Jak liczą ekonomiści? - Akademia Młodego Ekonomisty

2012-05-23
Akademia Młodego Ekonomisty
Czy w ekonomii dwa plus dwa równa się cztery?
Jak liczą ekonomiści
dr Agnieszka Poczta-Wajda
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
19 kwietnia 2012 r.
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Czy w ekonomii dwa
plus dwa równa się
cztery?
Jak liczą ekonomiści?
dr Agnieszka Poczta-Wajda
UE w Poznaniu
1
2012-05-23
Jak liczą ekonomiści?
• relatywnie – względnie, warunkowo,
w porównaniu, na tle innych
Jakimi danymi posługują się ekonomiści?
• Wielkości absolutne
• Wielkości średnie/przeciętne
• Wielkości maksymalne i minimalne
• Wielkości marginalne (krańcowe)
• Procenty i punkty procentowe
Przykład – porównywalność danych
Dane/kraj
2010 r.
PKB w walucie krajowej
PKB w przeliczeniu na PLN
Liczba mieszkańców
PKB per capita w PLN
Luksemburg
Niemcy
Polska
40 mld EUR
2 476 mld EUR
1 415 mld PLN
167 mld PLN
10 324 mld PLN
1 415 mld PLN
0,47 mln
81 mln
38 mln
354 tys. PLN
126 tys. PLN
37 tys. PLN
Źródło: OECD
2
2012-05-23
Dane ekonomiczne
• Szeregi czasowe – zawierają kolejne
wartości przyjmowane przez daną
zmienną w różnych momentach.
Przykłady:
Szereg czasowy - cena paliwa (Pb 95) w Polsce od
III.2009 do III.2012
PLN
5,5
3,5
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
I
II
III
4,5
2009
2010
2011
2012
Źródło: http://moto.money.pl
3
2012-05-23
Szereg czasowy - stopa bezrobocia rejestrowanego w
Polsce (stan na koniec okresu)
14,0
13,5
13,0
12,5
%
12,0
11,5
11,0
10,5
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
2011
I
II
2012
Źródło: Główny Urząd Statystyczny
Dane ekonomiczne
• Dane przekrojowe – pokazują, jakie
wartości przyjmuje analizowana
zmienna u poszczególnych osób lub
też ich grup w określonym momencie.
Przykłady:
4
2012-05-23
Dane przekrojowe - przeciętne wynagrodzenie kobiet i
mężczyzn w różnych grupach wiekowych w 2011 roku (brutto w
PLN)
Źródło: Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń (OBW) przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2011 roku
Dane przekrojowe – stopa bezrobocia według województw
(stan w końcu lutego 2012 r.)
Źródło: Główny Urząd Statystyczny
5
2012-05-23
Dane przekrojowe - struktura wykształcenia ludności
Polski w wieku powyżej 13 lat w 2008 roku
wyższe
policealne i średnie
20%
2%
17%
zasadnicze zawodowe
6%
gimnazjalne
33%
22%
podstawowe
niepełne podstawowe i
bez wykształcenia
szkolnego
Źródło: Główny Urząd Statystyczny
Dane ekonomiczne
• Wskaźniki – wyrażają względne wartości
danej zmiennej w odniesieniu do jej
wartości w okresie bazowym
Rok
2007
2008
2009
2010
2011
Cena dobra X (w PLN)
75
89
95
91
98
Wskaźnik ceny dobra X
(2007=100)
100
119
127
121
131
Wskaźnik ceny dobra X
(rok poprzedni=100)
-
119
107
96
108
• Najpopularniejszy
wskaźnik – wskaźnik cen towarów i
usług konsumpcyjnych – miernik inflacji
6
2012-05-23
Dane ekonomiczne
• Stopa wzrostu – zmian procentowa
danej zmiennej w pewnym okresie
PKB 2006 – 1 415 mld PLN
PKB 2007 – 1 523 mld PLN
stopa wzrostu PKB = (1523-1415)/1415=
7,6% (nominalnie!)
Wielkości realne a
nominalne
• Wielkości realne to wielkości obliczone w
taki sposób, aby wyeliminować wpływ zmian
cen (inflacji), czyli wielkości obliczane przy
cenach stałych.
• Wielkości nominalne to wielkości obliczane
w cenach bieżących, czyli cenach z
kolejnych momentów pewnego okresu.
7
2012-05-23
Wielkości realne a nominalne
a)
styczeń 2020 roku
•
•
•
Nasz dochód 1000 PLN
Cena książki 100 PLN
Możemy kupić 10 książek
b) styczeń 2021 roku
inflacja
10%
• Nasz dochód 1000 PLN
• Cena książki 110 PLN
• Możemy kupić 9 książek
Nominalnie nasz dochód po roku wynosi tyle samo, ale realnie jest niższy o 10%.
Ze względu na inflację, spadła siła nabywcza naszego dochodu.
Źródła danych
•
Rocznik Statystyczny GUS (uzupełniany
biuletynami miesięcznymi i kwartalnymi)
•
publikacje Narodowego Banku Polskiego
•
Rocznik Statystyki Międzynarodowej GUS
•
roczniki statystyczne poszczególnych krajów
•
publikacje ONZ, OECD, Unii Europejskiej, Banku
Światowego itp.
•
wiele innych
8