Język Polski

Pieczątka szkoły
Kod ucznia
Liczba punktów
WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA POLSKIEGO
DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2013/2014
STOPIEŃ REJONOWY – 14.01.2014
Motyw przewodni:
Młodość, jeśli nie drwi, nie wyklina, nie pogardza,
zawsze pragnie zmienić wadliwą przeszłość.
Janusz Korczak
1. Test konkursowy zawiera 21 zadań. Są to zadania zamknięte i otwarte. Na ich rozwiązanie
masz 90 minut. Sprawdź, czy test jest kompletny.
2. Zanim udzielisz odpowiedzi, uważnie przeczytaj treść zadania.
3. Wszystkie odpowiedzi czytelnie i wyraźnie wpisuj w wyznaczonych miejscach.
4. Przy rozwiązywaniu zadań zamkniętych wyboru wielokrotnego wybierz jedną,
prawidłową odpowiedź i zaznacz ją krzyżykiem, np.:
A
XB
C
D
Jeżeli się pomylisz i zechcesz wybrać inną odpowiedź, to złe zaznaczenie otocz kółkiem
XB , po czym skreśl właściwą literę, np.:
A
XB
XC
D
5. W innych zadaniach samodzielnie sformułuj odpowiedź i wpisz ją lub wykonaj zadanie
zgodnie z instrukcją zawartą w poleceniu. Przedstaw tok rozumowania prowadzący do
wyniku.
6. Test wypełniaj długopisem, nie używaj korektora, ołówka ani gumki. Nie komunikuj się
z innymi uczestnikami konkursu.
7. Sprawdź wszystkie odpowiedzi przed oddaniem testu.
8. Nie podpisuj testu, zostanie on zakodowany.
9. Brudnopis, dołączony do testu, nie podlega ocenie.
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ REJONOWY
Tekst 1.
Bez serc, bez ducha, to szkieletów ludy;
Młodości! dodaj mi skrzydła!
Niech nad martwym wzlecę światem
W rajską dziedzinę ułudy:
Kędy zapał tworzy cudy,
Nowości potrząsa kwiatem
I obleka w nadziei złote malowidła.
Niechaj, kogo wiek zamroczy,
Chyląc ku ziemi poradlone czoło,
Takie widzi świata koło,
Jakie tępymi zakreśla oczy.
Młodości! ty nad poziomy
Wylatuj, a okiem słońca
Ludzkości całe ogromy
Przeniknij z końca do końca.
Młodości! tobie nektar żywota
Natenczas słodki, gdy z innymi dzielę:
Serca niebieskie poi wesele,
Kiedy je razem nić powiąże złota.
Razem, młodzi przyjaciele!...
W szczęściu wszystkiego są wszystkich cele
Jednością silni, rozumni szałem,
Razem, młodzi przyjaciele!...
I ten szczęśliwy, kto padł wśród zawodu,
Jeżeli poległym ciałem
Dał innym szczebel do sławy grodu.
Razem, młodzi przyjaciele!...
Choć droga stroma i śliska,
Gwałt i słabość bronią wchodu:
Gwałt niech się gwałtem odciska,
A ze słabością łamać uczmy się za młodu!
Patrz na dół - kędy wieczna mgła zaciemia
Dzieckiem w kolebce kto łeb urwał Hydrze,
Obszar gnuśności zalany odmętem;
To ziemia!
Ten młody zdusi Centaury,
Patrz, jak nad jej wody trupie
Piekłu ofiarę wydrze,
Wzbił się jakiś płaz w skorupie.
Do nieba pójdzie po laury.
Sam sobie sterem, żeglarzem, okrętem;
Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga;
Łam, czego rozum nie złamie:
Goniąc za żywiołkami drobniejszego płazu,
To się wzbija, to w głąb wali;
Młodości! orla twych lotów potęga,
Nie lgnie do niego fala, ani on do fali;
Jako piorun twoje ramię.
A wtem jak bańka prysnął o szmat głazu.
Nikt nie znał jego życia, nie zna jego zguby:
To samoluby!
Adam Mickiewicz, Oda do młodości
Zadanie 1. (0-3p.)
„Oda do młodości” jest uważana za manifest nowego sposobu myślenia. Odwołując się do
Tekstu 1., podaj przynajmniej trzy cechy światopoglądu romantycznego.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 2. (0-2p.)
Jakie cechy podmiot liryczny „Ody do młodości” przypisuje młodości, a co uważa za typowe
dla starości? Wymień po trzy.
młodość
starość
2z8
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ REJONOWY
Zadanie 3. (0-1p.)
Uzasadnij, że pogrubiony fragment wiersza jest apostrofą. Podaj dwa argumenty.
- …………………………………………………………………………………………………
- …………………………………………………………………………………………………
Zadanie 4. (0-1p.)
Oda to gatunek liryczny będący odmianą
A. fraszki.
C. elegii.
B. pieśni.
D. sonetu.
Tekst 2.
Szukajcie prawdy jasnego płomienia!
Szukajcie nowych, nie odkrytych dróg...
Za każdym krokiem w tajniki stworzenia
Coraz się dusza ludzka rozprzestrzenia
Ale nie depczcie przeszłości ołtarzy,
Choć macie sami doskonalsze wznieść;
Na nich się jeszcze święty ogień żarzy
I miłość ludzka stoi tam na straży,
I większym staje się Bóg!
I wy winniście im cześć!
Choć otrząśniecie kwiaty barwnych mitów,
Choć rozproszycie legendowy mrok,
Choć mgłę urojeń zedrzecie z błękitów,
Ludziom niebiańskich nie zbraknie zachwytów
Ze światem,który w ciemność już zachodzi
Wraz z całą tęczą idealnych snów,
Prawdziwa mądrość niechaj was pogodzi
I wasze gwiazdy, o zdobywcy młodzi.
Lecz dalej sięgnie ich wzrok.
W ciemnościach pogasną znów!
Każda epoka ma swe własne cele
I zapomina o wczorajszych snach...
Nieście więc wiedzy pochodnię na czele
I nowy udział bierzcie w wieków dziele.
Przyszłości podnoście gmach!
Adam Asnyk, Do młodych
Zadanie 5. (0-1p.)
Nagromadzenie powtórzeń w drugiej strofie wiersza służy podkreśleniu
A. poczucia solidarności młodego pokolenia.
B. ogromu świata, który człowiek musi oswoić.
C. nieograniczonych możliwości ludzkiego rozumu.
D. wewnętrznej walki człowieka z jego słabościami.
Zadanie 6. (0-1p.)
Oceń prawdziwość zdań dotyczących utworów Adama Asnyka i Adama Mickiewicza.
Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.
1. Wiersze Asnyka i Mickiewicza mają budowę stychiczną.
2. W utworze A. Asnyka zostały użyte przerzutnie.
3. W „Odzie do młodości” zastosowano m.in. rymy okalające.
3z8
P
P
P
F
F
F
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ REJONOWY
Zadanie 7. (0-1p.)
Czy wiersz Adama Asnyka nawołuje do rozrachunku z przeszłością?
Odpowiedz na pytanie, wybierając odpowiedź A lub B oraz jej uzasadnienie: 1, 2 albo 3.
A. Tak,
1. negatywne cechy poprzednich epok zostały celowo
wyolbrzymione.
ponieważ
B. Nie,
2. rozwój powinien dokonywać się w oparciu
o osiągnięcia i odkrycia z przeszłości.
3. tylko zaprzeczenie temu, co było, daje szanse
znalezienia nowych dróg dla nowego pokolenia.
Zadanie 8. (0-4p.)
Wskaż dwa podobieństwa i dwie różnice między treścią „Ody do młodości” a wierszem „Do
młodych”.
Podobieństwa:
- ………………………………………………………………………………………………
- ………………………………………………………………………………………………
Różnice:
- ……………………………………………………………………………………………….
- ……………………………………………………………………………………………….
Zadanie 9. (0-3p.)
Jaką odmianę liryki reprezentuje utwór Adama Asnyka „Do młodych”? Wskaż jej dwa
wyróżniki i zobrazuj je cytatami z wiersza.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Tekst 3.
Jeden po drugim zaczęli wchodzić na biurko Keatinga. Każdy stał przez chwilę, rozglądał się
z zainteresowaniem, po czym zeskakiwał, robiąc miejsce następnemu. […]
- Jeśli jesteście czegoś bardzo pewni […], to spróbujcie pomyśleć o tym z innego punktu
widzenia, nawet jeśli wiecie, że to śmieszne albo głupie. Kiedy czytacie książkę, nie bierzcie
pod uwagę tylko tego, co mówi autor, weźcie też pod uwagę również to, co myślicie wy.
Musicie starać się odnaleźć własny głos, chłopcy. Im dłużej będziecie zwlekać
z rozpoczęciem tych poszukiwań, tym mniej możecie liczyć na to, że będą uwieńczone
sukcesem. Thoreau powiedział tak: „Większość ludzi wiedzie życie w milczącej beznadziei”.
Dlaczego tak strasznie siebie zubażać? Zaryzykujcie, postawcie stopę na ziemi nieznanej. –
Keating podszedł do drzwi, stanął, odwrócił się twarzą do klasy i nagle zgasił światło. Zapalił,
i znowu zgasił i zapalił. Przez jakiś czas bawił się wyłącznikiem. – I jeszcze coś – powiedział.
– Na następną lekcję każdy z was napisze wiersz, coś absolutnie własnego. […]
- Anderson, nie myśl, że nie wiem, jak śmiertelnie przeraża cię to zadanie. – Nauczyciel
wyciągnął ku niemu wskazujący palec, jak gdyby śląc w jego serce twórcze tchnienie.
Nancy H. Kleinbaum, Stowarzyszenie umarłych poetów
4z8
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ REJONOWY
Zadanie 10. (0-2p.)
Jaki cel miała zabawa nauczyciela z wyłączaniem światła? Zaznacz wszystkie poprawne
odpowiedzi.
A. Podkreślała oryginalne metody nauczania Keatinga.
B. Stanowiła zapowiedź wyjaśnienia tajemnicy nauczyciela.
C. Miała pobudzić chłopców do twórczego i samodzielnego myślenia.
D. Sugerowała precyzyjny charakter zadania, którego mieli się podjąć uczniowie.
Zadanie 11. (0-2p.)
Wyjaśnij znaczenie podanych niżej zwrotów z wypowiedzi Keatinga. Weź pod uwagę
kontekst całej książki Nancy H. Kleinbaum, Stowarzyszenie umarłych poetów.
odnaleźć własny głos - …………………………….………………………………………….
…………………………………………………………………………
postawić stopę na ziemi niczyjej - ……………………………………………………………
…………………………………………………………………………
Zadanie 12. (0-1p.)
W ostatnim zdaniu tekstu - Nauczyciel wyciągnął ku niemu wskazujący palec, jak gdyby śląc
w jego serce twórcze tchnienie - można znaleźć odwołanie do znanego tekstu kultury. Podaj
jego autora i nazwę.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 13. (0-1p.)
Z Tekstu 3. wynika, że zdaniem Thoreau „Większość ludzi wiedzie życie w milczącej
beznadziei”, ponieważ
A. odebrano im możliwość wyrażenia swoich poglądów.
B. zrezygnowali z kształtowania indywidualnej drogi życia.
C. stracili wiarę w powszechnie szanowane wartości i ideały.
D. ponoszą w ten sposób koszty walki o zachowanie własnego zdania.
Zadanie 14. (0-4p.)
Wypowiedź Keatinga ma charakter perswazyjny. Podaj dwa różne zabiegi językowe typowe
dla tego typu komunikatów i wypisz ich przykłady z Tekstu 3.
Zabieg:
…………………………………………………………………………………………………
Przykład:
…………………………………………………………………………………………………
Zabieg:
…………………………………………………………………………………………………
Przykład:
…………………………………………………………………………………………………
Tekst 4.
- Wtedy ją ujrzeliśmy. Oprócz niej zauważyliśmy też chłopaka. Mieli porwane ubrania
i ciemne koła pod oczami. Widać od dawna nie spali. Biegali tak, jakby od tego zależało ich
życie.
Przez chwilę milczę, gdy przypominam sobie, jak zamarliśmy na widok tej
niecodziennej pary, niewątpliwie spoza Dwunastego Dystryktu, później zastanawialiśmy się,
czy dałoby się im pomóc w ucieczce. Niewykluczone. Mogliśmy ich ukryć. Gdybyśmy
odpowiednio wcześnie zareagowali. Zaskoczyli nas, fakt, ale przecież i ja, i Gale jesteśmy
myśliwymi i dobrze wiemy, jak wyglądają zaszczute zwierzęta. Na pierwszy rzut oka było
widać, że tamtych dwoje miało problemy. My jednak tylko patrzyliśmy.
5z8
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ REJONOWY
- Nie wiadomo, skąd nadleciał poduszkowiec – wspomniałam. – […] Załoga zarzuciła siatkę
na dziewczynę i błyskawicznie wciągnęła ją na pokład, tak szybko, jakby jechała windą.
Chłopaka przebili jakąś włócznią wystrzeloną z pokładu. […] Jestem pewna, że zginął na
miejscu. […] Wiem jednak, że w pewnej chwili, po ostrzegawczym śpiewie ptaka, ale przed
przybyciem poduszkowca, dziewczyna zobaczyła nas oboje. Spojrzała mi w oczy i błagała
o pomoc. Nie zareagowaliśmy, ani ja, ani Gale.
– Drżysz – zauważa Peeta.
Suzanne Collins, Igrzyska śmierci
Zadanie 15. (0-2p.)
Na podstawie podanego fragmentu oraz znajomości całej książki podkreśl wszystkie
poprawne dokończenia poniższego zdania.
Powieść „Igrzyska śmierci” w krytyczny sposób ukazuje
A. życie celebrytów.
B. łamanie praw człowieka.
C. walkę z systemem władzy.
D. programy typu reality show.
Zadanie 16. (0-4p.)
W imieniu prezydenta Kapitolu zredaguj zawiadomienie o kwalifikacji kandydatów do
Głodowych Igrzysk. Weź pod uwagę informacje zawarte w powieści.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 17. (0-1p.)
W Tekście 4. zastosowano zabieg polegający na zmianie czasu narracji. Określa się go
terminem
A. redukcja.
C. reminiscencja.
B. retrospekcja.
D. rekonstrukcja.
Zadanie 18. (0-1p.)
Podkreśl wszystkie określenia, które charakteryzują narratora Tekstu 4.
trzecioosobowy, konkretny, pierwszoosobowy, obiektywny, wszechwiedzący, subiektywny
Zadanie 19. (0-4p.)
Przeciwko jakiemu systemowi władzy buntuje się główna bohaterka powieści Igrzyska
śmierci? Na podstawie znajomości całej lektury wskaż cztery cechy tego systemu.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
6z8
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ REJONOWY
Zadanie 20. (0-1p.)
Wypowiedzenie: „Na pierwszy rzut oka było widać, że tamtych dwoje miało problemy” to
zdanie:
A. okolicznikowe.
C. dopełnieniowe.
B. przydawkowe.
D. podmiotowe.
Zadanie 21. (0-10p.)
Który z bohaterów literackich mógłby powtórzyć słowa Roberta Frosta:
„Gdy stanąłem w lesie na rozstaju dróg
Podążyłem tą mniej uczęszczaną,
I wiedziałem, że to znaczy już,
Że jest inaczej.”?
Scharakteryzuj wybraną postać literacką, dowodząc, że w swoim życiu kierowała się ideą
zawartą w przytoczonym fragmencie wiersza.
Twoja praca powinna zająć przynajmniej 30 linii tekstu.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
7z8
WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2013/2014 – GIMNAZJUM
STOPIEŃ REJONOWY
………………………………………………………………………………………………...…
……………………………………………………………………………………………..….…
………………………………………………………………………………………………...…
………………………………………………………………………………………………...…
………………………………………………………………………………………………...…
…………………………………………………………………………………………..…….…
………………………………………………………………………………………...…………
…………………………………………………………………………………………...………
…………………………………………………………………………………………….......…
……………………………………………………………………………………………...……
…………………………………………………………………………………………………...
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
BRUDNOPIS:
8z8