dr Ewa Chłap-Nowak_seminarium 2016/2017

Dr Ewa Chłap-Nowak - Seminarium licencjackie
Rok akad. 2016/2017
Semestr letni: 4. sem. II rok FLKS oraz
Rok akad. 2017/2018
Sem. zimowy: 5. sem. III rok FLKS i letni: 6. sem. III rok FKLS
Temat: POMIĘDZY KREACJĄ A OPISEM: LITERATURA PIĘKNA, LITERATURA FAKTU I FORMY
PUBLICYSTYCZNE
Opis: Seminarium poświęcone rozmaitym zjawiskom z pogranicza literatury pięknej i literatury faktu i
historii, od kreowania świata w literaturze (od realizmu do fantasy i baśni, literatury dla dzieci ) do
dokumentarnego odzwierciedlania rzeczywistości w formach autobiograficznych, pamiętnikarskich,
publicystycznych. Przedmiotem rozważań są zarówno powiązania literatury z szeroko rozumianą
pamięcią i tradycją (narodową, regionalną, stanową, cechową, etc.), z kontekstami historycznymi i
społeczno-obyczajowymi, jak i samodzielne dokumentowanie owych zjawisk przez Seminarzystów.
Istotnym elementem jest również analiza publicystycznych gatunków hybrydycznych, wymykających
się jednoznacznej klasyfikacji, w oparciu o wspólne lektury z dwudziestowiecznej literatury polskiej
krajowej i emigracyjnej. Literatura pojawia się w proponowanej tematyce seminarium jako pożądany
punkt odniesienia, jednak nie musi stanowić głównego przedmiotu rozważań. Tematyka szczegółowa
seminarium może ulec modyfikacjom podyktowanym zainteresowaniami i propozycjami studentów.
4. sem. II rok FLKS odpowiadający proseminarium: spotkania dyskusyjne, wspólna analiza wybranych
tekstów np. krytycznoliterackich. Doskonalenie umiejętności warsztatowych: pisania, kompozycji,
analizy, interpretacji, argumentacji. Zaliczenie semestru uzyskuje się na podstawie aktywnego
uczestnictwa w zajęciach, wyboru tematu pracy, przygotowania bibliografii i wstępnego konspektu
pracy, oraz krótkiej prezentacji wybranego zagadnienia.
5. sem. III rok FLKS i 6. sem. III rok FKLS: sukcesywne przygotowywanie prac, rozwijanie poprzez
spotkania dyskusyjne (wspólne analizowanie i interpretację wybranych tekstów) zdolność krytycznej
analizy i samodzielnej interpretacji źródeł. Pisanie prac licencjackich poprzedzone prezentacją
i dyskusją nad fragmentami prac Studentów. Zaliczenie semestru 5: na podstawie aktywnego
uczestnictwa w zajęciach i złożenia wstępu oraz jednego rozdziału pracy, zaliczenie sem. 6: podstawie
aktywnego uczestnictwa w zajęciach i złożenia całej pracy.
Przykładowe zagadnienia i tematy:
Seria I
Obrazy rzeczywistości i portrety „bohaterów-autorów” w gatunkach autobiograficznych: pamiętniki,
autobiografie, wspomnienia listy, powieść w listach;
Zbiory listów jako dokument psychologiczny i dokument epoki;
Reportaż wczoraj i dziś (głównie podróżniczy, historyczny - prawda, realizm, fikcja (od Ferdynanda
Goetla i Melchiora Wańkowicza poprzez Józefa Mackiewicza, Kazimierza Brandysa do Ryszarda
Kapuścińskiego, Wojciecha Jagielskiego i in.);
Podróże w głąb kultury i świata w literaturze i eseistyce polskiej;
Wybrane tradycje i obyczaje lokalne w badaniach Seminarzystów;
Obraz porównawczy domu w literaturze i wspomnieniach (np. chata, kamienica, dwór, pałac);
Swojskość i obcość w literaturze, dokumencie, formach publicystycznych;
Przestrzeń/świat/czas utracony/kraj lat dziecinnych/obraz dzieciństwa/ w literaturze,
wspomnieniach, dokumencie (od mitu do obrazu werystycznego);
Życie ziemiańskiego dworu: legendy i rzeczywistość w literackich i pamiętnikarskich ujęciach, w
literaturze dla młodzieży (tu. np. Makuszyński);
Oblicza wojny w twórczości literackiej pisarzy krajowych i emigracyjnych (np. Gustaw Herling
Grudziński, Stanisław Dygat, Tadeusz Nowakowski, Miron Białoszewski, Melchior Wańkowicz, Andrzej
Kalinin);
Rzeczywistość/obyczajowość/ polityka PRL-u w satyrze //kabarecie;
W kręgu literatury popularnej i jej parodii;
Poeci, kabaret i polityka wczoraj i dziś;
Wiersze i piosenki stanu wojennego: w kręgu topiki narodowej, solidarnościowej
i niepodległościowej;
Felietonistyka/ felietoniści wczoraj i dziś;
Retrokryminał - Polski Sherlock Holmes wg Marka Krajewskiego Świat Breslau (historia, topografia
itd.) jako tło czarnego kryminału [chodzi o serię rozpoczętą tomem Śmierć w Breslau z 1999];
Wizja /współczesnej polskiej rzeczywistości w literaturze i filmie;
Literatura i ekran (Sienkiewicz, Konwicki, Iwaszkiewicz, Dygat, Gombrowicz, Koterski, itp.);
Seria II
Utopie i Nibylandie w polskiej literaturze dla dzieci i młodzieży;
Przedwojenna powieść pensjonarska a współczesna powieść dla dziewcząt;
Bajki robotów S. Lema jako pastisz tradycyjnej baśni;
Topos podróży (w ujęciu realistycznym/ reportażowym/baśniowo-fantastycznym) w literaturze
dziecięco-młodzieżowej;
Wizje historii w literaturze dla dzieci i młodzieży (starożytność, historia Polski, hist. alternatywna);
Polska powieść „płaszcza i szpady” (Henryk Sienkiewicz, Władysław Łoziński, Halina Popławska);
Młodzieżowa literatura sensacyjna (Makuszyński, Niziurski, Bahdaj, Nienacki);
Czarny charakter (konstrukcja bohatera negatywnego) w literaturze dla dzieci i młodzieży.