenia niesione przez GMO,
Charakteryzuje zmiany liczby osób
głodujących
i niedożywionych na świecie,
Scharakteryzuje gospodarkę
drewnem na świecie,
Przedstawi sposoby przeciwdziałania
nadmiernej deforestacji,
Wskaże i uzasadni rozmieszczenie
żyznych akwenów Wszechoceanu,
Scharakteryzuje konsumpcję ryb na
świecie, omówi zagrożenia
wynikające
z akwakultury,
Przedstawi wykorzystanie
i stan światowych zasobów
Wszechoceanu.
Działalność gospodarcza na świecie – przemysł
Wymagania programowe
podstawowe
ponadpodstawowe
Po tych lekcjach uczeń:
Po tych lekcjach uczeń:
 Przedstawia klasyfikację surowców
 Charakteryzuje rozmieszczenie
mineralnych
występowania i wydobycia węgli
i wymienia surowce mineralne
(kamiennego
energetyczne,
i brunatnego) na świecie,
 Charakteryzuje rozmieszczenie
 Omawia rozmieszczenie wydobycia
występowania i wydobycia
wybranych rud metali,
bituminów (ropy naftowej
 Omawia światowe zużycie energii
i gazu ziemnego) na świecie,
elektrycznej „per capita”,
 Przedstawia strukturę surowcową
 Charakteryzuje produkcję energii
światowej produkcji energii
elektrycznej w różnych krajach wg
elektrycznej,
rodzajów elektrowni,
 Omawia zmiany światowej produkcji
 Omawia rolę elektrowni wiatrowych,
energii elektrycznej, wymienia
słonecznych
największych producentów energii
i geotermalnych w światowej
elektrycznej,
produkcji energii elektrycznej,
 Wskazuje odnawialne źródła energii
 Uzasadnia konieczność coraz
elektrycznej,
szerszego stosowania odnawialnych
 Charakteryzuje światową
źródeł energii elektrycznej,
hydroenergetykę,
 Charakteryzuje etapy rozwoju
 Wymienia czynniki lokalizacji
przemysłu,
zakładów przemysłowych,
 Charakteryzuje rozwój wybranych,
 Charakteryzuje współczesny rozwój
nowoczesnych branż
tradycyjnych gałęzi
przemysłowych,
i branż przemysłu,
 Omawia rozmieszczenie
 Przedstawia funkcje przemysłu,
współczesnych obszarów
koncentracji przemysłu,
 Wymienia rodzaje okręgów
przemysłowych i wskazuje ich
 Charakteryzuje wybrane okręgi
przykłady ze świata,
przemysłowe świata,
 Wyjaśnia pojęcie: przemysł
 Omawia czynniki lokalizacji zakładów
zaawansowanych technologii
przemysłu high-tech,
(przemysł high-tech),
 Omawia rozmieszczenie przemysłu
 Wymienia branże przemysłu highhigh-tech na świecie,
tech,
 Wykazuje wpływ rozwoju przemysłu
 Wskazuje nowe formy organizacji
high-tech na poziom życia ludności
przestrzennej przemysłu high-tech,
oraz stopień rozwoju gospodarczego
kraju.
 Przedstawia korzyści wynikające z
tworzenia się
i działania klastrów.
Działalność gospodarcza na świecie – usługi
Wymagania programowe
podstawowe
ponadpodstawowe
Po tych lekcjach uczeń:
Po tych lekcjach uczeń:
 Przedstawia klasyfikację usług,
 Wykazuje rolę usług w krajach o
różnym stopniu rozwoju
gospodarczego,
 Przedstawia klasyfikację transportu
lądowego,
 Charakteryzuje transport drogowy w
krajach o różnym stopniu rozwoju
gospodarczego,
 Wyjaśnia podstawowe nazewnictwo
związane
z transportem wodnym,
 Charakteryzuje transport wodny
śródlądowy w krajach
o różnym stopniu rozwoju
gospodarczego,
 Wymienia ładunki przewożone
transportem lotniczym oraz
przesyłowym,
 Charakteryzuje transport lotniczy w
krajach o różnym stopniu rozwoju
gospodarczego,
 Przedstawia klasyfikację łączności,
 Wyjaśnia rolę telefonii
w światowym transferze informacji,
 Wyjaśnia pojęcia: bilans handlowy,
bilans płatniczy, saldo bilansu,
 Przedstawia strukturę towarową
światowego handlu,
 Wymienia kraje najchętniej
odwiedzane przez turystów,
 Charakteryzuje światowy ruch
turystyczny,
 Wskaże walory turystyczne własnej
okolicy,
 Przedstawi stan zagospodarowania
turystycznego w otoczeniu.
 Omawia stan usług edukacyjnych
oraz zdrowotnych w krajach o
różnym stopniu rozwoju
gospodarczego,
 Uzasadni podział usług na III
i IV sektor,
 Charakteryzuje transport kolejowy w
krajach o różnym stopniu rozwoju
gospodarczego,
 Wyjaśnia rolę transportu lądowego
w gospodarce narodowej wybranych
krajów,
 Charakteryzuje transport morski w
krajach o różnym stopniu rozwoju
gospodarczego,
 Wyjaśnia rolę transportu wodnego
w gospodarce narodowej wybranych
krajów,
 Charakteryzuje transport przesyłowy
w krajach o różnym stopniu rozwoju
gospodarczego,
 Wyjaśnia rolę transportu lotniczego i
przesyłowego
w gospodarce narodowej wybranych
krajów,
 Przedstawia rolę telekomunikacji
komputerowej w światowym
transferze informacji,
 Omawia współczesne tendencje
zmian w światowej telekomunikacji,
 Omawia strukturę geograficzną
światowego handlu,
 Wyjaśnia rolę usług w handlu
międzynarodowym,
 Przedstawia wybrane regiony
turystyczne świata,
 Wyjaśnia rolę turystyki
w gospodarce narodowej,
 Wskaże źródła „it” dotyczące okolicy
(obiekty oraz publikacje),
 Ocenia rozwój turystyki we własnej
okolicy.
III. SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA
A. OBSZARY AKTYWNOŚCI UCZNIA PODLEGAJĄCE OCENIE:
a) Test polega na jednokrotnym lub wielokrotnym wyborze poprawnych
odpowiedzi. Zawiera materiał całego działu.
b) Sprawdzian może mieć różną formę, obejmuje materiał całego działu.
c) Kartkówki obejmują nie więcej niż trzy ostatnie tematy. Trwają 5 – 20 minut i
mogą być wcześniej niezapowiedziane. Kartkówki uczeń nie poprawia.
d) Odpowiedź ustna polega na sprawdzeniu bieżącej wiedzy (do trzech ostatnich
tematów). Polega na omówieniu podstawowego zagadnienia i odpowiedzi na
pytania.
e) Zadanie domowe – praca wykonana przez ucznia w domu.
f) Projekty prace długoterminowe, wykonane przez ucznia w domu,
prezentowane lub omówione na zajęciach.
g) Referaty i materiały pomocnicze – prace wyszukane lub zrobione przez ucznia
w
domu.
B. Wszystkie oceny wystawiane są według następującej skali procentowej:
96 - 100%
celujący
90 - 95 %
bardzo dobry
75 - 89 %
dobry
55 - 74 %
dostateczny
40
dopuszczający
- 54 %
0 - 39 %
niedostateczny
C. Przypisuje się następujące wagi za poszczególne formy aktywności:
x 7 – konkursy, olimpiady;
x 5 – testy, sprawdziany, projekty;
x 3 – odpowiedzi, kartkówki;
x 2 – zadania domowe, referaty, praktyczne umiejętności.
D. Na ocenę okresową i końcoworoczną uczeń pracuje systematycznie; nie ma
możliwości zmiany oceny w wyniku jednorazowego przygotowania się z
określonej części materiału.
E. Podstawą wystawienia oceny okresowej jest średnia ważona wszystkich ocen
otrzymanych w tym czasie, wg wzoru:
S
X1  W1  X 2  W2      X n  Wn
W1  W2      Wn
Gdzie:
X1,X2…Xn są otrzymanymi ocenami (1,2,3,4,5,6) za daną formę
aktywności
W1,W 2…W n są przypisanymi wagami
Zależność oceny okresowej od średniej ważonej:
Średnia
ważona
S
S ≤ 1,59
1,6 ≤ S ≤ 2,59
2,6 ≤ S ≤
3,59
Ocena niedostateczny dopuszczający dostateczny
3,6 ≤ S ≤
4,59
4,6 ≤ S 5,6 < S
dobry
bardzo
celujący
dobry
Ocenę końcoworoczną obliczamy wg wzoru:
S = 0,5 x średnia ważona I okresu + 0,5 x średnia ważona II okresu
Ocenianie bieżące ma na celu monitorowanie pracy ucznia oraz służy przekazaniu
informacji o jego bieżących osiągnięciach edukacyjnych. Nauczyciel za prace
pisemne (testy, sprawdziany, kartkówki) wystawia ocenę cząstkową na pracy
ucznia wraz z % udziałem zdobytych punktów, zgodnie z przeliczeniem % udziału
zdobytych punktów na ocenę szkolną według obowiązującego systemu oceniania
szkolnego i wskazuje uczniowi w formie ustnej błędy oraz braki w przyswajaniu
wiedzy. W przypadku prac domowych, odpowiedzi ustnych, realizacji projektów
ocena uzasadniana jest przez nauczyciela w formie ustnej. Na prośbę ucznia lub
rodzica/ prawnego opiekuna wystawione oceny mogą zostać uzasadnione
pisemnie bez względu na ocenianą formę aktywności ucznia. Oceny bieżące
wyrażone stopniami szkolnymi wpisywane są do dziennika internetowego
używając oznaczenia cyfrowego.
Przemysław Zimniak
nauczyciel geografii