Co w prawie piszczy - czyli czego możemy spodziewać się lada
Transkrypt
Co w prawie piszczy - czyli czego możemy spodziewać się lada
Seminarium Stowarzyszenia DGSA – Szklarska Por ba 18-20 maja 2007r. Norbert widerek Co w prawie piszczy - czyli czego mo emy spodziewa si lada dzie … Ostatnio, w bardzo krótkim czasie nasze Stowarzyszenie otrzymało, w sposób mniej lub bardziej oficjalny, do zaopiniowania projekty trzech aktów prawnych dotykaj cych zakresu działania doradcy DGSA. S to: - rozporz dzenie Ministra Transportu w sprawie towarów niebezpiecznych, których przewóz drogowy podlega obowi zkowi zgłoszenia; - ustawa o zmianie ustawy Prawo Atomowe wraz z aktami wykonawczymi; - ustawa o zmianie ustawy o drogach publicznych i rozporz dzenia wprowadzaj ce dyrektyw tunelow . Jakie uwagi, jako Stowarzyszenie wnosili my do przedstawionych aktów prawnych? Przyjrzyjmy si , zatem przedstawionym propozycjom i spróbujmy je skomentowa . Na pierwszy ogie we my rozporz dzenie w sprawie zgłaszania przewozu niektórych towarów niebezpiecznych. W czerwcu 2006 roku zostało ono dosy niespodziewanie, na wniosek Ministra Spraw Wewn trznych i Administracji znowelizowane. Niestety ta nowelizacja zamiast uporz dkowania pewnych spraw wniosła mnóstwo chaosu. Przypomnijmy: zgodnie z tym rozporz dzeniem, jeden i ten sam przewóz materiałów wybuchowych był zgłaszany dwukrotnie, przez dwie ró ne osoby, w dwóch ró nych terminach na podstawie dwóch aktów prawnych do jednego organu pa stwowego, jakim jest komendant wojewódzki policji. Rozwi zanie to spotkało si z powszechn krytyk ze strony rodowisk doradców DGSA. Równie na naszej stronie internetowej pojawiły si komentarze na ten temat. Có zatem zmieniono? Z zadowoleniem nale y przyj wprowadzenie do rozporz dzenia § 2, wył czaj cego obowi zek zgłaszania przewozu materiałów wybuchowych podlegaj cych obowi zkowej ochronie na podstawie przepisów ustawy o ochronie osób i mienia. § 2. Przepisów rozporz dzenia nie stosuje si do przewozu drogowego towarów niebezpiecznych podlegaj cego obowi zkowej ochronie na podstawie przepisów ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz. U. z 2005 r. Nr 145, poz. 1221 oraz z 2006 r. Nr 104, poz. 708). W wykazie towarów niebezpiecznych b d cym zał cznikiem do rozporz dzenia pozostały materiały wybuchowe i przedmioty wybuchowe, przewo one w ilo ci, która zgodnie z Umow ADR wymaga oznakowania jednostki transportowej tablicami barwy pomara czowej. Proponowany zapis jest cz ciowym spełnieniem naszych postulatów. Dlaczego cz ciowym? Niestety pozostała niespójno mi dzy przepisami ustawy o ochronie osób i mienia i przepisami wynikaj cymi z ustawy o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych i Umowy ADR. Otó obowi zkowej ochronie z tytułu ustawy o ochronie osób i mienia podlegaj transporty wyje d aj ce z obszarów podlegaj cych obowi zkowej ochronie. Takimi obszarami s m.in. magazyny zawieraj ce znaczne ilo ci materiałów wybuchowych (Art. 5 ust. pkt. 2 lit. b) ustawy), przy czym nie ma oficjalnej interpretacji Norbert widerek – Co w prawie piszczy… 1 Seminarium Stowarzyszenia DGSA – Szklarska Por ba 18-20 maja 2007r. poj cia „znaczne” (a mo na by było posłu y si kategoriami składów materiałów wybuchowych, o których mowa w przepisach wykonawczych do ustawy o materiałach wybuchowych do u ytku cywilnego…) W tym stanie prawnym s sytuacje, w których ten sam towar, np. 5 000 sztuk zestawów zapalników nieelektrycznych (UN 0360), wyje d aj cy z zakładów w Bieruniu podlega obowi zkowej ochronie i zgłoszeniu do komendanta wojewódzkiego policji, natomiast transport wyje d aj cy z Sitkówki takiemu zgłoszeniu nie podlega. Jest jeszcze jeden aspekt zwi zany z powiadamianiem wła ciwych władz. Otó zgodnie z ustaw o ochronie osób i mienia zgłoszenia transportu dokonuje si tylko do komendanta wojewódzkiego policji, natomiast zgodnie z projektem rozporz dzenia zgłoszenie powinno by zło one do komendantów wojewódzkich policji i pa stwowej stra y po arnej. Zatem wysoce prawdopodobna jest sytuacja, w której komendant wojewódzki pa stwowej stra y po arnej b dzie powiadomiony o przewozie dwóch paczek – 50 kg – dynamitu o numerze UN 0081, natomiast nic nie b dzie wiedział o przeje dzie przez podległy mu teren transportu z pi cioma tonami tego dynamitu… Zdajemy sobie spraw , e usuni cie powy szych sprzeczno ci wykracza poza ramy niniejszego rozporz dzenia i wymaga zmian w ustawach. Podstawow byłaby zmiana w ustawie o ochronie osób i mienia – wi załaby ona obowi zek, i ochrony transportu, i jego zgłoszenia nie od miejsca rozpocz cia przewozu, lecz od rodzaju i ilo ci przewo onego ładunku. Kryteria oczywi cie byłyby przej te z Umowy ADR (np. oznaczenie tablicami barwy pomara czowej). W dalszym ci gu nie jest zauwa any problem przewozu niewybuchów. Nikt normalny na umy le nie b dzie czekał z wywiezieniem starej bombki lotniczej pi dni, bo taki ma termin na zgłoszenie przewozu. Pami tajmy równie , e wywozem niewybuchów zajmuje si nie tylko wojsko, ale równie firmy cywilne. Czy wystarczy nowy przepis, który pojawił si w Umowie ADR 2007, 1.1.3.1 (d) tiret drugi? 1.1.3.1 Wył czenia wynikaj ce z charakteru operacji transportowych Przepisy zawarte w ADR nie maj zastosowania do: (…) (d) przewozu wykonywanego lub nadzorowanego przez słu by ratownicze, o ile jest on konieczny ze wzgl du na prowadzon akcj ratownicz , w szczególno ci: - (…) - przewozu maj cego na celu ograniczenie rozprzestrzeniania si towarów niebezpiecznych na miejscu wypadku lub awarii, odzysk tych towarów oraz ich przemieszczanie w miejsce bezpieczne. Hmmm… jest takie okre lenie: falandyzacja prawa… Norbert widerek – Co w prawie piszczy… 2 Seminarium Stowarzyszenia DGSA – Szklarska Por ba 18-20 maja 2007r. W zał czniku do rozporz dzenia s wymienione materiały promieniotwórcze, których przewóz podlega obowi zkowi zgłoszenia do komendantów wojewódzkich policji i stra y po arnej. WYKAZ TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH, KTÓRYCH PRZEWÓZ DROGOWY PODLEGA OBOWI ZKOWI ZGŁOSZENIA - materiały promieniotwórcze o ł cznej aktywno ci wi kszej ni 3000 A1 lub 3000 A2, przewo one w sztukach przesyłki typu B(U) i typu C - materiały promieniotwórcze przewo one w sztuce przesyłki typu B(M) - materiały rozszczepialne, dla których suma wska ników bezpiecze stwa krytyczno ciowego dla sztuk przesyłki przekracza 50 - wypalone paliwo j drowe - materiały promieniotwórcze przewo one w warunkach specjalnych Jednocze nie Umowa ADR w punkcie 5.1.5.2.4 (b) zobowi zuje do powiadamiania o przewozie niektórych rodzajów towarów wła ciwe władze - i tu mamy ponownie wymienione kryteria, jakie musz by spełnione, aby taki przewóz zgłasza . Kryteria z Umowy ADR i z zał cznika do rozporz dzenia nie s to same. Prowadzi to do sytuacji, w której niektóre przewozy mog by zgłaszane tylko do wła ciwych władz albo do wła ciwych władz i dodatkowo do policji i stra y. 5.1.5.2.4 Powiadamianie Ustala si nast puj ce wymagania dotycz ce powiadamiania wła ciwych władz: (…) (b) o ka dym z nast puj cych rodzajów przewozów: (i) sztuk przesyłki zawieraj cych materiał promieniotwórczy o aktywno ci wi kszej ni 3000 A1 lub 3000 A2, albo wi kszej ni 1000 TBq, w zale no ci od tego, która z tych warto ci jest najni sza; (ii) sztuk przesyłki Typu B(U) zawieraj cych materiał promieniotwórczy o aktywno ci wi kszej ni 3000 A1 lub 3000 A2, albo wi kszej ni 1000 TBq, w zale no ci od tego, która z tych warto ci jest najni sza; (iii) sztuk przesyłki Typu B(M); (iv) przewóz w warunkach specjalnych; nadawca powinien powiadomi wła ciw władz ka dego kraju, na którego terytorium b dzie wykonywany przewóz. Powiadomienie to powinno by dostarczone wła ciwej władzy, co najmniej 7 dni przed rozpocz ciem przewozu; Nasze propozycje zmierzaj w nast puj cym kierunku: Krok pierwszy: W zał czniku do rozporz dzenia umie ci kryteria przeniesione z punktu 5.1.5.2.4 (b) umowy ADR. Wówczas mamy sytuacj , w której, je eli ładunek spełnia kryteria, to jego przewóz jest zgłaszany, i do wła ciwej władzy, i do policji i stra y po arnej. Krok drugi: Je eli mieliby my do rozporz dzenia wpisane kryteria przeniesione z punktu 5.1.5.2.4 (b) umowy ADR, to mo e wówczas zrezygnowa w ogóle z powiadamiania policji i stra y po arnej? Byłoby to zgodne z duchem nowego przepisu 1.10.6, ograniczaj cego tworzenie nowych, dubluj cych si przepisów. Norbert widerek – Co w prawie piszczy… 3 Seminarium Stowarzyszenia DGSA – Szklarska Por ba 18-20 maja 2007r. Próbowali my zainteresowa tym problemem wła ciw władz w Polsce – Pa stwow Agencj Atomistyki. Odpowied , jak uzyskali my była co najmniej kuriozalna: w projekcie rozporz dzenia jest wszystko OK., natomiast je eli nam (tzn. Stowarzyszeniu), zale y na ujednoliceniu przepisów, to wyst pmy ze stosownym wnioskiem o zmian w Umowie ADR i wówczas mo emy liczy na poparcie PAA… W tpliwo ci budzi wył czenie z obowi zku zgłaszania przewozu azotanu amonowego lub nawozów na bazie azotanu amonowego w sztukach przesyłki. Przepis ten został przeniesiony wprost z tabeli 1.10.5 Umowy ADR. Z punktu widzenia zagro enia terrorystycznego nie ma wi kszego znaczenia czy towar ten jest przewo ony w cysternie, luzem, czy w sztukach przesyłki – ładunek wybuchowy mo na sporz dzi w ka dej z tych sytuacji. I nie potrzeba do tego 3000 kg. W zamachu w Oklahoma City w 1995r. u yto wg ró nych ródeł od 500 do 1500 kg azotanu. Uwa amy, e t kwesti nale y podda dogł bnej analizie i by mo e wprowadzi równie stosowne zmiany w Umowie ADR. Pewn niekonsekwencj znajdziemy w przypadku towarów niebezpiecznych klasy 6.1. Zupełnie niezrozumiały jest obowi zek zgłaszania przewozu tych towarów jedynie w cysternach i to w ilo ci ponad 3000 litrów. Taki zapis sugeruje, e dotyczy on tylko materiałów ciekłych. A przecie w tabeli 3.2A znajdziemy co najmniej 47 pozycji o kodach klasyfikacyjnych T2, T5 i T7 (materiały truj ce stałe), w I grupie pakowania, które mog by przewo one zarówno w cysternach jak i w sztukach przesyłki, w tym w DPPL. Czy te towary nie stanowi zagro enia w transporcie? WYKAZ TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH, KTÓRYCH PRZEWÓZ DROGOWY PODLEGA OBOWIAZKOWI ZGŁOSZENIA - towary zaliczone do I grupy pakowania, przewo one w cysternie (cysternach) w ilo ci wi kszej ni 3000 litrów. Tabela 1.10.5 Wykaz towarów niebezpiecznych du ego ryzyka Klasa 6.1 Materiał lub przedmiot materiały truj ce I grupy pakowania Ilo Cysterna (l) Luzem (kg) Sztuki przesyłki (kg) 0 nie dotyczy 0 Jak wida z powy szego porównania Umowa ADR, w dziale 1.10, traktuje towary klasy 6.1 daleko bardziej restrykcyjnie ni projekt przepisów krajowych. Norbert widerek – Co w prawie piszczy… 4 Seminarium Stowarzyszenia DGSA – Szklarska Por ba 18-20 maja 2007r. Kolejnym aktem prawnym, który otrzymali my do opiniowania jest projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe (Dz. U. 2007.42.276). Zasadniczym celem wy ej wymienionej ustawy jest wdro enie do prawa krajowego postanowie dyrektywy Rady 2006/117/EURATOM z dnia 20 listopada 2006 r. w sprawie nadzoru i kontroli nad przemieszczaniem odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa j drowego (Dz. Urz. UE L 337 z 5 grudnia 2006r.). Przedmiotowa dyrektywa ustanawia system nadzoru i kontroli nad transgranicznym przemieszczaniem odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa j drowego. Dyrektywa ustanawia zasady przemieszczania odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa j drowego pomi dzy pa stwami członkowskimi Unii Europejskiej, a tak e pomi dzy nimi oraz pa stwami nie b d cymi członkami Unii Europejskiej. W ustawie nowelizuj cej zamieszczono tak e przepisy, których celem jest umo liwienie wykonywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej postanowie Poprawki do Konwencji o ochronie fizycznej materiałów j drowych, przyj tej w Wiedniu dnia 8 lipca 2005 r. Obecnie Poprawka ta znajduje si na ko cowym etapie procedury ratyfikacyjnej. Zwi zanie si przez Polsk przedmiotow poprawk skutkuje konieczno ci rozszerzenia zawartego w ustawie obowi zku ochrony fizycznej materiałów j drowych tak e na obiekty j drowe. Przygotowuj c niniejsz nowelizacj postanowiono ponadto dokona innych nielicznych zmian w istniej cych rozwi zaniach, potrzeba dokonania których wynikła z dotychczasowej kilkuletniej ju praktyki stosowania przepisów ustawy Prawo atomowe. Dla doradcy DGSA najbardziej interesuj ce mog by zmiany zwi zane z ochron materiałów i obiektów j drowych – jest to przecie w zakresie jego obowi zków. Prawo atomowe, zarówno to obowi zuj ce, jak i po nowelizacji, w kilku miejscach odwołuje si do ustawy o ochronie osób i mienia. Zatem przeanalizujmy, jak współgraj zapisy obu ustaw. Zacznijmy od definicji – w znowelizowanym prawie atomowym pojawia si nast puj ca definicja: „ochrona fizyczna – całokształt przedsi wzi organizacyjnych i technicznych, maj cych na celu skuteczne zabezpieczenie materiałów j drowych i obiektów j drowych przed aktami terroru, dywersji i sabota u, a materiałów j drowych tak e przed kradzie ;” Po pierwsze: w projekcie nowelizacji z uporem godnym lepszej sprawy, o powy szej definicji pisze si , e jest to art. 3 pkt. 13, podczas, gdy w rzeczywisto ci chodzi o pkt. 19. wiadczy to o niechlujstwie w przygotowaniu projektu – ile razy mo na popełni ten sam bł d? Nikt tego przed opublikowaniem nie czytał? Po drugie: mamy tutaj rozbie no w rozumieniu poj cia „ochrona fizyczna”. W ustawie o ochronie osób i mienia jest mowa o „bezpo redniej ochronie fizycznej” i „zabezpieczeniu technicznym” jako o dwóch równoprawnych członach ochrony osób i mienia. Natomiast Prawo atomowe pod poj ciem „ochrony fizycznej” rozumie równie zabezpieczenie techniczne. Kolejna zmiana pojawia si w Art. 34. Dotychczas było: A ma by : Norbert widerek – Co w prawie piszczy… 5 Seminarium Stowarzyszenia DGSA – Szklarska Por ba 18-20 maja 2007r. A po nowelizacji b dzie: „Art. 34. 1. Obiekty j drowe podlegaj ochronie fizycznej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 42. 2. Budynki i urz dzenia nie wchodz ce w skład obiektu j drowego, których uszkodzenie lub zakłócenie pracy mogłoby spowodowa skutki istotne z punktu widzenia bezpiecze stwa j drowego i ochrony radiologicznej podlegaj obowi zkowej ochronie fizycznej zgodnie z przepisami o ochronie osób i mienia.” A co na to ustawa o ochronie osób i mienia? Art. 5. 1. Obszary, obiekty, urz dzenia i transporty wa ne dla obronno ci, interesu gospodarczego pa stwa, bezpiecze stwa publicznego i innych wa nych interesów pa stwa podlegaj obowi zkowej ochronie przez specjalistyczne uzbrojone formacje ochronne lub odpowiednie zabezpieczenie techniczne. 2. Do obszarów, obiektów i urz dze , o których mowa w ust. 1, nale : (…) 3) w zakresie bezpiecze stwa publicznego w szczególno ci: (…) b) zakłady stosuj ce, produkuj ce lub magazynuj ce w znacznych ilo ciach materiały j drowe, ródła i odpady promieniotwórcze, materiały toksyczne, odurzaj ce, wybuchowe b d chemiczne o du ej podatno ci po arowej lub wybuchowej, Na dzie dzisiejszy Prawo atomowe w Art. 34. powierza ochron obiektów j drowych ustawie o ochronie osób i mienia. Ma to odbicie w Art. 5 ust. 2 pkt. 3) lit. b) tej ustawy. Proponowana nowelizacja Prawa atomowego wyjmuje spod działania ustawy o ochronie osób i mienia obiekty j drowe. Niestety w projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo atomowe nie ma stosownego odniesienia do ustawy o ochronie osób i mienia – powstaje wówczas sytuacja, w której do ochrony obiektu j drowego aspiruj dwa równorz dne akty prawne. Istnieje co prawda zasada pierwsze stwa prawa szczególnego przed prawem ogólnym (w tym wypadku Prawo atomowe byłoby wa niejsze od ustawy o ochronie osób i mienia…), tylko czy rzeczywi cie nale y posuwa si do takich interpretacji? A o czym mówi przywoływany Art. 42 Prawa atomowego? Norbert widerek – Co w prawie piszczy… 6 Seminarium Stowarzyszenia DGSA – Szklarska Por ba 18-20 maja 2007r. Proponowane zmiany w tym artykule uwzgl dniaj konieczno równie obiekty j drowe: obj cia ochron fizyczn „Art. 42. Rada Ministrów okre li, w drodze rozporz dzenia, rodzaje przedsi wzi organizacyjnych i technicznych w zakresie ochrony fizycznej, materiały j drowe podlegaj ce ochronie fizycznej z podziałem na kategorie oraz sposób przeprowadzania kontroli, o której mowa w art. 41 ust. 3, uwzgl dniaj c konieczno zapewnienia wła ciwego poziomu ochrony fizycznej dla poszczególnych kategorii materiałów j drowych, a tak e obiektów j drowych oraz ocen skuteczno ci systemu ochrony fizycznej.” Dla porz dku przywołajmy jeszcze Art. 41 Prawa atomowego, który nie b dzie nowelizowany: Do projektu zmian Prawa atomowego doł czono równie projekt rozporz dzenia Rady Ministrów, o którym jest mowa w Art. 42. Je eli dokładnie wczytamy si w jego tre to zauwa ymy, e jest on de facto to samy z obowi zuj cym dzisiaj rozporz dzeniem Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004r. w sprawie ochrony fizycznej materiałów j drowych – rozszerzono jedynie obowi zek ochrony równie na obiekty j drowe. Je eli natomiast wyka emy odrobin samozaparcia, to zapewne odkryjemy, e to rozporz dzenie jest implementacj do polskiego systemu prawnego zalece IAEA INFCIRC/225(Rev.4). Tak, tak – to s te same zalecenia, o których jest mowa w punkcie 1.10.6 Umowy ADR 2007. Có interesuj cego dla doradcy DGSA jest w tym rozporz dzeniu? – Rozdział 3, mówi cy o ochronie fizycznej materiałów j drowych podczas transportu. Rozdział 3 wraz z Rozdziałem 4 – okresowa kontrola systemu ochrony fizycznej – doskonale wypełnia wymagania działu 1.10 Umowy ADR. Pewnie wielu osobom czytaj cym powy szy tekst przechodz ciarki po plecach: znów nam dowalili roboty. Spokojnie – jest jeszcze zał cznik do rozporz dzenia, w którym wymieniono materiały j drowe podlegaj ce ochronie fizycznej: Norbert widerek – Co w prawie piszczy… 7 Seminarium Stowarzyszenia DGSA – Szklarska Por ba 18-20 maja 2007r. Aby ju zupełnie uspokoi dodam, e w Polsce s a trzy obiekty j drowe, wszystkie umieszczone w wierku. S to reaktory „Ewa” i „Maria” oraz Zakład Utylizacji Odpadów Promieniotwórczych. Reasumuj c: - ustawa o ochronie osób i mienia nie przewiduje w ogóle ochrony transportów z materiałami promieniotwórczymi; - Prawo atomowe przewiduje jedynie ochron transportów materiałów j drowych; - ewentualna ochrona materiałów promieniotwórczych innych ni j drowe podlega regulacjom Umowy ADR. Planowany termin wprowadzenia w ycie zmian w Prawie atomowym to 25 grudnia 2008r. I na koniec ostatnia nowelizacja, a w zasadzie cały pakiet nowelizacji zwi zany z tunelami: nowelizacja ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. 2007.19.115 z pó niejszymi zmianami) oraz projekty rozporz dze wykonawczych – w sprawie szczegółowej zawarto ci dokumentacji bezpiecze stwa tuneli o długo ci powy ej 500 m, znajduj cych si w transeuropejskiej sieci drogowej, rozporz dzenie zmieniaj ce rozporz dzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada drogowe obiekty in ynierskie i ich usytuowanie oraz rozporz dzenie zmieniaj ce rozporz dzenie w sprawie znaków i sygnałów drogowych. Norbert widerek – Co w prawie piszczy… 8 Seminarium Stowarzyszenia DGSA – Szklarska Por ba 18-20 maja 2007r. Projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych ma na celu implementacj do polskiego systemu prawnego postanowie Dyrektywy 2004/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie minimalnych wymaga bezpiecze stwa dla tuneli w transeuropejskiej sieci drogowej. Celem dyrektywy jest ustanowienie jednolitego i stałego sytemu bezpiecze stwa, stałego poziomu obsługi i komfortu w transeuropejskiej sieci drogowej, w której tunele stanowi wa ne budowle ułatwiaj ce komunikacj w Europie. Dla wła ciwego ich wykorzystania oraz wysokiego poziomu ochrony u ytkowników Parlament Europejski przyj ł dyrektyw harmonizuj c przepisy poszczególnych krajów w celu zapewnienie lepszego bezpiecze stwa wykorzystywania tuneli. Proponowane zmiany przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych maj na celu zapewnienie minimalnego poziomu bezpiecze stwa u ytkowników dróg w tunelach w transeuropejskiej sieci drogowej poprzez zapobieganie krytycznym zdarzeniom, które mog zagra a ludzkiemu yciu, rodowisku i instalacjom tunelowym, jak równie poprzez zapewnienie ochrony w razie wypadków. Dotyczy to b dzie wszystkich tuneli w ramach transeuropejskiej sieci drogowej, posiadaj cych długo ponad 500 metrów, znajduj cych si w u ytkowaniu, w trakcie budowy lub na etapie projektowania. Obecnie w Polsce w transeuropejskiej sieci drogowej nie znajduje si aden tunel o długo ci ponad 500 m. Przepisy dotyczy b d nowo projektowanych tuneli, i b d obowi zywały ju od etapu projektowania. Na dzie dzisiejszy planuje si budow , co najmniej dwóch tuneli, które le e b d w transeuropejskiej sieci drogowej. S to: - tunel Laliki w ci gu drogi S69 ywiec – Zwardo , który od strony konstrukcyjnej i wyposa enia technicznego spełnia wymagania zawarte w dyrektywie 2004/54/WE, - tunel w ci gu drogi S7 Lubie – Zabornia (zakopianka), który jest w fazie projektowania. - tunel w ci gu drogi A2 (zlokalizowany w Warszawie - Ursynowie), b d cy ci gle w fazie planowania – w dalszym ci gu nie jest znany przebieg tej drogi w rejonie Warszawy. Zapewnienie bezpiecze stwa w tunelach wymaga podj cia licznych działa dotycz cych m. in.: geometrii tunelu i jego projektu, urz dze bezpiecze stwa, obejmuj cych m. in. znaki drogowe, zarz dzanie ruchem, szkolenie słu b ratunkowych, zapewnienie informacji dla u ytkowników, jak bezpiecznie zachowywa si w tunelach oraz zapewnienie lepszej ł czno ci mi dzy odpowiedzialnymi władzami i słu bami ratunkowymi, takimi jak policja, słu by medyczne oraz grupy ratownicze. Bior c pod uwag rodzaj i spodziewan wielko ruchu w ka dym tunelu powinny zosta okre lone minimalne urz dzenia bezpiecze stwa. Rozporz dzenia w sprawie szczegółowej zawarto ci dokumentacji bezpiecze stwa tuneli oraz rozporz dzenie zmieniaj ce rozporz dzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada drogowe obiekty in ynierskie i ich usytuowanie zainteresuj zapewne drogowców i osoby zajmuj ce si organizacj ruchu drogowego. Dla nas, doradców DGSA, najbardziej interesuj ce b dzie rozporz dzenie w sprawie znaków i sygnałów drogowych. Niniejszy projekt dokonuje w zakresie swojej regulacji wdro enia Dyrektywy Rady nr 94/55/WE z dnia 21 listopada 1994 r. w sprawie zbli enia ustawodawstw Pa stw Członkowskich w odniesieniu do transportu drogowego towarów niebezpiecznych (Dz. Urz. WE L 319 z 12 grudnia 1994, str. 7) oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2004/54/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie minimalnych wymaga bezpiecze stwa dla tuneli w transeuropejskiej sieci drogowej (Dz. Urz. WE L 167 z 30 kwietnia 2004, str. 39) Dotychczasowe przepisy rozporz dzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewn trznych i Administracji w sprawie znaków i sygnałów drogowych, jak równie przepisy o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych, nie przewidywały specjalnego Norbert widerek – Co w prawie piszczy… 9 Seminarium Stowarzyszenia DGSA – Szklarska Por ba 18-20 maja 2007r. oznakowania tuneli w odniesieniu do pojazdów przewo cych te towary. Stosowne przepisy w tym zakresie zostały wprowadzone do zał czników A i B do Umowy ADR. Zmiany, o których mowa, polegaj na wprowadzeniu do umowy ADR: 1) nowego rozdziału 1.9.5, dotycz cego ogranicze przejazdu przez tunele oraz kategorii tych tuneli oznaczonych odpowiednio literami: A, B, C, D i E; 2) nowego działu 8.6, dotycz cego ogranicze przejazdu pojazdów przewo cych towary niebezpieczne przez tunele drogowe; oraz 3) zmian w rozdziale 3.2.1, w kolumnie (15) tabeli A w wykazie towarów niebezpiecznych. Przepisy zawarte w wy ej wymienionych zał cznikach A i B do Umowy ADR, stanowi jednocze nie przepisy odpowiednich zał czników technicznych do Dyrektywy Rady nr 94/55/WE, - a w odniesieniu do tuneli drogowych - s one powołane w pkt 3.7 zał cznika I do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 54/2004/WE. Celem projektowanych zmian jest: 1) dostosowanie krajowych regulacji prawnych w dziedzinie przewozu drogowego towarów niebezpiecznych do zmian ww. dyrektyw WE w zakresie przewozu tych towarów przez tunele drogowe; 2) zapewnienie minimalnego poziomu bezpiecze stwa podczas przejazdu pojazdów przewo cych towary niebezpieczne przez tunele drogowe; oraz 3) zapewnienie ochrony w razie wypadków z udziałem towarów, o których mowa. Zmiana brzmienia § 56 jest implementacj ww. Dyrektywy w sprawie minimalnych wymaga dla tuneli. Zgodnie z nowym brzmieniem tego przepisu znak D-37 b dzie podawał bezpo rednio długo rzeczywista tunelu w przypadku tuneli o długo ci przekraczaj cej 500 m. Informacja ta mo e by tak e podawana kieruj cemu poprzez umieszczenie pod znakiem D-37 odpowiedniej tabliczki T-1a z rzeczywista długo ci tunelu. Ponadto w tunelu tabliczkami T-1a podawany b dzie, co 1000 m upływ długo ci tunelu w przypadku takich obiektów o długo ci przekraczaj cej 3000 m. W tunelach b d umieszczane tak e nowe znaki drogowe D-5- i D-50a „Zatoka” wprowadzane przepisami § 60a. Znaki te b d informowały kieruj cych pojazdami w tunelu o umiejscowieniu w nim zatoki. Zatoka daje mo liwo zatrzymania awaryjnego pojazdu w sposób zapewniaj cy płynno ruchu innym jego uczestnikom. W zatoce mog by umieszczane telefony alarmowe i ga nice, o czym informuje umieszczony na znaku napis SOS lob odpowiednio umieszczona pod znakiem tabliczka nowego wzoru T-31. Zmiana rozporz dzenia poprzez dodanie przepisu § 60b oraz odpowiednich zmian w zał czniku do rozporz dzenia dodanie znaku drogowego „Automatyczny pomiar pr dko ci” jest dostosowaniem rozporz dzenia do wymaga Krajowego Programu Bezpiecze stwa Ruchu Drogowego, zgodnie z którym realizowane jest zadanie polegaj ce na wprowadzeniu systemu automatycznej kontroli pr dko ci. Wprowadzany znak drogowy b dzie informował o umiejscowieniu w danym miejscu drogi systemu automatycznego pomiaru i rejestracji pr dko ci jazdy Nie mo na mie zastrze e do wprowadzanych zmian, bowiem one wprost wynikaj z prawa mi dzynarodowego. Wa ne jest równie to, e mimo tego, e przez jaki czas przepisy te w polskich warunkach b d martwe, to kierowcy je d cy za granic nie b d wybałusza oczu ze zdziwienia widz c przed austriackim czy szwajcarskim tunelem jakie dziwne znaki… Natomiast jako Stowarzyszenie mamy uwagi do nomenklatury wyst puj cej w tym rozporz dzeniu – uwagi te dotycz zarówno rozporz dzenia obowi zuj cego jak i projektu Norbert widerek – Co w prawie piszczy… 10 Seminarium Stowarzyszenia DGSA – Szklarska Por ba 18-20 maja 2007r. zmian i sprowadzaj si do ujednolicenia nomenklatury z obowi zuj c w ustawie o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych. Generalnie chodzi o wyeliminowanie z rozporz dzenia poj cia „materiały niebezpieczne” i zast pienie go poj ciem „towary niebezpieczne” – zgodnie z ustaw , której pisz powy ej. I tak: 1) § 19 ust. 1 – usun słowo „materiałów” i nawiasy wokół słowa „towary”; zwrot „materiały niebezpieczne klas…” zast pi zwrotem „towary niebezpieczne klas…”; 2) § 19 ust. 2 otrzymuje brzmienie: „Znak B-13a „zakaz wjazdu pojazdów z towarami niebezpiecznymi” oznacza zakaz ruchu pojazdów przewo cych, okre lone w przepisach o przewozie towarów niebezpiecznych, towary niebezpieczne w ilo ciach, dla których jest wymagane oznakowanie pojazdu tablicami ostrzegawczymi barwy pomara czowej. Umieszczona pod znakiem tabliczka T-32 z liter B, C, D lub E oznaczaj c kategori tunelu lub tabliczka z odpowiednim napisem, wskazuje, e zakaz dotyczy tylko okre lonych klas lub grup towarów niebezpiecznych lub okre lonego sposobu ich przewozu.” 3) § 19 ust. 3 – usun słowo „materiałów” i nawiasy wokół słowa „towary”; zwrot „materiały niebezpieczne klas…” zast pi zwrotem „towary niebezpieczne klas…”; 4) § 23 ust. 2 pkt. 8) otrzymuje brzmienie: „T-23h — pojazd przewo cy towary niebezpieczne okre lone w § 19 ust. 2”; 5) § 41 otrzymuje brzmienie: „§ 41. Znak C-17 „nakazany kierunek jazdy dla pojazdów z towarami niebezpiecznymi” oznacza obowi zuj cy, wskazany znakami C-2, C-4, C-5, C6, C-7 lub C-8, kierunek jazdy na skrzy owaniu pojazdów przewo cych towary niebezpieczne okre lone w § 19 ust. 2. Umieszczona pod znakiem tabliczka T-32 z liter B, C, D lub E oznaczaj c kategori tunelu lub tabliczka z odpowiednim napisem, wskazuje, e zakaz dotyczy tylko okre lonych klas lub grup towarów niebezpiecznych lub okre lonego sposobu ich przewozu.” Obowi zuj ca od 1 stycznia 2003r. ustawa o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych wprowadziła do obiegu zwrot „towary niebezpieczne”. Podobne rozwi zanie wprowadzono w przypadku transportu kolejowego. Po ponad trzech latach obowi zywania ustaw i po przezwyci eniu pocz tkowych trudno ci zwrot „towary niebezpieczne” wszedł do powszechnego u ycia w ród osób zajmuj cych si tymi sprawami. Oznacza on substancje, preparaty i produkty uznane za niebezpieczne zgodnie z klasyfikacj transportow (numery UN). Natomiast zwrot „materiały niebezpieczne” jest u ywany w dalszym ci gu, ale w kontek cie klasyfikacji wynikaj cej z ustawy o substancjach i preparatach chemicznych. Obie klasyfikacje opieraj si na ró nych kryteriach, co powoduje, e wiele produktów uznanych za niebezpieczne według jednych kryteriów nie s niebezpieczne według drugich. Klasyfikacja wg ustawy o substancjach i preparatach chemicznych uznaje za niebezpieczne wielokrotnie wi cej produktów ni klasyfikacja transportowa. Planuje si , e nowelizacje „tunelowe” wejd w ycie od 1 lipca 2007r., w tym samym terminie co, znowelizowana Umowa ADR 2007. W tek cie wykorzystano fragmenty oficjalnych uzasadnie projektów nowelizacji. Norbert widerek – Co w prawie piszczy… 11