METODOLOGIA

METOD OLO G IA
METODA – procedura postępowania umożliwiająca w danych warunkach posługiwanie się posiadanymi narzędziami w celu poznania prawdy, obiektywnej
rzeczywistości oraz przekształcenia jej zgodnie z przyjętym celem działania.
METODA – świadomie i konsekwentnie stosowana procedura postępowania
dla osiągnięcia zamierzonego celu.
METODA NAUKOWA – procedura (proces), w którym naukowcy dążą do
skonstruowania prawidłowego opisu rzeczywistości (prawdy), oparta na czterech działaniach:
 obserwacji i opisie zjawiska,
 sformułowaniu hipotezy (tymczasowego stwierdzenia opisującego związki
przyczynowo- skutkowe + eksperyment) wyjaśniającej obserwacje
i zbudowaniu modelu (uproszczone odwzorowanie fragmentu rzeczywistości,
modelu fizycznego i matematycznego),
 zastosowanie modelu do przewidzenia podobnego zjawiska, innej obserwacji,
 przeprowadzenie niezależnych eksperymentów dla weryfikacji i walidacji (testowanie homomormizmu modelu i obiektu) hipotezy i modelu (homomorfizm
– jednoznaczne odwzorowanie systemu w inny, podobny system, zachowujący działania).
METODOLOGIA – dyscyplina nauki związana z badaniem metod w różnych dyscyplinach naukowych.
METODOLOGIA to dowolny zbiór zasad, procedur, praktyk i technik na
potrzeby danej dziedziny.
METODOLOGIA jest syntezą metod czyli metametodą.
METODYKA – zbiór zasad i sposobów dotyczących wykonywania jakiś czynności
(pracy) i zmierzania do określonych celów.
METODOLOGIA – odpowiada na pytanie: CO NALEŻY ZROBIĆ?
METODYKA – odpowiada na pytanie: JAK NALEŻY ZROBIĆ?
Metodyka nauczania, metodyki badania określonych zjawisk, metodyka uczenia
się itp.
INŻYNIERIA SYSTEMÓW – projektowanie złożonych powiązań między
elementami systemu w celu uzyskania jego najlepszego działania.
ELEMENTY INŻYNIERII SYSTEMÓW:
08. Metodologia

MODELOWANIE

OPTYMALIZACJA
43
Zasady metodologiczne umożliwiające traktowanie obiektu jako systemu:
1. Zasada ścisłości określania granic i wnętrz systemu.
2. Zasada niezmienności dokonanego rozróżnienia między systemem i otoczeniem
w trakcie badań.
3. Zasada zupełności podziału systemu na podsystemy i elementy.
4. Zasada rozłączności rozpatrywanych systemów (i ich podsystemów).
5. Zasada funkcjonalności, czyli podziału systemu na podsystemy ze względu na
rodzaj spełnianych przez nie funkcji w całości.
METODA ANALITYCZNA (klasyczna, redukcjonistyczna) wyodrębnia elementy, bada
charakter ich oddziaływań, opiera się na analizie szczegółów, modyfikuje pojedyncze
zmienne, sprawdzanie faktów dokonuje przez eksperyment w ramach danej teorii.
Stosuje modele precyzyjne i szczegółowe, ale trudne do zastosowania w działaniu.
Metoda analityczna jest skuteczna w przypadku oddziaływań słabych, liniowych i deterministycznych, opierając się na znajomości szczegółów przy słabo sprecyzowanych relacjach pomiędzy szczegółami.
METODA SYSTEMOWA koncentruje się na badaniu oddziaływań (relacji)
między elementami, bada efekty oddziaływań, modyfikuje równocześnie
grupy zmiennych, sprawdzanie faktów dokonuje przez porównanie funkcjonowania modelu z rzeczywistością. Stosuje modele nie tak dokładne,
aby mogły służyć za podstawę wiedzy szczegółowej, ale mogące być podstawą do podejmowania decyzji.
METODA – ŚWIADOMA I CELOWA PROCEDURA DZIAŁANIA, ZMIERZAJĄCA DO
ROZWIĄZANIA DANEGO PROBLEMU W SKOŃCZONEJ LICZBIE KROKÓW.
METODY ALGORYTMICZNE – postępowanie według określonego algorytmu (przepisu), w skończonej liczbie kroków i z określoną dokładnością.
METODY HEURYSTYCZNE (ODKRYWCZE) – metody oparte na zespołach praktycznie udowodnionych, choć niekoniecznie zgodnych z nauką, zależności pomiędzy
różnymi aspektami rzeczywistości, najczęściej dla własnych potrzeb.
Metody heurystyczne cechują się uniwersalnością, dążeniem do rozumienia procesów, odwoływaniem się do analogii itp. W metodzie heurystycznej występuje duża
swoboda w interpretacji zjawisk, można pomijać pewne czynności, kompilować fragmenty różnych metod.
HEURYSTYKA – umiejętność wykrywania nowych faktów.
PRZYKŁADY: diagnozowanie uszkodzonego silnika, przepisy kulinarne, metody leczenia.
Metody algorytmiczne – metody ścisłe
Metody heurystyczne – metody przybliżone, werbalne (opisowe).
08. Metodologia
44