Stymulowanie inwestycji długoterminowych z perspektywy

Kilka uwag nt. planu Morawieckiego
Andrzej Rzońca
VIII Konferencja dla Budownictwa
Warszawa, 4 kwietnia 2016 r.
Polska potrzebuje nie re-industrializacji,
a kontynuacji szybkiej industrializacji.
Wartość dodana w przetwórstwie na mieszkańca
w Polsce i wybranych krajach posocjalistycznych (1988=100)
Źródło: Bukowski (2015)
Polska nie wymaga pobudzania eksportu,
bo jej eksport bardzo szybko rośnie.
Eksport Polski i Korei Południowej
(1989 = 100)
1800
1600
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
Polska
Źródło: WTO
Korea
Polska potrzebuje większych inwestycji…
Stopa inwestycji w % PKB w wybranych krajach,
gdy dzielił je podobny do Polski dystans do krajów najzamożniejszych
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
PL
HK
Źródło: FOR na podstawie danych PWT
ES
IE
TW
KR
SG
… ale nie inwestycji, o których miałby decydować rząd.
Stopa oszczędności i inwestycji w Polsce
w latach 1980-2020*
25,8
26,0
Skumulowany wzrost PKB na mieszkańca
w latach 1980-2020*
44,4
45,0
38,6
23,5
23,0
30,0
20,8
21,3
20,9
20,0
15,0
18,6
18,4
-8,1
16,9
17,0
0,0
14,0
-15,0
stopa oszczędności
1980-1990
stopa inwestycji
1990-2000
2000-2010
2010-2020
skumulowany wzrost PKB na mieszkańca
1980-1990
* Dla 2015 roku szacunek, dla lat 2016-2020 prognoza
Źródło: IMF (2015)
1990-2000
2000-2010
2010-2020
W Polsce politycy mają za dużo władzy nad przedsiębiorstwami,
a nie za mało.
PMR – subindeks własności państwowej
(wyższa wartość – wyższy udział państwowych firm w gospodarce)
5
4
3
2
1
Holandia
Hiszpania
Estonia
Łotwa
W.Brytania
Malta
Austria
Belgia
Węgry
Portugalia
Włochy
Słowacja
Niemcy
Luksemburg
Słowenia
Cypr
Grecja
Dania
Czechy
Finlandia
Chorwacja
Irlandia
Francja
Litwa
Bułgaria
Szwecja
Rumunia
Polska
0
Źródło: FOR na podstawie danych OECD
Rząd może i powinien zadbać o większe oszczędności.
Stopy oszczędności i inwestycji w Polsce
2005-2014 (%PKB)
30%
Stopa oszczędności 2005-2014 (% PKB)
30%
25%
25%
20%
20%
15%
15%
5%
Inwestycje
Oszczędności
publiczne
10%
prywatne
5%
razem
0%
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
0%
Źródło: FOR na podstawie danych Eurostatu
-5%
Polska
Litwa
Bułgaria
Chorwacja
Węgry
Rumunia
Słowacja
Łotwa
Czechy
Estonia
Słowenia
10%
ov
en
ia
Ja
pa
n
U
n i Is
te ra
e
d
St l
at
es
G
re
ec
Fr e
an
ce
Sp
ai
U
n
ni
te Fin
la
d
Ki nd
ng
do
Po m
l
D and
en
m
a
Sl
ov Po rk
Ta
ak rtu
iw
R ga
an
ep l
u
Pr
ov Ro blic
in
ce ma
of nia
C
h
H ina
un
g
Be ary
lg
iu
m
N
et Ita
he ly
rla
Au nds
st
ra
l
Au ia
st
Bu ria
lg
ar
ia
M
Li alta
th
ua
n
C ia
an
ad
a
I
Sa rela
C
ze n M n d
ch ar
R ino
ep
ub
lic
La
t
Sw via
ed
E en
Sw sto
ni
i
N tze a
ew rla
Ze nd
al
an
C d
yp
G ru
er s
m
an
y
Ko
re
a
Lu Icel
xe an
m d
b
H Si our
on ng g
g
a
Ko po
ng re
SA
N R
or
w
ay
Sl
W tym celu powinien ograniczyć deficyt w finansach publicznych…
Saldo fiskalne w relacji do PKB w krajach wysoko rozwiniętych oraz w Bułgarii, Polsce,
Rumunii i na Węgrzech w 2016 roku (szacunki).
8
6
4
2
0
-2
-4
-6
Źródło – IMF WEO (2015)
Ta
iw
an
Pr
ov
in
H ce
on o
g fC
Ko hi
ng na
SA
R
Ko
Si
ng rea
Sa ap
n ore
Sw Ma
itz rino
er
R lan
om d
Li ani
th a
ua
n
Ire ia
la
nd
N
ew La
tv
U Ze ia
ni al
te an
d
St d
a
Bu tes
lg
Au aria
st
ra
li
Ja a
pa
U
ni
te Cy n
d
p
Ki ru
ng s
do
Es m
to
C
ze C nia
ch a n
R ada
ep
ub
li
Sp c
Sl
ai
ov
n
a k Is
r
R ae
ep l
ub
l
Lu Po ic
xe lan
m d
bo
ur
g
M
G alt
N erm a
et
he any
rla
n
Ic d s
el
Sl and
ov
en
N ia
or
w
H ay
un
g
Po ary
rtu
g
G al
re
e
Sw ce
ed
en
Ita
Au ly
s
Be tria
lg
D ium
en
m
a
Fr rk
an
Fi ce
nl
an
d
… i zredukować rozdęty socjal.
Wydatki publiczne w relacji do PKB w krajach wysoko rozwiniętych oraz w Bułgarii,
Polsce, Rumunii i na Węgrzech w 2016 roku (szacunki).
70
60
50
40
30
20
10
0
Źródło – IMF WEO (2015)
Tymczasem, rząd zwiększa deficyt…
Deficyt sektora finansów publicznych w Polsce w latach 1995-2015
4,5% PKB
4,6% PKB (3,4% PKB bez OFE)
Deficyt
strukturalny
w 2017 r.
8,0
7,0
4,9% PKB?!
6,0
5,0
4,0
3,0
2,0
1,0
19
95
19
96
19
97
19
98
19
99
20
00
20
01
20
02
20
03
20
04
20
05
20
06
20
07
20
08
20
09
20
10
20
11
20
12
20
13
20
14
20
15
0,0
Źródło: IMF (2015)
deficyt
deficyt bez transferów
... i zwiększa socjal …
Docelowy wiek emerytalny kobiet w krajach UE
Źródło: Finnish Centre for Pensions
… bez oglądania się na to, że Polska siedzi na demograficznej bombie
Liczba osób w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym
80
70
65
54
49
50
45
36
35
29
38
37
32
29
20
przy podtrzymaniu podwyższania
wieku emerytalnego
2013
Źródło: ZUS
2020
przy obniżeniu wieku emerytalnego
2030
2040
2050