Europische Prioritten des Hospitalordens

W Kościele i w świecie służąc szpitalnictwu
Priorytety Zakonu w dzisiejszej Europie
Dokument końcowy trzeciej Konferencji Regionalnej Europy
1 - 5 września 2008 Los Molinos (Madryt)
1. Wstęp
Nasz Zakon jest żywym organizmem, którego historia jest naznaczona poprzez
ciągle zachodzące procesy przemian. Te procesy były w przeszłości wynikiem
aktywnych działań współbraci, częściowo jednak były także pasywnym wynikiem
zewnętrznych wydarzeń takich jak rozporządzenia Kościoła czy akty prawne władz
państwowych. Zakon rozwijał się i zmieniał nieustannie także dzięki najnowszym
wynalazkom i odkryciom naukowym.
Także dzisiaj przeżywamy moment głębokich przemian w Kościele, państwie i
społeczeństwie, które wymagają od braci i współpracowników nowego
ukierunkowania. Naszym celem jest realizacja tego procesu w taki sposób, aby móc
kontynuować naszą posługę osobom potrzebującym, pozwalając im doświadczać
miłości Boga poprzez żywe szpitalnictwo.
Proces przemiany objawia się w różnych postaciach w czterech dużych regionach
Zakonu (Afryka, Ameryka, Azja/Pacyfik i Europa). W Europie koniecznością jest, nie
tylko odpowiednie wykorzystanie zachodzących przemian, ale także rozwijanie
poczucia jedności pomiędzy prowincjami.
2. Budować przyszłość poprzez proces odnowy
Zarówno w życiu współbraci jaki i w misji Zakonu, różnorodność w jedności buduje
kreatywną moc, która powinna być rozpoznana i wykorzystana jako źródło odnowy.
To dotyczy zróżnicowania zdolności jaki i różnorodności myśli i osób, mając na
uwadze jednak zawsze jedności charyzmatu szpitalnictwa. Jakikolwiek proces
odnowy w Zakonie musi być zakorzeniony w Słowie Bożym i w życiu św. Jana
Bożego.
2.1
Proces odnowy w życiu współbraci
Kluczem do procesu odnowy życia współbraci jest życie wspólnotowe. Powinno ono
stać się bardziej autentyczne. To oznacza, że każdy brat powinien właściwie
pielęgnować swoje życie duchowe, apostolskie i osobiste. Patrząc tylko w przeszłość
nie możemy iść do przodu. Konieczna jest nowa, odważna wizja życia
konsekrowanego. Do realizacji tego celu potrzebne są, nie tylko inicjatywy Kurii
Generalnej, ale także niezwykła otwartość na zmiany ze strony prowincji i wspólnot.
Poza tym, wskazane jest, aby młodzi bracia w szczególny sposób rozwijali zdolność
pracy zespołowej.
Priorytet Zakonu w dzisiejszej Europie
Strona 1 z 7
Uczestnictwo współpracowników w życiu Zakonu, także w wymiarze duchowym,
może być nowym bodźcem dla życia zakonnego braci. Szczególnie inicjatywy
wspólnej formacji braci i współpracowników mogą sprzyjać tej nowej wspólnocie
„duchowej“.
Aby osiągnąć zamierzone cele, muszą być opracowane strategie na szczeblu
generalnym i prowincjalnym.
2.2
Proces odnowy w odniesieniu do Misji Zakonu
Na wielu zebraniach uczestniczący współpracownicy wyrazili chęć przeżywania i
dzielenia się z braćmi charyzmatem szpitalnictwa, także na szczeblu duchowym,
oczywiście każdy na swój sposób, aczkolwiek zjednoczeni w duchu szpitalnictwa. W
tym celu muszą być opracowane odpowiednie formy, które określą także charakter
przynależności współpracowników do Zakonu, wykraczające poza aktualny model
afiliacji. Celem jest pomoc współpracownikom w przeżywaniu charyzmatu
szpitalnictwa, co może być zrealizowane dzięki konkretnym inicjatywom wspólnej
formacji.
Nasi współpracownicy mogą w znaczny sposób przyczynić się do procesu odnowy,
który Zakon ma zamiar zrealizować i dlatego też muszą w odpowiedni sposób w nim
uczestniczyć.
2.3.
Zamierzenia i cele procesu odnowy w Europie
2.3.1 Na szczeblu Zarządu Generalnego
- Dawać nadzieję i zachęcać do podejmowania nowych wyzwań.
- Określić, na przykładzie innych wielkich grup i/lub instytucji, cztery lub pięć
głównych wartości, które są symbolem Zakonu i mogą być drogowskazem i
wewnątrz i na zewnątrz.
- Rozpoczynać i koordynować konkretne projekty odnowy takie jak np. “Szkoła
Szpitalnictwa” i broszura „Droga Szpitalnictwa”.
2.3.2 Na szczeblu prowincjalnym
-
Otwarty dialog pomiędzy samymi braćmi a także pomiędzy braćmi i
współpracownikami.
- Inicjatywy formacyjne dla wszystkich braci, przede wszystkim dla tych w
zaawansowanym wieku, aby zrozumieli lepiej proces odnowy.
- Zachęcać do optymalnego zarządzania w ośrodkach, aby podnieść skuteczność
naszej działalności.
- Wspólne obiektywne parametry oceny urzeczywistniania zarządzania
charyzmatycznego mogą być pomocne w ulepszaniu misji Zakonu w duchu
szpitalnictwa.
- Pilną koniecznością jest właściwe promowanie kobiet.
2.3.3 Na szczeblu Komisji Międzyprowincjalnych
- Zachęcać do bardziej intensywnej wymiany myśli i doświadczeń.
- Sprzyjać pracy w sieci w zakresie różnych inicjatyw prowincji.
Priorytet Zakonu w dzisiejszej Europie
Strona 2 z 7
- Promować wymianę braci i współpracowników w zakresie różnych projektów i
działań formacyjnych.
- Być otwartymi i uczyć się jedni od drugich.
- Brać pod uwagę możliwość wspólnego duszpasterstwa powołaniowego i
początkowej formacji, która wykracza poza zasięg Komisji Międzyprowincjalnych.
3. Szkoła Szpitalnictwa
Bardzo pozytywnie został przyjęty projekt zaproponowany przez Kurię Generalną
dotyczący otwarcia szkoły w Grenadzie. Realizacja tego projektu może stać się
ważnym bodźcem dla Zakonu w Europie. Ponieważ, inicjatywa ta dotyczy wyłącznie
współpracowników na kierowniczych stanowiskach, nie będzie konkurencją dla
podobnych inicjatyw istniejących od lat w niektórych prowincjach.
4. Rola brata i współpracownika w przyszłości
4.1.
Budowanie jedności
Wszyscy uczestnicy zdają sobie sprawę, że Zakon bez braci i współpracowników nie
ma przyszłości. Dlatego też, niezbędna jest nie tylko jedność strategiczna, ale także
jedność profetyczna. To może stać się znakiem w Kościele i dla Kościoła.
Elementem spajającym tę jedność powinna być osoba, którą się opiekujemy.
4.2.
Elementy poszczególnych ról, które w nowym świetle należałby pogłębić
i rozwinąć
- Charakterystyka zarządzania charyzmatycznego (profesjonalność, kompetencja
społeczna, wymiar etyczny i chrześcijański) musi kształtować wszystkie nasze
inicjatywy formacyjne i nasze struktury.
- Dzielić się i być otwartym biorąc pod uwagę szczególny charyzmat braci i
współpracowników; droga którą należy przebyć dążąc w tym kierunku, będzie
musiała mieć jako punkt wyjściowy wspólny fundament profesjonalny wiodący do
jedności działania w duchu św. Jana Bożego.
- W tym kontekście niezbędne jest opracowanie nowych kryteriów, szczególnie dla
współpracowników zatrudnionych w firmach zewnętrznych (outsourcing), którzy nie
są naszymi bezpośrednimi pracownikami.
- Dzielić się i przekazywać wartości wiary.
- Kluczowym słowem określającym przyszłość jest troska i rozwijanie zasobów
ludzkich.
- Jedynie autentyczność braci i współpracowników może dać siłę i światło
szpitalnictwu.
- Niezbędne są nowe struktury, w których funkcje kierownicze będą dzielone ze
współpracownikami.
- Równość podziału pomiędzy braćmi i współpracownikami powinna wkroczyć także
w istniejące już struktury zhierarchizowane.
- Rola brata i współpracownika nie może być tylko zdefiniowana, ale musi także być
wcielana w praktykę.
Priorytet Zakonu w dzisiejszej Europie
Strona 3 z 7
- Należy opracować książkę formacyjną 1 dla współpracowników na szczeblu
europejskim.
- Realizować postępujący proces formacyjny: indukcja, formacja i doszkalanie,
seminaria pogłębiające.
- Opanowanie metod rozwiązywania sytuacji konfliktowych.
5.Formy duszpasterstwa w ośrodkach Zakonu
Wnioski, które zostały przedstawione podczas konferencji, pozwoliły na nowe
spojrzenie na duszpasterstwo w naszych ośrodkach. Także dzięki pracom w grupach
pojawiły się nowe, znaczące i ważne pomysły na przyszłość, których nie powinno się
zaprzepaścić, lecz zebrać je w dokumencie Komisji ds. Duszpasterstwa 2 działającej
przy Kurii Generalnej. To mogłoby ożywić duszpasterstwo w Zakonie i przyczynić się
do tego, ażeby stało się znakiem wyróżniającym nasze szpitalnictwo.
5.1. Komisja Generalna ds. Duszpasterstwa
Zarząd Generalny poprzez Komisję Generalną ds. Duszpasterstwa będzie promował
priorytety, które zostały przedstawione przez tę Konferencję Regionalną w zakresie
duszpasterstwa. Między innymi:
-
-
6.
Należy wziąć pod uwagę, że wymiar duszpasterstwa w naszych dziełach
apostolskich wykracza poza zwykłą misję posługi religijnej. Posługa ta jest
niezbędna, ale dzieło lub ośrodek w swojej całości musi spełniać rolę
ewangelizacyjną.
Duszpasterstwo musi być otwarte i musi zwracać się przede wszystkim na wymiar
duchowy każdego człowieka. Wiele osób przeżywa ten wymiar w sposób religijny
wg swojego wyznania.
Zwrócić uwagę na pielęgnację duchową i religijną jako niezbędny element modelu
integralnej opieki na którym się inspirujemy; owa troska musi być realizowana w
koordynacji ze wszystkimi zespołami działającymi w ośrodkach.
Formacja duszpasterska na różnych szczeblach: powinni być nią objęci
członkowie grup duszpasterskich, kadra kierownicza, kadra niższego szczebla i
ogólnie wszyscy współpracownicy.
Zachęcać do wymiany doświadczeń pomiędzy prowincjami w zakresie
duszpasterstwa i ewentualnie organizować w tym celu spotkania regionalne.
Rewizja Statutów Generalnych
Praca Komisji 3 została oceniona pozytywnie. Teraz należy poczekać na wnioski
wszystkich Konferencji Regionalnych. Wyniki prac w grupach, a także uwagi
1
Analogicznie do ksiażki “Formacja Bonifratra”
Przewodniczący: Brat Elia Tripaldi
Członkowie: Brat Jesus Etayo; Brat Gian Carlo Lapic; Pani Gianni Cervellera, Włochy; Pani Ulrich
Doblinger, Niemcy; Pani Maureen McCabe, Irlandia; Brat Benigno Ramos, Hiszpania
3
Przewodniczący: Fra Jesus Etayo
2
Priorytet Zakonu w dzisiejszej Europie
Strona 4 z 7
napływające z różnych prowincji będą głównym punktem obrad na następnym
zebraniu komisji.
Decydująca będzie opinia eksperta w zakresie prawa kanonicznego.
Członkowie: Brat Rudolf Knopp; Brat Vincent Kochamkunel, Brat Gian Carlo Lapic, Brat AlainSamuel Jeancler, Francja; Brat Victor Martín, Hiszpania; Brat Hubert Matusiewicz, Polska; Brat Mark
Morgan, Anglia; Brat Salvino Zanon, Włochy
Priorytet Zakonu w dzisiejszej Europie
Strona 5 z 7
7. Wymogi bioetyki i sytuacje konfliktowe
Bioetyka zajmuje bardzo ważne miejsce w misji jaką Zakon realizuje, szczególnie w
Europie. Każdego dnia pojawiają się nowe wyzwania w zakresie bioetyki ze względu
na postęp nauki i technologii w medycynie i w innych dziedzinach takich jak
zarządzanie, podział zasobów i ochrona środowiska. Coraz częściej narastają
konflikty i pojawiają się dylematy etyczne, którym musimy stawiać czoła mając na
uwadze wartości i zasady Zakonu oraz konkretne sytuacje osób, którymi się
opiekujemy z poszanowaniem ich osobistych przekonań.
Należy kontynuować tworzenie komitetów bioetycznych i formację braci i
współpracowników, jak również przestudiować niektóre tematy, mające szczególne
znaczenie dla Regionu Europy.
7.1. Komisja Generalna ds. Bioetyki 4
Komisja Generalna ds. bioetyki będzie miała na uwadze i zajmie się rozwinięciem
ważnych zagadnień przedstawionych przez tę Konferencję. Oto niektóre z nich:
-
Badania z zakresu bioetyki w takich sektorach jak: zdrowie psychiczne,
niepełnosprawni, nieuleczalnie chorzy, dzieci...
Formacja bioetyczna.
Strona internetowa jako forma refleksji, wymiany protokołów i dokumentów
opracowanych przez różne prowincje.
Etyka zarządzania.
Sprzeciw sumienia indywidualny i instytucjonalny.
8. Współpraca
8.1.
Obecność Zakonu przy siedzibie UE w Brukseli
Uczestnicy Konferencji widzą potrzebę utworzenia europejskiego biura Zakonu.
Uważa się za stosowne, aby Kuria Generalna oceniła możliwości jego utworzenia.
Główne aspekty, które należy wziąć pod uwagę są następujące:
- Jest to decyzja strategiczna, która umocni wartości szpitalnictwa w Unii
Europejskiej.
- Aspekt finansowy (programy wsparcia wspólnotowego) jest bardzo ważny, ale nie
pierwszoplanowy.
- Należy opracować projekt trwający co najmniej 5 lat.
- Należy wziąć pod uwagę możliwość współpracy (wspólne biuro) z innymi
instytutami religijnymi bliskimi naszemu charyzmatowi.
- Prowincje europejskie pokryją wspólnie koszty.
4
Przewodniczący: Brat Jesus Etayo
Członkowie: Brat Gian Carlo Lapic; O. Francesc Abel, Hiszpania; mgr. Thomas Binsack,
Niemcy; Brat John Conway, Korea; mgr. Maria Teresa Iannone, Rzym/Wyspa Tyberyńska; Pani Anna
Plunkett, Irlandia; mgr. Ricardo Salazar, Kolumbia; Brat Andrea Senne, Senegal
Priorytet Zakonu w dzisiejszej Europie
Strona 6 z 7
8.2.
Badania naukowe
Z uznaniem przyjmuje się inicjatywę stworzenia sieci wymiany wyników badań
medycznych i nie tylko. Kuria Generalna dokładnie sprecyzuje kto może przyjąć w
tym zakresie funkcje koordynujące. Byłoby wskazane organizowanie w rożnych
miejscach kongresów europejskich dotyczących badań.
9. Finansowanie naszych dzieł misyjnych
Wszyscy jesteśmy świadomi jak bardzo ważna jest nasza obecność w krajach
misyjnych. W przyszłość jednak są niezbędne: ulepszone plany działania,
skuteczniejsza koordynacja i lepsze zarządzanie projektami. Byłoby stosowne, aby
Kuria Generalna kontynuowała i rozwijała rozpoczętą drogę w tym kierunku.
Jesteśmy świadomi, że mamy do czynienia z procesem, do którego realizacji
dochodzi się małymi krokami. Kuria Generalna zwraca się z prośbą do prowincjałów
z Europy, aby nie wspierali projektów, które nie zostały uprzednio zaaprobowane
przez prowincjała Afryki i/lub Definitorium Generalne.
Ponadto jest niezbędne nawiązywanie nowych kontaktów prowincji europejskich z
prowincjami w Afryce i Azji/Pacyfiku. W tym celu może być bardzo pomocny „model
zbliźniaczania“. Jeżeli pomiędzy dwoma ośrodkami następuje zbliźniaczenie,
wskazane będzie nominowanie w każdym z nich osoby odpowiedzialnej.
10. Zakończenie
Konferencja ta została przygotowana przez Komisję Europy 5 przy Kurii Generalnej.
Dziękujemy wszystkim członkom komisji za wykonaną pracę. Uważamy za stosowne,
aby powierzyć jej także dalszą pracę nad wynikami tej Konferencji i nad dalszym
rozwojem Regionu Europy. Jej zadaniem będzie ustalić konkretne priorytety i
opracować odpowiednie plany strategiczne.
Dziękujemy Prowincji Kastylijskiej za wspaniałą gościnność, tłumaczom za
profesjonalne wsparcie w naszej pracy, naszej moderatorce siostrze Lourdes i
wszystkim wykładowcom za włożony trud. Serdeczne podziękowania skierowane są
także do wszystkich osób, które przyczyniły się w zasadniczy sposób do tak
znakomitego przebiegu spotkania.
5
Przewodniczący: Brat Rudolf Knopp
Członkowie: Brat Jesus Etayo; Brat José Maria Bermejo, Hiszpania; Brat Krzysztof Fronczak,
Polska; Brat Giampietro Luzzato, Włochy; Brat John Martin, Anglia
Priorytet Zakonu w dzisiejszej Europie
Strona 7 z 7